مردان نمکی، مومیایی‌های ۲هزار ساله در موزه باستان‌شناسی زنجان

به گزارش ایرنا، تاکنون ۶ مرد نمکی از همین معدن کشف شده است که کاوشگران حدس می زنند همه آنان در معدن نمک مشغول معدنکاری بوده اند که بر اثر ریزش، زیر آوار نمک مانده و در همان جا مدفون شده اند.
مدفون شدن در نمک باعث شده است که موارد قابل توجهی از پیکر، لباس و لوازم مومیایی ها حفظ شود به طوری که به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، تا کنون هیچ اثری از لباس مردم عادی دوران هخامنشی در اختیار نبود تا آنکه با کشف یک مومیایی مدفون شده در معدن نمک چهرآباد آثار ارزشمندی در این زمینه به دست آمد که قدمت آنها به ۲ هزار و ۳۵۰ سال می رسد.
یحیی رحمتی افزود: طبق کاوش­های انجام یافته در محوطه معدن تارخی چهرآباد مشخص شده است که این معدن از حدود نیمه هزاره اول شناسایی شده است.
وی ادامه داد: بر اساس آزمایش های سال یابی کربن مشخص شد که سه مورد از مردان نمکی مربوط به دوره هخامنشی با قدمت حدود ۲ هزار و ۳۰۰ سال، ۲ مورد از مردان نمکی مربوط به دوره ساسانی، با قدمت حدود ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ سال قبل است.
رحمتی خاطرنشان کرد: با توجه به شواهد و مدارک موجود، ریزش تونل­های معدن چهرآباد، دست کم دوبار رخ داده است؛ نخستین بار در حدود ۲ هزار و ۳۰۰ سال پیش و سپس با گذشت چندین قرن دوباره حادثه­ای دیگر در معدن نمک رخ داده و در نتیجه آن مردان دیگری کشته و در آن مدفون شده ­اند.
به گزارش ایرنا، کاوشها در محوطه باستانی چهرآباد زنجان از سال ۸۳ آغاز شده است و از سال ۸۹ تا کنون اداره کل میراث فرهنگی زنجان کاوش در این محوطه تاریخی را با مشارکت و همکاری موزه و دانشگاه بوخوم آلمان دنبال می کند.
مرد نمکی شماره چهار که متعلق به پسری ۱۶ ساله است، سالم ترین و کامل ترین مومیایی کشف شده از معدن نمک چهرآباد، با قدمتی ۲۳۰۰ ساله(دروه هخامنشان) است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان به پروژه پاکسازی بقایای معدنی از روی بقایای انسانی مردان نمکی در سال گذشته خبر داد و گفت: با انجام این عملیات پاکسازی، شناسنامه مرمتی کاملتری برای این مومیایی ها تهیه شد که علاوه بر اطلاعات باستان شناسی، اطلاعاتی درباره ابعاد و اندازه، نحوه آسیب دیدگی، رنگ سنجی و بررسی بیولوژیکی را نیز در بر دارد.  

امیر ارجمند اظهار داشت: در آزمایش های انجام گرفته در عملیات حفظ و مرمت اشیا، عکس اثر قبل و بعد از مرمت، طرح‌های آسیب شناسی نیز درج شد که برای بازدید کنندگان بسیار مفید خواهد بود.

وی با بیان اینکه موزه مردان نمکی واقع در عمارت ذالفقاری ززنجان همواره جزو اماکن پربازدید در میان جاذبه های گردشگری این استان است، گفت: پسر ۱۶ ساله مربوط به دوره هخامنشی که از کامل ترین نمونه های مردان نمکی کشف شده است، به همراه ۲ مرد نمکی دیگر در این موزه نگهداری می شوند.
به گزارش ایرنا، هم اکنون از ۶ مومیایی کشف شده، آثار ۲ مرد نمکی به دلیل متلاشی بودن در مخزن اشیای 'مردان نمکی' در موزه باستان شناسی زنجان نگهداری می شود و سه مومیایی 'مردان نمکی' در همین موزه و یک مومیایی نیز در موزه ملی ایران در معرض بازدیدکنندگان قرار دارد.
گفتنی است مرد نمکی نگهداری شده در موزه ملی ایران نیز متعلق به دوره ساسانی است.
موزه باستان شناسی زنجان واقع در عمارت تاریخی ذوالفقاری این شهر، علاوه بر مومیایی های 'مردان نمکی'، دارای سه بخش پیش از تاریخ، تاریخی و بخش اسلامی است که در هر یک از آنها اشیای مربوط به هر دوره به نمایش گذاشته شده است.
در بخش پیش از تاریخ، اشیای دوره پیش از تاریخ کشف شده در استان زنجان از محوطه های تپه نور سلطانیه مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد و تپه خالصه خرمدره مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد و سها چای تپه مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد نگهداری می شود. این اشیا شامل انواع کاسه های سفالین ساده و منقوش، انواع ابزار سنگی بنام میکرولیت و ابزار استخوانی و پیکرک های حیوانی است.
بخش تاریخی دارای انواع ظروف سفالین عصر آهن کشف شده در استان زنجان شامل انواع سفالهای خاکستری و نخودی، ظروف سفالین لعابدار دوره اشکانی، انواع خمره های ذخیره آرد، انواع ابزار جنگی از جنس مفرغ شامل سرگرز و پیکان، سرپیکان و شمشیر های ساده و منقوش است.
در بخش تاریخ اسلام نیز انواع اشیای دوره اسلامی شامل پی سوزهای ساده و لعابدار دوره ایلخانی، ظروف مسی قلمزنی، کاشی های ستاره ای و زرین فام کشف شده از گنبد سلطانیه، سکه های دوره های مختلف تاریخی از دوره تاریخی تاپایان دوره اسلامی نگهداری می شود.