روزنامه آرمان ملی شنبه هفتم فروردین ۱۴۰۰ در یادداشتی به قلم سیدعلی خرم استاد دانشگاه حقوق بین‌الملل، نوشت: جمهوریخواهان پشت سر ترامپو سناتورهای دوحزب با گفت‌وگوهای صریح و رودررو با وزیر امورخارجه و سایر مسئولان سیاست خارجی آمریکا، خواهان و خواستار برجامی شده‌اند که تعهدات آن طولانی‌تر و در کیفیت قوی‌تر و از نظر ابعاد هم علاوه بر هسته‌ای، موضوعات موشکی، نقش خاورمیانه‌ای و حقوق بشر را هم دربر گیرد. متحدین منطقه‌ای آمریکا هم از این بیشتر طلب دارند و متحدین اروپائی شاید بینابین باشند ولی در هر حال همه خواهان برجام ارتقاء یافته و تکمیلی می‌باشند. اما آیا جمهوری اسلامی تن به این خواسته جوبایدن خواهد داد؟ رئیس‌جمهور آمریکا می‌داند زورگوتر از او یعنی دونالد ترامپ هم طی چهار سال نتوانست هیچ گام مثبتی بردارد و فقط به ارتقاء تکنولوژی هسته‌ای ایران در کنار تحمیل مصیبت اقتصادی به مردم ایران دست یافت. ممکن است سرنوشت جوبایدن هم چیزی بیشتر از این نباشد و فصل دیگری در تاریخ روابط سیاسی آمریکا و ایران ورق بخورد و پرونده تحویل رئیس‌جمهور بعدی آمریکا شود. این مهمترین نگرانی جوبایدن از تاخیر و تعلل در تصمیم‌گیری است لذا گاهی علاقمندی خود را برای بازگشت به برجام اظهار می‌دارد و گاهی شرط و شروط برای ایران می‌گذارد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا شرکت کرد تا از تجارب و توصیه‌های آنان استفاده نماید وبتواند سخنان و موضع‌گیری‌های خود را در مورد برجام منسجم‌تر سازد. با توجه به ابراز دشمنی صریح آمریکا و اروپا علیه چینو سپس روسیه، این نگرانی را برای آمریکا و اروپا بوجود آورده که نکند چین برخلاف گذشته، بجای بازی با کارت ایران، واقعا در موافقتنامه برجام در کنار ایران بماند و اهرم نهائی آمریکا و اروپا که با آن ایران را می‌ترسانند یعنی ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحدبرای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت را با رای وتوی خود، خنثی سازد و در اینصورت آمریکا و اروپا در صحنه بازی برجام در مقابل ایران کیش و مات می‌شوند.
چند تحرک در هفته اخیر از وزیر امور خارجه چین این نگرانی را برای آمریکا بوجود آورده که یکی بیانیه مشترک چین و روسیه در حمایت از برجام و تقبیح هرگونه زورگوئی آمریکا، فشار سیاسی و تحریم اقتصادی به ایران و دیگری اعلام رسمی خرید نفت بیشتر از ایران و بی‌توجهی به تحریم‌های آمریکا و اکنون هم با سفر وزیر امور خارجه چین به ایران برای امضای سند همکاری ۲۵ ساله دو کشور، این اراده مستحکم را در طرف چین نشان می‌دهد. بازی ناشیانه جوبایدن و تیم او ممکن است سرنوشت به مراتب بدتری برای او نسبت به ترامپ رقم بزند. جوبایدن یا باید بدون نقض عهد به برجام بدون هرگونه شرطی بازگردد و یا درانتظار هرحادثه و سرانجام پیش‌بینی نشده‌ای در برجام و توانائی هسته‌ای ایران باشد. برجام پلاس، خواب و خیالی بیش نیست که قبل از برداشتن کامل تحریم‌ها و بازگشت بی‌قید و شرط به برجام، حتی امکان مذاکره هم ندارد. در روز ۲۵ اسفند ماه در همین روزنامه، نامه سرگشاده‌ای به آقای جوبایدن نگارش شد تحت عنوان «آقای بایدن قرار این نبود» که بسیار مورد توجه قرار گرفت چون حرف دل اکثریت بود.خوانندگان بسیاری تماس گرفتند و نظرات خود را اعم از حمایت یا انتقاد بیان داشتند که ازبیان همه نظرات، ابراز سپاسگزاری می‌شود. برخی نظرات هم در چارچوب دستورالعمل‌ها بود که موارد ذیل برای روشن شدن اذهان عمومی ارائه می‌گردد: ۱- نامه با فرض نقض قول جو بایدن در برگشت به برجام نوشته شده است. بایدن در دوران مبارزات انتخاباتی و تا دوهفته بعداز روی کار آمدن، تعهد خود را به بازگشت بی‌قید و شرط به برجام رسم می‌کرد. اما به‌تدریج براساس برخی زیاده‌خواهی‌ها و منافع ملی آمریکا و متحدین، نظر بایدن تغییر یافت و به‌دنبال برجام بود. در اسفندماه در مذاکرات بلینکن، وزیر امور خارجه و وندی شرمن، معاون وی با کنگره و سنا مشخص شد که استراتژی آنان پس از انتخابات تغییر یافته و قصد ندارند از استراتژی دونالد ترامپ فاصله بگیرند لذا این مقاله و این نامه یک کیفرخواست مردمی و دانشگاهی علیه جو بایدن و تیم او می‌باشد که به عهد خود وفا نکرده‌اند.۲- انتقاد شده که نامه جنبه ملتمسانه دارد.
به‌هیچ‌وجه نامه جنبه ملتمسانه ندارد بلکه لحن محکم و حتی عتابی خطاب به رئیس‌جمهور آمریکا دارد. البته همین عده قبلا هم لبخند دکتر ظریف را در مذاکرات برجام ملتمسانه می‌خواندند در حالی‌که لبخند زدن از فنون مذاکره موفق محسوب می‌شود. اگر در برنامه صدا و سیما، بجای خواندن قسمت‌های گزینش شده، تمام نامه را صادقانه می‌خواندند، مشخص می‌شد نامه از چه لحن قاطع و طلبکارانه برخوردار است. نامه ضمن حفظ قاطعیت، از لحن مودبانه و محترمانه برخوردار بوده و در چارچوب روابط بین‌الملل و عرف دیپلماتیک نوشته شده و بمعنای ضعف نمی‌باشد. آنها که تخصص در دیپلماسی دارند، می‌دانند روش‌های تند و برخورنده در جهان گوش شنوا ندارد و تبدیل به نفرت و دشمنی می‌شود. جمهوری اسلامی در این ۴۲ سال به‌خاطر برخوردهای به‌ظاهر انقلابی نظیر آتش زدن سفارت عربستان و... نتوانسته دوستی واقعی برای خود در منطقه و جهان فراهم نماید. باید به گفته قرآن، روش برخورد را عوض نمود و به بهترین وجه وارد گقتگو و مناظره با جهان شد: و جادلهم بالتی هی احسن.
۳- بسیاری از دیپلمات‌های وزارت امور خارجه در مرکز و در سفارتخانه‌های خارج از کشور با ارسال پیام‌های حمایتی، از هدف و لحن نامه، بسیار پشتیبانی نموده و اظهار امیدواری کرده‌اند بجای اجبار در بکارگیری روش‌های تند که نتیجه‌ای برای کشور ندارد، کاش با حفظ عزت و منافع و امنیت ملی، از روش‌های ملایم و دیپلماتیک در مذاکرات با دیگر کشورها استفاده شود.
۴- در این مقاله از کیان و عظمت کشورمان دفاع شده و از رئیس‌جمهور آمریکا خواسته شده احترام ایران را حفظ نموده و در موضع برابر با آمریکا ببیند.
۵- وقتی کشوری از خارج مورد تهاجم و فشار سیاسی قرار می‌گیرد، در جهان مرسوم است که از دیپلماسی عمومی استفاده می‌شود. به‌این معنا که نخبگان، اساتید دانشگاه‌ها و نهادهای مردمی سعی می‌نمایند کانال جدید ومستقلی ازحکومت و نرم‌تر از مواضع رسمی، با جهان باز نمایند تا در اثر فشار سیاسی و درگیری حکومت با قدرت‌های خارجی، منافع و معیشت مردم محفوظ ماند. امری که در ایران به‌جای حمایت از راه اندازی آن، به تقبیح آن پرداخته و می‌خواهند فقط صدای حکومت باشد. لذا مردم ایران نتوانسته‌اند از این دیپلماسی عمومی در ایام تحریم‌ها بهره‌مند شوند. در این مقاله ازهمین زاویه اظهار شده که اگر حکومت آمریکا با حکومت ایران اختلاف نظر دارد، حساب مردم باید محفوظ ماند و صدمه‌ای به مردم نرسد.
۶- اینکه مردم ایران به انتخابات آمریکا دل بسته بودند، حقیقتی است غیرقابل انکار، چون همانطور که در مقاله توصیف شده، مردم ایران تصور داشتند جوبایدن قصد دارد خط بطلان بر روش‌های ترامپ بکشد، تحریم‌ها برداشته شود، کسب و کار و معیشت و حال و روز مردم تغییر نماید.
۷- در این مقاله از نظر حقوق بین‌الملل، عهدشکنی جوبایدن و قید و شرط گذاشتن برای رفع تحریم‌ها خلاف معرفی شده و رئیس‌جمهور آمریکا را از این نقض حقوقی برحذر داشته است.
۸- همچنین اذعان شده که ایران به عهد خود وفادار بوده و رهبری کشور اعلام آمادگی کردند که اگر تحریم‌ها برداشته شوند، ایران هم همه گام‌های برداشته‌شده در زمینه هسته‌ای را به عقب برمی‌گرداند.
۹- این واقعیت که در ایران اعم از وزیر اطلاعات یا رئیس مجلس اعتقاد دارند درصورت فشار روزافزون خارجی، کشور بسمت و سوی تکنولوژی عالی هسته ای میرود، قابل کتمان نیست. این مقاله هم به جوبایدن هشدار می‌دهد هرگونه تاخیر در برداشتن تحریم‌ها، ایران را مصمم به دسترسی به آن تکنولوژی هسته‌ای می‌نماید تا نقش بازدارندگی ایفاء نماید که جوبایدن می‌گوید خط قرمز آمریکاست.
۱۰- نگرانی از کاندیداتوری احتمالی دکتر ظریف بعنوان یک اصلاح‌طلب، علت اصلی خشم جناحی و انتقاد از این مقاله می‌باشد که آرزو دارند هیچ کاندیدائی از جناح روشنفکر و اصلاح‌طلب در میدان نباشد تا خودشان دولت را در دست گیرند و با روش‌های تند خود باصطلاح با عزت با جهان سخن گفته و معامله کنند. تهیه و پخش سریال‌های گاندو به‌منظور لکه‌دارکردن و منزوی نمودن کاندیداهای روشنفکر، کاردان و اصلاح‌طلب در انتخابات آتی می‌باشد. غافل از اینکه جهان هیچ‌وقت با جناح تند کشور کار نمی‌کند. انزوای دونالد ترامپ به‌خاطر مخالفتش با همکاری و دیپلماسی با جهان و سابقه عدم همکاری خانم اشتون با آقای سعید جلیلی در مذاکرات هسته‌ای سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ و عدم همکاری جهان با آقای احمدی‌نژاد، شاهدی بر ناکامی افراد تند مزاج در مذاکره با جهان است.
نظر شما