کیوان فرزین مدرس دانشگاه و نوازنده بین المللی سنتور و منتقد موسیقی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا کرونا و تبعات آن بر عرصه موسیقی ایران را از زاویه‌ای دیگر بررسی کرد. وی گفت: هرچند بیماری کرونا معضلی جهانی به حساب می‌آید؛ تبعات و آسیب‌های آن در کشور و به تبع آن موسیقی ما از خیلی مناطق مشابه وسیع‌تر و مخرب‌تر بوده است.
این استاد دانشگاه گفت: به نظر من همانگونه که این ویروس آثار و عوارض شدیدتری را در افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و مزمن ایجاد می‌کند، در جامعه و به ویژه موسیقی ما هم که بیماری‌ها و کمبودهای مزمن داشت، عوارض و آسیب‌های بیشتری بر جا گذاشته و می‌گذارد.
طبیعی است در جامعه‌ای که اقتصاد آن به‌واسطه فشارهای خارجی و برخی مشکلات داخلی مدت‌ها در وضعیت نامساعدی قرار داشته اولین چیزی که در این شرایط سخت اقتصادی ناشی از کرونا از سبد خانوار و جامعه خارج می‌شود، هنر و فرهنگ است.
کرونا، مشکلات معیشتی و حذف کالای فرهنگی خانوارها
این نوازنده سنتور افزود: طبیعی است در چنین وضعیتی به‌خصوص که بلایی بزرگ همچون همه‌گیری هم نازل و به آن اضافه شود، افراد در نبردی برای حفظ بقا نخواهند توانست نیازهای اولیه زندگی خود مثل خورد و خوراک و پوشاک و مسکن و امثال آن را حذف کنند اما برای تامین حداقلی آن‌ها در شرایط سخت کمتر کتاب می‌خرند و می‌خوانند، کمتر به سینما و تئاتر و کنسرت می‌روند و کمتر سی‌دی می‌خرند و موسیقی گوش می‌کنند و چه بسا همه این‌ها را اندک اندک از زندگی تقریبا حذف کنند.
جدای از اینکه همین توجه کمتر به فرهنگ و هنر تبعات مخرب درازمدتی بر جامعه و در همه حوزه‌ها و شئون آن وارد خواهد کرد، این مساله فعالان حوزه‌های فرهنگی و هنری را نیز با مشکلات بزرگی روبه‌رو خواهد کرد.
وی ادامه داد: آن هم در شرایطی که نه کنسرتی هست، نه آنچنان تولید موسیقایی و تدریس موسیقی به عنوان یکی از تنها راه‌های موجود گذران زندگی هنرمندان با وجود مشکلات اقتصادی و شیوع بیماری به حداقل رسیده است. حالا به همه این معضلات اضافه کنید وضعیت و جایگاه نامشخص موسیقی را.
وی افزود: در مورد هنر موسیقی با وجود تلاش‌های فراوان مسئولان و هنرمندان، هنوز برخی مشکلات وجود دارد. برخی این هنر را حرام می‌دانند و خیلی‌ها کارکرد آن را صرفا به حد تفریح، ایجاد نشاط و پرکردن اوقات فراغت می‌کاهند. دردناک‌تر اینکه این دیدگاه‌ها نه تنها بین بخشی از مردم و عوام‌الناس که بین بعضی مدیران دیده می‌شود.
فرزین ادامه داد: بنا بر همین دیدگاه‌ها می‌بینیم تصمیم‌گیری‌های نادرست و برخی دخالت‌های افراد نا آگاه و غیرمتخصص یا بی‌علاقه به هنر و موسیقی در تاریخ موسیقی ما کم نبوده‌اند و همین مسائل به تدریج موسیقی ما را در جنبه‌های مختلف دچار بیماری‌هایی کرده است.
این مشکلات به تدریج مزمن شده‌اند و این وضعیت در برهه‌هایی که مشکلاتی نظیر کرونا به عنوان یک نمونه شاخص پیش می‌آید به ما می‌نمایاند که چقدر شکننده و آسیب پذیر هستیم.
وی افزود: البته شاید بتوان از این منظر به کرونا به عنوان یک فرصت هم نگریست، فرصتی که باعث شد به عنوان جامعه موسیقی در فضایی که سال‌ها داشتیم کج دار و مریز با وجود کمبودها حرکت می‌کردیم و انبوه مشکلات آنقدر سرمان را به خودمان و زندگی‌مان و مشکلاتش گرم کرده بود که خیلی معضلات را نمی‌دیدیم، جدی نمی‌گرفتیم یا برایمان عادی و روزمره شده بود؛ بفهمیم چقدر داریم بر لبه تیغ راه می‌رویم و معیشت و فرهنگ و هنرمان تنها به مویی بند است.
این منتقد موسیقی ادامه داد: ما به عنوان جامعه موسیقی در این دوران بنیه ضعیف خود و جایگاه متزلزل حرفه‌مان را عمیقا حس کردیم، تبعات ناخوشایند پراکندگی‌هایمان را به عینه دیدیم، به لزوم وجود نهادهای صنفی مستقل، کارآمد و مورد اعتماد عمومی پی‌بردیم، عوارض مخرب ارجح دانستن منافع شخصی کوتاه‌مدت بر منافع جمعی و بلندمدت را دیدیم، ارزش خدمات اجتماعی و حقوق شهروندی مناسب را عمیقا درک کردیم و بسیاری موارد دیگر.
پساکرونا و لزوم جراحی پیکره موسیقی
هرچند به جد آرزومندم این شرایط هرچه زودتر با آغاز واکسیناسیون گسترده خوشبینانه تا پایان سال جدید پایان یابد؛ مشتاقانه امیدوارم این دوران با تمام سختی‌هایش نقطه شروعی باشد.
فرزین تاکید کرد: در وهله اول برای خودمان به عنوان جامعه موسیقی همچنین مدیران و سیاست‌گذاران کشور به ویژه در حوزه‌های فرهنگی و هنری تا از این نکات درس بگیریم و اگر خود را دلسوز و دغدغه‌مند فرهنگ و هنر کشورمان می‌دانیم از همین امروز با مسئولیت پذیری و جدیت بیشتردور از تنگ‌نظری‌ها و با وجود اختلاف سلیقه‌ها و تفاوت سبک‌ها و ژانرها عملگرایانه و جراحی دقیق بدنه موسیقی، به فکر فراهم ساختن بستری و بنیانی مناسب و مستحکم در جهت آینده‌ای بهتر برای خود و جامعه باشیم.
نظر شما