دور جدید مذاکرات برجامی در وین و اخبار اولیه منتشر شده از این نشست به نتایج و دستاوردهای اولیه مذاکرات ایران و ۱+۴ دلالت داشت. صهیونیست‌ها در راس مخالفان خارجی مذاکرات برجامی بودند و در داخل هم مجددا برخی رقبای سیاسی دولت گفت‌وگوها را هدف انتقاد قرار دادند.
در این شرایط بود که تاسیسات هسته‌ای نطنز برای دومین بار طی کمتر از یک سال گذشته هدف خرابکاری رژیم صهیونیستی قرار گرفت.
در این زمینه، تحلیل‌های گوناگونی صورت گرفته است از جمله «آسوشیتدپرس» نوشت: برنامه هسته ای ایران در دهه گذشته، هدف تلاش های دیپلماتیک و حملات خرابکارانه قرار گرفته است که تازه ترین آنها حمله به تاسیسات زیرزمینی نطنز بود. حمله روز یکشنبه در حالی رخ داده که قدرت های جهانی در حال مذاکره برای بازگرداندن ایران و آمریکا به توافق هسته ای ایران هستند. این حمله خرابکارانه، با هدف توقف و به عقب برگرداندن این مذاکرات است که باعث تشدید تنش ها در خاورمیانه خواهد شد. بنیامین نتانیاهو وعده داده از احیای توافق هسته ای جلوگیری می کند و عمدتا مظنون اقدامات اخیر علیه ایران است.
پژوهشگر ایرنا به واسطه اهمیت این موضوع با دیاکو حسینی تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت‌وگو کرده است.
انگیزه صهیونیست‌ها از خرابکاری در کشاکش مذاکرات
دیاکو حسینی در ابتدا و در پاسخ به این سوال که ارتباط اتفاقات روزهای اخیر در نطنز و مذاکرات برجامی در وین را چگونه تحلیل می کنید، گفت: مذاکرات وین در شرایط بسیار خوبی پیش می رفت و خبرهای اولیه درز کرده از تفاهمات اولیه حکایت داشت و با وجود اینکه جزییات زیادی در ارتباط منتشر نشد اما توفیقات اولیه در چارچوب کلی مذاکرات برجامی پس از یک دوره طولانی تنش میان ایران و آمریکا، دستاوردی قابل توجه محسوب می شد. از سوی دیگر اظهارات مقامات مختلف از کشورهای ۱+۴ و آمریکا حاکی از آن بود که تحریم ها رفع و در مقابل تعهدات ایران از سر گرفته شود.در این میان رژیم صهیونیستی که از ابتدا از مخالفان پروپاقرص برجام بود فشار علیه از سرگیری توافقات در دولت جدید آمریکا را آغاز کرد و به این موفقیت اولیه رسید که تا چند ماه پس از تشکیل دولت جدید آمریکا، مذاکرات برجامی را به تعویق بیاندازد. اما دولت بایدن که از ابتدا با وعده بازگشت به برجام روی کار آمده بود سیاست تغییر در روابط با ایران و شکست فشار حداکثری را پذیرفت چرا که پنجره فرصت مذاکرات برجامی نیز به شدت در حال اتمام بود و از یک سو ضرب الاجل ایران و آژانس وجود داشت و از طرف دیگر انتخابات ایران در پیش بود که عملا معلق نگه داشتن زمان مذاکره، روند آن را تا چند ماه به تاخیر می انداخت. از این رو مذاکرات برجامی با نتایج خوبی به فرجام اولیه رسید و رژیم صهیونیستی که از ابتدا از مخالفان توافق ایران و آمریکا بود، انگیزه بالایی برای اختلال در این مذاکرات داشت. این رژیم از آنجایی که در واشنگتن بر سر راضی کردن طرف آمریکایی به نتیجه نرسیده بود، ایران را برای اقدامات تلافی جویانه خود انتخاب کرد و دست به خرابکاری های اخیر که شاهدش بودیم در نطنز زد.
رژیم صهیونیستی این اقدامات را با ۲ هدف عمده انجام داد؛ نخست تاخیر در روند مذاکرات و حتی لغو آن از سوی طرف ایرانی و دوم کاهش یا تعویق روند غنی سازی اورانیوم در ایران. حال نوبت ما است که نشان دهیم که مواجهه ای منطقی و از سر عقلانیت انجام دهیم یا تقابلی از روی احساس و خشم و اقدامات تلافی جویانه بروز دهیم. رژیم صهیونیستی به خوبی می داند که اقدامات ایران در حوزه مسائل هسته ای زیر نظر آژانس بوده و این میزان کاهش تعهدات نیز تحت نظارت آژانس صورت پذیرفته است.
سناریوی دیگر این است که رژیم صهیونیستی با همکاری آمریکا اقدام به این اقدام خرابکارانه و با هدف تضعیف اهرم مذاکرات انجام داده باشد که زمان بخرد. این سناریو نیز محتمل است اما طرف آمریکایی می بایست به هزینه های این سناریو و اختلالی که در روند مذاکرات سبب می شود، آگاهی بیشتری می داشت چرا که دولت بایدن با رویکرد احیای برجام آمد و چنین اقدامی در تقابل با سیاست های آن به شمار می رود. در کل سناریوی منطقی تر همان سناریو اول است که دلالت بر انجام اقدامات خرابکاری نطنز تحت مدیریت طرف اسرائیلی دارد و ممکن است در مراحل پایانی مقامات آمریکایی نیز از این اقدامات آگاهی پیدا کردند اما همچنان انگیزه رژیم صهیونیستی برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات و تلاش برای عقیم نگه داشتن برجام سناریوی محتمل تر و قوی تری به نظر می رسد.
هدفگذاری برای رفع همه تحریم ها
تحلیلگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص نوع و نحوه رفع تحریم ها و درخواست متقابل ایران و کشورهای عضو برجام ابراز داشت:در ابتدا قرار بر این بود که طرف ایرانی درخواست برداشتن کلیه تحریم ها را مطرح کرده و بعد از بررسی راستی آزمایی توسط ایران، همه تعهدات برجامی ایران در برجام از سر گرفته شود. ابتدا طرف آمریکایی از این پیشنهاد ایران مبنی بر برداشتن یکباره تحریم ها استقبال نکرد و پیشنهاد تدریجی و گام به گام رفع تحریم ها را بیان کرد اما بعدتر طرف آمریکایی نیز با توافقات انجام شده آمادگی بیشتری برای پذیرش پیشنهاد ایران نشان داد.
درباره جزییات نیز موارد متعددی مورد مذاکره قرار گرفته اما چارچوپ کلی مذاکرات از تفاهم سیاسی ۱+۴ و طرف آمریکایی خبر داد و قرار شد کارگروه های تخصص در هریک از موارد مطرح شده نظر تخصص خود را ابراز کرده و دور بعدی مذاکرات با این آمادگی آغاز شود.
آسیب گره زدن مذاکرات با انتخابات
حسینی در پایان در خصوص نگاه منفی برخی رسانه های داخلی و جریانات سیاسی به این توافقات برجامی گفت: بخش بزرگی از موارد و مصادیق مطرح شده در این مورد معطوف به فعالیت های سیاسی و غیرکارشناسی است چرا که تصور اشتباهی در ماه های اخیر شکل گرفته مبنی بر این که احیای برجام باعث بر هم زدن برخی معادلات انتخاباتی خواهد شد و از این رو برخی از گرایش های سیاسی در داخل سعی دارند که تا قبل انتخابات و به دلیل ذکر شده توافقات برجامی را به تاخیر بیاندارند این در حالی است که مقام معظم رهبری و رییس جمهوری بارها تاکید کردند که در صورت فراهم شدن شرایط حتی یک روز نیز نباید رفع تحریم ها به تاخیر بیافتد.
با این وجود برخی در داخل در تدارک و تکاپو برای به نتیجه نرسیدن برجام به جهت رسیدن به اهداف سیاسی و انتخاباتی جناح مورد نظر خود هستند که همچنان که گفته شد این موضع گیری ها غیرکارشناسانه و در تضاد با سیاست های حکمیت است و در کلیت نیز منافع ملی را مورد هدف قرار می دهد.
نظر شما