به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه خبری "سیلک رود بریفینگ" (اخبار راه ابریشم)، در حالی که آمریکا قرار است باقی مانده نیروهای خود را روز ۱۱ سپتامبر از افغانستان خارج سازد، چین و روسیه اکنون این فرصت را دارند که امنیت را در این کشور مستقر کرده و زیرساخت های مورد نیاز را که در این منطقه مدت ها نادیده گرفته شده بود، از نو بسازند.
موفقیت فاز مشترک کنترل چین – روسیه بر آسیای میانه بستگی به ایجاد صلح در افغانستان دارد. پیش از این در سال جاری وانگ یی وزیر خارجه چین درست برای همین منظور از عربستان و ایران دیدن کرد.
اگرچه این دو کشور به نوعی از برخی گروه های در افغانستان حمایت کرده اند اما چین با هر دو کشور قراردادهای تجاری و سرمایه گذاری دارد - چون چین نیازمند عرضه انرژی است.
این توافق ها و تامین مالی اما با شروطی همراه است. قول هایی در زمینه ایجاد زیرساخت های مورد نیاز هم مطرح شده است. چین تاکنون حدود ۶۰ میلیارد دلار در پاکستان سرمایه گذاری کرده است و به ایران قول ۴۰۰ میلیارد دلار در ۲۵ سال داده شده است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه هم دو هفته پیش از پاکستان دیدن کرد. هر دو کشور روسیه و چین متعهد به "مشارکت بزرگ اوراسیایی" هستند که متضمن نفوذ دوجانبه چین/روسیه در منطقه ای از شرق آسیا تا مرزهای اتحادیه اروپا است.
بخش بزرگی از تضمین صلح و پیشرفت در آسیای میانه، وارد کردن زنجیره های تامین و مسیرهای تجاری است. کشورهای منطقه همگی محصور در خشکی هستند، هر چند قزاقستان یک خروجی به دریای خزر دارد. این منطقه در آسیای میانه در مجموع از لحاظ جمعیتی پس از چین و روسیه سومین منطقه پرجمعیت است. این عدم تناسب بین جمعیت و ذخایر به معنی پتانسیل بالایی برای رشد است اگر بتوان زیرساخت ها را مستقر کرد.
روسیه به عنوان مثال با اتصال بهتر سیبری به آسیای مرکزی سود خواهد برد. مرتفع ترین راه آهن آسیا ماه گذشته بدون سر و صدا تکمیل شد که بخشی از مجموعه تونلی "دانگشان" در کوهستان های کیلیان در شمال غربی چین است.
انتظار می رود این خط آهن ترافیک بین گانسو و کینگای را افزایش دهد و ۴۰۰ کیلومتر از مسیر قبلی را کاهش دهد. هم اکنون قطارهای سریع السیر "سین کیانگ" را به پکن و شانگهای متصل می کند که با امتداد به جنوب به بازارهای آسه آن می رسد.
در حالی که بعید است راه های قدیمی از تبت به این زودی بار دیگر برقرار شوند، چین برنامه هایی برای توسعه راه آهن از لهاسا به "نینگتری" در نزدیکی مرز تبت با هند دارد که می تواند به شبکه اصلی راه آهن هند متصل شود.
ازبکستان محصور خشکی از ستاره های اقتصادی در حال ظهور در آسیای مرکزی است که مسیر اصلاحات را آغاز کرده است. این کشور بتازگی توافقی با افغانستان و پاکستان برای توسعه راه آهن ترانس افغان امضا کرده که تاشکند را به بنادر پاکستانی گوادر و کراچی متصل خواهد کرد .
یکی از رویاهای قدیمی در امتداد راه ابریشم هم احداث راه آهنی برای اتصال چین به آسیای مرکزی و خاورمیانه است. اما اجرای این کار دشوار است. قرقیزستان در میانه راه قرار دارد. مسافرت از کوه های پامیر دشوار است. راه حل واقعی در احداث راه آهنی برای اتصال غرب چین از طریق قرقیزستان به ازبکستان و فراتر از آن است. مسیر قرقیزستان می تواند ۵ روز از زمان مسافرت بکاهد.
این خبر ممکن است خبر خوبی برای قزاقستان نباشد اما چندین کشور دیگر هم از این مسیر سود خواهند برد. پیشنهادهایی هم برای راه اندازی مسیری از خاک افغانستان، ایران و ترکیه به اروپا می رسد در حالی که مسیر دیگر از ترکمنستان و دریای خزر به استانبول و اروپا می رسد. چین می تواند برای تامین مالی آنها کمک کند.
کریدور ترانزیت بین المللی شمال – جنوب تکمیل کننده بخش غربی اتصالات کلی آسیای مرکزی است و به هند اجازه دسترسی به بازارهای منطقه ای – و روسیه – را می دهد و نیازی به عبور از پاکستان ندارد.
اهمیت این مسیر با کانال سوئز مقایسه شده است. روسیه، ایران و هند نزدیک به دو دهه برای ایجاد این کریدور ۷ هزار و ۲۰۰ کیلومتری کار کرده اند. استفاده از این کریدور بجای کانال سوئز زمان مسافرت را به ۲۰ روز کاهش می دهد و صرفه جویی ۳۰ درصدی را به همراه دارد.
آشکار است که ایجاد زیرساخت های اتصال مرکز-جنوب آسیا زمان بر خواهد بود اما بخش زیادی از آن تا پایان این دهه عملیاتی خواهد شد. وقتی که تکمیل شود، مرحله بعدی در مشارکت بزرگ اوراسیایی، وارد کردن خارومیانه و مسیرباکو – تفلیس – جیهان از طریق ترکیه و توافق های تجاری با اتحادیه اروپا است.
با افزودن مساله توافق های تجارت آزاد به این ترکیب، مسیرهای تجاری مطرح شده که زمانی در راه ابریشم باستانی قرار داشتند به احتمال زیاد بار دیگر تقویت شده و موجب ایجاد فرصت هایی در تجارت "درون آسیایی" و تجارت اروپایی خواهند شد.
نظر شما