سازمان بهزیستی با راهاندازی مراکز مثبت زندگی در دوره فعالیت دولت تدبیر و امید برای تسهیل در امور مددجویان فرصتی را فراهم کرده تا این گروههای جمعیتی بتوانند در کمترین زمان خدمات مورد نیاز خود را به جای مراجعه حضوری به ادارات بهزیستی از طریق این مراکز دریافت کنند.
فعالیت این مراکز محلهمحور است بنابراین ایجاد چنین مراکزی از تردد مراجعان از جمله معلولان به ادارات بهزیستی شهرستان و استان کاسته است و فصلی از خدمت هدفمند و تریبونی برای طرح مشکلات و خواستهها مددجویان این نهاد حمایتی ایجاد شده تا از طریق مراکز مثبت زندگی سهولت در پیشبرد امورشان را با کیفیتی متفاوت از قبل تجربه کنند.
صدور مجوز برای تاسیس مراکز خدمات بهزیستی (مثبت زندگی) به استناد بند ۴ ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در نخستین روز دی ماه سال ۱۳۹۸ و ایجاد این مراکز از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ در دستور کار سازمان بهزیستی قرار گرفته و ارایه خدمات ۲۲ گانهای در این مراکز از جمله تشکیل پرونده، پاسخگویی به مراجعان، نیازسنجیهای محلی، شناسایی داوطلبان و خیران، آگاهسازی معلولان و آموزش های مهارت زندگی و غربالگری هدیه ارزشمندی است برای جامعه هدف بهزیستی از این طریق مهیا است.
مفهوم واژگانی بهزیستی مجموعه هماهنگ از برنامه ها و فعالیتهایی است که زیر نظارت یا کمک دولت، برای بهبود زندگی افراد و گروههای آسیب پذیر جامعه، انجام میشود و مولفههای این تعریف با ساختار محتوایی اقداماتی که سازمان ملل متحد در این راستا مدنظر دارد، همخوانی میکند.
سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه قانونی از ادغام ۱۶ سازمان، نهاد، مؤسسه و انجمن تشکیل شد تا با اتخاذ تدابیر و ارایه خدمات و حمایتهای غیربیمهای با حفظ ارزشها و کرامت والای انسانی در جهت گسترش خدمات توان بخشی، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی اقدام کند در واقع این سازمان بهمنظور تحقق اصول ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۹ تشکیل شد که در بدو تأسیس سازمان بهزیستی ۵۲ وظیفه از جمله رسیدگی به امور کودکان بی سرپرست، زنان بی سرپرست و سرپرست خانوار، مسئولیت سلامت روان جامعه، امور مربوط مهدهای کودک، سالمندان، معلولان، کودکان کار و خیابانی، زنان آسیب دیده و در معرض آسیب، کاهش طلاق، مشاوره، اشتغال و مسکن و آموزش پیش از ازدواج برای آن پیشبینی شده بود.
تلاش برای حفظ کیان خانوادههای آسیب دیده و آسیب پذیر، نگهداری و مراقبت و توان بخشی معلولان و آماده سازی آنان برای از سرگیری زندگی عادی در جامعه، توسعه پژوهشهای کاربردی برای پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی، بازپروری، اصلاح و ارشاد ناسازگاران و آسیب دیدههای اجتماعی، حمایت از اقشار محروم و آسیب پذیر از عمده ترین وظایف و مسؤولیتهای این سازمان ذکر شده است.
مراکز مثبت زندگی، پنجره واحد در ارایه خدمت به مددجویان
معاون مشارکتهای مردمی و توانمندسازی و مراکز غیردولتی بهزیستی استان مرکزی گفت: ۴۲ مرکز مثبت زندگی از آذرماه پارسال در این استان راهندازی شد که ۱۶ مرکز در اراک و بقیه در شهرستانهای تابعه استان به جمعیت هدف در مناطق مختلف خدمات ارایه میکنند.
«آذردخت همتا» افزایش پوشش خدمات و نفوذ بیشتر خدمات را از مزیتهای فعالیت مراکز مثبت زندگی برشمرد و افزود: این مراکز رویکرد «پنجره واحد» برای ارایه خدمات به مددجویان با دسترسپذیری آسان را ایجاد میکنند.
وی توضیح داد: برای مثال در نظام سلامت همه افراد اعم از کودک، مادر و سالمند برای دریافت هر نوع خدمت به مرکز بهداشت مراجعه میکنند، بنابراین مراکز مثبت زندگی بهزیستی نیز رویکرد پنجره واحد را ایجاد میکند و افراد تحت پوشش برای دریافت خدمات تنها به یک مرکز با دسترسیپذیری آسان مراجعه دارند.
معاون مشارکتهای مردمی و توانمندسازی و مراکز غیردولتی بهزیستی استان مرکزی گفت: دسترسی آسان به خدمات بهزیستی برای مددجویان زیرپوشش، اولین هدف راه اندازی مراکز مثبت زندگی در برنامه پیش بینی شده سازمان بهزیستی کشور است.
وی اظهار داشت: برای دستیابی به این هدف جانمایی مراکز مثبت زندگی در مناطق آسیب خیز استان آغاز شد و مراکز در ۱۶ نقطه استان شکل گرفتند.
معاون مشارکتهای مردمی و توانمندسازی و مراکز غیردولتی بهزیستی استان مرکزی گفت: چابک سازی خدمات بهزیستی، بهروز رسانی خدمات و الکترونیک کردن خدمتها، کاهش تصدیگری خدمات دولت از ویژگیهای ایجاد مراکز مثبت زندگی است.
همتا افزود: ۲۶ نفر از افراد جامعه که تخصص لازم را داشتهاند در مراکز مثبت زندگی استان بهکارگیری شدند.
وی اظهار داشت: مددکاری مبتنی بر فرد، تقویت خانواده، اجتماع محور بودن و بهرهمندی آحاد جامعه هدف از خدمات این مراکز از دیگر مزیتهای مراکز مثبت زندگی است.
معاون مشارکتهای مردمی و توانمندسازی و مراکز غیردولتی بهزیستی استان مرکزی گفت: خدمات این مراکز به خانواده مددجویان در صورت وجود چند معلول و زن سرپرست خانوار ارایه می شود و خدمات نه تنها به فرد بلکه به اعضای خانواده شکل میگیرد و سپس اجتماع محور میشود.
همتا افزود: این مراکز پس از استقرار مکانی اکنون در مرحله تشکیل پرونده مددجویان هستند و بازدید از منزل مددجویان به میزان ۷۰ درصد در استان مرکزی عملیاتی شده است.
وی اظهار داشت: کاهش بهای تمام شده خدمات، فراهم شدن امکان ارایه خدمات به صورت الکترونیکی از مزایای این طرح است که در شرایط اقتصادی فعلی برای دولت اهمیت زیادی دارد و کیفی سازی خدمات در سایه هزینه کمتر را سبب میشود.
۱۵۰ خانوار منطقه گردوی اراک زیر چتر مراکز مثبت زندگی
مدیرعامل مرکز مثبت زندگی اراک گفت: ۳۰۰ نفر در قالب ۱۵۰ خانوار شامل معلولان، زنان سرپرست خانوار و ازکارافتادگان از خدمات مرکز مثبت زندگی در منطقه گردو اراک برخوردار هستند.
«مریم حاتمی مقدم» افزود: ارایه خدمات جامع و دسترسی مددجویان به مراکز مثبت زندگی مهمترین ویژگی راه اندازی این مراکز است.
وی اظهار داشت: محلهمحوری و پی جویی تک تک مددجویان در اجرای این طرح باعث شده تا جامعه هدف از تردد به مرکز شهر و دریافت خدمات از ادارات بهزیستی دور شوند و در بستری کیفی و امن خواستههایشان را دنبال کنند.
مدیرعامل مرکز مثبت زندگی اراک گفت: الکترونیکی شدن خدمات، استفاده از ظرفیت خیران از دیگر مزیتهای راهاندازی مراکز مثبت زندگی است.
حاتمی افزود: اگرچه راهاندازی مراکز مثبت زندگی مزایای زیادی دارد اما این برنامه ناپخته و نوپا است و نیاز است که به سرعت با کمک کارشناسان مجموعه خدمات عملیاتی و برنامههای کارآمد برای آن طراحی و اجرایی شود اما کلیت این اقدام گامی به جلو در راستای عدالتمحوری و بهبود کیفی خدمات است.
۱۷۵ پرونده مددجویان بهزیستی در مرکز مثبت زندگی محله حاشیهای قنات ناصری اراک
مسئول فنی مرکز مثبت زندگی در محله قنات ناصری اراک گفت: ۱۷۵ پرونده در این محله از سوی مددکاران مرکز مثبت زندگی تهیه شده که نیاز به مداخله جدی و فوری در پاسخگویی به نیازها و خواستههایشان دارند.
«ندا مشهدی فراهانی» افزود: هر مددکار اجتماعی مسئولیت پیگیری امور ۱۵۰ پرونده مددجویان را دارد و مددکار با بازدید منزل و اشراف به مسایل و روند زندگی مددجویان، گزارش جامعی را تهیه کرده و ضمن تحلیل محتوای اسیبهای اجتماعی بستر پاسخگویی سهل این افراد به امور و نیازهایشان را هموار کند و به نوعی میتوان گفت که مرکز مثبت زندگی آغوشی امن برای پناهجویانی است که از طوفان زندگی به ستوه آمده و گریزگاهی برای التیام دردهایشان میجویند.
وی اظهار داشت: ارایه خدمات بهصورت جامع ،محله محور بودن و نگاه کارشناسانه برای ترسیم برنامه میانمدت و بلند مدت بهبود مشکلات از مزایای راهاندازی مراکز مثبت زندگی است اما یکی از نواقص مهم برای این خدمت نو به روز نبودن سامانه است که باید با همت نیروهای خوشفکر و اقدامی در سطح کلان به زودی این مسئله نیز حل شود.
مسئول فنی مرکز مثبت زندگی در محله قنات ناصری اراک گفت: یکی از وظایف تأسیس مراکز مثبت زندگی پایان دادن به سردرگمی مراجعان از جمله افراد دارای معلولیت است و دسترسی گروههای هدف را به خدمات بهزیستی تسهیل خواهد کرد.
فراهانی افزود: از آنجایی که مراکز مثبت زندگی محلهمحور هستند باید با گفتمان اجتماعی در این زمینه فرهنگسازی شود.
به گفته کارشناسان اجتماعی مناسبات و تعامل اجتماعی است که به بهبود نشاط و سرمایه اجتماعی در هر لایه جمعیتی کمک میکند و نسخه شفا بخش برای ترمیم زخمهایی که جامعه از آسیبهای اجتماعی برمیدارد نیاز است که مهارتورزی و شناخت عمیق معضلات و مشارکتجویی اقشار آسیب دیده در هم تنیده شود و تنها از این منظر است که نسخه شفابخش اجتماعی در جامعه هدف بهزیستی به بار مینشیند.
مراکز مثبت زندگی نه تنها مامنی برای خدمات عادلانه در دهکهای اسیبپذیر است بلکه سرمایهای محلهمحور محسوب میشود که شریانهای انسانی را پیوند مستحکمتر در سایه گفتمان سازی اجتماعی و بلوغ زیست جمعی میدهد تا در کالبد جامعه سلامت و نشاط و تعادل بهبود یابد و آنچه به عنوان فرهنگ شهروندی و مسئولیت اجتماعی از ان نام برده میشود جامه عمل بپوشد.
نظر شما