گوهر مفاهیم قرآن را با بسته‌بندی مناسب ارائه کنیم

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، رهبر معظم انقلاب در اولین روز از ماه مبارک رمضان (۲۵ فروردین) سفارش هایی به تلاوتگران قرآن داشتند از جمله این که «خودتان را مبلّغ قرآن بدانید و نه فقط خواننده قرآن. در میان همین خوانندگان قدیمی بعضی این جور هستند که وقتی قرآن را می خوانند، مثل این است که دارد بر انسان نازل می شود؛ یعنی می فهمند چه دارند می گویند، چه دارند می خوانند؛ با توجه به معنا، با حضور قلب قرآن می خوانند. لذا تاثیر آن در دل مستمع خیلی بیشتر است.»

ایشان همچنین توصیه کردند: شما بایستی بدانید که مبلّغ قرآنید و تلاوتگران واقعا نقش دارند. همین جلسات تلاوت خیلی نقش دارد، تربیت تلاوتگران خیلی کار بزرگ و مهمی است که انجام می گیرد و خدا را شکر که در کشور ما این رواج پیدا کرده و تلاوت با تذکر، با خشوع، با توجه عمیق به معنا، به معنا توجه کنید. اگر مثلا بخشی از قرآن را در یک محفلی می خواهید تلاوت کنید، این را در ذهنتان قبلا آماده کنید؛ اگر مراجعه به تفسیر لازم دارد، مراجعه به ترجمه لازم دارد (مراجعه کنید). خوشبختانه بسیاری از تلاوتگران ما قرآن را می فهمند و درک می کنند، معانی قرآن را و احتیاجی به ترجمه ندارند لکن اگر احتیاج به ترجمه بود، احتیاج به تفسیر بود، مراجعه بشود و با توجه کامل با تذکر کامل انجام بگیرد.

غلامرضا شاه‌میوه اصفهانی استاد صوت و لحن به خبرنگار ایرنا گفت: رهبر معظم انقلاب هر سال در ماه مبارک رمضان تاکید دارند که فهم قاریان از معانی قرآن بیشتر شود و زمانی که این فهم به وجود بیاید، طبیعی است تاثیرگذاری بیشتری بر روی خودشان و بر روی مخاطبان دارد.

وی افزود: معظم له یک سال فرمودند که حتی اگر مخاطب شما متوجه معنی نشود و زبان قرآن را درک نکند ولی خود قاری اجمالا مفاهیم را درک کند و با حس بهتری بخواند، به نوعی این حس به شنونده منتقل می شود. بر همین اساس برای قاریان به ویژه قاریانی که شاخص هستند و در کشورهای مختلف و تریبون های رسمی مانند رادیو و تلویزیون برنامه دارند، واجب است کاملا متوجه مفاهیم و معانی آیات شوند. البته رهبر معظم انقلاب پا را فراتر از این مرحله گذاشتند و تاکید کردند درمواردی که نیاز هست، قاریان به تفسیر مراجعه کنند و برخی فرازها را با تکرار و با استفاده از طبقات صوتی بالا برجسته کنند که این کار نیازمند مطالعات تفسیری است.

شاه میوه اصفهانی قاریان را به دو گروه تقسیم کرد و گفت: یک گروه شامل قاریان شاخص و ممتاز جمهوری اسلامی هستند که صد درصد باید معانی آیات را بفهمند و کل قرآن را متوجه شوند ولی گروه دوم کسانی که در سطح پایین تر هستند، باید به دنبال آن باشند که حداقل آیات و قطعاتی را که در محافل می خواهند تلاوت کنند. قبل از تلاوت ترجمه و معانی آیات را مطالعه کنند و امیدواریم طی چند سال آینده به نقطه ای برسیم که تمام قاریان متوجه مفاهیم قرآن شوند.

وی افزود: شاخص بعدی که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، موضوع موسیقی تلاوت یعنی مجموعه اصوات و نغمه هاست. اگر بخواهیم یک مفهوم را به خوبی برای شنونده جا بیاندازیم باید آیات در یک بسته بندی مناسب ارائه کنیم. یعنی اگر گوهر مفاهیم قرآن با بسته بندی نامناسب ارائه شود، جذابیتی نخواهد داشت و بسته بندی مناسب عبارت است از؛ سلامت لحن، صدای آماده و خوب و کارکرده و پخته همچنین مجموعه مهارت هایی که به جذابیت بیشتر تلاوت کمک می کند. ما باید بتوانیم گوهر اصلی را به خوبی ارائه کنیم که رهبر انقلاب نیز بر آن تاکید داشتند.

یک قاری باید خود را به علوم و فنون مختلفی مجهز کند که به جاذبه بیشتر و تاثیرگذاری بیشتر تلاوت بر مخاطب منجر شود. یکی از ضعف ها و کمبودها طی سال هایی که قاریان ما در سطح جهان اسلام مطرح شدند، این بوده که تاثیرگذاری ما به نسبت قاریان مصری ۶۰ تا ۷۰ درصد کمتر بوده است. یعنی قاریان ایرانی در مقایسه با قاریان درجه سه مصری از نظر تاثیرگذاری عموما تاثیرگذاری کمتری دارند.

وی افزود: البته ممکن است برخی قاریان همچون کریم منصوری در طی دو دهه گذشته تاثیرگذاری خیلی خوبی داشته اند ولی سطح عمومی تلاوت اینگونه است که اگر ۳۰ قاری ممتاز در سطح کشور را با ۳۰ قاری ممتاز در مصر مقایسه کنیم، متوجه می شویم معمولا این تاثیرگذاری کمتر است. زیرا فهم بعضی از اساتید و قاریان ما از قرآن آن فهمی نیست که باید باشد و در عین حال آن مجموعه صوت و لحنی که ارائه می کنند جذابیتی نیست که تاثیرگذار باشد و شنونده را متاثر کند و او را به دنبال قرآن بکشاند.

شاه میوه اصفهانی اضافه کرد: البته این تاثیرگذاری در قیاس با نسل های اول و دوم مصر کمتر شده است ولی وقتی شخصی مانند محمود شحات قاری مصری را با برخی قاریان ایرانی مقایسه می کنیم، می بینیم هنوز تفاوت درجه احساس می شود. تاکید رهبر معظم انقلاب در مرحله اول روی درک درست مفاهیم هنگام تلاوت و در مرحله دوم مجموعه صوت و لحنی است که ارائه می کنند. جذابتر، به روزتر و درعین حال به گونه ای باشد که یک قاری به کلیه لوازمی مجهز شود که به ارائه تلاوت زیباتر کمک کند.