استاد عبدالوهاب شهیدی از بزرگان موسیقی مشرق زمین بود

عبدالوهاب شهیدی موسیقی‌دان، خواننده و نوازنده چیره دست ساز عود و از بنیانگذاران برنامه گل‌ها رادیو بعد از کمتر ۲۴ ساعت از زمان بستری شدنش در بیمارستان به سبب عارضه قلبی صبح روز دوشنبه (۲۰ اردیبهشت‌ماه) دار فانی را وداع گفت.

شهیدی اسطورۀ من بود

مجید ناظم پور پژوهشگر، آهنگ‌ساز، ردیف‌دان و نوازندهٔ عود در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و در توصیف شخصیت مرحوم عبدالوهاب شهیدی تصریح کرد: بسیاری از مردم ایران عود را دوباره به خاطر صدا و آواز استاد شهیدی که همواره عود را با آواز خود همراهی می‌کرد، شناختند و حق بزرگی به گردن موسیقی ایرانی دارند.

وی ادامه داد: اگر بخواهم در مورد عود نوازی استاد شهیدی که تخصص من هست صحبت کنم به‌جرئت می‌توانم بگویم ایشان در زمان خودشان تنها کسی بودند که عود را به شکل ایرانی خالص و با تکنیک مناسب می‌نواختند و در مورد آوازشان هم که با آن صدای بم و لطیف شرقی سال‌ها دل ایرانیان را بردند و با صدای گرم خود عود را دوباره به خانواده‌های ایرانی معرفی کردند.

این پژوهشگر ادامه داد: عبدالوهاب شهیدی بزرگ و پیشکسوت و پیر موسیقی بودند و بسیار متأسفم که چنین انسان بزرگی در سال‌های آخر عمر خود فعالیتی نداشتند و ای‌کاش فعالیت داشتند و آثار بیشتری را از ایشان می‌شنیدیم و آثار بیشتری از ایشان برجای می‌ماند چراکه آثار ایشان همگی جاودانه هستند.

ناظم‌پور ادامه داد: در مورد آواز ایشان هم به‌عنوان یک پژوهشگر و کسی که از آواز کشورهای دیگر و موسیقی کشورهای شرقی اطلاعاتی دارم باید بگویم که در سایر کشورها و به‌خصوص در کشورهای عربی این اعتقاد هست که خواننده مرد باید مردانه و با صدای بم مردانه بخواند و خواننده زن با صدای زنانه و اگر جای این‌ها در مدل خواندن عوض شود پسندیده نیست؛ استاد شهیدی از معدود خوانندگانی بودند که با یک صدای بم، موقر و مردانه موسیقی شرقی و موسیقی ایرانی را ادا می‌کردند.

به‌عنوان یک ایرانی خود را موظف می‌دانم که این خبر را به گوش هم‌وطنانم برسانم که استاد شهیدی را در تمام کشورهای شرقی و عربی که دیده‌ام، می‌شناسند و مخاطبانی داشتند و دارند و جزو بزرگان موسیقی مشرق زمین هستند که سایر موسیقیدانان از ایشان یاد می‌کنند.

شهیدی عود را دوباره زنده کرد

این آهنگساز تصریح کرد: ساز عود در گذشته به قول فارابی مشهورترین سازها بوده است و به قول عبدالقادر مراغی (مشهور به عبدالقادر مراغه‌ای شاعر، موسیقی‌دان، نوازنده و هنرمند ایرانی) کامل‌ترین سازهای زهی بوده است اما متأسفانه در سه قرن گذشته یعنی از دوره صفویه به دلایل نامعلوم این ساز در ایران فراموش می‌شود.

این ساز در دوره معاصر ابتدا با همت استادانی مانند اکبر محسنی و بعدازایشان توسط عبدالوهاب شهیدی، منصور نریمان و کاووسی و منوچهری و ... دوباره به جامعه ایرانی معرفی می‌شود و به ایران بازمی‌گردد چون نوشته‌اند در دوره فراموشی در ایران در کشورهای عربی نواخته می‌شد.

ناظم‌پور در انتها یادآور شد: استاد شهیدی نقش بسیار مهم و مؤثری در معرفی دوباره این ساز به ایرانیان داشته است؛ به خاطر این‌که همواره با آواز خویش ساز عود را همرامی می‌کردند و این هم‌نوازی و همراهی دل‌نشین در خاطره این ملت جاودانی و در یاد این سرزمین باستانی ثبت و حک خواهد شد.

خواننده‌ای که می‌نواخت

استاد عبدالوهاب شهیدی متولد سال ۱۳۰۱ خورشیدی در میمه اصفهان بود. وی از اوایل دهه ۱۳۲۰ فعالیت هنری خود را با فراگیری آواز، سنتور و عود نزد استاد زنده‌نام اسماعیل مهرتاش آغاز کرد. شهیدی به‌جز آواز خواندن و آهنگسازی، نوازنده‌ای منحصر به‌فرد با ساز عود نیز بود که این ساز را ایرانی با چیره‌دستی فراوانی می‌نواخت.

وی همچنین سابقه همکاری با استادانی مانند جلیل شهناز، فرامرز پایور، علی‌اصغر بهاری، حسین تهرانی، رحمت‌الله بدیعی، حسن ناهید و محمد اسماعیلی را داشت.

عبدالوهاب شهیدی در اجرای آوازهای محلی نیز پیش‌رو بود. تصنیف معروف زندگی با مطلع «آن نگاه گرم تو» از جمله آثار این هنرمند در حوزه آوازهای محلی و فولکلور ایرانی است است.

هم‌چنین تصنیف‌های دیگری مثل یار بی وفا و بی تو به سر نمی‌شود از اجراهای اوست. شهیدی قطعات قدیمی معروفی مانند آثار عارف قزوینی را نیز اجرا کرده است که از میان آن‌ها می‌توان به تصنیف‌های گریه را به مستی بهانه کردم و گریه کن اشاره کرد.

استاد زنده‌نام محمدرضا شجریان در یازدهمین جشن خانه موسیقی هنگام اعطای جایزه یک عمر دستاورد هنری به استاد شهیدی درباره این خواننده و نوازنده پرآوازه ایران گفته بود: او بزرگ‌مرد آواز هنر ایران است و سالیان درازی است که دستش را بوسیده‌ام و در حضور او کُرنش کردم و هیچگاه به خود اجازه ندادم که در حضور او عرض هنر کنم و از این بابت که من آمده‌ام جایزه او را تقدیم کنم متاسفم، استاد مرا ببخش و من در اندازه‌ای نیستم که جایزه شما را بدهم.

پیکر این هنرمند آهنگساز روز چهارشنبه پس از اقامه نمازمیت به امامت حجت الاسلام سید محمود دعایی با تشییع اعضای خانواده و شماری از هنرمندان و دوستداران وی بارعایت شیوه نامه های بهداشتی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تهران به خاک سپرده شد.