مدیرکل ثبت احوال استان فارس در سخنانی در این نشست گفت: تسهیل ازدواج، ایجاد شرایط امن اقتصادی و اطمینان به آینده می‌تواند در تشویق و ترغیب زوجین به فرزندآوری موثر باشد.
علیرضا انصاری افزود: با توجه به پیچیدگی و چند بعدی بودن موضوع جمعیت، موفقیت و پایدار بودن برنامه‌های جمعیتی مستلزم نگاه سیستمی، تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، همکاری و هماهنگی بین بخشی، و همراهی و مشارکت مردم است.
وی ادامه داد: فرزندآوری همواره در فرهنگ ایرانی به عنوان یک مقوله ارزشمند جایگاه خود را حفظ کرده و به رغم کاهش سطح باروری در دهه‌های گذشته، میانگین باروری ایده آل زوجین ایرانی کمی بیش از دو فرزند است، بنابراین، خانواده‌ها همواره به داشتن فرزند تمایل دارند، ولی مهم است که با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر جامعه چگونه بتوان این ایده و خواسته را به رفتار تبدیل کرد.
او اظهار داشت: ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش باروری عمومی به رقمی بیش از سطح جانشینی از مسائلی است که توجه جمعیت شناسان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده است.
مدیر کل ثبت احوال فارس تصریح کرد: واضح است که رفع موانع ازدواج و کاهش سن ازدواج که در سال‌های اخیر روندی صعودی داشته از عواملی است که خود پویایی و بالندگی جامعه را به دنبال دارد.
زنگ خطر وضعیت طلاق برای جامعه
انصاری گفت: مساله اجتماعی مهم دیگر توجه به طلاق و از هم پاشیدگی خانواده است، خانواده تنها ارگان اجتماعی است که حفظ حیات می‌کند و با متزلزل شدن خانواده ، حیات به خطر می‌افتد، قطعا رفع مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تلاش برای افزایش سطح آگاهی و تاب آوری افراد جامعه می‌تواند کاهش طلاق را به دنبال داشته باشد.
وی ادامه داد: مشکلات بعد از طلاق و نبود حمایت قانونی برای خانواده و فرزندان بعد از طلاق، یک زنگ خطر برای جامعه است و از هم پاشیدگی ارزش‌های فردی و اجتماعی را به دنبال دارد اما آنچه بیشتر توجه دولتمردان را به خود جلب کرده، افزایش آمار طلاق است و به مسائل و مشکلات بخشی از جمعیت که با این رویداد مواجه شده‌اند کمتر توجه می‌شود.
او تصریح کرد: هم‌اینک استان فارس با ۷۰ و ۹ دهم درصد جمعیت فعال در وضعیت پنجره جمعیتی قرار دارد که این فرصت عمر کوتاهی دارد و اگر به درستی هدایت شود می‌تواند به توسعه منجر شود و در غیر این صورت به جای کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی، به مانع بزرگی در مسیر توسعه تبدیل می‌شود.
تداوم کاهش نرخ رشد جمعیت در استان فارس
انصاری، کاهش نرخ رشد جمعیت و نگرانی از پیر شدن آن را دغدغه همه مسئولان، برنامه‌ریزان و سیاستگزاران دانست و افزود: آمارهای سرشماری نشان می‌دهد متوسط رشد جمعیت استان در فاصله ۲ سرشماری سال‌های ۹۰ و ۹۵ کاهش یافته و نرخ رشد طبیعی جمعیت نیز که با توجه به ولادت و فوت ثبت شده به دست می‌آید در سال ۹۹ حدود ۶ دهم درصد یعنی کمتر از یک درصد محاسبه شده که بیانگر تداوم کاهش نرخ رشد جمعیت است.
وی گفت: آینده پژوهی جمعیت نشان می‌دهد جمعیت استان فارس در حال پیر شدن است و در ۳۰ سال آینده درصد جمعیت سالمندان در این استان از ۶ و یک دهم درصد در سال ۹۵ به افزون بر ۲۱ درصد در ۲۵ سال آینده افزایش می‌یابد و میزان وابستگی جمعیت زیر ۱۵ سال و بالای ۶۵ سال به جمعیت فعال ۱۵ تا ۶۴ سال نیز از ۴۱ در سال ۹۵ به حدود ۵۴ درصد در سال ۱۴۲۵ خواهد رسید که این اتفاق با توجه به پیرشدن جمعیت امری طبیعی است.
مدیر کل ثبت احوال فارس تصریح کرد: میانه سنی از دیگر شاخص‌هایی است که به دلیل افزایش سن جمعیت افزایش خواهد یافت و از ۳۰ سال در سال ۱۳۹۵ به ۴۰ و نیم سال در سال ۱۴۲۵ افزایش خواهد یافت و سن نیمی از جمعیت از ۴۰ سال فراتر خواهد رفت.
انصاری گفت: لذا باید در برنامه‌ریزی ها ضمن حفظ جوانی جمعیت، فرهنگ سازی برای احترام و تکریم سالمندان، ایجاد شرایط لازم برای تامین سلامت و نگهداری آنان در خانواده، پیش بینی سازو کار لازم برای بهره‌مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان درعرصه‌های مناسب را مد نظر قرار دهیم.
طرح مجلس برای جمعیت
او اضافه کرد: با توجه به اهمیت موضوع جمعیت، مجلس شورای اسلامی در اقدامی ویژه طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده را در قالب ماده ۸۵ قانون اساسی با حدود ۸۲ درصد آرا به سرعت به تصویب رسانده که هم‌اینک بعد از اظهار نظر شورای نگهبان مرحله نهایی خود را در مجلس شورای اسلامی پشت سر می‌گذارد.
وی اظهار داشت: از این طرح ۷۴ ماده‌ای به عنوان مهمترین اقدام جمعیتی در تاریخ قانونگذاری کشور یاد می‌شود چرا که اقدامی با این جامعیت و ابعاد گسترده در حوزه سیاست‌های جمعیتی وجود نداشته است.
انصاری افزود: بر اساس این طرح که با همکاری نخبگان و متخصصان در ۹ کمسیون تخصصی تهیه شده و طی هفت سال اجرایی می‌شود، مشوق‌ها و طرح‌های مختلف از قبیل هشت طرح در حوزه تسهیلات مسکن، ۱۴ طرح حکم شغلی، ۶ طرح مشوق‌های مالی، ۱۰ طرح سیاست بهداشت درمان، هفت طرح آموزشی و ۱۴ طرح فرهنگ سازی ارائه شده که پس از تایید در شورای نگهبان و ابلاغ، توسط شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان‌ها اجرایی خواهد شد.
او گفت: محور اصلی این طرح فرزند آوری و افزایش جمعیت است واقداماتی چون افزایش خوابگاه‌های دانشجویان متاهل، تسهیل گری ازدواج، استفاده از نهادهای رسمی همسریابی، ارتقاء سلامت مادر و کودک، پوشش بیمه‌ای برای مادران و کودکان و در حوزه بهداشت نیز افزایش متخصصان حوزه سلامت، باروری و درمان ناباروری، بیمه درمان زوجین نابارور، ارائه خدمات و تسهیلات به زنان شاغل، ارائه بسته‌های حمایتی، بهداشتی و تغذیه‌ای به مادران و کودکان، فرصت تحصیلی به مادران دانشجو، کمک حمایت معیشتی به خانواده‌ها و ارائه خدمات درمانی به زنان باردار در آن پیش‌بینی شده است.
مساله جمعیت باید به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد
عضو هیات علمی و رئیس بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز هم گفت: امروزه مساله جمعیت از میان مباحث اجتماعی گوناگون باید به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد.
منصور طبیعی افزود: باید توجه کنیم که در طرح مباحث مربوط به جمعیت، بررسی‌ها باید عالمانه و تخصصی باشد.
وی ادامه داد: متخصصان مساله جمعیت باید در بررسی‌های خود باید به این نکته توجه داشته باشند که جمعیت یک مساله مهم و زیربنایی در هر کشور است و اگر قرار باشد استراتژی‌های جمعیتی را تعریف کنیم باید علاوه بر متخصصان جمعیت، جامعه شناسان، اقتصاددانان، فقها و سایر متخصصان و آگاهان جامعه هم حضور داشته باشند تا بتوان یک برنامه جامع در مورد جمعیت تهیه کرد.
او اظهار داشت: باید توجه داشته باشیم که در دوره معاصر اگر در حال مطالعه جمعیت هستیم نباید صرفا خود جمعیت را مطالعه کنیم بلکه باید گذشته را مطالعه کنیم و از گذشته به حال برسیم و سپس یک نوع آینده پژوهی و آینده شناسی نیز در مورد جمعیت داشته باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز تصریح کرد: برای پرداختن به مساله جمعیت استان فارس ابتدا باید اهمیت و جایگاه این استان را پیدا کنیم.
طبیعی افزود: استان فارس به لحاظ فرهنگی همیشه یکی از سرچشمه‌های فرهنگی کشور بوده به ویژه شهر شیراز که لنگرگاه فرهنگی کشور بوده و یکی از سرچشمه های اصلی بسیاری از رویدادها و حوادث فرهنگی که در کشور ساری و جاری می‌شود شهر شیراز است و هر اتفاقی که در مباحث فرهنگی در این شهر رقم می‌خورد می‌تواند بر تمام کشور تاثیرگذار باشد.
وی اظهار داشت: اگر میراث فرهنگی را به میراث فرهنگی دوره باستانی و میراث فرهنگی دوره اسلامی تقسیم کنیم، افزون بر ۷۵ درصد میراث فرهنگی باستانی کشور در استان فارس است و در میراث فرهنگی اسلامی هم علاوه بر ابنیه و بناهایی که به عنوان میراث فرهنگی اسلامی تلقی می‌شود، در گرایش‌های مختلف فرهنگی نیز فارس و شیراز جایگاه برجسته ای داشته‌اند.
او گفت: در استان فارس به عنوان چهارمین استان پهناور و پر جمعیت کشور هرگونه مساله‌ای که به لحاظ اجتماعی روی دهد می‌تواند در همه مناطق کشور تاثیرگذار باشد.
وی گفت: باید بگوییم که ما از یک سو در مباحث اجتماعی و فرهنگی که در کشور شکل می‌گیرد پذیرنده و اثرپذیر هستیم و از یک سو هم می‌توانیم بر روی همه این مسائل اثرگذار باشیم.
اطلاع از وضعیت زنان می‌تواند مبنای سیاست‌گذاری مناسب برای پیشرفت آنها باشد
عضو هیات علمی و استاد بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز هم گفت: با توجه به نقش زنان در توسعه همه جانبه کشورها، اطلاع یافتن از وضعیت زنان می‌تواند مبنای سیاست گذاری‌های مناسب در جهت پیشرفت زنان به عنوان ۵۰ درصد جمعیت کشور قرار گیرد و لذا ضرورت مطالعه و تحقیق در حوزه زنان بیشتر می‌شود.
حلیمه عنایت افزود: باید پژوهش‌های علمی و کارشناسانه‌ای در این راستا باشد تا بتوانیم عوامل مرتبط و موثر بر این نیازهای اساسی جامعه را شناسایی کنیم و سپس به انتشار نتایج این مطالعات در جامعه بپردازیم.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه سلامت زنان در تمام مراحل زندگی با مسائل و مشکلات خاص خود همراه است از جمله تغذیه، بارداری‌های زودرس و عفونت‌ها، در هر یک از این مراحل حرکتی، نیاز به سیاست‌ها و برنامه‌های بهداشتی مختلفی وجود دارد و در کنار این سیاست‌ها نقش آگاهی زنان برای اجرای این سیاست ها بسیار مهم است.
او تصریح کرد: اگر سطح آگاهی‌ها را بتوانیم به اشکال مختلف بالا ببریم، این آگاهی و آموزش می‌تواند نقش بسیار مهم و موثری در کیفیت جمعیت و تصمیم گیری برای باروری، افزایش جمعیت و داشتن فرزندان بیشتر داشته باشد.
این نشست مجازی را شورای راهبری جمعیت استان فارس، اداره کل ثبت احوال استان و دانشگاه شیراز برگزار کردند.
نظر شما