سفر به فرانسه بر بال کتاب‌ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، فرانسه برای بیشتر مردم دنیا سرزمین فرهنگ و هنر بوده است به همین دلیل هم هنرمندان فرانسوی بسیاری، در جهان شهرت یافته اند. ادبیات فرانسوی، بخش مهم و ارزشمندی از ادبیات جهان را تشکیل می دهد و نویسندگان صاحب نام فرانسوی در میان برترین های جهان جای دارند. این هفته با نویسندگان فرانسوی همراه می شویم و به شهرهای این سرزمین رویایی سر می زنیم.

رمان اجتماعی؛ کنایه‌هایی به انقلاب فرانسه

اونوره دو بالزاک، بیستم ماه می سال ۱۷۷۹ (۳۰ اردیبهشت ۱۱۵۷) در جنوب فرانسه به دنیا آمد، در کودکی مدرسه را ترک کرد و با خانواده به پاریس رفت، مادر او علاقه‌ای به فرزندانش نداشت و این مساله مشکلات روحی بسیاری برای او به وجود آورد.

بالزاک در پاریس به تحصیلاتش ادامه داد و در رشته‌ حقوق فارغ‌التحصیل شد، او ابتدا تحت تاثیر والتر اسکات نویسنده‌ اسکاتلندی، رمان‌های تاریخی نوشت، سپس برای کسب درآمد به نوشتن آثار طنز روی آورد که ناموفق بود.

رمان چرم ساغری که ۱۸۳۱ منتشر شد، نخستین اثر اوست که با استقبال مخاطبان و منتقدان رو به رو شد و تمرکز بالزاک را بر نوشتن بیشتر کرد و رمان های بابا گوریو، زنبق دره و  آرزوهای بر باد رفته، بر شهرت او افزودند.

بالزاک در ۸ اگوست ۱۸۵۰ (۱۷ مرداد ۱۲۲۹) در حالی که تنها چند ماه از ازدواجش با مادام اولین هانسکا که ۱۷ سال به او عشق می ورزید گذشته بود، به دلیل بیماری درگذشت و در گورستان مشهور پرلاشز به خاک سپرده شد.

اونوره دو بالزاک را بنیانگذار رمان اجتماعی واقع گرایانه می دانند و آثارش را کمدی انسانی لقب داده اند.

کتاب آرزوهای بر باد رفته بالزاک، یکی از مهم ترین آثار اوست که در میان ۱۰۰ اثر برگزیده به انتخاب خوانندگان انتشارات بین المللی پنگوئن نیز جای دارد.

این کتاب داستان دو شخصیت ادبی است که یکی مخترع کاغذ ویژه ای است و دیگری یک شاعر اما در مسیر انقلاب فرانسه، برای این دو اتفاقاتی می افتد که رو در روی یکدیگر قرار می گیرند، یکی در خدمت ثروت و سرمایه داری، دیگری به دنبال آزادی اندیشه و پافشاری بر استقلال فکر و ادبیات...

این کتاب از سویی به انقلاب و مشکلات آن طعنه می زند و از سوی دیگر، زیاده خواهی انسانی را به تمسخر می گیرد. به همین دلیل است که در کمدی های انسانی بالزاک این اثر یکی از شاخص ترین کارها به شمار می آید.  

کتاب آرزوهای بر باد رفته نوشته اونوره دو بالزاک، با ترجمه محمدجعفر پوینده در ۸۴۰ صفحه توسط نشر نی منتشر شده است.

نویسنده، انقلابی، سیاستمدار

ویکتور هوگو، بیست‌وششم فوریه‌ ۱۸۰۲ میلادی (۹ اسفند ۱۱۸۰) در شهر بزانسن، در شرق فرانسه به دنیا آمد. او فرزند سوم خانواده‌ای متمول از پدری ارتشی به نام ژوزف لئوپورد سیگیسبو هوگو و مادری سلطنت‌طلب به نام سوفی فرانسواز تره بوشه بود. او سرودن شعر را با ترجمه‌ اشعار ویرژیل از لاتین به فرانسه آغاز کرد.

هوگو در سال ۱۸۲۲ با آدل فوشه ازدواج کرد که بعدها از او صاحب سه پسر و دو دختر شد و به دنبال ازدواجش، اولین مجموعه‌ شعر خود را با نام قصاید و دیگر اشعار در سال ۱۸۲۳ منتشر کرد و نخستین رمانش، باگ ژارگال در سال ۱۸۲۶  به چاپ رسید.

او در سال ۱۸۳۱ با انتشار رمان گوژپشت نوتردام، شهرت چشمگیری به دست آورد و در سال ۱۸۳۷، درام کرامول را منتشر کرد و در ابتدای این کتاب، مقدمه‌ای مفصل نوشته بود که آن را  اساسنامه‌ مکتب رومانتیسم می دانند چون با همین مقدمه است که موج رومانتیسم به‌عنوان مکتبی مستقل به جریان می‌افتد.

او و همسرش، دختر بزرگشان را در سال ۱۸۴۳ بر اثر غرق شدن از دست دادند و  بعد از انقلاب سال ۱۸۴۸، ویکتور هوگو از نامزدی ناپلئون برای ریاست جمهوری حمایت کرد ولی زمانی که ناپلئون قدرت را به‌طور کامل در دست گرفت و قانون اساسی ضد پارلمانی را جایگزین کرد، هوگو او را علناً خائن فرانسه نامید و در نطقی تاریخی در ۱۸ ژوئیه‌ی سال۱۸۵۱ علیه ناپلئون سخن راند.

پس از کودتای دسامبر۱۸۵۱ به خارج از فرانسه تبعید شد، اما آثاری چون بینوایان و ناپلئون کوچک را در همین دوران نوشت. با سقوط ناپلئون سوم در سال ۱۸۷۰ هوگو به کشورش بازگشت و به مجلس ملی راه یافت اما از نمایندگی مجلس کناره گرفت و در سال ۱۸۷۶ سناتور شد.

 سال های آخر زندگی هوگو به‌خاطر بستری شدن دختر کوچکترش در آسایشگاه روانی، مرگ دو پسرش و نیز مرگ همسرش آدل در ۱۸۶۸ بسیار ناراحت‌کننده بود. ویکتور هوگو در تاریخ بیست‌ودوم ماه مه سال ۱۸۸۵، (۱ خرداد ۱۲۶۴) پس از یک دوره بیماری، در ۸۳سالگی در پاریس چشم از جهان فروبست. بیش از دو میلیون نفر در مراسم خاکسپاری وی حضور داشتند. آرامگاه او در پانتئون واقع در نزدیکی پارک لوگزامبورگ قرار دارد.

چهار داستان کوتاه، مجموعه ای از چهار داستان هوگو است که به نوعی برگرفته از اندیشه های اصلاح طلبانه و ترقی جویانه او هستند، محکوم بی‌گناه، کلود ولگرد، دلاور و ژان والژان، داستان های این مجموعه را تشکیل می دهند که به نوعی انتقاد او از وضعیت حاکم بر فرانسه پس از انقلاب را بازگو می کنند. داستان ژان والژان نیز گزیده ای از زندگی قهرمان رمان بلند بینوایان است.

چهار داستان کوتاه، نوشته ویکتور هوگو، در ۲۷۲ صفحه با ترجمه یوسف اعتصام الملک، توسط نشر جامی منتشر شده است.

در جست وجوی ریشه‌های آسمان

رومن گاری با نام اصلی رومن کاتسف در هشتمین روز از ماه می سال ۱۹۱۴ (۱۷ اردیبهشت ۱۲۹۳) در لیتوانی متولد شد، او رمان‌نویس، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و در جریان جنگ جهانی دوم نیز خلبان بود. در یازده سالگی او پدرش خانواده را رها کرد و رفت و رومن نوجوان، به همراه مادرش نینا، به‌اجبار چند سالی را در ورشوی لهستان روزگار گذراندند.

چهارده ساله بود که به همراه مادرش به شهر نیس در فرانسه مهاجرت کرد و در پاریس تحصیلات خود را در رشته حقوق به پایان رساند و در بخش نیروی هوایی ارتش فرانسه، خلبانی آموخت.

در کشاکش آتش شعله‌ور جنگ جهانی دوم و هنگامی که نازی‌ها خاک فرانسه را اشغال کردند، به انگلستان گریخت و با پیوستن به نیروهای آزاد فرانسه در جنگ شرکت کرد. با پایان جنگ، به پشتوانه تحصیلات خود در رشته حقوق و با مدرکی که در زمینه‌ زبان‌های خارجی از دانشگاه ورسای دریافت کرده بود و در جهان پس از جنگ، به عنوان دیپلمات در شهرهای گوناگون فعالیت کرد. سپس، در سال ۱۹۵۶، کتاب نخست خود ریشه‌های آسمان را نوشت و این رمان موفق شد جایزه گنکور (بزرگترین جایزه ادبی فرانسه) را برای رومن گاری به ارمغان آورد.

رومن گاری در دوم دسامبر ۱۹۸۰ ( ۱۱ آذر ۱۳۵۹) یک سال پس از افسردگی از مرگ همسرش به زندگی خود پایان داد.

رومن گاری تنها نویسنده ایست که دو بار موفق به دریافت جایزه ادبی گنکور شده است زیرا این جایزه تنها یکبار به هر نویسنده داده می شود. ولی او یک بار با نام حقیقی خودش برای کتاب ریشه های آسمان و بار دیگر با نام مستعار امیل آژار برای کتاب زندگی در پیش رو، این جایزه را برد.

کتاب ریشه های آسمان، درباره‌ مردی به نام مورل است که در آفریقا و در اردوگاه‌های کار اجباری متحمل سختی‌های بسیاری شده است. او برای حمایت از فیل‌های در حال انقراض قیام می‌کند و خیلی زود نام او به‌عنوان یک‌شورشی بر سر زبان‌ها می‌افتد و درباره او عقیده‌ های مختلفی وجود دارد، برخی او را قیام‌کننده برای استقلال آفریقا و برخی او را فردی انسان ستیز می‌دانند. ولی او تنها هدفش از این قیام حمایت از فیل‌هاست. افراد زیادی از فراری‌ها و تبهکاران و طرفداران طبیعت به او ملحق می‌شوند و این گروه کم‌کم با ماجراهای بسیاری روبرو می‌شوند...

ریشه های آسمان نوشته رومن گاری با ترجمه منوچهر عدنانی در ۵۷۱ صفحه توسط نشر ثالث منتشر شده است.