واکسن کرونا؛ ابزاری برای واکسینه کردن منافع غرب در آفریقا

به گزارش  ایرنا، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه که کشورش نگرانی های اولیه راجع به واکسیناسیون و مقابله با کرونا را تا حد زیادی سپری کرده است، در راستای گسترش نفوذ خود در آفریقا، این بار نیز مقابله با کرونا را به ابزاری برای تحقق آن مبدل کرده است.

این در حالی است که جهان هنوز تقابل خصمانه و رقابت های کشورهای غربی در سال نخست شیوع مرگبار کرونا در توقیف و ربودن محموله های حامل ماسک و مواد ضدعفونی کننده از یکدیگر را از یاد نبرده است. حالا اما کشورهای غربی صاحب ثروت، بعد از آنکه واکسن های کرونا را بین خود تقسیم کردند، از مازاد این واکسن ها که نگهداری آن هم به دلیل شرایط و تجهیزات خاص، چندان کم هزینه نیست، قصد دارند برای محقق کردن اهداف سلطه جویانه و توسعه طلبانه خود علیه کشورهای فقیر اما صاحب منابع عظیم ثروت های خدادادی بهره برداری کنند.

خبرگزاری فرانسه ضمن بازتاب سفر مکرون به آفریقای جنوبی نوشت: رئیس جمهور فرانسه، از زمان روی کار آمدن در سال ۲۰۱۷، آفریقا را به عنصر اصلی سیاست خارجی خود تبدیل کرده است.   

این رسانه فرانسوی افزود: مکرون پس از آفریقای شرقی، نیجریه و رواندا، روز گذشته (جمعه) با سفر به آفریقای جنوبی مبارزه با کووید-۱۹ و بحران های اقتصادی ناشی از آن را محور گفت و گوهای خود قرار داد.

مکرون به تازگی از ضرورت توزیع واکسن کرونا در کشورهای فقیر سخن گفته است. این حرف های مکرون درحالی مطرح شده است که این روزها حتی کودکان در کشورهای ثروتمند از جمله بسیاری از کشورهای اروپایی در حال دریافت واکسن هستند؛ قشری که بنا بر تاکید سازمان جهانی بهداشت، فوریت و ضرورت چندانی برای واکسیناسیون آنها نیست و اولویت با بزرگسالان به ویژه در کشورهایی کم برخوردار و فاقد امکانات بهداشتی کافی نظیر برخی کشورهای آفریقایی است.

 خبرگزاری فرانسه ضمن تاکید بر جاماندن فرانسه از دیگر رقبای خود نظیر چین در آفریقا، تصریح کرد: در جریان کنفرانس سرمایه گذاری در آفریقا در سال ۲۰۱۹ میلادی، شرکت های فرانسوی متعهد شدند تا ۲۰ میلیارد رند (واحد پول آفریقای جنوبی) در این کشور سرمایه گذاری نمایند.

کمک فرانسه به آفریقا: مقابله با کرونا یا تلاش برای واکسیناسیون منافع خود؟

خبرگزاری فرانسه افزود: آفریقای جنوبی با بیش از ۱.۶ میلیون مبتلا و ۵۶ هزار مرگ و میر ناشی از کرونا، بیشترین آسیب ها را در آفریقا دیده است. آفریقای جنوبی تاکنون فقط یک درصد از جمعیت ۵۹ میلیون نفری خود را واکسینه کرده است و فعالیت های آن برای ایمن سازی افراد مسن از هفته گذشته آغاز شده است.

تارنمای خبری رسمی سازمان ملل متحد نیز نوشت: آفریقا حسب گزارش های سازمان جهانی بهداشت، به ۲۰ میلیون دوز واکسن کرونا نیاز مبرم دارد.

آمار فوق از خبرگزاری فرانسه در حالی است که فرانسه بر اساس آخرین اطلاعات منتشره تاکنون ۲۴.۶۰۳.۴۱۴ نفر از اتباع خود را واکسینه کرده (دوز اول) که حدود ۳۷.۷۰ درصد جمعیت این کشور را شامل می شود و تعداد ۱۱.۳۷۵.۳۱۵ نفر نیز دوز دوم واکسیناسیون خود را دریافت کرده اند که معادل ۱۶.۹۰ درصد جمعیت فرانسه است.

آمار فوق نشان می دهد که فرانسه اینک با خاطری آسوده از تولید و توزیع واکسن در کشور خود در راستای سیاست های توسعه طلبانه خود به دنبال استفاده ابزاری از واکسن و کمک های مالی در قاره آفریقا بوده و هدف از پیگیری آن بیش از هر چیز گسترش نفوذ و کنار زدن رقبا در این منطقه باشد.

۱۸ مه ۲۰۲۱ میلادی (۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰) پاریس میزبان اجلاس بین المللی کمک مالی به آفریقا بود که بر اساس آن بر گردآوری حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار جهت کمک به تامین مالی آفریقا برای مواجهه با بحران کووید-۱۹ و مبارزه با تروریسم تاکید شده است.

نشریه فرانسوی لوپوئن این مبلغ را بخشی از نیاز مالی آفریقا توصیف کرد که تا سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۲۸۵ میلیارددلار ارزیابی شده است.

یکی از اهداف جدی فرانسه از رهگذر چنین وعده هایی، تلاش برای ربودن گوی سبقت از دیگر کشورها در این قاره است. قاره آفریقا که از دیرباز قربانی استعمار و سیاست های توسعه طلبانه غرب بوده، امروز به میدان جنگ دکترین های جدید نفوذ مبدل شده و فرانسه در خط مقدم این رویارویی قرار گرفته است.

اقداماتی نظیر اجلاس فوق و رویکردهای کمک بلاعوض به جای وام همان مدلی است که فرانسه برای مقابله با چین در آفریقا در پیش گرفته است. چین توانسته بویژه در سال های اخیر با استفاده از فرصت های عظیم سرمایه گذاری در کشورهای مختلف آفریقایی، نگاه حاکی از اعتماد قاره سیاه را به شدت به خود جلب کند. زمانی که صحبت از روابط فرانسه با آفریقا مطرح می شود، شاید هیچ کشوری نباشد که به اندازه فرانسه، سابقه بهره برداری از فرصت های اقتصادی، منابع طبیعی، بهره برداری های سیاسی و ... از این قاره را داشته باشد.

ممنوعیت استفاده ابزاری از واکسن و تاکید بر توزیع عادلانه آن

از زمان شیوع همه گیری کووید-۱۹ قطعنامه های بین المللی و بیانیه های متعددی مبنی بر لزوم توزیع و دسترسی عادلانه و منصفانه واکسن کرونا منتشر شده است. در همان روزهای نخست شیوع این بیماری ۱۹۳ عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه ای بر لزوم توزیع منصفانه واکسن تاکید کرده بود.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در قطعنامه‌ای خواستار دسترسی برابر و عادلانه کشورها به واکسن کرونا و قیمت‌گذاری منصفانه برای آن شده بود. این قطعنامه بر حق کشورها در استفاده از انعطاف پذیری در قوانین سازمان تجارت جهانی در خصوص حق مالکیت و دسترسی به واکسن کرونا تأکید کرد.

چندی پیش نیز شماری از مقامات نهادهای مهم بین‌المللی و همچنین رهبران مذهبی جهان خواستار دسترسی عادلانه و منصفانه کشورهای دنیا به واکسن کرونا شدند.  

به نوشته روزنامه گاردین، این مقامات و رهبران مذهبی جهان طی بیانیه ای مشترک ضمن اینکه خواستار توزیع عادلانه واکسن کرونا برای کشورهای جهان شدند، همچنین هشدار دادند که با توجه به شرایط کرونا و توزیع واکسن آن، جهان در یک نقطه عطف و تحولی مهم قرار دارد.

این در حالی است که برخی کشورها همچون هند و آفریقای جنوبی با ارائه پیشنهادی خواستار تعلیق برخی قوانین سازمان تجارت جهانی شدند تا تولیدکنندگان بتوانند در دوره کرونا واکسن های کووید-۱۹ تولید کنند.

آنچه باید بدان توجه داشت آن است که نه تنها قطعنامه های فوق در لزوم رعایت توزیع و دسترسی عادلانه واکسن در واقع رعایت نشده است بلکه کشورهای غربی با انباشتن مواد اولیه تهیه واکسن برای خود و ایجاد موانع برای دیگر کشورها از ابتدا به دنبال تجاری سازی و بهره برداری اقتصادی از آن بوده اند.

آنچه برای اعضای جامعه بین المللی ضروری می نماید، پیگیری جدی اجرای این قطعنامه ها و ممنوعیت سوء استفاده از ناتوانی کشورها در مقابله با بحران های بهداشتی و اقتصادی است.