دانمارک؛ در دام فریب واشنگتن

به گزارش ایرنا، فشار بر دانمارک پس از آشکار شدن اقدامات جاسوسی این کشور به سفارش ایالات متحده در حال افزایش است. با این که «ترینه برامسن» وزیر دفاع دانمارک روز یکشنبه از چنین اقدامی تبری جست و گفت که 'شنود سیستماتیک متحدان نزدیک' غیرقابل قبول است ، اما دولتهای فرانسه و آلمان با پیوستن به موج انتقادها از این اقدام ، خواستار توضیحات بیشتر کپنهاگ در روز دوشنبه شدند.

در همین رابطه «کلمنت بون» وزیر اروپای دولت فرانسه این ادعاها را 'بسیار جدی' خواند و گفت که این اقدامات عواقب بدی در مسیر همکاری ها به وجود خواهد آورد. به گفته وی دانمارکی ها به عنوان شرکای اتحادیه اروپا باید بپذیرند که در همکاری با ایالات متحده مرتکب اشتباه شده اند، چرا که باید بین متحدان 'اعتماد' وجود داشته باشد.

همچنین دولت آلمان و کشورهای همسایه دانمارک از جمله سوئد و نروژ خواستار روشن شدن ابعاد این قضیه شدند. گزارش های رسانه ای و در راس آن شبکه تلویزیونی DR دانمارک و رسانه های آلمانی از جمله NDR ، WDR و «زود دویچه سایتونگ» نشان می دهد که دانمارک در جاسوسی از مقامات اروپایی از جمله «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان به ایالات متحده آمریکا کمک کرده است.

بر اساس این گزارش ها سرویس اطلاعاتی و نظامی ارتش دانمارک (FE) آژانس امنیت ملی ایالات متحده (NSA) را قادر به استفاده از ایستگاه شنود مخفی در نزدیکی کپنهاگ کرده است. از این ایستگاه بین سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ مکالمات سیاستمداران اروپایی از جمله مرکل و «فرانک والتر اشتاین مایر» رئیس جمهوری آلمان و «پر اشتاین بروک» نامزد صدارت اعظمی حزب سوسیال دموکرات این کشور شنود شده است. اشتاین بروک در واکنش به این کار، از 'رسوایی' صحبت کرده و رفتار سرویس مخفی دانمارک را 'پوچ' توصیف می کند.

پس لرزه های افشای عملیات جاسوسی آمریکا در دانمارک

در این تحقیق بر همکاری بین NSA و سرویس مخفی دانمارک در نظارت بر کشورهای همسایه اروپایی طبق یک گزارش داخلی FE در سال ۲۰۱۵ استناد شده است. این اقدام در عملیاتی تحت نام 'عملیات دونهامر' (Dunhammer) به رهبری FE انجام شده است. با این حال مشخص نیست که پس از آن چه اتفاقی افتاده و چه وقت دولت دانمارک از آن مطلع شده است. گزارش شبکه تلویزیونی DR حاکی است که وزیر دفاع دانمارک برامسن که از ژوئن ۲۰۱۹ در این سمت مشغول به کار است ، در آگوست سال ۲۰۲۰ از این موضوع باخبر شده است.

این رسوایی منجر به اخراج «لارس فایندسن» رئیس FE و سه مأمور دیگر توسط برامسن در آگوست این سال شد. با این حال علت اخراج آنها هرگز اعلام نشد. دولت دانمارک این افراد را به نگاه داشتن 'اطلاعات ضروری و حیاتی' متهم کرد. این سرویس همچنین به 'کسب غیرمجاز' اطلاعات مورد شهروندان دانمارکی متهم شد.

دانمارک به عنوان تنها کشور شمال اروپا که عضو ناتو و اتحادیه اروپا است ، یکی از نزدیکترین متحدان واشنگتن در اروپا به شمار می رود و در این راستا نظامیان خود را به جنگ عراق فرستاد.

«ادوارد اسنودن» افسر اطلاعاتی سابق آمریکا در سال ۲۰۱۳ هزاران سند محرمانه درباره اقدامات نظارتی سرویس های اطلاعاتی آمریکا در کشورهای دیگر را منتشر کرد. این افشاگری ها خشم مردم جهان را برانگیخت که از جمله آن این افشاگری بود که NSA به تلفن همراه مرکل دسترسی داشته است. با این حال دادستانی فدرال آلمان تحقیقات در این زمینه را در سال ۲۰۱۵ متوقف کرد.

به گفته اسنودن از اهدافی در اتریش نیز توسط NSA به طور گروهی جاسوسی شده است، این مسئله منجر به تنش در روابط وین و واشنگتن شد. «یوهانا میکل-لایتنر» وزیر کشور وقت در سال ۲۰۱۵ شکایت خود را علیه اشخاص ناشناس پس از گزارش جاسوسی NSA در اتریش مطرح کرد. دو سال قبل از آن ایالات متحده مجبور شده بود اعتراف کند که در 'جنگ علیه تروریسم' پس از حملات القاعده در نیویورک و واشنگتن در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ، داده های کاربران اینترنت اتریشی را استخراج کرده است.

انتقادات تند همسایگان از دانمارک

در ادامه واکنش اروپایی ها، وزیر دفاع سوئد خواستار توضیح دانمارک شده است که چرا سرویس اطلاعاتی خارجی ارتش دانمارک به جاسوسی آمریکا کمک کرده است. «پتر هولتکویست» وزیر دفاع سوئد می خواهد اطلاعات کاملی در مورد شرکت ها ، منافع و شهروندان سوئدی که در این عملیات از آنها جاسوسی شده، داشته باشد.

وزیر دفاع سوئد با انتقاد از این اقدام به عنوان 'یک وضعیت غیرقابل دفاع' خواستار برخورد جدی با آن شد و گفت: اکنون همه کارتها باید روی میز باشند. «آن لینده» وزیر امور خارجه سوئد نیز در محکومیت این اقدام گفت: دولت سوئد اکنون خواستار شفافیت کامل است.

مقامات نروژ نیز رفتار دانمارک را غیر قابل قبول خواندند. «فرانک باکه ینسن» وزیر دفاع نروژ گفت احساس می کند که همتای دانمارکی اش فریب خورده است. وی گفت هنگامی که وی در پاییز سال ۲۰۲۰ با برامسن تماس گرفت پس از گزارش های اولیه مبنی بر اینکه فعالیت های NSA / FE علیه نروژ نیز انجام گرفته ، در مورد جاسوسی آمریکا به او اطلاعاتی داده نشده بود.

همچنین «آودون لیسباککن» رئیس سوسیالیست های نروژ ، در مورد 'نقض جدی اعتماد' که دانمارک و ایالات متحده علیه شرکای ناتو مرتکب شده اند سخن گفته است.

از سوی دیگر «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه پس از مشاوره با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، با برلین اعلام همبستگی کرده است. صدراعظم آلمان با ابراز خوش بینی نسبت به توضیحات وزیر دفاع دانمارک تاکید کرد که روشن شدن ابعاد این مسئله می تواند مسیر بازیابی مناسبات دوستانه با دانمارک را هموار کند.

تردید آلمان در مواجهه با جاسوسی

«نیلز فاستروپ» یکی از روزنامه نگاران حاضر در این تحقیق به یورونیوز گفت: هر چند انتقادهایی را از سوی آلمان می بینیم ، اما من فکر می کنم آلمان ها ممکن است کمی مردد باشند زیرا آنها چند سال پیش رسوایی داشتند که نشان داد چگونه سرویس مخفی ارتش آلمان نیز در جاسوسی علیه دیگر شرکای اتحادیه اروپا دخیل بود.

دولت آلمان می گوید از گزارش های مربوط به دخالت دانمارک در جاسوسی از سیاستمداران برجسته اروپایی توسط سرویس مخفی NSA آمریکا اطلاع چندانی ندارد. «اشتفن زایبرت» سخنگوی دولت گفت: دولت فدرال گزارش را مورد توجه قرار داده و برای روشن شدن موضوع با تمام ارگانهای مربوطه ملی و بین المللی در تماس است.

زایبرت با بیان این که برلین عموماً موضع گیری زودهنگام نمی کند افزود: این بدان معنا نیست که اظهاراتی در مورد صحیح بودن یا نبودن وضعیت بیان شود. در عین حال یک سخنگوی دولت آلمان که نامش فاش نشده به نشریه تاگس شاو گفت که واقعیت ها فقط پس از انجام تحقیقات مشخص می شود.

در سال ۲۰۱۷ ، دادستانی فدرال آلمان تحقیقات خود را در این خصوص به این دلیل متوقف کرد که هیچ مدرکی درباره جاسوسی سیستماتیک و گسترده توسط سرویس های مخفی آمریکا در آلمان پیدا نکرده بود. اسنودن در خصوص این تصمیم در پیامی توییتری نوشت: به این داستان بنگرید و از خود بپرسید، آیا این تصمیم به دور از نفوذ سیاسی گرفته شده است؟

دانمارک یکی از ۳۳ کشور پشتیبان جاسوسی های آمریکا

به نوشته نشریه تاگس شاو آلمان سرویس های جاسوسی با استفاده از نرم افزارهایی مانند 'XKeyscore' می توانند اطلاعات موجود در جریان داده های بزرگ را فیلتر کنند. این کار احتمالاً توسط سرویس مخفی دانمارک نیز مورد استفاده قرار گرفته است. گفته می شود که حتی دولت خود این کشور و شرکت های دانمارکی هدف چنین اقدامی بوده اند از این رو وقتی اطلاعات در سال ۲۰۲۰ به اطلاع عموم رسید ، رئیس FE ناچار به استعفا شد.

ادوارد اسنودن افشاگر مشهور به این واقعیت اشاره می کند که همکاری سرویس مخفی ارتش دانمارک (FE) و آژانس امنیت ملی ایالات متحده (NSA) در بهره برداری و شنود مخابرات و تبادل اطلاعات اینترنتی در مراکز داده دانمارکی چیز جدیدی نیست. روزنامه چپ گرای دانمارکی اطلاعات (Information) در سال ۲۰۱۴ پس از ارزیابی اسناد فاش شده توسط اسنودن گزارش داد: دانمارک یکی از حداقل ۳۳ کشوری است که از عملیات NSA با نام رمز 'RAMPART-A' در نظارت بر ارتباطات الکترونیکی در سراسر جهان پشتیبانی می کنند.

این واقعیت که NSA آمریکا از سیاستمداران و شرکت های اروپایی و به ویژه آلمان جاسوسی می کرد ، از چند سال پیش آشکار شده بود. با این حال معلوم نبود که کشورهایی مانند دانمارک چگونه در این مسیر به آمریکا کمک کرده اند.

اکنون تحقیقات چندین رسانه اروپایی از جمله رادیو دانمارک، رسانه های آلمانی NDR / WDR و روزنامه «زود دویچه» جزئیات این اقدامات نظارتی را فاش می کند. طبق این گزارش FE به دسترسی نهاد جاسوسی آمریکا به تلفنهای سیاستمداران برجسته سوئد ، نروژ ، آلمان و فرانسه کمک کرده است. این نهاد همچنین علیه اعضای دولت خود جاسوسی کرده که این اقدام نه تنها شرم آور است، بلکه طبق قوانین دانمارک ممنوع است.

دولت دانمارک در شرایط سختی قرار گرفته است

این تحقیقات نشان می دهد کپنهاگ تا آگوست سال ۲۰۲۰ تحلیل کاملی از فعالیت های FE دریافت کرده که شامل 'عملیات دانهامر' نیز می شد. گزارش این عملیات در ابتدا اقدامات داخلی برخی از کارمندان FE بود که نشان می داد NSA قادر است به طور مستقل در ایستگاه شنود جزیره آماجر دانمارک نیز فعالیت کند. آنها از این ایستگاه شنود، از شهروندان دانمارکی و اتباع خارجی از جمله شرکت کنندگان در کنفرانس بین المللی آب و هوایی کپنهاگ Cop۱۵ در سال ۲۰۰۹ جاسوسی کردند.

مشخص نیست که آیا این گزارش که در سال ۲۰۱۵ تکمیل شده است، تنها برای سران FE ارسال شده یا دولت وقت کپنهاگ نیز از آن با خبر بوده است. در هر صورت این گزارش بدون هیچ عواقب مشخصی در کشور ناپدید شد. تا اینکه افشاگران آن را در پایان سال ۲۰۱۹ دوباره به صحنه آوردند.

در تابستان سال ۲۰۲۰ ، نهاد کنترل دولت برای نظارت بر سرویس های مخفی ، سرویس مخفی ارتش FE را به 'عدم تحقیق در مورد نشانه های جاسوسی' متهم کرد که این امر خطر نظارت غیرقانونی بر روی شهروندان را مطرح کرد و به دنبال آن افسران FE برکنار شدند. چیزی که آنها ظاهراً می خواستند در آن زمان برای خود حفظ کنند میزان جاسوسی بود که FE علیه دولتهای دوست امکان پذیر کرده بود.

هفته‌ نامه دانمارکی ویکنداویزن (Weekendavisen) ضمن انتشار مطلبی با اشاره به این همکاری می‌نویسد که دانمارک به نوعی عملا به عضو دوفاکتو و غیررسمی باشگاه فایو آیز (گروه سرویس های اطلاعتی پنج کشور اصلی انگلیسی زبان) تبدیل شده است.

«توماس وگنر فریس» مورخ و متخصص تحقیقات اطلاعات در دانشگاه جنوب دانمارک ، می گوید: FE با جاسوسی از نروژ ، سوئد ، آلمان و فرانسه به 'فریب بهترین دوستان دانمارک' کمک کرد و این در حالی است که اینها 'قدرت های تاریک یا کشورهایی نیستند که ما از حمله آنها بترسیم'. او می پرسد: آیا این اقدام واقعا در راستای منافع دانمارک بوده است؟ روزنامه دانمارکی پلیتیکن (Politiken) نیز در تحلیل این رسوایی می نویسد: این اقدام بیش از حد شرم آوراست، چه کسی اکنون به کشور دانمارک اعتماد می کند؟