به گزارش ایرنا، درحالی قرار است دیدار جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه فردا در ژنو سوئیس برگزار شود که طی ماه های اخیر تنش در روابط دو طرف به شدت افزایش پیدا کرده و سطح روابط کرملین و کاخ سفید به اذعان طرفین، کاهش یافته است.
بایدن و پوتین تاکنون فقط یک جلسه طولانی مدت رو در رو داشته اند که در ۱۰ مارس ۲۰۱۱ رخ داد و البته این بار در کسوت روسای جمهوری دو کشور ملاقات می کنند و گفته شده این ملاقات ۵ ساعت به طول خواهد کشید.
اما طبق گفته وزارت خارجه روسیه، در دستورکار این دیدار موضوعات متنوعی از جمله روابط راهبردی و مسائل مربوط به تسلیحات کشتار جمعی، خاورمیانه و ایران قرار دارد.
در باره این دیدار با دکتر محمود شوری کارشناس ارشد مسائل روسیه مصاحبه ای داشته ایم.
شوری با اشاره به اهمیت این دیدار در میانه تنش های فراینده میان دو طرف، تاکید می کند که رهبران دو کشور در این نشست تلاش خواهند داشت تا حد امکان تنش ها را کاهش داده و مناسبات مسکو و واشنگتن را به همکاری سوق دهند.
این کارشناس ارشد حوزه اورآسیا درباره نشست دوجانبه فردا میان پوتین و بایدن اظهار داشت: گفت و گوهای رهبران آمریکا و روسیه همواره در زمان هایی که تنش میان دو کشور افزایش داشته از اهمیت و حساسیت بالایی برخوردار بوده و شاید بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران جهان منتظر این گفت وکوها هستد تا ببیند چه تاثیراتی خواهد داشت. اما واقعیت این است که به ویژه در چند سال اخیر از جمله از زمان اتفاقات اوکراین در سال ۲۰۱۴میلادی، نشست های رهبران آمریکا و روسیه دیگر مانند سابق برگزار نشده و در دوره چهارساله ترامپ نیز علیرغم ادعا و تلاش ترامپ برای بهبود روابط اما در عمل تنها نشست رهبران دو کشور در هلسینکی برگزار شد. آن نشست عملا تحت تاثیر ادعای مداخله روسیه در انتخابات آمریکا قرار گرفت و تنها موضوعات کاملا دوجانبه در دستورکار قرار گرفت و در دستورکار آن مسائل بین المللی مطرح نشد.
شوری بر این باور است که نشست پیش رو درحالی قرار است میان سران دو کشور در ژنو سوئیس برگزار شود که با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوی، آمریکا تلاش کرد تا زبان سخت را به کار گیرد. پیش از این هم بایدن در چند ماه اخیر به نوعی از موضع قدرت با روسیه صحبت کرده بود. عملا با تنش هایی که میان آمریکا و روسیه ایجاد شد، روابط دو کشور در ماه های اخیر تنزل پیدا کرد. این نشست بنابراین در این سطح و در چنین شرایطی برگزار خواهد شد و اهمیت خود را در اینده روابط آمریکا و روسیه دارد.
معاون موسسه ایراس درباره اهمیت دستورکار این نشست به ویژه موضوع ایران تصریح کرد: گفت گوهای دوجانبه آمریکا و روسیه معمولا برخی موضوعات معمول و رایج دارد که بحش مهمی از این موضوعات به بحث های راهبردی، موازنه راهبردی و بحث های دوجانبه آمریکا و روسیه و مهمترین آنها به مساله عدم اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و بحث و موازنه هسته ای نظامی دو کشور بازمی گردد که پیش از این در چارچوب توافقات متعددی که بین آمریکا و روسیه وجود داشته، پیش می رود.
شوری افزود: اما مسایل مربوط به بحران های جهانی هم طبیعتا محورهایی هستند که همیشه رهبران آمریکا و روسیه سعی می کنند به آن پرداخته و درباره آن تبادل نظر داشته باشند. موضوع ایران هم یکی از موضوعاتی است که در ملاقات بایدن - پوتین مطرح می شود.
« بحث ایران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره یکی از موضوعات گفت گوی رهبران آمریکا و روسیه بوده و اکنون که روسیه مهمترین حامی و پشتیبان برنامه هسته ای ایران به لحاظ تکنولوژیکی و فناورانه است و در دوره ای که بحث گفت و گوهای هسته ایران و قدرت های غربی مطرح است، این موضوع در دستورکار گفت و گوی سران دو کشور قرار خواهد داشت.
این تحلیل گر اضافه کرد: به هرحال موضوع احیای برجام و بازگشت آمریکا به این توافق حتما در دستورکار ملاقات پوتین و بایدن خواهد بود اما اینکه این گفت گوها چه تاثیری بر روند مذاکرات وین خواهد داشت، تصور نمی کنم که چیزی فراتر از روندی که کارشناسان و نمایندگان دو کشور در وین به همراه دیگر اعضای برجام در حال مذاکره هستند، باشد. آنچه که در ژنو میان پوتین و بایدن گفت وگو خواهد شد بیشتر بیان دیدگاه های دو طرف نسبت به این مساله است و بعید به نظر می رسد خیلی توافق خاصی هم در این ارتباط صورت بگیرد.
شوری درباره مواضع اشتراکی و اختلافی دو طرف درباره ایران و برجام نیز گفت: به طور اصولی آمریکا روسیه درباره برخی موضوعات اشتراک نظر دارند یکی از این بحث ها عدم اشاعه است و نه روس ها و نه امریکایی ها به دنبال آن نیستند که باشگاه تسلیحات هسته ای گسترش بیشتری پیدا کند. این برای هر دو طرف خط قرمز است اما اینکه درباره جزییات و نوع برداشت نسبت به این مساله حتما اختلاف نظر وجود دارد و اختلاف نظر هم در مواردی مثل موضوع ایران می تواند جدی باشد . طبیعتا پوتین سعی خواهد کرد که موضوعاتی را که طی این سال ها درباره برجام و برنامه هسته ای ایران مطرح کرده را دنبال کند و بعید است که بیشتر از ان پیش برود.
وی افزود: اما تلاش آمریکا این خواهد بود تا روسیه را وارد بحث های مسائل منطقه ای و موشکی ایران کند و احتمالا توقع واشنگتن این است که روسیه به امریکا در این زمینه ها کمک کند.
"اگرچه که ممکن است که روس ها قول هایی را به بایدن دهند اما روسیه علاقه ای ندارد تلاش کند ایران را وارد گفت وگوهایی در زمینه های موشکی یا منطقه ای با آمریکایی کند چون خیلی هم به نفع روس ها نیست به همین دلیل فکر می کنم بحث های بین رهبران آمریکا و روسیه در ارتباط با ایران بیشتر کلیاتی خواهد بود که هیچ ضمانت اجرایی از سوی هر دو طرف نخواهد داشت."
این کارشناس حوزه روسیه با اشاره به اینکه روسیه دنبال زیان راهبردی ایران نیست، تاکید کرد: روس ها بدنبال این نخواهند بود که ایران منافعی را از دست بدهد و روسیه به دنبال زیان راهبردی ایران نیست .
این کارشناس مسائل روسیه درباره انتظارات تهران از مسکو گفت: اولین انتظار ایران ، این است که اقدامی علیه منافع ملی جمهوری اسلامی صورت نگیرد و همانطور که گفته شد نه روس ها علاقه ای به این کار دارند و نه توان آن را که به توافقی دست پیدا کنند که با منافع ملی ایران تعارض داشته باشد. در مرحله بعد انتظار ایران می تواند این باشد که روسیه در این گفت وگوی دوجانبه به حل و فصل بازگشت امریکا به برجام و احیای برجام کمک کند.
نظر شما