توسعه تولید تیلاپیا، نیاز کشور به آبزیان را تامین می‌کند

«عیسی گلشاهی » امروز (دوشنبه) در وبینار تخصصی « تیلاپیا، امنیت غذایی، محیط زیست و توسعه بازار» که با حضور تنی چند از متخصصان و کارشناسان بین‌المللی برگزار شد، ضمن انتقاد از لفظ «ماهی فقرا» برای ماهی تیلاپیا افزود: استفاده از این لفظ برای ماهی با منفعت و ارزشمندی چون تیلاپیا یک ضدارزش است و منجر می‌شود مردم به سمت مصرف آن سوق داده نشوند و تقاضای معکوس ایجاد شود.

سرپرست معاونت توسعه آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران اظهارداشت: ماهی تیلاپیا یک منبع پروتئینی ارزشمند است که می‌تواند در اختیار آحاد جامعه قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه ماهی تیلاپیا صرفا از مواد غذایی گیاهی تغذیه می‌کند، تصریح کرد: در حالی که سایر آبزیان از نهاده‌ های گران با منشأ حیوانی استفاده می‌کنند که هزینه تولید آنها را بسیار افزایش می دهد.

گلشاهی افزود: اگر کارخانه‌ها، تولید خوراک اختصاصی این گونه ماهی را تولید کنند، هزینه تمام شده آن بسیار کمتر خواهد شد و قیمت آن برای مصرف‌کنندگان کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند.

سرپرست معاونت توسعه آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران اضافه کرد: امروز این وبینار با همت بخش خصوصی و  حمایت سازمان شیلات ایران و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی و اندیشکده توسعه پایدار آبزیان با هدف محیط علمی و کارشناسی برای به چالش کشیدن موضوعات از طریق مباحث علمی به جای ایراد بیانیه های غیرعلمی است و به صورت هیجانی و براساس ذهنیات خودساخته مطرح می شود مورد بحث است.

وی گفت: برای واکاوی این موضوع، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی به عنوان مرجع ذی‌صلاح است که می‌تواند درباره ماهیت موضوع بحث‌های علمی را به نقد بکشد و حضور سازمان شیلات به عنوان دستگاه حاکمیتی و سیاست‌گذار است که این دغدغه‌های زیست محیطی را روشنگری کند و نگاه یکسونگر به سمت بهره‌برداری اقتصادی نیست و نشان می‌دهد که ما هم توسعه پایدار و مسایل زیست محیطی را مدنظر داریم.

وی افزود:  اساتید بین المللی صاحب نظر در این مورد امروز در این وبینار حضور دارند تا با بررسی دقیق نگاه نقدانه علمی به این موضوع داشته باشیم.

هدفگذاری تولید ۵۰ هزارتن تیلاپیا طی پنج سال آینده

«مهدی شکوری» مدیرکل پرورش آبزیان آب شیرین از هدف‌گذاری برای تولید ۲۰ هزار تا ۵۰ هزار تن ماهی تیلاپیا طی پنج سال آینده خبر داد و گفت: طی ۱۰ سال اخیر پرورش ماهی تیلاپیا بیشترین رشد را در جهان در میزان افزایش تولید داشته اما ایران به دلیل تاخیر در صدور مجوز پرورش از دنیا عقب افتاده است.

وی با بیان اینکه ویژگی‌های قابل توجه این نوع از ماهی دلیل توسعه پرورش تیلاپیا در دنیا است، افزود: به طوری که ماهی تیلاپیا ظرفیت خوبی از نظر بیولوژیکی، توان رشد در آب‌های شور و لب‌شور، رشد در تراکم بالا در واحد سطح و توقع غذایی پایین را دارد.

شکوری میزان تولید ماهی تیلاپیا را در جهان ۶ میلیون تن و در ایران پس از ۱۰ سال صدور مجوز پرورش آن تنها ۵۵۰ تن در سال اعلام کرد.

مدیرکل پرورش آبزیان آب شیرین درباره پرورش این نوع ماهی تصریح کرد: تیلاپیا  از سال ۱۳۸۰ با هماهنگی سازمان تحقیقات علوم شیلاتی و سازمان حفاظت از محیط زیست به صنعت آبزی‌پروری کشور معرفی شد، در این زمینه نیز تحقیقات زیادی در داخل کشور در حوزه زیست محیطی انجام شد اما توفیقات در پرورش این ماهی به دلیل حاشیه‌های به وجود آمده در کشور ما نسبت به دنیا بسیار کمتر است.

وی با بیان اینکه نخستین مزرعه پرورش ماهی تیلاپیا در سال ۹۰ در استان یزد افتتاح شد، تصریح کرد: پس از آن در چهار استان قم، یزد، خراسان جنوبی و سمنان مزارع پرورش این نوع ماهی شروع به فعالیت کردند اما این میزان با توجه به نتایج مثبت پرورش تیلاپیا قابل قبول نیست.

شکوری پایین بودن هزینه تولید را یکی از ویژگی‌های مثبت پرورش این نوع ماهی دانست و گفت: ماهی تیلاپیا منبع پروتئینی مناسبی با توجه به هزینه تمام شده تولید دارد که می‌تواند بخش مهمی از منابع پروتئینی سبد خانوار را تشکیل دهد.

وی میزان پروتئین تیلاپیای تولید داخل کشور را ۱۹ درصد عنوان کرد و افزود: این درحالی است که پروتئین فیله وارداتی این نوع ماهی ۱۵۸ درصد است که نوع تولید داخلی نسبت به وارداتی  ۳.۵ درصد تفاوت پروتئین را نشان می‌دهد که رقم قابل توجهی از لحاظ ارزش غذایی است.

نیاز سالانه کشور به آبزیان بیش از ۱.۶ میلیون تن است

«محمد پورکاظمی» رییس گروه مشاورین مدیریت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان فائو با اشاره به مسائل مطرح شده درباره تهدید پرورش ماهی تیلاپیا برای تنوع زیستی، اظهار داشت: در جهان ۶ عامل تغییر اقلیم، تخریب زیستگاه، صید بی رویه، آلودگی‌های صنعتی، کشاورزی و شهری، احداث سدها، ورود به حریم رودخانه‌ها، عدم رعایت حق‌ آبه آبزیان و در نهایت گونه‌های مهاجم  خطر اصلی هجمه به تنوع زیستی است.

وی درباره گونه مهاجم تیلاپیا اظهار داشت: یک نوع از گونه این ماهی مهاجم است که تاکنون مجوزی برای تولید این نوع تیلاپیا در کشور صادر نشده اما آنچه که تولید می‌شود تیلاپیای نیل با نوع مهاجمی که از آب‌های عراق به آب‌های خوزستان نفوذ کرده، متفاوت است.

رییس گروه مشاورین مدیریت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان فائو با تاکید به نقش ماهی تیلاپیا در تامین امنیت غذایی کشور با توجه به ویژگی‌های مثبتی که دارد، افزود: این نوع ماهی می‌تواند نقش موثری در امنیت غذایی کشور داشته باشد و بخشی از منابع پروتئینی مردم را تامین کند.

وی متوسط مصرف سرانه آبزیان در جهان را ۲۱ کیلوگرم عنوان کرد و گفت: با توجه به جمعیت کشور برای رسیدن به این رقم باید یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن ماهی تولید و تامین شود.

پورکاظمی با بیان اینکه ذخایر دریاها در حال کاهش است، تصریح کرد: بنابراین تامین این میزان ماهی نیازمند توسعه در بخش پرورش است که یکی از گونه‌های پرورشی با توجه به ظرفیت آن می‌تواند ماهی تیلاپیا باشد.

وی در مقایسه قیمتی بین تیلاپیا و دیگر ماهیان پرمصرف گفت: قیمت یک کیلوگرم قزل‌آلا ۵۰ هزار تومان، در حالی که تیلاپیا می‌تواند با نصف این قیمت یعنی ۲۵ هزار تومان به دست مردم برسد و این به معنی تامین سبد آبزیان خانوار و کاهش هزینه‌ها است.

رییس گروه تخصصی ماهیان خاویاری جهان در سازمان IUCN  با اشاره به اینکه تغییر اقلیم و خشکسالی کشور ما را به صورت جدی تهدید می‌کند افزود: با توجه به این تهدیدها، ماهی تیلاپیا گزینه بسیار مهمی برای توسعه پرورش آبزیان در کشور ما به شمار می‌رود تا نیاز داخلی را تامین کند.

به گزارش ایرنا، وبینار تخصصی «تیلاپیا، امنیت غذایی ، محیط زیست و توسعه بازار » با حضور ۴۰۰ نفر از متخصصان و کارشناسان بین‌المللی به صورت مستقیم و فضای مجازی دعوت شده است.