اهمیت ارتباط با چین برای احیای اقتصاد افغانستان

به گزارش ایرنا به نقل از اوراسیا ریویو ، شاید یکی از بداقبالی های افغانستان این باشد که این کشور گذرگاهی به چین ندارد. اگر چنین گذرگاهی داشت ، شرایط وضعیت سیاسی و نظامی این کشور بسیار متفاوت می بود. و جنبش چپگرای افغانستان که متکی به چین بود در دهه ۱۹۸۰ ناپدید نمی شد.

چین و افغانستان یک مرز مشترک ۴۶ مایلی با گذرگاه "وخجیر" دارند اما این مرز در ارتفاع ۵ هزار متری و با اختلاف ساعتی به میزان ۳.۵ ساعت ، بیشترین میزان تغییر رسمی ساعت در میان مرزهای بین المللی است. با این حال ، گذرگاه وخجیر یک گذرگاه رسمی نیست و در طرف افغانی هیچ جاده ای منتهی به این گذرگاه وجود ندارد هرچند اینجا بخشی از جاده ابریشم بوده است.

در این گزارش به نقل از شبکه خبری "سی جی تی ان" چین آمده است: در حالی که به نظر می رسد پکن علاقمند به اتصال مستقیم چین به افغانستان از طریق "واخان" و "پامیر" است،  نشانه های اندکی در حال ظاهر شدن است. بنا به گزارش روزنامه "هشت صبح" افغانستان ،  "وانگ یو" سفیر چین در افغانستان در کنفرانسی خبری در روز ۹ مه گفت که چین در حال رایزنی با دولت افغانستان درباره ابتکار "کمربند و راه" به منظور احیای بخشی از جاده ابریشم در افغانستان از طریق "کریدور واخان" است .

دولت افغانستان با استناد به این خبرهای مثبت ، فورا طرح ساخت یک بزرگراه ۵۰ کیلومتری در مناطق صعب العبور را برای دسترسی به چین از طریق جاده برای اولین بار در تاریخ مطرح کرد. این پروژه ۵ میلیون دلار هزینه دارد و اجرای آن یک سال و نیم زمان خواهد برد. این بزرگراه از استان بدخشان شروع می شود و تا پایان منطقه واخان امتداد می یابد که تقریبا به مرز چین می رسد.

روشن است که این طرح دوراندیشانه به نظر می رسد اما ماهیت طرح اتصال مجدد افغانستان به چین برای همه افغانها مهم و جالب است. افغانستان در ابتدا به علت نگرانی های امنیتی ، بخشی از طرح کمربند و راه نبود. اما این وضعیت خیلی زود تغییر کرد چرا که چین تصمیم گرفت افغانستان را از طریق کریدور اقتصادی چین – پاکستان (CPEC) به طرحهای کلی و گسترده خود برای منطقه متصل نماید.

به گفته "م.ح . قیومی" وزیر سابق ، جابجایی کالا ، انرژی و داده سه حوزه ای است که افغانستان در چهارجوب طرح کمربند و راه در آنها مزیت منحصر به فرد دارد و این مساله در یادداشت تفاهمی که دو کشور در سال ۲۰۱۶ امضا کردند بازتاب پیدا کرده است. تاکنون افغانستان و چین چند پروژه مانند "جاده ابریشم دیجیتال" ، پروژه حمل و نقل ریلی ویژه چین – افغانستان ، پروژه راه آهن پنج کشور و کریدور هوایی کابل – ارومچی را در دستور کار قرار داده اند.

دسترسی مستقیم افغانستان به چین ، علاوه بر تسهیل تجارت و اتصال مستقیم تولیدکنندگان چینی به بازار افغانستان ، اهمیت روابط کابل با پکن را افزایش می دهد و امنیت در افغانستان به یک اولویت تبدیل می شود.

چین دومین شریک تجاری بزرگ افغانستان (با ارزش تجارت به میزان ۱.۱۹ میلیارد دلار) است و تصور بر این است که تجارت دو کشور در صورت ایجاد دسترسی مستقیم به چین سه برابر می شود و به ۳.۵ میلیارد دلار در سال خواهد رسید.

برآورد می شود که منابع طبیعی افغانستان مانند لیتیوم ، آهن ، مس و کبالت حدود ۳ تریلیون دلار ارزش داشته باشد. این منابع طبیعی می تواند منبع بزرگی برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی باشد و منبع بزرگی از مواد خام برای همه مشارکت کنندگان در طرح "کمربند و راه" باشد .

افغانستان از لحاظ جغرافیایی بین جنوب آسیا ، آسیای مرکزی ، چین و خاورمیانه واقع شده و می تواند تمام این مناطق را به هم متصل سازد. این مساله بخصوص برای ترانزیت از آسیای میانه غنی از انرژی به جنوب آسیای فقیر از لحاظ انرژی حائز اهمیت است. بعلاوه افغانستان پتانسیل تولید حدود ۲۳ هزار مگاوات برق آبی برای صادرات را دارد.

اگر چین هدایت و رهبری جهان در زمینه توسعه زیرساخت را بر عهده بگیرد ، دسترسی به گذرگاه وخجیر برای دو کشور کار سختی نخواهد بود.

نگرانی های فزاینده امنیتی ناشی از خروج نیروهای آمریکا – ناتو از افغانستان قابل درک است . در این شرایط ، ایفای نقش فعالتر در توسعه افغانستان چالش برانگیز به نظر می رسد اما گشایش یک گذرگاه دو طرفه برای (انتقال) کالا همواره می تواند یک شروع باشد.