به گزارش ایرنا، کامل ترین نسخه کتاب تاریخ اردلان تالیف مستوره اردلان با چاپ و ویرایش جدید و ویراستاری جمال احمدی آیین یکی از پژوهشگران کردستانی شامگاه چهارشنبه با حضور معاون سیاسی امنیتی استاندار کردستان، شهردار سنندج و جمع دیگری از مسوولان، اساتید دانشگاه و علاقمندان به فرهنگ و تاریخ در عمارت خسروآباد رونمایی شد.
در این مراسم علاوه بر مسوولان چهره‌های شناخته شده حوزه‌های مختلف هنری و ورزشی هم چون هادی ضیاءالدینی، بیژن ذوالفقار نسب، سیمین چایچی، ماجد مردوخ روحانی حضور داشتند.
نگارش رمان زندگی مستوره اردلان
جمال احمدی آیین که ویراستاری این کتاب را برعهده داشت در ابتدای این مراسم گفت: این نسخه خطی از تاریخ اردلان سال ۱۳۲۸ توسط ناصر آزادپور چاپ شد و علاوه بر نایاب بودن دارای نواقصی هم بود.
وی اضافه کرد: سال ۱۳۸۴ اقدام به چاپ نسخه دیگری از این کتاب کردم که وقایع موجود در آن تا سال ۱۲۵۰ شرح داده شده بود.
احمدی آیین افزود: با همراهی و پشتیبانی منصور اردلان یکی از نوادگان خسروخان اردلان اقدام به تهیه و ویراستاری نسخه کامل تری از این کتاب کردم و در مقدمه آن به بیان بسیاری از مسائل پرداختم.
این پژوهشگر و نویسنده کردستانی با اشاره به تالیف کتاب رمان زندگی مستوره اردلان اظهار داشت: این کتاب در حدود ۶۰۰ صفحه نوشته شده و بزودی منتشر می شود.
احمد اردلان هم در این مراسم پیام منصور اردلان یکی از پشتیبانان و حامیان چاپ این نسخه از کتاب تاریخ اردلان که به دلیل کهولت سن و بیماری نتوانست در برنامه حضور پیدا کند را قرائت کرد.
مستوره اردلان کم نظیرترین زن تاریخ ایران و کردستان است
معاون سیاسی امنیتی استاندار کردستان در این مراسم با بیان اینکه رونمایی از کتاب تاریخ اردلان مایه افتخار و خوشحالی است، اظهار داشت: برگزاری این مراسم در این شرایط با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی اقدامی ارزشمند است.
ابراهیم زارعی از نشر فرهنگ که علی‌رغم همه مشکلات و تنگناهای اقتصادی عرصه کتاب را رها نکردند و برای چاپ کتاب تاریخ اردلان سرمایه‌گذاری کردند، قدردانی کرد و گفت: به عنوان یک باستان شناس معتقدم مطالعه این کتاب به شناخت بیشتر و بهتر کردستان از لحاظ تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منجر می شود.
وی با اشاره به اینکه مستوره اردلان بسیار دقیق اقدام به تاریخ نگاری کردستان کرده است، افزود: درآن دوره دربار اردلان بحدی پیشرفته بود و فضای بازی برای رشد بانوان داشت که بانویی هم چون مستوره اردلان با هوش و ذکاوت خود توانست به نگارش تاریخ و سرودن شعر بپردازد.
معاون سیاسی امنیتی استاندار کردستان یادآور شد: انجمن مفاخر ملی هم اقدام به انتشار کتابی شامل مجموعه مقالات مربوط به مفاخر و شخصیت های برجسته کُرد از جمله مستوره اردلان کرده است.
کتاب تاریخ اردلان آیینه تمام نمای تاریخ کُردها است
ماجد مردوخ روحانی پژوهشگر و نویسنده کردستانی هم در این مراسم با اشاره به اینکه کتاب انسان ها را از خرافات و خودکم بینی و برنده و بنده افراد دیگر نجات می دهد، اظهار داشت: یکی از مهمترین شاخص های رشد و توسعه هر جامعه ای سرانه مطالعه مردم است که هنوز این میزان سرانه در جامعه ما بسیار پایین است.
وی یکی از نیازهای ضروری افراد در هر جامعه و ملتی را آگاهی و اطلاع از تاریخ و ادبیات خواند و اضافه کرد: پیشنهاد می کنم هر کُرد زبانی برای اطلاع از تاریخ خود کتاب های کُرد و کردستان در هزارههای ماقبل تاریخ و تاریخ اردلان را مطالعه کند.
مردوخ روحانی با اشاره به اینکه کتاب تاریخ اردلان درحقیقت آیین تمام نمای تاریخ کُردها است، یادآور شد: این کتاب مملو از وقایعی است که سرشار از درس و عبرت است.
وی اظهار داشت: ۲۰۰ سال پیش مستوره اردلان با آگاهی از توان و استعداد و ارزش هایش اقدام ارزشمند و ماندگاری را انجام داد و می طلبد امروز هم بانوان ما علی رغم همه تبعیض های جنسیتی که وجود دارد باخودباوری و الگو گرفتن از زنانی هم چون مستوره استعدادهای خود را به منصه ظهور برسانند.
مستوره درخشی یکی از بانوان سنندجی که در خصوص مستوره اردلان تحقیقاتی انجام داده است، در این مراسم با اشاره به اینکه تاریخ نگاری یکی از شاخص های بارز هر تمدنی است، اظهار داشت: وجود هر ملتی وابسته به مکتوب کردن تاریخ آن است و این ضرورت را مستوره اردلان بخوبی احساس کرد.
وی اضافه کرد: مستوره اردلان هم شاعر و هم ادیب بود و تاریخ را هم شاعرانه و ادیبانه نوشت و همین باعث شده متن کتاب او خشک و خسته کننده نباشد بلکه دارای متنی شاعرانه و ادیبانه باشد.
درخشی یادآور شد: مستوره اردلان در لابه لای ذکر رویدادهای تاریخی از شعرهای خود و شاعران بزرگی هم چون فردوسی، جامی، سعدی و چند شاعر دیگر استفاده کرده است.
معاون سیاسی امنیتی استاندار و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کردستان ۱۵۰ جلد و شهردار سنندج هم ۸۰ جلد از این کتاب را خریداری کردند.
این مراسم هم مانند دیگر برنامه های فرهنگی وهنری در مرکز استان فرهنگ و هنر مورد استقبال چشمگیر علاقمندان به این حوزه قرار گرفت که علی رغم وجود بیماری کرونا و البته با داشتن ماسک حضور پیدا کرده بودند و بسیاری از آنها هم حدود ۲ ساعت به دلیل کم بودن تعداد صندلی های چیده شده در حیاط عمارت خسروآباد سنندج به طور ایستاده برنامه را دنبال کردند.
مستوره اردلان یا ماه شرف خانم از اعضای خانواده قادری های سنندج است، این خانواده بر اثر آشوب‌های مذهبی دوران شاه سلطان حسین صفوی در سال ۱۱۲۰ قمری، از درگزین همدان به سنندج مهاجرت کردند و در اندک مدتی در ردیف نزدیکان حکومت اردلان قرار گرفته و از خانواده‌های اشراف و قدرتمند کردستان به شمار آمدند.
مستوره دختر ابوالحسن بیگ و نوه محمد آقای ناظر است، ملک نسا خانم، مادر مستوره از خانواده وزیری‌های سنندج است که آنان نیز از اشراف و قدرتمندان کردستان عصر خود بوده‌اند.
در مورد تاریخ تولد این شاعره اختلاف نظر وجود دارد اما به استناد گفته پسر عمویش که مرگ او را در ۴۴ سالگی عنوان کرده به یقین می‌توان گفت مستوره اردلان در سال ۱۲۲۰ ه ق مصادف با ۱۱۸۴ شمسی و ۱۸۰۵ میلادی متولد شده است.
برابر نوشته میرزا عبدالله رونق که عموی مستوره است مرگ او در تاریخ اول محرم سال ۱۲۶۴ مصادف با پنجشنبه ۱۸ آذر ۱۲۲۶ شمسی و ۹ دسامبر ۱۸۴۷ میلادی در سلیمانیه اقلیم کردستان عراق اتفاق افتاده است.
نظر شما