کم آبی و کام خشک حیات وحش

کم آبی، کم بارشی و خشکسالی برای ما ایرانیان که در سرزمینی خشک و کم بارش زندگی می کنیم واژه های غریبی نیستند این شرایط همیشه با ایران و ایرانی همراه بوده و اجداد ما با روش های مختلف مانند حفر قنات و قناعت در مصرف داشته ها توانستند با این شرایط کنار بیایند اما امروزه و نسل ما بدون ملاحظه اینکه ایران خشک است و کم باران، بی رویه منابع آبی را مصرف که نه هدر می دهیم.

با این وضعیت سالی که آسمان بیش از گذشته نعمتش را از ما دریغ می کند کاسه چه کنم چه کنم به دست می گیریم و به هول و ولا می افتیم که حالا با این کمبود آب چه کنیم، این شرایط فقط دامن ما انسان ها را نمی گیرد بلکه در این میان حیات وحش بی گناه که هیچ نقشی در به وجود آمدن این شرایط ندارند هم باید پاسوز زیاده خواهی بشر شوند و در تابستان های داغ مانند امسال برای یک جرعه آب تن به خطر بدهند و به مزارع و باغات نزدیک شوند که در آنجا هم مشخص است چه سرنوشتی  انتظارشان را می کشد.

پیش بینی شده که امسال یکی از خشک‌ترین تابستان‌های پنج دهه اخیر ایران را خواهیم داشت؛ هنوز که وارد مرداد ماه یعنی داغ ترین فصل سال نشده ایم اما این خشکی خودش را به شکل سختی نشان داده است به طوری که علاوه بر اینکه خود را به انسان ها نشان داده بلکه گلوی حیات وحش بی گناه را هم به سختی می فشارد، خشکسالی شدید حیات وحش را از زیستگاه‌هایشان بیرون آورده و برای یک قطره آب به آغوش مرگ می روند در حالی که طبیعت رنجور ایران دیگر تاب و توان تحمل این فشار را ندارد.

همچنین خشکسالی باعث شده که پوشش گیاهی و علوفه مورد نیاز حیوانات علفخوار مانند آهو، جبیر، قوچ و میش ، گل و بز زودتر از زمان طبیعی خود از بین برود بنابراین این حیوانات علاوه بر بی آبی باید کمبود علوفه را هم تحمل کنند که این مساله آنها را بیش از پیش به محل زندگی انسان ها نزدیک می کند و آنجا هم چیزی جز سایه مرگ انتظارشان را نمی کشد.

چندی پیش حسن هراتی رییس گروه برنامه ریزی و پشتیبانی تجهیزات مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود که با توجه به شرایط ویژه امسال و خشکسالی شدید درصددیم با اقدامات پیش بینی شده، منابع آبی مورد نیاز را در مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست تامین کنیم.

وی گفته بود که امسال بیشتر نقاط کشور از لحاظ خشکی بحرانی است و تقریبا می توان گفت که اکثر استان ها با خشکسالی درگیر هستند که این مساله تلفات حیات وحش مانند قوچ، میش، کل و بز را افزایش می دهد. 

منوچهر فلاحی معاون یگان حفاظت محیط زیست روز پنجشنبه در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: بحث کم آبی هر ساله در استان های جنوبی وجود داشت اما در استان های مختلف شدت و ضعف داشت اما امسال کم آبی و خشکی در بیشتر استان های کشور دیده می شود و همین مساله کار را دشوار کرده است.

وی افزود: برخی  استان های جنوبی که همیشه مشکل کم آبی به ویژه در فصل تابستان را دارند ؛ یک سری آب انبارهایی برای تامین آب مورد نیاز حیات وحش در فصول گرم سال دارند یک سری استان هم که گاهی مانند امسال دچار کم آبی می شوند باید با تانکر آب به آبشخورها آب رسانده شود در واقع تلاش می شود به هر روشی تا حد امکان بخشی از آب مورد نیاز حیات وحش تامین شود.

فلاحی اظهار داشت: در مناطق چهارگانه و زیستگاه ها یک سری جاها هم هستند که صعب العبورند و امکان تردد وسیله نقلیه وجود ندارد که در آن مکان ها محیط بانان با ظرف های مختلف دستی آب را به آبشخورها می رسانند تا حیات وحش از آنها استفاده کنند و بدون آب نمانند.

وی گفت: امسال در بیشتر استان های کشور مشکل کم آبی داریم اما بیشترین مشکل در استان های جنوبی است که بحث کم آبی دارند که باید در کنار هم آب مورد نیاز حیات وحش را در مناطق چهارگانه تامین کنیم بر این اساس یک سری خیرین و سمن ها در کنار اداره کل محیط زیست استان ها در حال تامین آب مورد نیاز حیات وحش با تانکر و روش های مختلف هستند و هدفشان این است که تا حد امکان آب مورد نیاز را تامین کنند.

معاون یگان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: مثلا استانی مانند یزد آب انبار دارد و زمانی که آبشخورهای مناطق چهارگانه از آب خالی می شوند با روشی که میان آب انبار و ابشخور وجود دارد ، آب وارد آبشخور می شود و پر آب می شود که حیات وحش می تواند از آن استفاده کند اما برخی استان ها که آب انبار ندارند تانکرهایی را در زمین تعبیه کردند که مانند منبع آب آنرا پرآب می کنند و در زمان خالی شدن آبشخور با استفاده از تنظیم کننده ای که تعبیه شده دوباره پر آب می شوند.

وی گفت: استان های کویری که سابقه کم آبی داشتند این تجهیزات را دارند اما برخی استان ها که امسال به کم آبی گرفتار شدند باید این تانکرها را تهیه کنند که ادارات کل استانی با همکاری خیرین و سمن ها اقدام به این کار کرده اند و تانکرها را در فاصله مناسب از آبشخورها کار گذاشته اند که در برخی جاها هر روز و یک سری جاها هفته ای یکبار پر آب می شوند.

فلاحی درباره وضعیت علوفه حیات وحش توضیح داد که معمولا در بیشتر نقاط به ویژه مناطق کوهستانی در حوالی زاگرس مشکل علوفه نداشتیم معمولا در استان های جنوبی از لحاط علوفه مشکل داشتیم اما امسال همه جا این مشکل وجود دارد، مثلا الان در اصفهان مشکل اصلی ما علاوه بر کم آبی کمبود علوفه است.

وی افزود: حیات وحش به صورت غریزی می روند به سمت مکان هایی که علوفه باشد که در این شرایط ممکن است به مزارع و باغات نزدیک شوند که شاید تخلفاتی صورت گیرد و جانشان به خطر بیفتد اما برای اینکه این وضعیت پیش نیاید برخی مکان هایی که حیات وحش برای تهیه علوفه بیشتر در آنجاها جمع می شوند به صورت دستی علوفه می ریزیم که بیشتر از طرف خیرین و ادارات کل استان ها تامین می شوند.

معاون یگان حفاظت محیط زیست از هموطنان درخواست کرد با توجه به شرایط ویژه امسال از لحاظ کم آبی و کمبود علوفه ، بیشتر هوای حیات وحش را داشته باشیم و در صورت مشاهده آنها در مزارع و یا باغات محیط را امن کنیم تا حیوان بعد از سیراب شدن و رفع گرسنگی به سلامت به زیستگاه خود برگردد.

از: کیمیا عبدالله پور