«شیرین هانتر» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره گفت‌وگوهای ایران با عربستان سعودی و مصر گفت: با وجود برگزاری سه دور گفت‌وگوها میان تهران و ریاض در بغداد، هنوز گشایشی در روابط ایران و عربستان سعودی دیده نشده است. اگر گفت‌وگویی هم با مصر در جریان است، این مذاکرات هنوز در مرحله ابتدایی است.
وی با بیان اینکه اختلافات ایران و مصر به آسانی قابل حل نیستند، اظهار داشت: از جمله این اختلافات، مسئله حمایت ایران از خالد اسلامبولی است که «انور سادات» رییس‌جمهور پیشین مصر را به قتل رساند. همین مسئله در زمان ریاست جمهوری «سید محمد خاتمی» و «محمود احمدی‌نژاد» مانع از عادی‌سازی روابط دو کشور شد؛ اگرچه تمام اختلافات دیگر حل شده بود.
این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه با بیان اینکه هنوز زود است از گفت‌وگوهای مهم در روابط ایران با عربستان سعودی و مصر صحبت کرد، تصریح کرد: روند جدیدی در مناسبات کشورهای کلیدی منطقه خاورمیانه ایجاد نشده است و به نظر من، روابط میان کشورهای خارومیانه در آینده نزدیک تغییر نخواهد کرد.
چشم‌انداز خاورمیانه گسل است تا ائتلاف
به گفته هانتر، هر نوع ائتلاف که شامل کشورهای غیرعربی باشد، موقتی و سیاسی خواهد بود و امکان ادامه نیافتن آن در آینده وجود دارد. در واقع، صحبت از روندی نو و شکل گرفتن ائتلاف‌های جدید، خیلی زود است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در صورت شکل‌گیری روند جدید معادلات در خاورمیانه، همچنان تهران، ریاض و آنکارا در نقطه کنونی مناسبات باقی خواهند ماند؟ خاطرنشان کرد: چشم‌انداز خاورمیانه بیشتر از آنکه به سوی ائتلاف‌ها باشد، بیشتر به طرف گسل و شکاف است. به طور مثال، روابط عربستان سعودی و امارات متحده عربی جنبه رقابتی شدیدی پیدا کرده است. بقیه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس هم سیاست مستقل خود را دارند.
استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا ادامه داد: قطر با ترکیه نوعی رابطه مبتنی بر اتحاد همه جانبه دارد. ایران ائتلافی با هیچ کشوری ندارد. اگر هم ائتلافی از سوی ایران وجود داشته باشد، با گروه‌های غیردولتی در لبنان و عراق است.
آمریکا از نفت به عنوان اهرم فشار در رقابت با چین استفاده می‌کند
هانتر در پاسخ به این سوال که تغییرات کنونی، منطقه را به سوی ثبات بیشتر هدایت خواهد کرد یا باید انتظار تشدید تنش‌ها را داشت؟ بیان کرد: با توجه به چالش‌هایی که منطقه با آن روبه‌رو است، از جمله کم‌آبی و همچنین ریشه‌های عمیق و تاریخی رقابت‌های منطقه‌ای در آینده نزدیک نباید انتظار برقراری آرامش و ثبات را در منطقه داشت.
وی درباره تاثیر خروج آمریکا از عراق و افغانستان بر روند تحولات منطقه‌ای یادآور شد: من معتقد نیستم که خاورمیانه جدیدی در حال شکل گرفتن است. اگر هم چنین باشد، هنوز نمی‌توان تصویر روشنی از آن داشت. از طرف دیگر، خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان و شاید از عراق به معنی این نیست که آمریکا در سیاست‌های منطقه‌ای خاورمیانه نقش نخواهد داشت.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اگرچه آمریکا شاید در آینده بیشتر روی چین تمرکز کند، این به معنای آن نیست که از منطقه به ویژه خلیج فارس چشم خواهد پوشید، عنوان کرد: چین به نفت بیش از آمریکا نیازمند است. بنابراین آمریکا نفوذ خود را در خلیج فارس حفظ خواهد کرد و چه بسا از آن به عنوان اهرمی در رقابت با چین استفاده خواهد کرد.
روسیه و چین هزینه جایگزینی آمریکا در منطقه را قبول نمی‌کنند
هانتر درباره شرایط و ویژگی‌های روابط کشورهای عربی و آمریکا گفت: در آینده نزدیک و میان‌مدت، روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورها نظیر مصر با آمریکا نزدیک باقی خواهد ماند. من هیچ نوع شکل‌گیری ائتلاف منطقه‌ای را پیش‌بینی نمی‌کنم که منجر به تضعیف روابط میان کشورهای عربی و آمریکا شود.
وی درباره نقش روسیه و چین در زمان خروج نیروهای نظامی آمریکا از خاورمیانه هم اظهار داشت: فعلا نه روسیه و نه چین حاضر نیستند هزینه جایگزینی آمریکا در منطقه را قبول کنند. من گمان نمی‌کنم که آنها بخواهند جای آمریکا در منطقه بگیرند بلکه این دو کشور نیز مانند بعضی کشورهای اروپایی مانند فرانسه و انگلیس، یک بازیگر در میان بازیگران دیگر خواهند بود.
استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا درباره نظم سیاسی و امنیتی مدنظر رژیم اسرائیل در تحولات منطقه‌ای تصریح کرد: اهداف اسرائیل روشن است: به دست آوردن مشروعیت از طریق کسب شناسایی کشورهای عربی و اسلامی، گسترش نفود اقتصادی، تضعیف کشورهایی نظیر ایران که حاضر به شناسایی مشروعیت اسرائیل نیستند و فکر نمی‌کنم هیچ گونه تغییر اساسی در این اهداف حاصل شود.
روابط منطقه‌ای از شرایط در سطح بین‌المللی تاثیر می‌گیرد
هانتر در پاسخ به این سوال که بهبود روابط ایران با عربستان و مصر تا چه اندازه می‌تواند آمریکا را از اصرار به گفت‌وگوهای منطقه منصرف سازد، خاطرنشان کرد: به طور کلی، روابط منطقه‌ای از شرایط بین‌المللی تاثیر می‌گیرد. اگر آمریکا به طور جدی با بهبود روابط ایران و عربستان و مصر، مخالفت کند، این کشورها مسیر بهبود روابط با ایران را نخواهد رفت. به طور کلی، امید به بهبود روابط منطقه‌ای بدون حل مشکلات بین‌المللی خوش‌بینانه است.با این حال، مسلما بهبود روابط ریاض و قاهره با تهران فضای روابط با بقیه کشورهای عربی را نیز بهبود می‌بخشد.
نظر شما