بحران کم‌آبی و زنگ خطر کشت محصولات آبدوست در سلسله

به گزارش خبرنگار ایرنا یکی از معضلاتی که امروزه اکثر شهرهای دارای اراضی کشاورزی حاصلخیز با آن روبرو هستند رواج کاشت محصولات آبدوست در بحران کم آبی است که استمرار این رویه از سوی کشاورزان درشرایط کم آبی می تواند دشتهای حاصلخیز را با بحران جدی مواجه کند.

در حالی که هر سال الگوی کشت از سوی سازمان جهاد کشاورزی برای انواع محصولات ارائه می شود اما کشاورزان بی توجه به این موضوع باز هم اقدام به کاشت بیش از حد مجاز محصولات آبدوست می کنند.

شهرستان سلسله نیز از این رویه مستثنی نبوده و رواج کاشت محصولات آبدوست به خصوص محصول سیب زمینی و برنج در سالهای اخیر توسط کشاورزان بومی و غیربومی در این دشت حاصلخیز می تواند سالهای آتی مشکلات جدی کمبود آب ایجاد کند.

گرچه بارها جلسه مشترک شورای حفاظت از منابع آب شهرستان های سلسله و دلفان با حضور فرمانداران، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، دستگاه قضا و مدیران امور آب و جهاد کشاورزی تشکیل و بر جلوگیری از کشت محصولات آبدوست تاکید شده است اما باز هم کشاورزان بدون توجه به الگوی مشخص شده از سوی سازمان جهاد کشاورزی اقدام به کشت محصولاتی چون برنج و سیب زمینی می کنند.

روزگاری در دشت حاصلخیز و سرسبز الشتر بجز محصولات استراتژیک کاشت نمی شد اما از وقتی که پای کشاورزان غیربومی به این شهرستان باز شد، الگوی کشت تغییر کرده و به سمت محصولات برنج و سیب زمینی رواج یافته است. 

بهره برداران باید از عواقب اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی برداشت بی رویه آب آگاه شوند

مدیر امور آب شهرستان سلسله در این باره اظهار داشت: تشکیل کارگروه های زیر مجموعه شورای حفاظت منابع آب نقش مهمی در این راستا دارد که با توجه به مشارکت کشاورزان در این زمینه و با ورود بخش خصوصی و انجام کارهای تحقیقاتی و کاربردی می توان اقدامات مفیدی انجام داد.

"ذبیح جودکی" با اشاره به اهمیت مصرف منابع آب در توسعه شهرستان سلسله افزود: تلاش می شود با اخذ تصمیماتی در راستای مصرف بهینه و  آگاه سازی بهره برداران در خصوص تبعات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی کشت محصولات آبدوست، گام اساسی در راستای جلوگیری از رواج کاشت محصولات آب بر برداریم.

وی با اشاره به برنامه های پیش رو جهت جلوگیری از کاشت محصولات آبدوست در شهرستان تصریح کرد: نصب کنتور هوشمند برای چاههای کشاورزی، تجدید نظر در تعرفه ریالی آب بهای محصولات آبدوست، کنترل تمدید پروانه های بهره برداری چاههای کشاورزی و هماهنگی با امور برق شهرستان از برنامه هایی است که در این راستا در شهرستان اجرا خواهد شد.

وی گفت: اطلاع رسانی و آگاه سازی بهره برداران تعاونی های آب بران در خصوص کاشت محصولات آبدوست بخصوص سیب زمینی و برنج و اثرات نامطلوب آن بر آب و خاک منطقه  نیز در این راستا بسیار مهم و تاثیرگذار می باشد که در دستور کار قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه تاکنون ۲۲ حلقه چاه کشاورزی در این شهرستان به علت نقض مکرر قانون از جمله عدم رعایت الگوی کشت قطع برق و پلمب شده اند، افزود: مالکان این چاه ها به دلیل کشت محصولات آبدوست، اضافه برداشت، نصب نکردن کنتور هوشمند و تمدید نکردن پروانه برداشت اعمال قانون شده اند.

جودکی با اشاره به همکاری اداره منابع آب و شرکت توزیع برق جهت قطع برق و پلمب این چاه ها، ادامه داد: مالکان این چاه‌ها حدود سه هفته گذشته متعهد به نصب کنتور هوشمند یا کشت نکردن محصولات آب دوست شده بودند اما هیچ‌کدام طی این مدت نسبت به تعهد خود عمل نکردند که اداره منابع آب پس از سپری شدن فرصت قانونی با کسب دستور از مقام  قضایی نسبت به قطع برق و پلمب چاه های فوق اقدام کرد.

وی عنوان کرد: براساس مصوبات شورای حفاظت از منابع آب استان،  نصب کنتور حجمی هوشمند برای تمامی چاه های کشاورزی و صنعتی الزامی است.

وی گفت: ۴۳۳ حلقه چاه کشاورزی و صنعتی در شهرستان سلسله مجوز دارند که  ۱۱۰ حلقه از آنها صنعتی و مابقی کشاورزی هستند که تنها ۱۲ حلقه از آنها تاکنون برای نصب کنتور هوشمند اقدام کرده اند.

رییس جهاد کشاورزی سلسله نیز با بیان اینکه افزایش تولید با برنامه و منطقی مدنظر این سازمان است عنوان کرد: سالانه الگوی کاشت انواع محصولات توسط جهاد کشاورزی به تمامی مراکز ابلاغ می شود.

"مسعود غلامی" با اشاره به رواج یافتن کاشت محصولات آبدوست از جمله سیب زمینی و برنج در دشت فیروزآباد و الشتر و بحران سو مصرف انواع کودهای شیمیایی به‌ ویژه کودهای ازته در این دشت، عنوان کرد: مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی اثرات مخربی از قبیل سفت شدن، افزایش شوری خاک و افت کیفیت محصولات را به همراه دارد و منجر به کاهش منابع آبی شهرستان نیز خواهد شد.

غلامی با اشاره به اینکه امسال ۴۱۴ هکتار سیب زمینی در شهرستان کشت شده است، افزود: این در حالی است که سال گذشته یکهزار و۵۳۷ هکتار سطح زیر کشت سیب زمینی در شهرستان بود، بنابراین آمارها نشان می دهد که اقدامات بازدارنده و آگاهی بخشی به کشاورزان در مورد محصولات آبدوست  مموثربوده است.

وی همچنین با اشاره به سطح زیر کشت برنج در شهرستان، افزود: سال گذشته ۱۱۷ هکتار برنج در شهرستان کشت و امسال این رقم به ۱۷۲ هکتار افزایش یافته که البته در مقایسه با سایر کشت ها رقم ناچیزی است.

وی با اشاره به میزان مصرف آب در محصول سیب زمینی عنوان کرد: برآوردها نشان می‌دهد که تولید هر کیلوگرم سیب‌زمینی با راندمان آبیاری ۴۰ درصدی بیش از ۸۰۰ لیتر آب نیاز دارد که این رقم نیز به هزینه‌های کشت این محصول اضافه می‌شود.

وی با تاکید بر مخالفت جهادکشاورزی با کاشت بی رویه محصولات آبدوست در شهرستان خاطرنشان کرد: کشاورزان شهرستان نیز باید مانع مصرف بی رویه منابع آبی شده و اراضی حاصلخیز خود را به کشاورزان غیربومی اجاره ندهند.

غلامی بیان کرد: همچنین طبق نظر کارشناسان بیش ترین و کم ترین مقدار آب مصرفی گیاه برنج به ترتیب ۱۴ هزار و ۵۲۳ و ۱۰ هزار و ۱۷۷ متر مکعب در هکتار به دست آمده که میزان بسیار بالایی است.

رییس جهاد کشاورزی سلسله همچنین افزود: از بهمن ماه سال ۹۹ به کشاورزان اطلاع رسانی شده‌ که به‌ غیر از استان‌های شمالی کشور، کشت شلتوک به‌ دلیل پرمصرف بودن آب مورد حمایت سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت، سازمان و مدیریت جهادکشاورزی نیست و هیچ حمایت دولتی از آن به‌ عمل نمی‌آید.

غلامی با بیان اینکه افراد غیر بومی جایگاهی در سهمیه اختصاصی الگوی کاشت شهرستان ندارند ادامه داد: متاسفانه کشاورزان به دلایلی از جمله درآمد زیاد فروش برنج، بر کشت شلتوک اصرار داشتند که با اقدام به موقع جهاد کشاورزی تمامی مزارع برنج و افراد شلتوک‌کار شناسایی شدند.

وی بیان کرد: صرف نظر از آثار زیست‌محیطی، بهداشتی و تجمع حشرات، آثار کم‌ آبی و خشکسالی آن‌چنان نمایان شده‌ است که کارگروه حفاظت از منابع‌ آب باید در خصوص اعمال قانون و محدودیت کشت برنج اقدام کند.

ترویج فرهنگ صرفه جویی نقش مهمی در مدیریت منابع آب دارد

فرماندار سلسله نیز با بیان اینکه منابع آبی به عنوان مهمترین عامل توسعه پایدار تلقی می‌شوند گفت: اجماع مسئولان و آگاه سازی مردم، ابزار مهمی جهت استفاده بهینه از منابع آبی و ذخیره سازی آن برای نسل‌های آینده است.

"مرتضی مهدوی کیا" تصریح کرد: سال های گذشته از منابع آبی زیر زمینی استفاده بی‌رویه شده و اکنون نیز روند استفاده از این منابع در بخش‌های مختلف سرعت گرفته است و بارش‌ها جوابگوی مصرف کنونی نیست.

وی عنوان کرد: متاسفانه برداشت منابع آبی زیر زمینی به سرعت در حال افزایش است و این امر سبب عمیق تر شدن چاه‌های آب  و بروز مشکلاتی شده و همین نشان می‌دهد که روند مدیریتی مناسبی در این زمینه وجود نداشته است.

فرماندار سلسله خاطرنشان کرد: اقدامات علمی و کارشناسی، مصرف آب بر اساس مجوزهای صادر شده، نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌ها، مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز ، ترویج فرهنگ صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف نقش بسیار مهمی در مدیریت منابع آبی دارد.

مهدوی کیا با تاکید بر نقش سمن‌ها و مشارکت‌های عمومی در امر حفاظت از منابع آب عنوان کرد: دشت الشتر یکی از حاصلخیزترین و بی نظیرترین دشت های لرستان است که سالانه محصولات کشاورزی مهم و استراتژیکی از آن برداشت می شود بنابراین باید نهایت تلاش را جهت حفظ و رونق منابع آبی و خاکی این دشت به کار برد.

شهرستان سلسله دارای ۴۱ هزار هکتار اراضی کشاورزی است که ۱۲ هزار هکتار آن ها آبی، ۲۵ هزار هکتار دیم و ۴ هزار هکتار نیز باغات است.