بی شک قلم زدن در وادی امامت و ولایت امام علی(ع) و ایجاد پیوند عمیق میان آیات و احادیث کاری بس خطیر است و جسارتی بزرگ می طلبد اما پیامبر اسلام(ص) در طول دوران رسالت نبوی به خوبی به این موضوع پرداخته و تعیین جانشین خود را که امری الهی بود، برای همگان تشریح کردند. در میان سخنان گهربار رسول اکرم(ص) در طول ۲۳ سال دعوت و تبلیغ آن حضرت(ع) سخنان و اقداماتی که تصریح به امامت و جانشینی امام علی(ع) شده، زیاد است و از جمله سخنان حادثه تاریخی غدیر خم و حدیث غدیر است که در آخرین حج حضرت رسول اکرم(ص) در حضور تعداد زیادی از مسلمانان شهرهای مختلف اسلامی بیان شد. رسول اکرم(ص) در سال دهم هجرت آهنگ حج کرد و به دیگر مسلمانان ابلاغ شد تا در این سفر همراه پیامبر(ص) عازم حج شوند و مناسک حج را از آن بزرگوار بیاموزند. اعلام حضور پیامبر(ص) در مراسم حج، مشتاقان زیادی را از شهرها و مراکز جمعیتی حجاز روانه مکه ساخت.
توقف کاروان هزاران نفری حجاج در منطقه‌ای که عموماً برای بارانداز مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و ایراد خطبه‌ای با مفاهیم بلند الهی و در عین حال، ساده، روان و همه فهم، از سوی رسول‌خدا(ص) در تبیین مقام ولایت پس از خود، اهمیت جایگاه دینی و تاریخی این رویداد را بیش از پیش معلوم می‌کند. اتفاقی که در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم هجرت روی داد، نقطه عطفی در تاریخ بشریت بود؛ بر فراز منبری که از جهاز شتران ساخته بودند، بهترین خلق، دست وصی خود را بلند کرد و علی بن ابی طالب(ع) را جانشین بر حق خود نامید. رسول خدا(ص) در وصف حضرت علی(ع) چنین فرموده اند: «علی به منزله سر من از جسمم است، همان طور که عدالت، شجاعت و قهرمانی علی (ع) را نباید از خاطر انداخت که در جهان به مثل تبدیل گشته است.» امام علی(ع) فردی است که از جانب خدای متعال به جانشینی و برادری رسول گرامی اسلام(ص) برگزیده شد و اراده پروردگار بر این امر تعلق یافت که پایداری نهضت اسلامی را تنها با انتصاب حضرت علی(ع) تضمین کرده و رسالت جهانی خویش را با تعیین وصی و ولی در روز غدیر پس از او تکمیل نماید؛ چنانچه این روز و حوادث آن و نیز خطبه گرانقدر رسول اکرم(ص) آنقدر در نظر دوستداران و محبان علی(ع) و رسول اکرم(ص) بزرگ و مهم جلوه گر شد که نه تنها یکی از معتبرترین و پرمحتواترین منابع اصیل اسلامی شد، بلکه با عرضه نمایی از تمام اعتقادات و مبانی اصولی امامت و اسلام، راهنمای رهروان طریقت حق و مومنان به دین اسلام و شیعه دوازده امامی شد.
اهمیت این موضوع سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به گفت وگو با «حجت الاسلام علیرضا ممدوح» پژوهشگر معارف اسلامی و کارشناس علوم قرآنی بپردازد و واقعه غدیر و نحوه جریان سازی پیام غدیر را بررسی کند.
پیام غدیرخم برای جهان اسلام
حجت الاسلام ممدوح با بیان اینکه غدیر نماد امامت است، گفت: با بررسی واقعه غدیر و با توجه به آنچه در احادیث و روایت ها وجود دارد، غدیر نماد امامت است و ادامه و استمرار نبوت و رسالت محسوب می شود. امامت ادامه رسالت پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع) ادامه دهنده راه حضرت محمد (ص) بود. در حقیقت پیام واقعه غدیر اتحاد و ارتباط میان رسول اکرم(ص) و حضرت علی(ع) بود. از این رو مردم باید به موضوع رسالت با دقت و عمق بهتر و بیشتری توجه کنند. واقعه غدیر بیانگر آن است که می توان با هم وحدت داشت و یکی شد از آیات قرآن کریم نیز این موضوع به دست می آید. اتحاد، وحدت و هماهنگی بر اساس اصول مشترک می تواند پیام غدیر باشد.
ولایت پذیری یکی از مولفه های غدیرخم
این کارشناس علوم قرآنی برای اجرایی کردن پیام غدیر چند راهکار پیشنهاد داد و اظهار داشت: کارهایی که برای اجرایی کردن پیام غدیر در کشور صورت می گیرد، اقدامات صوری و ساختاری است و به ظواهر کار می پردازد. این بخشی از وجهه غدیر است که باید هم باشد و جلوه و نمود ظاهری آن باید حفظ شود. گام بعدی اجرایی کردن پیام غدیر در سطح حاکمیت است که چگونه قوانین و دستورالعمل ها اجرایی شوند. باید بتوان پیام نخستین امام شیعیان(ع) را خوب فهمید و ابلاغ و خطبه غدیر را برای مردم تبیین کرد.
بهره گیری از غدیر به عنوان منشور زندگی اسلامی
این پژوهشگر معارف اسلامی، بهره گیری از پیام غدیر را منشور زندگی اسلامی دانست و گفت: باید واقعیت و اصل مطلب پیام غدیر را به همه رساند. خطبه غدیر باید مفهوم شناسی شود و واژگان خطبه غدیر و قرآن را به صورت مقایسه ای و تطبیقی به دست آورد. در خطبه غدیر آمده است که خدا مولای شما است، من رسول خدا هستم و ولی شما، علی نیز ولی شما است. رسالت همان امامت و امامت همان رسالت است. از آیات قرآن می توانیم ولایت را به دست آوریم. در خطبه غدیر آمده است که شاهدان به غایبان بگویند و پدران به فرزندانشان تا روز قیامت واقعه غدیر را ابلاغ کنند. در خطبه غدیر قرآن، علی، فرزندان علی و بخشی هم درباره مهدویت است. پیامبر(ص) در حجه الوداع موضوع ولایت را مطرح می کند در حالی که ما در این زمینه یک مقدار کوتاهی کرده ایم. کارهای خوبی پس از انقلاب انجام شده است. باید به ذخایر و داشته هایمان در خصوص غدیر توجه کنیم، معنای واقعه غدیر و خطبه غدیر را بفهمیم و آن را به فرزندانمان منتقل کنیم.
جایگاه ولایت در حفظ صیانت انقلاب اسلامی
حجت الاسلام ممدوح در پایان با تاکید بر اینکه عید غدیر فرصتی مغتنم به منظور تبیین اهمیت و جایگاه ویژه ولایت در جامعه اسلامی است، گفت: رسول اسلام (ص) به امر الهی، نظام اسلامی را پایه گذاری کرد و این عید بزرگ فرصتی مناسب برای تشریح مساله امامت و ولایت در سطح جامعه و عموم مردم است. واقعه غدیر از اهمیت خاصی در تاریخ اسلام برخوردار است و این امر آغازگر اصل امامت و ولایت در زندگی مسلمانان است. مردم و مسوولان دستگاه های اجرایی باید هر چه بیشتر در تکریم، حفظ و گسترش مناسبت های این ایام تلاش کنند، زیرا به اظهار کارشناسان مذهبی و دینی تمام اعتقادهای دینی ما مربوط به ایام غدیر است. توسعه و ترویج سیره علوی و فرهنگ ولایی در سطح جامعه و به ویژه در تعامل با گروه‌های هدف جوان و نوجوان به عنوان سرمایه‌های اصلی نظام در برابر تهاجم فرهنگی دشمنان، آینده اسلام را تضمین خواهد کرد. تحریف واقعه غدیر، سبب طمع ورزی دشمنان اسلام شده و طی سده‌های مختلف آنها موانع بسیاری را در مسیر زندگی امت اسلامی به وجود آوردند و به استعمار منابع جهان اسلام پرداخته‌اند. در امتداد خط تحریف رخ داده در غدیر، امروز آن چیزی که انقلاب اسلامی ایران را تهدید می‌کند، تحریف آرمان‌ها و اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در دهه چهارم انقلاب مورد تذکر و نقد گرفت و در اقدامی هوشمندانه این خطرات را به مردم و مسوولان گوشزد شد. جلوگیری از تحریف آرمان های انقلاب اسلامی، یک تکلیف دینی، عقلی، قانونی، منطقی و تجربی فراروی مردم آزادیخواه ایران اسلامی محسوب می شود.
نظر شما