آیا تزریق واکسن کرونا خطرناک است؟

به گزارش ایرنا، شاید شما هم با برخی خبرهای منفی در حوزه تزریق واکسن کووید ۱۹ یا خطرات آن در فضای مجازی برخورد کرده باشید. خبرهایی از این دست که فردی پس از واکسیناسیون به دلایل مختلف از جمله بروز لختگی خون فوت کرده است یا اینکه برخی افراد پس از تزریق واکسن به دلیل تزریق ویتامین های تقویتی یا استفاده از داروهای بی حسی دچار مرگ شده اند.

در این میان بخشی از مردم نیز به دلیل اینکه پروسه ساخت واکسن مقداری سریع انجام شده و معتقدند که زمان لازم برای ساخت آن همچون واکسن های قدیمی صرف نشده، نگران عوارض بعدی این واکسن های تولیدی هستند و در کل این افراد که غالبا افراد مسن جامعه را تشکیل می دهند، نسبت به تزریق واکسن بدبین هستند.

این در حالی است که بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان معتقدند مهار کرونا در گرو واکسینه شدن حداقل ۷۰ درصدی مردم جهان در برابر این ویروس خطرناک است.  

طبق آخرین گزارش ها از آمارهای جهانی واکسیناسیون کرونا در جهان تا دوم شهریورماه جاری چهار میلیارد و ۹۶۲ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۶۱۱ دز واکسن کرونا در کشورهای مختلف تزریق شده است.

بر اساس این آمار، تعداد واکسیناسیون انجام شده در ۱۰ کشور اول با بیشترین دز تزریقی به شرح زیر است: (اعداد داخل پرانتز درصد واکسیناسیون کرونا به جمعیت کل است)

۱. چین یک میلیارد و ۹۴۶ میلیون و ۹۵۴ هزار نفر (۶۰.۷ درصد)

۲. هند ۵۸۰ میلیون ۷۷۱ هزار و ۸۲۴ نفر (۲۶ درصد)

۳. آمریکا ۳۶۰ میلیون و ۶۳۴ هزار و ۲۸۷ نفر (۵۷ درصد)

۴. برزیل ۱۷۶ میلیون و ۶۱۶ هزار ۵۵۲ نفر (۴۸ درصد)

۵. ژاپن ۱۱۸ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۱۰۶ نفر (۴۰ درصد)

۶. آلمان ۹۹ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۹۴۴ نفر (۶۱ درصد)

۷. بریتانیا ۸۹ میلیون و ۳۳۱ هزار و ۷۰۰ نفر (۷۰ درصد)

۸. ترکیه ۸۸ میلیون و ۷۶۰ هزار و ۵۲۵ نفر (۴۹ درصد)

۹. فرانسه ۸۲ میلیون و ۹۱۷ هزار و ۶۶۹ نفر (۶۲ درصد)

۱۰. ایتالیا ۷۵ میلیون و ۳۶۰ هزار و ۲۳۴ نفر (۶۴ درصد)

در ایران نیز طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر اساس آخرین آمار تا روز شنبه ششم شهریورماه در مجموع ۱۸ میلیون و ۴۵ هزار و ۸۸ نفر دز اول واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند.

هفت میلیون و ۵۶۳ هزار و ۴۱۴ نفر نیز دز دوم واکسن را دریافت کرده‌اند و با احتساب این تعداد مجموع دزهای واکسن تزریق شده در کشور به ۲۵ میلیون و ۶۰۸ هزار و ۵۰۲ دز رسیده است.

ویروس کرونا نوعی ویروس است که در انسان و حیوان باعث بروز بیماری تنفسی می­ شود. در سال ۲۰۱۹، ویروس جدید کرونا به نام SARS-CoV-۲ در شهر ووهان چین شناسایی شد و به­ سرعت در جهان گسترش یافت.  

مردم نباید در تزریق واکسن تعلل کنند

عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در ارتباط با واکسن هراسی برخی از افراد جامعه، وجود برخی شایعات در ارتباط با عوارض تزریق واکسن و فوت ناشی از آن را کاملا بی پایه و اساس دانست و با اشاره به جهش های متفاوت و سریع ویروس کرونا در طول دو سال گذشته تاکید کرد: مردم نباید نسبت به تزریق واکسن های تایید شده که برای افزایش ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا در اختیارشان قرار می گیرد، ترس و واهمه به خود راه دهند.

دکتر مسعود مردانی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا با اشاره به خستگی کادر درمان و همچنین اشباع شدن ظرفیت های بیمارستانی در مناطق مختلف کشور، گفت: مردم باید بدانند واکسن هایی که به کشور وارد می شود، مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است و اینکه برخی از تزریق واکسن کرونا می ترسند، در واقع به جهش های بیشتر ویروس و انتشار آن کمک می کنند.

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری افزود: در حال حاضر واکسن های در دسترس مردم کشورمان از جمله واکسن های بسیار اثربخش و ایمنی زا در برابر کرونا محسوب می شوند. تزریق به موقع واکسن کرونا ضمن جلوگیری از انتشار ویروس و جهش بیشتر آن، کاهش عوارض شدید این بیماری و البته کاهش مرگ و میر را به دنبال خواهد داشت.

مردانی با بیان اینکه، در حال حاضر سویه دلتا در کشورمان شیوع پیدا کرده و به سرعت قابل انتقال به یکدیگر است، یکی از راهکارهای موثر در قطع زنجیره انتقال را استفاده از هر نوع واکسن در دسترس دانست.

درصد واکسیناسیون بالاتر، کنترل بیماری کرونا سهل‌تر

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری اظهار کرد: در حال حاضر با وجود اینکه در برخی از کشورها با افزایش موارد ابتلا جدبد به ویروس دلتا مواجه شده اند اما آمار و مرگ و میرشان بسیار کمتر از کشورمان است و این به دلیل استقبال عمده مردم این کشورها از تزریق واکسن است.

مردانی با اشاره به وجود چند نوع واکسن در کشورمان برای استفاده مردم و مزیت استفاده از واکسن کرونا افزود: مردم باید بدانند حداقل فایده استفاده از واکسن کرونا این است در صورتی که دچار بیماری کرونا شوند، از یک سو دچار نوع شدید این بیماری نخواهند شد و از سویی دیگر به دنبال ابتلا به کرونا نسبت به افرادی که واکسن نزده اند، دچار مرگ نمی شوند.

عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در ادامه تاکید کرد: به هر میزانی که درصد واکسینه شدن افراد یک جامعه بیشتر باشد به طور حتم کنترل بیماری کرونا برای مسوولان بهداشت و درمان کشور بسیار راحت تر خواهد شد، ضمن اینکه بسیاری کشورها حتی برای تزریق واکسن شهروندان خود جایزه نیز تعیین کرده اند چراکه می خواهند درصد افراد واکسینه را در جامعه افزایش دهند.

مسائل مطروحه در خصوص خطرات واکسن، فاقد پایه علمی 

متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز با تاکید براینکه، بیشتر مسائلی که در حوزه درمان کرونا و همچنین عوارض واکسن در فضای مجازی منتشر می شود از پایه علمی برخورار نیست، افزود: در حوزه علوم پزشکی هنگامی می توانیم راجع به تاثیر یک دارو یا عوارض واکسن اظهار نظر کنیم که روی یک جامعه آماری مشخص کار تحقیقاتی و آماری دقیقی انجام شده باشد.

دکتر شهناز سالی در گفت و گو با ایرنا ضمن تاکید بر اینکه، عوارض و پاسخ استفاده از یک دارو یا واکسن باید طبق یک فرمول خاص و روی یک جامعه آماری آنالیز شود، افزود: این ارتباط اگر قابل توجه و مهم باشد، از سوی محققان علوم پزشکی دنیا در قالب مقالات منتشر می شود.

متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری با اشاره به مطالعه مقالات روز دنیا در حوزه کرونا و واکسن از سوی محققان و متخصصان حوزه پزشکی کشورمان، طرح برخی مسائل مبنی بر خطر استفاده از ویتامین ها یا استفاده از داروهای تقویتی، بیهوشی و بی حس کننده برای افرادی را که واکسن تزریق کرده اند، بی پایه و اساس دانست.

وی در خصوص اینکه، برخی مدعی شده اند که با خوردن یا تزریق ویتامین ها ویروس ها قوی می شوند و فرد دچار مرگ می شود، گفت: متاسفانه این از ادعاها و صحبت های عامه پسند است و به هیچ وجه تایید نشده است، چراکه هدف از تزریق واکسن تماس سیستم ایمنی فرد با قسمتی از ویروس، ویروس تضعیف شده یا آنتی ژن ویروس است.

سالی ادامه داد: در این شرایط سیستم بدن فرد بخصوص گلبول های سفید تصور می کند این ویروس بیماری‌زا است لذا گول می خورند و شروع به واکنش ایمنی و ساختن آنتی بادی می کنند و بعدها اگر فرد با ویروس کامل در تماس باشد، سلول های ایمنی حساس شده می تواند به ویروس کامل حمله ور شود و فرد مبتلا به کرونا نشود، یا اگر هم مبتلا شد خفیف تر دچار بیماری شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه، واکسن تهیه شده در دنیا متشکل از قسمتی از ویروس، ویروس ضعیف شده یا کشته شده یا آنتی ژن ویروس است، اضافه کرد: به همین دلیل هنگامی واکسن به بدن فرد تزریق می شود این ویروس نمی تواند تکثیر پیدا کرده و ایجاد بیماری کند.

سالی می گوید: دقیقا در سطح جهانی نیز هدف از واکسیناسیون این است که در آینده همه کسانی که در جامعه واکسینه می شوند به کرونا مبتلا نشوند یا اگر هم مبتلا شدند به فرم شدید آن گرفتار نشوند و احتمال مرگ و میر کاهش پیدا کند.

مرگ برخی افراد پس از واکسیناسیون هیچ ارتباطی به واکسن ندارد

متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری گفت: از قدیم هرگونه تزریقی از ساده ترین تزریق ها تا پنی سیلین و همچنین استفاده از داروهای قوی تر آنتی بیوتیک در بدن برخی افراد با شرایط خاص همراه با عارضه و حتی مرگ همراه بوده است؛ بنابراین در حوزه پزشکی همواره تاکید می شود به دلیل برخی حساسیت هایی که ممکن است افراد داشته باشند، تا جایی که امکانپذیر است و جایگزین خوراکی برای دارویی وجود نداشته باشد، از تجویز دارو به صورت تزریقی اجتناب شود. این به جهت آن است که آن عارضه نادری که پس از هرتزریقی حدودا یک در صدهزار ممکن است پدیدار شود مرگ باشد.

سالی معتقد است: مرگ برخی افراد بر اثر تزریق واکسن احتمالا هیچ ربطی به تزریق واکسن ندارد و از سال ها پیش این مسائل در حوزه داروهای تزریقی وجود داشته و در مجامع علمی نیز گاها گزارش شده که بعد از هر تزریقی حتی ویتامین فرد ممکن است دچار شوک و مرگ شود، حال اتفاقی ممکن است یک دو مورد از این مرگ و میرها مصادف شده با تزریق واکسن کرونا و بدین شکل این مسئله را پررنگ کرده اند.

مرگ با علت تزریق واکسن به لحاظ آماری باید معنادار باشد

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین با تاکید بر اینکه، اخبار مرگ و میر به دلیل تزریق واکسن کرونا در درجه نخست باید به لحاظ آماری نیز معنا دار باشد، افزود: همچنین این اطلاعات و اخبار باید همراه با مستندات و مدارک کافی باشد.

سالی اضافه کرد: چراکه مشخص نیست مرگ یکی دو نفر به چه علتی بوده است، شاید برای آن فرد همزمان اتفاق دیگری رقم خورده باشد و فاکتورهای دیگری در مرگ او دخیل بوده باشند و با مرگ یکی دو نفر نمی توان نتیجه گرفت که پس از تزریق واکسن، هرگونه تزریقی باعث مرگ افراد می شود.

وی افزود: به عنوان مثال در حال حاضر گفته می شود حداقل پنج میلیون نفر در کشورمان دو دز واکسن را تزریق کرده اند، حالا اینکه برای یکی دو مورد پس از تزریق دارویی مشکلی پیش آمده باشد این به لحاظ آماری معنادار نیست و باید منتظر اطلاعات بر پایه علمی بیشتری در این زمینه باشیم.

به گزارش ایرنا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره آخرین آمار واکسیناسیون کرونا در کشور، اعلام کرد: بر اساس آخرین آمار تا یکشنبه هفتم شهریور ماه ۱۸ میلیون و ۲۶۱ هزار و ۲۴۵ نفر دز اول واکسن کرونا و هفت میلیون و ۹۱۴ هزار و ۸۸۱ نفر نیز دز دوم را تزریق کرده اند.

با احتساب این تعداد مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۲۶ میلیون و ۱۷۶ هزار و ۱۲۶ دز رسید.

سرعت ساخت واکسن نباید برای مردم نگران کننده باشد

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری همچنین درخصوص اینکه برخی به دلیل اینکه پروسه ساخت واکسن مقداری سریع انجام شده و زمان لازم برای ساخت آن همچون واکسن های قدیمی صرف نشده به عوارض بعدی این واکسن های تولیدی بدبین هستند، به ساخت واکسن ها در طول ۱۰۰ سال گذشته اشاره کرد و افزود: ده ها سال است که واکسن سل، سرخک و فلج اطفال ساخته شده اند در صورتی که در آن زمان نیز نوع تخصص ها و همچنین نوع تکنولوژی در دسترس نسبت به زمان فعلی در سراسر دنیا متفاوت بوده است و به همین علت دوره طولانی تری صرف شناسایی و شبیه سازی میکروب مورد شده است.

سالی اضافه کرد: در صورتی که در حال حاضر علم و تکنولوژی در حوزه پزشکی بسیار متفاوت تر از دهه های گذشته است و علوم پزشکی به شکل قابل ملاحظه ای پیشرفت کرده است و دانشمندان با وجود اینکه پاندمی ویروس جدید کرونا بسیار سریع اتفاق افتاد به سرعت توانسته اند این ویروس را شناسایی کنند.

وی می گوید: درست است که ویروس کرونا جدید است و پاندمی آن نیز از سرعت بالایی برخوردار بوده، اما با کارهای تحقیقاتی انجام شده و ارتباط مراکز علمی و تحقیقاتی سراسر دنیا با یکدیگر، تمامی اسناد و مدارک در رابطه با این ویروس به سرعت بین دانشمندان به اشتراک گذاشته شد و در قالب مقالات مختلف به چاپ رسید و در دسترس و بهره برداری شرکت های واکسن ساز قرار گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در عین حال گفت: البته ممکن است در حوزه واکسن ها تا یکی دو سال دیگر شاهد برخی مسائل یا عوارض مرتبط باشیم که غیرقابل پیش بینی بوده است. وی گفت:البته اینطوری نیست که اتفاقات ناگوار همچون مرگ برای افراد پیش بیاید و این صحبت ها به هیچ وجه علمی نیست.

وی با ذکر مثالی می گوید: فکر کنید که آبله در طول تاریخ یک بیماری بود که تعداد بسیار زیادی را کور می کرده و حتی دچار مرگ می شدند اما بعدها واکسن آن آمد و کنترل شد و دیگر اصلا در سطح دنیا مشاهده نمی شود. به هر حال علم و فناوری امروزه به شکل ویژه ای پیشرفت کرده است.

مردم پس از تزریق واکسن نگرانی از مصرف دارو نداشته باشند

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری در خصوص تزریق برخی آمپول ها همچون کورتون که سیستم ایمنی بدن را پایین می آورد و گفته می شود افراد نباید استفاده کنند نیز بیان کرد: البته در اصل بیماری کرونا جنگ بین سیستم ایمنی و ویروس است و جنگ بین این دو همیشه دلیل بر این نیست که هر چه تکثیراین ویروس بالاتر باشد؛ فرد حالش بدتر می شود، چراکه مواقعی برعکس است، سیستم ایمنی که خیلی تحریک شود علائم آن شدت بیشتری پیدا می کند و متاسفانه در این گروه مرگ و میر بیشتر از کسانی است که سیستم ایمنی آنها کمتر تحریک شده است.

سالی ادامه داد: یعنی ممکن است کسانی که دچار بیماری کرونا می شوند سیستم ایمنی بدن شان در اصل بر علیه ویروس تحریک شده و این تحریک ممکن است بر علیه قسمت های مختلف بدن همچون ریه، کلیه و کبد هم تحریک شود و یک چیزی مشابه بیماری های خودایمنی ایجاد کند.

وی همچنین در خصوص اینکه آیا برخی بیماران که از داروهای مختلف از جمله قرص فشارخون، قند، چربی و کلسیم یا سایرداروها حتی ویتامین ها استفاده می کنند می توانند بعد از تزریق واکسن از این داروها استفاده کنند نیز گفت:این افراد البته تحت نظر پزشک نباید هیچگونه نگرانی از بابت مصرف دارو و ویتامین های مورد استفاده معمول داشته باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به اینکه، آیا مصرف ویتامین ها پس از تزریق واکسن باعث جهش یافتن و قوی تر شدن ویروس در بدن فرد می شود یا خیر نیز گفت: سیستم ایمنی بدن با مصرف ویتامین ها آنقدر دچار تغییر نمی شود. بنابراین مصرف ویتامین ها و مصرف داروها و حتی مسکن ها و قرص های ضدالتهابی پس از تزریق واکسن هیچ گونه اشکالی ندارد.

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری افزود: حتی ما ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از واکسیناسیون نیز توصیه می کنیم که اگر افراد درد بدن یا تب داشتند از مسکن ها و قرص های ضدالتهابی استفاده کنند، منتهی اگر مدت بیشتری درد و التهاب در بدن آنها طول کشید بهتر است که از سوی پزشک ویزیت شوند.

وی اضافه کرد: چراکه ممکن است اینها جزو افرادی باشند که قبل از تزریق واکسن، ویروس رو در قسمت حلق و بینی داشته اند و به دلیل اینکه علائمی نداشته اند متوجه نشده اند و واکسن زده اند و حالا ۴ یا پنج روز بعد از تزریق واکسن علائم شان ادامه پیدا می کند و احتمالا همان ویروسی است که قبل از واکسن وارد بدن آنها شده است، نه اینکه واکسن دلیل وضعیت پیش آمده باشد.

سالی همچنین گفت: افرادی که دچار کرونا شده اند یک یا دوهفته پس از بهبود کامل می توانند تزریق واکسن داشته باشند، به طوری که اگر کسی کرونا گرفت چه بستری چه سرپایی حدود ۱۴ تا نهایت ۲۱ روز باید در قرنطینه باشد و یک تا دو هفته بعداز قرنطینه بودن می تواند واکسن خود را تزریق کند، حالا در برخی افراد ممکن است بیماری آنها بیشتر طول کشد اما در کل افرادی که بهبودی کامل داشته باشند و نه تب نه علائم تنفسی و شرایط آنها خوب شده باشد می توانند تزریق واکسن داشته باشند.

وی درخصوص التهابات پس از واکسن نیز توصیه کرد که از استامینوفن یا سایر قرص های ضد التهاب تا ۴۸ یا ۷۲ ساعت پس از واکسن استفاده کنند و مایعات فراوان بخصوص آب ساده جوشیده ولرم بنوشند و در خصوص ویتامین ها نیز می توانند بر اساس دستور پزشک پس از ۴۸ ساعت استفاده کند.

سالی در خصوص اینکه گفته می شود پس از تزریق واکسن نیز نباید از لبنیات استفاده کرد، گفت: به هیچ وجه مصرف لبنیات منعی ندارد، لذا بیمارانی که همواره از لبنیات استفاده کرده اند و با بدن آنها سازگار بوده می توانند باز هم از لبنیات استفاده کنند. اما برخی افراد هستند که در حالت عادی نیز که لبنیات استفاده می کنند دستگاه گوارش آنها تحمل ندارد و دچار مشکل می شوند که برای این دسته از افراد اصراری به استفاده از لبنیات نیست.

کاهش دوره نهفتگی ویروس دلتا به ۲ تا ۵ روز

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری همچنین با بیان اینکه، دوره نهفتگی یا کمون ویروس کرونا (زمانی که ویروس وارد بدن می شود تا هنگامی که فرد علامت دار شود) از ۲ تا نهایت ۱۴ روز طول می کشد، تصریح کرد: البته با توجه به جهش های صورت گرفته این ویروس همچون دلتا،  دوره کمون این نوع بسیار کوتاه تر شده و به ۲ تا پنج روز کاهش یافته است.

سالی در ادامه در خصوص استفاده از بخورآب گرم برای از بین بردن ویروس کرونا نیز با بیان اینکه، ویروس هنگامی که وارد مجاری تنفسی می شود تا زمانی که فرد هنوز علامت دار نشده است به شکل آرام به سمت انتهای بینی و محل اتصال حلق حرکت می کند و به گیرنده های آن ناحیه می چسبد، افزود: در این شرایط خطرناک ویروس با هر شستشویی و بخوری از بین نمی رود و از ناحیه که چسبیده جدا نمی شود.

وی اضافه کرد: اما ویروس هایی که در مسیر حلق و بینی چسبیده همچون فردی که دوساعت پیش با فرد مبتلا در تماس بوده است هنوز به گیرنده های تحتانی نرسیده و با قرقره آب و شسشو با نرمال سالین یا بخور از بین می رود.