رضا مومن‌زاده روز پنج شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره سفر آیت‌الله سید ابراهیم رییسی به تاجیکستان اظهار کرد: سفر رییس‌جمهوری به تاجیکستان در چارچوب دوجانبه و چندجانبه صورت می‌گیرد و هم در ارتقای روابط تهران با دوشنبه و هم در ارتقای روابط جمهوری اسلامی با کشورهای حوزه شانگهای موثر است.
وی با بیان اینکه سفر به دوشنبه، نخستین سفر خارجی کاری رییس جمهوری است، گفت: این سفر نشان دهنده تحول در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و ما باید انتظار داشته باشیم که تحولات جدی‌تری بعد از این سفر در رویکردها و جهت‌گیری‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اتفاق بیافتد.
این کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی تصریح کرد: ایران طی چند دهه گذشته همواره الگوهای مختلفی را برای شکل دادن به منطقه‌گرایی در سیاست خارجی دنبال کرده است. شرکت جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شانگهای، نوعی مشارکت و تحرک ایران در عرصه منطقه‌گرایی نوین است.
مومن‌زاده، تاسیس سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ را یادآور شد و گفت: ایران از سال ۲۰۰۵ به صورت ناظر عضو این سازمان شد و در سال ۲۰۰۸ هم درخواست عضویت دائم را رسما به این سازمان ارائه کرد. این موضوع نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به صورت جدی خواهان مشارکت در این سازمان منطقه‌ای بوده است.از این جهت عضویت دائم ایران، تحولی مهم در عرصه منطقه‌گرایی جمهوری اسلامی است.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به صورت یک کشور مستقل و فعال، الگوی مهمی از منطقه‌گرایی را در چارچوب محور مقاومت رقم زده، خاطرنشان کرد: با عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، منطقه‌گرایی ایران الگوی جدیدی را تجربه می‌کند.
این کارشناس مسائل راهبردی، امنیت و اقتصاد را دو بعد مهم سازمان همکاری شانگهای ارزیابی کرد و گفت: پیوستن به این سازمان از این دو بعد برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد و در سفر رییس‌جمهوری به دوشنبه نیز هر دو بعد مورد توجه قرار می‌گیرد و بعد از پیوستن جمهوری اسلامی به سازمان همکاری شانگهای باید توقع داشته باشیم سیاست خارجی ایران در حوزه همکاری‌های امنیتی و اقتصادی شکل جدیدی به خود بگیرد.
مومن‌زاده تصریح کرد: در حوزه امنیتی، هرچند سازمان شانگهای نمی تواند تمام مسئولیت‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران را پوشش دهد ولی به هر جهت، می تواند تکمیل‌کننده بخشی از سیاست‌های امنیتی-منطقه‌ای تهران باشد. در حوزه اقتصادی، هم این سازمان دارای کمیته‌ها و کارگروه‌های مهمی است و طی سال های اخیر، چینی‌ها به صورت ویژه سعی کردند که بعد اقتصادی این سازمان را برجسته کنند.
وی با بیان اینکه ایران هم به طور قطع دنبال بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی سازمان همکاری شانگهای است، گفت: سازمان‌های منطقه‌ای یا بین‌المللی به واسطه پیش‌بینی‌هایی که در تشکیلات این سازمان‌ها صورت می‌گیرد می‌توانند زمینه‌ساز همکاری‌های اقتصادی مهمی در چارچوب دوجانبه یا چندجانبه باشند.
این کارشناس مسائل راهبردی ادامه داد: حتما از سازمان همکاری شانگهای هم باید توقع داشته باشیم که در زمینه اقتصادی برای ما فرصت‌آفرینی کند ولی نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که نباید در حوزه مقابله با مشکلات ناشی از تحریم‌های آمریکا و غرب، انتظار داشته باشیم این سازمان به صورت فوری مشکلات ما را حل کند ولی در بلندمدت، اثرات مثبت همکاری با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد کشور پدیدار خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای در کنار الگوهای دیگری از منطقه‌گرایی، مثل استفاده از فرصت‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا و برجسته کردن چند جانبه‌گرایی موثر است.
مومن زاده با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران دارای یک سیاست خارجی مستقل است، تصریح کرد: تغییر عضویت ایران از ناظر به دائم در سازمان همکاری شانگهای، تضمین کننده استقلال سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
وی خاطرنشان کرد: اینکه سازمان همکاری شانگهای در این مقطع تاریخی حاضر می‌شود بعد از ۱۵ سال درباره عضویت ایران در این سازمان تصمیم‌گیری کند نتیجه موفقیت‌های سیاست منطقه‌ای ایران بوده است. ایران توانسته طی دهه‌های گذشته، در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی موفقیت‌هایی را در کارنامه سیاست خارجی خودش ثبت کند که این موفقیت‌ها سازمان شانگهای را برای تصمیم‌گیری درباره تغییر عضویت ایران به دائم قانع کرده است.
مومن‌زاده به رویکرد سیاست خارجی متوازن دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: در چارچوب این سیاست خارجی، ایران در چارچوب چندجانبه گرایی، نگاه همزمان به تمام مناطق جغرافیایی یا مناطق سیاسی را در دستور کار قرار داده است.
وی تصریح کرد: تحولات بین‌المللی اثبات می کند تغییر قدرت از غرب به شرق به خاطر مسائل اقتصادی قطعی شده است و جمهوری اسلامی ایران با عضویت در سازمان همکاری شانگهای به دنبال تقویت هویت آسیایی سیاست خارجی خود است زیرا این سازمان پهنه گسترده‌ای از آسیا را در بر می‌گیرد.
این کارشناس ارشد مسائل راهبردی درباره تاثیرات عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای بر تعامل غرب با جمهوری اسلامی نیز گفت: به میزانی که جمهوری اسلامی در سیاست خارجی خود، توازن‌گرایی و روابط با قدرت‌هایی مثل چین و روسیه و حتی کشورهای دیگری مثل هند را تقویت کند حتما غربی‌ها هم بیشتر دنبال تعامل با ایران خواهند بود.
وی تصریح کرد: اگر می خواهیم ارتقای سیاست خارجی کشور را دنبال کنیم باید حتما بازیگران دیگر را مجبور کنیم که به ما در حوزه‌هایی که مطلوبمان است، امتیاز بدهند. تثبیت و تحکیم روابط و همکاری ایران با چین و روسیه موجب خواهد شد که غربی‌ها به ما امتیاز بدهند.
نظر شما