آتش اژدها در بازار رمز ارزها

چند سالی است که رمز ارزها، به عنوان شکل جدیدی از پول، وارد بازارهای مالی شده‌اند و سرمایه‌گذاری فراوانی بر روی استخراج و سرمایه‌گذاری در این بازار در جهان شکل گرفته است. ویژگی‌هایی همچون عدم وابستگی به وضعیت اقتصادی یک کشور خاص، سهولت استفاده از آن، پنهان ماندن اطلاعات دارندگان و عدم شفافیت در تبادلات مالی با رمز ارزها از جمله دلایلی بودند که باعث شدند تا بسیاری از فعالان اقتصادی به سمت سرمایه‌گذاری در این بخش حرکت کنند. اگرچه قرار بود رمز ارزها در ابتدا بطور صرف یک ارز و یک واسطه مالی باشند، اما به دلیل ویژگی‌های فنی خاص برخی رمز ارزها نظیر بیت‌کوین، رمز ارزها به سرعت تبدیل به یک سرمایه شدند.

از زمان پیدایش رمزارزها کشورهای مختلف در قبال این پدیده جدید رویکردهای متفاوتی اتخاذ کرده‌اند. از یک سو کشور السالوادور به عنوان یک کشور پیشگام رمزارزها را به رسمیت شناخته است و رئیس دولت این کشور تاکید داشته است که رمزارزها در این کشور می‌توانند جایگزین پول شوند. در مقابل برخی دیگر از کشورها ترجیح می‌دادند که با اتخاذ رویکردی متعادل‌تر، در عین حال که به سرمایه‌گذاران فرصت ورود به بازار رمز ارزها را می‌دهند، مانع از بروز برخی مشکلات جدی در این بازار شوند. واقعیت آن است که امکان پولشویی با تکیه بر رمزارزها به عنوان یک تهدید جدی کشورها را از گسترش بیش این شکل جدید از پول، نگران می‌کند و باعث می‌شود تا کشورها با احتیاط بیشتری به این بازار نگاه کنند.

در این میان اما کشور چین در حالی که تا سال گذشته مقابله چندانی با رمزارزها نداشت، از چند ماه پیش، تقابل جدی خود با رمزارزها را به صورت گام به گام آغاز کرده و هر روز این مقابله را شدیدتر می‌کند. پیش از آغاز سخت‌گیری‌ها در چین، این کشور محل استرخاج تقریباً نیمی از رمزها در جهان بود. اما پس مدتی رویکرد دولت چین نسبت به رمزارزها تغییر کرد. دولت چین در ابتدا فعالیت رمزارزها را غیرقانونی دانست و دادگاهی در این کشور تاکید کرد که دارندگان رمزارزها نباید روی حمایت‌های قانونی حساب کرده و بایستی ریسک استفاده از رمزارزها را بپذیرند. اتخاذ همین رویکرد موجب وارد آمدن شوکی به بازار رمزارزها شد و نرخ بسیاری از رمز ارزها به شدت افت کرد. دولت چین با محدود کردن استخراج رمزارزها در این کشور، گام دیگری را نیز برداشت که باعث شد تا استخراج کنندگان چینی رمزارز ناچار شوند تا مزرعه‌های استخراج خود در این کشور را جمع‌آوری کنند.

در روزهای اخیر و در ضربه چین به بازار رمزارزها، هرگونه معامله رمزارز در این کشور ممنوع شد و هیچ درگاه بانکی حق تبادل رمزارز در این کشور را نخواهد داشت. اکنون به بانک‌های این کشور اخطار داده شده است که به هیچ وجه حق ندارند امکان خرید و فروش رمزارز را فراهم کنند. همچنین طبق دستورالعمل جدید سازمان مدیریت فضای سایبری چین، دادگاه عالی خلق چین، اداره امنیت عمومی و کلیه نهادهای مالی موظف هستند بر حسن انجام این دستورالعمل نظارت کنند و بدین ترتیب شرایط برای استفاده از رمزارز در این کشور در حال غیرممکن شدن است.

اما چرا کشور چین نگران استفاده از رمز ارزها است؟ واقعیت آن است که مسئله پنهان ماندن هویت معامله‌گران رمزارز و فرصتی که رمزارزها برای ارتکاب پولشویی به دست می‌دهند، برای اغلب کشورهای جهان نگران کننده است. چین به شدت نگران آن است که بازار رمزارزها به تبادلات مالی سالم و قانونی در این کشور لطمه بزند و فرصت اختلاس و پولشویی را فراهم کند. استفاده گسترده از رمزارزها، حاکمیت دولت چین بر اقتصاد این کشور را دچار چالش خواهد کرد و با نوسانات ارزشی رمزارزها، ممکن است اقتصاد این کشور دستخوش مشکلات غیرقابل پیش‌بینی شود. همچنین گروه‌های تروریستی می‌توانند از رمزارزها برای تبادلات مالی درون شبکه‌ای استفاده کنند که این مسئله نیز برای کشور چین بسیار نگران کننده است.

دلیل دیگر انرژی‌بر بودن استخراج رمزارزها است. استخراج رمزارزها نیازمند منابع جدی انرژی است و پرواضح است که کشور چین به عنوان کشوری که نیازمند واردات گسترده منابع انرژی است، نمی‌تواند خطر افزایش بی‌رویه مصرف سوخت برای استخراج رمزارزها را بپذیرد. علاوه بر هزینه‌های مالی، استفاده از انرژی برای استخراج رمزارزها، آلاینده است و این مسئله می‌تواند تلاش چین برای به دست آوردن رهبری مقابله با تغییرات اقلیمی در جهان را با چالشی جدی مواجه کند.

احتمال خروج سرمایه‌ها از این کشور و تبدیل این سرمایه‌ها به رمزارزها، یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی اقتصاد چین است. این یک واقعیت است که با رشد پرسرعت بهای برخی ارزهای جهانی همچون بیت‌کوین، بسیاری از سرمایه‌گذاران چینی جذب این بازار نوظهور شدند و تصمیم گرفته‌اند تا سرمایه‌های خود را از بخش‌های تولیدی یا تجاری خارج و در این بخش سرمایه‌گذاری کنند. مسئله‌ای که بطور حتم می‌تواند به اقتصاد تولیدی کشور چین لطماتی جدی وارد کند.

همچنین نقش پررنگ بخشی شرکت‌های فناوری و سرمایه‌داران آمریکایی در این بازار نیز بر گسترش ممنوعیت‌های چین برای رمزارزها بی‌تاثیر نبوده است. دولت چین به خوبی می‌داند که با ورود گسترده سرمایه‌های مالی این کشور به بازار رمزارزها، برخی سرمایه‌داران مشهور غربی، می‌توانند تنها با یک توئیت این بازار را دستخوش نوسان کرده‌اند و تبدیل به چالشی جدی پیش روی اقتصادی شوند که در حال رقابتی جدی با اقتصاد ایالات متحده آمریکا است. به ویژه آنکه اغلب این سرمایه‌داران آمریکایی هستند.

اگرچه هنوز تاثیر قوانین جدید بر بازار رمزارزها مشخص نیست، اما کاهش ارزش برخی از رمزارزهای مهم نشان می‌دهد که تاثیر اقتصاد دوم جهان بر این بازار اندک نیست. برخی کارشناسان معتقدند که با ممنوعیت‌های جدی چین بر سر راه رمزارزها، بازار رمزارزها دچار مشکلاتی جدی شده و سرمایه‌گذاری‌ها در این بازار کاهشی جدی خواهد یافت. اما گروه دیگری از کارشناسان بر این باورند که این امر تنها به خروج مزارع استخراج رمزارزها از چین خواهد شد و در نهایت این امر بیش از هر چیز کشور چین را متضرر کرده و این کشور از دایره رقابت بر سر کنترل بازار جذاب رمزارزها خارج می‌شود. بعضی فعالان این بازار نیز معتقدند که قوانین مصوب جدید ممکن است به صورتی جدی اعمال نشده یا در آینده نزدیک کمرنگ شوند.

حال باید صبر کرد تا در ماه‌های آینده مشخص شود عزم دولت چین برای ایجاد محدودیت در بازار رمزارزها چقدر جدی است و آیا ممکن است این تصمیم مسیر بازار رمزارزها را تغییر دهد یا خیر؟
بهروز اشرف سمنانی