حجت‌الاسلام والمسلمین «غلامحسین محسنی اژه‌ای» در جلسه ۲۲ شهریور ماه شورای عالی قوه قضاییه بر مبارزه جدی با فساد تاکید کرد. سخنان رییس قوه قضاییه البته تفاوت مهمی با سخنان گذشته مسوولان در این زمینه داشت. اژه‌ای به بستر های فساد زا اشاره کرده و از دولت خواست که نسبت به اصلاح این سازو کار ها اقدامات لازم را انجام دهد.
رییس قوه قضاییه در این نشست؛ زمین، وام‌های بانکی و ارزهای ترجیحی و غیر ترجیحی را از جمله مهم‌ترین بستر های ایجاد فساد در کشور دانست. به عنوان مثال در زمینه ارز بیان داشت: به برخی افراد برای وارد کردن اقلام مورد نیاز مردم همچون گوشت و مرغ ارز ترجیحی داده شده تا این اقلام را وارد کشور کنند، اما هم این ارزها برنگشته، هم وضعیت بازار به گونه‌ای است که اقلام مورد نیاز مردم با قیمت گران فروخته می‌شود. برخی افراد در سایه نبود نظارت میلیارد ها میلیارد ثروت به دست آورده‌اند و در کنار آن در کشور شاهد کوخ نشینی تهیدستان هستیم.
اژه‌ای با تاکید بر اینکه رییس جمهوری بارها اعلام کرده بستر های فساد را دقیق می‌شناسد و به دنبال برطرف کردن آنهاست، گفت: تا این اصلاحات صورت نگیرد مبارزه با فساد اثربخش نخواهد بود. حذف بستر های فساد زا اولویت اول کشور در زمینه مبارزه با فساد است.
در گفتگو با «غلامرضا ظرفیان» استاد پیشین دانشگاه تهران و فعال سیاسی اصلاح طلب، مهم‌ترین الزامات کاهش فساد در ایران را مورد بررسی قرار دادیم.
حذف ساختارهای ناکارآمد ضروری است
ظریفیان در پاسخ به این پرسش که برای مبارزه جدی و ثمربخش با فساد چه رویکردهایی باید در پیش گرفته شود، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد در مساله مبارزه با فساد به دلیل اینکه تنها معطوف به مبارزه با افراد شده‌ایم نتوانستیم نتایجی مطلوبی به دست بیاوریم و اقدامات موثری در زمینه کاهش فساد صورت دهیم.
وی ادامه داد: یک بخشی از فساد در کشور ما در نتیجه ساختارهای معیوب است. در واقع هر کسی که بخواهد با فساد مبارزه کند باید این شجاعت را داشته باشد که اولا ساختارهای معیوب را شناسایی کند و بعد بتواند این ساختارهای معیوب را اصلاح یا حذف کند. ما در حال حاضر دچار تعداد زیادی نهاد موازی و ناکارآمد هستیم. حتی بخشی از ساختارهای نظارتی ما هم دچار این ناکارامدی هستند. بنابراین بخشی از حل مساله فساد در ایران از مسیر اصلاح ساختاری گذر می‌کند. اصلاح ساختار هم نیازمند شجاعت در مدیران است تا نهادهای ناکارآمد و رویه های نادرست را در هر بخشی از حاکمیت که هست را شناسایی و اصلاح کنند.
قوانین و مقرارت دچار خلاء های اساسی هستند
این استاد پیشین دانشگاه تهران بخش دیگری از سخنان خود؛ فساد موجود در کشور را در نتیجه ضعف قوانین و مقررات دانست و ادامه داد: تعارض قوانین و مقررات از علل مهم فساد در کشور است. ما چند برابر کشور هایی مثل فرانسه که مهد قانون و حقوق است قانون داریم. درواقع با تورم قوانین در کشور مواجه هستیم.این قوانین ضعف‌هایی دارند و بر یک استراتژی روشن تدوین نشده‌اند. خیلی از این قوانین به صورت موسمی تصویب شده اند و در حال حاضر بر کشور و سیستم اداری تحمیل شده اند. اصلاح این قوانین برای مبارزه با فساد ضروری است.
ظریفیان در ادامه افزود: علاوه بر اصلاح ساختاری بخش دوم مبارزه با فساد بحث اصلاح نرم افزارها است. یک بخشی از نرم افزارها هم اصلاح قوانین فعلی است. بخش دیگر فساد در فقدان دولت الکترونیک شکل می‌گیرد. ما اگر مساله دولت الکترونیک و انسجام و ارتباط کلان هر موضوع اقتصادی و اجتماعی را با این سیستم راه اندازی کنیم امور شفاف شده و از اراده افراد خارج خواهد شد. در این صورت هم دستگاه‌های نظارتی و هم نهادهای مردم نهاد، بهتر خواهند توانست امور را رصد کنند و همین امر به کاهش فساد کمک خواهد کرد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب یکی دیگر از بسترهای فسادزا را بحث تعارض منافع دانست و تصریح کرد: متاسفانه در بخشی از سیستم ها و رویه‌ها دچار تعارض منافع هستیم. هر بخشی به اعتبار منافع خود مساله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و این امر با منافع عمومی تعارض پیدا می‌کند. نکته بعدی بحث افکار عمومی و سازمان های مردم نهاد هستندکه در خیلی از کشورها به عنوان چشم‌های جامعه و دولت‌ها عمل کرده و جلوی فساد را می‌گیرند.ما در این عرصه ضعیف هستیم و گاهی اوقات رسانه‌ها را رقیب خود می‌دانیم و تضعیف می‌کنیم.
باندهای شکل گرفته در حوزه های مختلف باید از بین برود
ظریفیان یکی دیگر از بسترهای فساد در کشور را باندهای شکل گرفته در حوزه‌های مختلف اقتصادی دانست و گفت: با استفاده از ساختارهای معیوب در حوزه های مختلف اقتصادی مافیا و باند هایی شکل گرفته که به صورت دولت پنهان عمل کرده و دست به فساد و تضعیف منافع عمومی می‌زنند. شناختن این ها و برخورد با این باند ها از مهم ترین الزامات مبارزه با فساد در کشور است. اگر این اتفاقات به شکل درست انجام شود در نهایت به بحث مبارزه با مفسد می‌رسیم. برخورد و اصلاح این سیستم‌ها در اولویت است چرا که همین سیستم‌ها مفسد تولید می‌کند.
نظر شما