شِکوه‌های مُجِنی‌های سخت‌کوش گوش شنوایی می‌یابد؟

به گزارش ایرنا، مُجِن شهری با معماری پلکانی در شمال شرقی استان سمنان است و اقتصاد مردم آن در راستای کشاورزی، باغداری و دامداری پیش می رود.

استان سمنان، استانی پهناور با جمعیتی کم و فرهنگ هایی متعدد و متنوع است که این تنوع در شهرهای نزدیک و دور به یکدیگر رویش یافته است.  اکثر سکونتگاه های این استان در نیمه شمالی آن و در بین کویر و کوهستان با معماری های خاص خود واقع است. ایالتی که دارای پیشینه ای کهن با نام کومش بوده و حال نام سمنان بر روی پرچم این استان می درخشد.

مجن یکی از شهرهای بیست گانه ی استان سمنان با فاصله ۲۰۰ کیلومتر از مرکز این استان، شهری زیبا با جمعیتی حدود ۶ هزار نفر است که در انتهای یک جاده بن بست در ارتفاعات شمال شرق بر این استان پهناور دیده بانی می دهد.  شهری که در تاریخ «موژن» نام داشته و حال «ژ» جای خود را به «جیم» داده تا نامش «مُجِن» باشد.

مجن شهری است که نوین شدن و شهرنشینی  نتوانسته است ارزش های زیست محیطی و تنوع جانوری آن را از بین ببرد و مردم نیز تحت تاثیر همان فرهنگ پدران خود زندگی می کنند هر چند آن فرهنگ کمرنگ شده است اما جریان دارد. در این منطقه هنوز در دل طبیعت زیبای آن تنوع جانوری را می توان حس کرد و آن را می شود از بیان این شهرنشینان درک کرد، به طوری که  بدون تعجب از حضور خرس، پلنگ و گراز  و ضرر و زیان به زمین هایشان می گویند و همین چندی پیش بود که پیدا شدن جنازه یک پلنگ در یکی از باغات مجن بین فعالان محیط زیست خبر ساز شد.
مجن از سال ۱۳۶۲ شهر شده است و مردم آن گویش خاص خود را دارند که نزدیک به طبری است و بر تنوع فرهنگی و ارزشمند این دیار افزوده اند.

مجنی‌ها می‌گویند سال‌هاست خبرنگاری از پایتخت یا مرکز استان سمنان جویای احوال و مشکلات آن ها نشده است.

این بار تیم خبری ایرنا استان سمنان در ادامه سفرهای خود به نقاط دور و نزدیک این استان پس از عبور از شهرهای دامغان و شاهرود میهمان مردم مجن شد و پس از تهیه گزارش میدانی از جای جای شهر با تعدادی از اهالی آن در امامزاده ابراهیم(ع) مجن همنشین شد.
 

رسول نوروزی از جوانان ساکن شهر مجن که شغل آزاد دارد می گوید: مجن در انتهای یک جاده واقع است. دامداری و کشاورزی از ظرفیت های مجن است و با توجه به بافت سنتی و نزدیکی به مراکز اداری شاهرود، ظرفیت در زمینه مشاغل دولتی و اداری ندارد از این رو بهتر است حمایت ها بر اساس توانمندی های موجود از سوی مدیریت استان برنامه ریزی شود.

وی ادامه داد: اگر مدیریت آب به درستی انجام شود کشاورزی مجن رشد خوب و تاثیر گذاری خواهد داشت. محصولات این شهر سردرختی هایی مانند آلبالو، سیب، گیلاس و زرد آلو است که متاسفانه در این سالها سرمازدگی اقتصاد کشاورزی منطقه را به شدت ضعیف کرده و حمایت هایی که بتواند خسارت های کشاورزان را جبران کند وجود نداشته و ندارد.

در میان صحبت های نوروزی و زمانی که از «سرمازدگی» یاد می کند به یکباره  در جمع اهالی، همهمه می شود و هر فرد در تلاش برای اینکه صدای خود را بیشتر برساند به نشان شکایت از وضعیتی که تجربه کردند از ضرر و زیان هایش می گوید.

علی صحرایی می گوید:  تعداد زیادی باغ، بیمه است اما هیچ فایده ای ندارد و در عمل بیمه بودن و نبودن توفیری ندارد.

وی افزود: یکی از بستگانم ۶۰۰ هزار تومان پول بیمه داد و پس از سرمازدگی تنها یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خسارت گرفت در صورتی که اگر همان باغ که محصول اصلی آن زرد آلو بود به بار می نشست چندین میلیون تومان سودآوری داشت اما در حال حاضر مجبور است همان پول خسارت را نگه دارد که دوباره بخشی از پول بیمه را بدهد.

وی ادامه می دهد: رسیدگی باغ هم هزینه دارد و در کل سال نیاز به آب و خاک و کود دارد پس حمایت بیمه  را می توان گفت که صفر است.

هر فرد از چندین نفری که اطراف خبرنگاران ایرنا در گوشه ی امامزاده قاسم شهر مجن جمع شده اند،دغدغه های خود را در کلمات کوتاه و  بدون نوبت بیان می کنند. به یکباره فردی از پیرمردان خوش صدای شهر که دور از این جمع نشسته است پشت میکروفون امام جماعت می رود و با صدایی بلند دعا می کند. اهالی حرف هایشان قطع می شود و پس از هر دعا آمین بلندی را بر زبان می آورند. عده ای از نمازگزاران به جمع ساکنان مجن با خبرنگاران، ملحق می شوند و عده ای فضای امامزاده را ترک می کنند.

حسن باقری نژاد پس از حاکم شدن سکوت بر فضا توضیح می دهد: کشاورزان که سرمازدگی باغات خود را دیده اند به این نتیجه رسیده اند که بیمه فایده ندارد. اول اینکه  یک سال طول می کشد تا بیمه آن خسارت ناچیز را بدهد و دوم اینکه آن مقداری که بیمه می دهد قابل مقایسه با زمان محصول دادن آن باغ نیست.  

علی اکبر ملک در ادامه صحبت های باقری نژاد می گوید: سم و کود برای کشاورزی هم در این سالها بسیار گران شد  و در کنار سرمازدگی مشکل دیگری به مشکلات اضافه کرد. (سکوتی می کند و ادامه می دهد:) نیاز به حمایت داریم، ما کشاورزیم، گدا که نیستیم.

یکی از شهروندان دیگر می گوید: کشاورزان برای جبران ضرری که دیده اند گاهی محصول را تغییر می دهند و لوبیاسبز و کدو کشت می‌کنند که زودتر به درآمد برسند که خدا را شکر خوب است اما کاشت بیشتر آن به علت کمبود منابع آبی باعث می شود تا به خوبی پیش نرود.

جاده مجن لقب «مرگ» گرفته است
شهروند دیگری که میانسال است در اطراف جمعِ نشسته، قدمی می زند و به جمع اضافه می شود و زمانی که  اهالی از حضور خبرنگار ایرنا برایش می گویند می نشیند.

یکی از شهروندان بدون این که خود را معرفی کند یکباره به یاد مشکل دیگر شهرشان می افتد و می گوید: جاده مجن و ۲ راهی که مسیر گرگان و مجن را جدا می کند «مرگ» لقب گرفته است و افراد زیادی در این مسیر جان خود را از دست دادند.

وی می گوید: الان به علت شیوع کرونا جاده خلوت تر است اما در حالت عادی که گردشگران و مسافران به سمت گرگان و مجن برای تفریح می روند اتفاقات ناگواری در حوادث جاده ای رخ می‌دهد. یک بخش از مسیر باریک و یک بخش دیگر عریض می شود و بسیاری از قسمت ها نیز آسفالت خوبی ندارد و تنها تا به آنجا که «کارخانه سیمان شاهرود» قرار دارد رسیدگی شده است.

یکی دیگر از شهروندان می گوید: اکثر اهالی این منطقه کشاورز هستند و با تراکتور تردد می کنند. جدا از پایین بودن کیفیت جاده، نوع وسایل نقلیه  نیز خطرآفرین است که باید طراحی مناسبی در این خصوص صورت پذیرد و یا جاده خاکی برای اتومبیل های کشاورزی در حاشیه جاده وجود داشته باشد.

حسین قرایی که اهالی، وی را حاج حسین خطاب می کنند می گوید: خاک های اطراف جاده باید هموار شود زیرا خطرناک است و ما که گوسفند داریم و کشاورز هستیم راه مناسب در حواشی جاده پیدا نمی کنیم.

نوروزی می گوید: جاده مجن که باید اصلی باشد تبدیل به جاده فرعی شده  و بسیاری از مسافران و گردشگران که با این منطقه آشنا نیستند به سمت تاش و گرگان می روند و سپس متوجه می شوند که اشتباه راه را رفته اند. (رفتن مسیر اشتباه برای تیم خبری ایرنا نیز رخ داد).

 وی ادامه داد: در قسمت ۲ راهی نه تنها علائم راهنمایی مناسب به سمت شهر وجود ندارد  بلکه نوع طراحی آن خطرآفرین است و بسیاری از تصادفات جاده ای در این منطقه اتفاق می افتد.

حیوانات نیز به محصولات ما ضرر می زنند

صحرایی می گوید: گرازها یا همان خوک های وحشی به صورت گله ای از روی محصولات ما عبور می کنند و آنها را از بین می برند و برخی مواقع با توجه به محدودیت های اداره محیط زیست  مردم مجبور به کشتن آنان می شوند.  

یکی دیگر از اهالی می گوید: خرس به اندازه گزار ضرر نمی زند اما در نزدیکی زمستان به دنبال غذا می آید تا بتواند شکم سیر به خواب زمستانی برود به همین خاطر از سیب و محصولات دیگری در باغات تغذیه می کند و این نیز ضرری بر زیان های کشاورزان اضافه می کند.

نوروزی اضافه می کند: سگ های ولگرد به کشاورزی خسارت نمی زنند اما از آنجا که در سطل های زباله به دنبال غذا می گردند آلودگی ایجاد می کنند و به این خاطر که محیط زیست اجازه کشتن آنها را نمی دهد باید جمع آوری شوند تا خطر جانی برای کودکان و مردم رفع و  بهداشت شهر نیز حفظ شود.
 

گاز تنها در زمستان ارزان تر است

نوروزی در ادامه می گوید: شهر ما در منطقه سردسیر و کوهستانی واقع است و از ابتدای پاییز سرما آغاز می شود و به ویژه آن ها که کودک در خانه دارند مجبور به راه اندازی بخاری هستند. علاوه بر 6 ماه سرد سال، ۲ ماه فروردین و اردیبهشت سرما در اینجا جریان دارد و استفاده از گاز طبیعی برای وسایل گرمایشی در مجن هشت ماه است در صورتی که شرکت گاز تنها در زمستان گاز را ارزان تر ارائه می کند که آن نیز با توجه به ضررهای اقتصادی این منطقه نیاز به بازنگری دارد.

قرایی نیز می گوید: امسال هوا از نظر سرما متعادل تر بود و سرمازدگی کمتری نیز برای کشاورزی خواهیم داشت اما هزینه های رسیدگی به باغ پس از چند سال سرمازدگی بسیار است.  

نبود پزشک متخصص ما را به جاده می کشانَد

جمعی از اهالی پس از پرسش خبرنگار که دیگر چه مشکلی در شهر است با اتفاق نظر می گویند: درمانگاه شبانه روزی.

ملک می گوید: درمانگاه مجن به عنوان شبانه روزی تاسیس شده است اما از صبح تنها تا ساعت ۱۷ باز است و پزشکانی اینجا می آیند که کم تجربه و در حال گذراندن طرح خود هستند.  زمانی هم که شب مشکلی پیش می آید تا پزشک از خانه حاضر شود و به آنجا برسد زمان می برد که اگر حال بیمار وخیم باشد مشکل ساز است. فاصله اولین پایگاه اورژانس با مجن ۱۲ کیلومتر است و معمولا تا ۲۰ دقیقه زمان می برد تا به شهر ما برسد و برای مثال اگر زن بارداری نیاز به بیمارستان پیدا کند پس از ۲۰ دقیقه آمبولانس به او می رسد.

نوروزی نیز می گوید: اینجا  محلی برای بستری مبتلایان کرونا نیز ندارد، جواب آزمایش ها نیز به شاهرود ارسال می شود و یک مطب دندانپزشکی همیشه بسته نیز دارد و اگر از نظر مالی فردی دچار مشکل باشد و نتواند خود را به شاهرود یا بسطام برساند مجبور است درد را تحمل کند.

رئیس شورای اسلامی شهر مجن: این مشکلات حقیقت دارد
فضای صمیمانه ای بر جمع حاکم است و مردم با اعتماد به خبرنگار دغدغه هایشان را می گویند. در این نشست رئیس شورای اسلامی شهر مجن  حضور دارد که مردم پس از بیان گلایه ها او را به خبرنگار ایرنا معرفی می کنند و او نیز با قدردانی و تشکر ویژه  از این حضور خواستار بازتاب این  مشکلات در رسانه می شود.

رئیس شورای اسلامی شهر مجن تاکید می کند: صحبت هایی که مردم با شما در میان گذاشتند همگی حقیقت است که بسیاری از آنها نیاز به پیگیری در سطح مدیریت استان دارد که امیدوارم این گلایه ها و مطالبات توسط رسانه شما به مسئولان انتقال داده شود و آنها نیز اقداماتی انجام دهند.  

مسلم صحرایی می گوید:  ۲ پزشک عمومی تازه فارغ التحصیل شده و کم تجربه  برای شهر ۶ هزار نفری مجن جوابگو نیست به ویژه اینکه پزشک و همکار ایشان خانم هستند و اگر بخواهند به صورت شبانه روزی در درمانگاه بمانند ممکن است امنیت آنها به خطر بیافتد. اینجا نیاز به پزشک متخصص نیز دارد. این طور که می گویند در صورت پذیرفتن برای تاسیس مطب یا حضور در درمانگاه حمایت مالی خوبی نمی شوند.

رئیس شورای شهر مجن ادامه می دهد: مشکل دیگر ما آموزش در مدارس است و از آنجا که بنده خود از فرهنگیان هستم مشکلات در این زمینه را به خوبی حس می کنم و به نظرم یکی از بزرگترین اشکالات به وزارت آموزش و پرورش این است که طرح ها را در سطح کلان به ویژه  بر اساس وضعیت تهران به تصویب می رساند در صورتی که شهرهای کوچک و روستاها به طور کلی دارای مشکلات و دغدغه های دیگری در زمینه آموزش هستند.

وی اضافه می کند:  اگر همان قوانین در شهرهای کوچک و روستاها برنامه ریزی شود و طرحی که به نام توسعه متوازن دانش آموزان مطرح است در اینجا به همان شکل اجرا شود مشکلاتی را به وجود می آورد و ممکن است دانش آموز مجبور به انتخاب رشته ای شود و یا مجبور باشد برای تحصیل در آن رشته به شهر مجاور یا شهر بزرگ تر برود.

صحرایی می گوید: از مشکلات دیگری که سال پیش در بین دانش آموزان به ویژه در روستاهای این منطقه پیش آمد نبود توان مالی برای خرید گوشی های هوشمند بود. با توجه به اینکه آموزش مجازی صورت می گرفت خانواده هایی که کشاورز بودند و بر اثر سرمازدگی در آمد آنها از بین رفته بود نمی توانستند به راحتی گوشی های هوشمند تهیه کنند یا اینکه اعلام می شد که اینترنت رایگان است اما کسی نمی توانست در بسیاری از مناطق از اینترنت استفاده کند.

ظرفیت گردشگری شهر مجن تنها با شعار فعال نمی شود

رئیس شورای شهر مجن  توضیح می دهد: شهر ما با معماری پلکانی که دارد دارای ظرفیت گردشگری است اما فرهنگی که با این صنعت می آید به ویژه برای شهرهای کوچک و سنتی به همان اندازه که فرصت است می تواند تهدید باشد به همین خاطر باید به صورت علمی و با نظارت و حمایت بیشتری انجام پذیرد.

صحرایی می گوید: تسهیلات خوبی در خصوص بوم‌گردی داده می شود اما عملیاتی شدن آن با مشکلات زیادی روبرو است و شرایطی پیش پای آن متقاضی گذاشته می شود که در نهایت نمی تواند طرح خود را به صورت خودجوش و با سرمایه خود به نتیجه می رساند.

وی افزود:  این عامل خودگردان و بدون نظارت بوم‌گردی هم باعث می شود مشکلاتی را به وجود آورد و آن زمان است که شهرداری و شورای مجن به علت نبود ادارات دیگر در اینجا درگیر خواهند شد.

مردم مجن نیاز به دیداری مردمی با مسئولان دارند

صحرایی ادامه می دهد: فرماندار شاهرود گاهی به مجن سر می زند و آخرین دفعه در زمانی کوتاه به هنگام مراسم عزاداری بود.  استاندار نیز تا آنجا که ما یادمان می آید یکبار بدون اینکه دیداری مردمی داشته باشد آمد اما  مهم این است که آنطور که مردم شهر می خواهند مسوولان به آن‌ها سر بزنند و  حرف ها و درد دل های مردم را بشنوند اتفاق نمی‌افتد. به نظر ما سفری از سوی مسئولان استان  که مردمی باشد صورت نگرفته است.

نوروزی از شهروندان جوان که از ابتدا در گفت و گو حاضر بود و به مسائل و مشکلات شهر آگاه است به کنایه می گوید: ممکن است مسوولان به مجن سفر داشته باشند اما با توجه به اینکه جاده مجن به فرعی تبدیل شده و جاده اصلی به سوی  تاش و گرگان است از اینجا عبور کرده باشند. هر چند همین جاده که تا کارخانه سیمان شاهرود است سه مرتبه افتتاح شده است.

وی در خصوص ایجاد اشتغالزایی کارخانه بزرگ سیمان شاهرود نیز می گوید: این کارخانه با آن که در نزدیکی مجن قرار دارد و فعالیت های آن می تواند از جنبه های مختلف شهر و شهروندان مجن را  از نظر اقتصادی حمایت کند در زمینه اشتغال هیچ گونه اولویت و امتیازی برای جوانان ندارد؛ اگر هم شهروند مجنی در آنجا کار می کند به مانند سایر افراد با آزمون وارد شده است.

وی ادامه می دهد: چندین سال پیش سرزمین جغرافیایی مجن از مکانی که کارخانه سیمان شاهرود است آغاز می شد اما در حال حاضر کوچک شده و به اصطلاح به سرزمین جغرافیایی بسطام اضافه شده است و این کارخانه نیز در حال حاضر در منطقه بسطام واقع است.

سخنان مردم، منطقی و ادامه دارد و آنان دنبال گوش شنوایی برای شنیدن مشکلاتشان هستند اما خبرنگار ایرنا متذکر می‌شود با توجه به اینکه زمان زیادی از گفت و گو می گذرد و باید در تاریکی شب به جاده ای که از مشکلاتش گفتند برود بهتر است گفت و گو را پایان دهیم.

مردم و شهروندان پیر و جوان از حضور خبرنگار تشکر می کنند و با دعوت به خانه هایشان میهمان نوازی خود را اثبات می کنند و هر فردی  نکات پایانی خود را می گوید: به استاندار بگویید تا مجن بیاد، دیگری می گوید: پزشک متخصص را یادتان نرود بگویید. پیرمردی کشاورز خواستار این می شود که به بیمه ها بگویید بیشتر از ما حمایت کنند. یکی از جوانان شهر کانالی به نام شهر در فضای مجازی دارد که نسبت به جمعیت پرمخاطب است و  عکسی از حضور خبرنگار ایرنا و نشست صمیمانه اش با مردم  در آن کانال قرار داده است و می خواهد که پس از انتشار این گزارش پیوند آدرس برای او ارسال شود.

ساعت ۹ شب است و خبرنگار مجن را به مقصد شاهرود ترک می کند.

سید محمدرضا هاشمی استاندار تازه معرفی شده استان سمنان، سابقه فرمانداری شهرستان شاهرود را در کارنامه خود دارد و امید است شناخت وی از این منطقه بتواند ظرفیت های  شهر زیبای مجن را بیش از پیش احیا کند و از مشکلات مردم آن بکاهد.

با توجه به حجم بالای متن این گزارش، ایرنا به زودی تک تک مشکلات مردم مجن را به گوش مسوولان ذیربط رسانده و پاسخ لازم را دریافت می کند.

گزارش میدانی: محمد جهانگیریان / سیدعابد میرمعصومی

تنظیم: آتنا نائینی نژاد