توانمندسازی نابینایان نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف است

به گزارش ایرنا، ۲۳ مهر ماه مصادف با ۱۵ اکتبر برای بزرگداشت نابینایان به عنوان روز عصای سفید نام گذاری شده است.

این روز فرصت مغتنمی برای طرح مسایل و مشکلات و مطالبات و انتظارات نابینایان به شمار می رود.

براساس برآورد سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر بالغ بر ۲۸۰ میلیون نفر دارای آسیب بینایی در مناطق مختلف جهان وجود دارد که حدود یک پنجم این جمعیت را نابینایان و مابقی را افراد کم بینا تشکیل می دهند.

مهم ترین مطالبات افراد نابینا و کم بینا از جمله حق دسترسی به امکانات آموزشی، بهداشت و سلامت، تردد ایمن در فضای شهری و مشارکت فعالانه در عرصه های سیاسی و اجتماعی است و دولت ها وظیفه دارند این حقوق را برای آنها ساری و جاری کنند.

در ایران، سازمان بهزیستی به عنوان متولی پیگیری حقوق افراد دارای آسیب بینایی شناخته می شود، البته بر کسی پوشیده نیست که این سازمان به تنهایی نمی تواند تمام خواسته های نابینایان را پوشش دهد و بدون شک همراهی دستگاه های مختلف و عزم ملی برای ساختن زندگی بهتر برای این افراد نیاز است.

در همین راستا، سازمان بهزیستی به عنوان مهم ترین متولی امور نابینایان اقدامات زیادی را انجام می دهد که منجر به افزایش آرامش و آسایش این افراد در بسیاری از موضوعات مختلف شده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان قزوین برای بررسی اقدامات و خدمات ارایه شده بهزیستی به نابینایان گفت و گویی را با علیرضا وارثی مدیرکل بهزیستی استان قزوین ترتیب داده که متن آن به شرح زیر است.

ایرنا. چه تعداد نابینا در استان قزوین زندگی می کنند و چند نفر از آنها تحت پوشش بهزیستی هستند؟

در استان قزوین تا به امروز پنج هزار و ۴۳ نفر نابینا و کم بینا شناسایی شده که خدمات مختلفی را از بهزیستی دریافت می کنند.

از این تعداد سه هزار و ۵۷۷ نفر از بهزیستی استان قزوین از اداره کل بهزیستی استان قزوین مستمری دریافت می کنند و به صورت ماهانه مبالغی به حساب آنها واریز می شود.

از این تعداد یک هزار و ۲۷۹ نفر به علت بیماری، ۱۰۸ نفر به دلیل موضوعات ژنتیکی، ۶۶۴ نفر به علت  سوانح ناشی از کار و تصادفات، ۲ هزار و ۶۷۲ نفر به دلایل مادرزادی و ۳۲۰ نفر هم به دلیل سایر موضوعات نابینا و کم بینا شده اند.

در زمینه تحصیلات از این تعداد، یک هزار و ۷۱۳ نفر بی سواد، ۲ هزار و ۵۰۳ نفر زیر دیپلم، ۴۹۷ نفر دیپلم و ۳۳۰ نفر دارای مدارک بالای دیپلم تا مقاطع دکتری و حوزوی هستند.

ایرنا: در حوزه توانمندسازی نابینایان آیا فقط قانون بهزیستی را مسوول می داند؟

بهزیستی بر اساس وظایف ذاتی خود خدمات زیادی را به افراد نابینا و کم بینا ارایه می کند ولی به طور قطع این سازمان به تنهایی نمی تواند به تمامی مشکلات این افراد پاسخ گو باشد و باید دستگاه های دیگری در این زمینه ورود جدی داشته باشند.

تمام دغدغه مسوولان بهزیستی ایجاد یک زندگی همراه با آرامش و آسایش برای تمامی گروه های معلولان است که امیدواریم این مهم به خوبی در استان قزوین اجرایی شود که تحقق این موضوع نیازمند مشارکت و همراهی خیلی از دستگاه هاست.

مثلا در حوزه مناسب سازی معابر باید شهرداری ها ورود داشته باشند و یا در حوزه اشتغال این افراد نیازمند همکاری دستگاه های مختلف از جمله آموزش و پرورش هستیم.

ایرنا. به صورت کلی این سازمان چه نوع خدماتی را به نابینایان ارایه می کند؟

سازمان بهزیستی بر اساس جایگاه حقوقی و رسالت خود در چهارچوب قانون حمایت از حقوق معلولان، عهده دار پیگیری روند اجرای قوانین حمایتی مرتبط با افراد معلول می باشد.

بر این اساس تمامی گروه های دارای معلولیت از جمله افراد نابینا و کم بینا بر اساس نوع و شدت معلولیت، سطح عملکرد، محدودیت ها و نیازهای خود، از خدمات تخصصی این سازمان بهره مند می باشند.

این خدمات شامل خدمات پیشگیرانه، تشخیص به موقع نقایص بینایی و ارجاع بهنگام افراد مبتلا، مداخلات بهنگام، خدمات فرهنگی، هنری و ورزشی، ارایه وسایل کمک توانبخشی، تولید منابع گویا و بریل، اجرای طرح توانمندسازی نابینایان و کم بینایان، مناسب سازی و دسترس پذیری، خدمات رفاهی، تسهیل شرایط ورود به دانشگاه، خدمات توانبخشی مبتنی بر جامعه، آگاه سازی جامعه، حمایت از سازمان های غیر دولتی و ارایه مشاوره های تخصصی به سایر نهادها در زمینه نابینایان می شود.

ایرنا. در کنار خدمات رفاهی به نابینایان مشخصا چه اقداماتی در زمینه کمک های آموزشی به این قشر انجام داده اید؟

علاوه بر کمک هزینه معیشتی یا مستمری که افراد نابینا و کم بینا نیز مانند سایر گروه های دارای معلولیت از آن بهره مند می باشند، حمایت های دیگری نیز جهت ارتقای کیفیت زندگی آنان انجام می شود.

پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان دارای آسیب بینایی، کمک هزینه تشویقی به دانشجویان نابینا و کم بینای دانشگاه های دولتی و پرداخت شهریه تحصیلی نابینایان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد و موسسات غیر دولتی را می توان از جمله این خدمات برشمرد.

از سوی دیگر ارتباط مستمر سازمان بهزیستی با سازمان سنجش و آموزش کشور، برگزاری نشست های مشترک با این سازمان, ایجاد شبکه واحد بین بانک های اطلاعاتی هر ۲ سازمان, تشریح شرایط داوطلبان نابینا و کم بینا برای برگزارکنندگان کنکور درخصوص استفاده از منشی های مناسب و وقت اضافه و آموزش مسوولان شعب برگزاری آزمون ها درمجموع، شرایط حضور داوطلبان نابینا و کم بینا در آزمون های سراسری را تسهیل کرده است.

تشویق دانشجویان دارای رتبه های برتر، فراهم سازی منابع علمی و تجهیزات مورد نیاز آنان به صورت گویا و بریل و ارایه مشاوره های تحصیلی و روانشناختی به این افراد و خانواده های آنان، مجموعه اقداماتی است که جهت بهبود وضعیت تحصیلی دانشجویان نابینا و کم بینا انجام می شود.

علاوه بر این موضوعات در زمینه اشتغال این افراد، تشکیل نشست های مشترک با دستگاه ها جهت تشریح شرایط افراد نابینا و کم بینا و قوانین مرتبط با این افراد و افزایش فرصت های شغلی نابینایان در این نهادها از جمله آموزش و پرورش, حضور در مصاحبه های تخصصی دستگاه ها به منظور هموارسازی شرایط پذیرش نابینایان، معرفی افراد نابینا و کم بینای متقاضی مشاغل مختلف به دستگاه ها و بروزرسانی بانک های اطلاعاتی سازمان متناسب با نیازهای شغلی این افراد و پیگیری مشکلات افراد نابینا و کم بینا در محیط های شغلی، از دیگر اقدامات بهزیستی به منظور ایجاد یک زندگی با آسایش و آرامش برای این افراد است.

ایرنا. یکی از مهم ترین چالش های نابینایان در زمینه مناسب سازی و دسترس پذیری به خدمات و اماکن عمومی قرار دارد، در این زمینه چه اقداماتی انجام شده است؟

افزایش میزان استقلال افراد نابینا در انجام فعالیت های روزمره منوط به متناسب سازی محل زندگی و امکانات مورد نیاز آنها می باشد.

 پرداخت کمک هزینه مناسب سازی محل زندگی این افراد جهت رفع موانع، ایمن سازی و بهینه سازی محیط به لحاظ برخورداری از نشانه های لمسی و شنیداری و ارایه وسایل مرتبط با فعالیت های روزمره زندگی از جمله خدمات این بخش محسوب می شود.

دسترس پذیری فضای مجازی و برنامه های مورد استفاده در این فضا برای افراد نابینا و کم بینا دارای اهمیت بسیار است و از این رو رایزنی های متعددی با شرکت های دانش بنیان و تولیدکنندگان نرم افزارهای مختلف صورت گرفته تا تولیدات و خدمات نرم افزاری این شرکت ها، متناسب با نیازهای افراد نابینا و کم بینا ارایه شود و آنان بتوانند با استفاده از امکانات گویا و بریل از این خدمات بهره مند شوند.

تلاش جهت استانداردسازی سایت ها و درگاه های اینترنتی نهادها و شرکت های مختلف نیز در همین راستا دنبال می شود و نشست های مشترکی نیز در این رابطه برگزار شده است.

در زمینه مناسب سازی معابر استان قزوین برای عبور و مرور هرچه راحت تر نابینایان رایزنی های متعددی با شهرداری ها به ویژه شهرداری قزوین انجام شده و این مناسب سازی تا حد زیادی در شهر قزوین انجام شده ، البته در این زمینه نواقصی هم وجود دارد که امیدواریم با توجیه و آگاه سازی پیمانکاران این مشکلات هم برطرف شود.

ایرنا. برای پیشگیری و کنترل نابینایی و کم بینایی چه اقداماتی انجام می شود؟

معاونت پیشگیری بهزیستی استان قزوین همراه با سایر مناطق کشور در زمینه پیشگیری ورودی جدی داشته و همواره درصدد ارایه برنامه هایی است تا بتواند معلولیت را در کشور کنترل کند.

یکی از مهم ترین اقدامات در این زمینه اجرای برنامه غربالگری بینایی و ژنتیک است که در استان قزوین هم در حال اجرا می باشد و می تواند کمک بسیار شایانی را برای کنترل این نوع معلولیت داشته باشد.

در سال ۱۴۰۰ طرح پیشگیری از تنبلی چشم از ۱۵ اردیبهشت آغاز و تا پایان سال ادامه دارد.

در کلیه مراکز مثبت زندگی با چارت E و در بعضی پایگاه ها با دستگاه غربالگر برای کودکان سه ساله و یا کودکانی که جهت انجام معاینه با چارت همکاری نمی کنند کار غربالگری با رعایت دستورالعمل های بهداشتی انجام می گیرد.

در نیمه اول سال ۱۷ هزار و ۶۱۲ کودک معاینه و حدود یک هزار و ۳۷۵ کودک مشکوک شناسایی که به مرحله دوم غربال ارجاع شده اند.

در زمینه مشاوره ژنتیک هم در نیمه اول سال،  ۶ مرکز مشاوره ژنتیک در استان فعالیت می کند و ۴۰۰ نفر برای بار نخست به این مراکز مراجعه کرده اند.