به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، طی سالهای اخیر توجه به ظرفیتهای دیپلماسی دفاعی در دستور کار مقامات ارشد دفاعی کشورمان قرار گرفته است. در این راستا هفته گذشته اسلام آباد و مسکو، مقاصد دو سفر مهم سرلشکر «محمد باقری» رییس ستاد کل نیروهای مسلح بود تا جمهوری اسلامی متناسب با شرایط کنونی منطقه و جهان رایزنی های نظامی و دفاعی ضروری را با همسایه شرقی و متحد شمالی خود انجام داده و ضمن تاکید دوباره بر روابط توام با اعتماد میان ایران با روسیه و پاکستان، از نزدیک در جریان تازه ترین دستاوردهای این دو کشور قرار گرفته و دستاوردهای نظامی و البته بومی ایران را به آن ها معرفی کند.
این سفرها بار دیگر اهمیت تمرکز بر روابط قابل اتکا با همسایگان و نیز شرکای استراتژیک را روشن ساخت و تداوم آن را ضرورت بخشید.
تروریسم دشمن مشترک ایران و پاکستان
رییس ستاد کل نیروهای مسلح ۲۰ مهر در راس هیاتی عالی‌رتبه از فرماندهان نظامی به منظور توسعه همکاری مشترک با پاکستان وارد اسلام‌آباد پایتخت این کشور شد. در این سفر سرلشکر باقری با «عمران خان» نخست وزیر پاکستان، «ندیم رضا» رییس ستاد مشترک و «قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش پاکستان و دیگر فرماندهان نظامی این کشور دیدار و گفت و گو کرد.
توسعه همکاری‌ها و مناسبات دفاعی تهران و اسلام‌آباد، گسترش همکاری مشترک مرزی، مبارزه با تروریسم و بررسی تحولات منطقه‌ای و جهان اسلام از مهمترین محورهای این رایزنی ها بود.
در دیدار باقری با نخست وزیر پاکستان آخرین تحولات امنیت منطقه‌ای، جهان اسلام به ویژه وضعیت افغانستان مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت و عمران خان تاکید کرد؛ بحران افغانستان هرگز راهکار نظامی نداشته و باید با مشارکت تمامی گروه‌های داخلی این کشور یک دولت فراگیر تشکیل شود.
«قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش هم در دیدار با سردار باقری ضمن ابراز اطمینان نسبت به روند رو به رشد تعاملات نظامی، امنیتی و مرزی دو کشور همسایه طی سالهای اخیر، بر اهتمام دوطرف به پیشبرد این تعاملات تاکید کرد.
«ندیم رضا» رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان هم سفر رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را گشایش روزنه جدید به سمت تقویت همکاریهای نظامی، دفاعی و امنیتی میان دو کشور برادر دانست و در دیدار وی با سردار باقری، طرفین بر تمایل و عزم جدی یکدیگر برای تحکیم این مناسبات و گسترش همکاریهای دوجانبه میان نیروهای مسلح ایران و پاکستان تاکید شد.
در دیدار سرلشگر باقری با «محمد امجد خان نیازی» فرمانده نیروی دریایی پاکستان دو طرف درباره ارائه آموزش‌های متقابل در عرصه های مختلف، انتقال تجارب دریایی و همچنین رفع موانع موجود در مقابله با امر مبارزه با مواد مخدر، قاچاق در دریا و از جمله مبارزه با تروریسم دریایی با یکدیگر اشتراک نظر کردند.
افزایش همکاری های اطلاعاتی برای مقابله با تروریسم، برگزاری رزمایش مشترک دریایی در آینده و تثبیت صلح و دوستی در مرزهای دو کشور از مهم ترین توافقات ایران و پاکستان در سفر سردار باقری به اسلام آباد و کراچی بود.
یکی از مهم ترین محورهای مورد تاکید جمهوری اسلامی که در این سفر هم اعلام شد؛ توجه ویژه به همسایگان و تهیه نقشه راه برای گسترش روابط بود. این مهم آن زمان که موضوع همسایگان شرقی و مرزهای پرچالش باشد، نیازمند توجه دو چندان است. ایران در مرزهای شرقی خود اکنون با افغانستانی همسایه است که به دلایل بیشماری قادر به تامین امنیت درون و بیرون مرزهای خود نیست. از این منظر ایران تلاش می کند مرزهای مشترک خود را به سمت امنیت کامل حرکت دهد. در این میان پاکستان به عنوان دیگر همسایه شرقی و البته اثرگذار بر تحولات افغانستان بیش از گذشته باید مورد وثوق جمهوری اسلامی گیرد.
با خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و قدرت گرفتن طالبان، طی ماه ها و هفته های اخیر عملیات های تروریستی در این کشور گسترش یافته است و تهران و اسلام آباد برای کنترل این میزان خشونت و تروریسم باید نقشه مشترک و همکاری های نزدیکی را داشته و تجربه کنند. در واقع معضل تروریسم و قاچاق مواد مخدر مرزهای ایران را همواره تهدید کرده و این وضعیت انتظارات را از همسایه شرقی برای همراهی بیشتر در مقابله با این پدیده ها بالا برده است.
توسعه روابط نظامی تهران و مسکو
در ادامه تور دیپلماتیک منطقه ای و با هدف توسعه همکاریهای دفاعی سرلشکر باقری عصر یکشنبه ۲۵ مهر به دعوت رسمی «سرگئی شایگو» وزیر دفاع فدراسیون روسیه، در راس یک هیات بلندپایه نظامی به روسیه سفر کرد.
در این سفر چهار روزه توسعه همکاری ها و مناسبات مشترک دفاعی و نظامی، مبارزه با تروریسم و بررسی تحولات منطقه‌ای و بین المللی از موضوع های مورد گفت و گوی هیات ایرانی با طرف روس بود. براساس اعلام رییس ستاد کل نیروهای مسلح و توافق صورت گرفته با طرف روسی کمیسیون نظامی مشترک ایران و روسیه سه ماه دیگر در تهران برگزار خواهد شد.
سرلشکر باقری در این سفر از خرید تسلیحانی ایران از روسیه خبر داد و با اشاره به قراردادهای خرید هواپیماهای جنگنده، جت آموزشی و بالگردهای رزمی از روسیه گفت: این قراردادها پس از لغو تحریم تسلیحاتی ایران منعقد شده و در این سفر درباره اجرایی شدن آن مذاکره خواهیم کرد.
سرلشکر باقری در گفت و گو با خبرنگار شبکه سراسری روسیه ۲۴ درباره مهم ترین محورهای گفت و گو با مقامات دفاعی و نظامی روسیه تصریح کرد: «در این گفت و گوها به طور خاص بر تداوم همکاری دو کشور در سوریه و ریشه کنی تروریسم به منظور بازگشت امنیت کامل به سوریه تاکید شد و موضوع افغانستان و تحولات قفقاز جنوبی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.»
محورهای مورد اشاره فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح در واقع مهم ترین موضوعات نظامی و سیاسی در منطقه خاورمیانه و غرب آسیاست. منطقه ای که کانون دخالت های خارجی و ورود و اثرگذاری دولت های فرامنطقه ای شده است. همکاری ایران و روسیه به عنوان دو شریک استراتژیک که حضور این نیروهای خارجی را خوشایند و قانونی نمی دانند، می تواند منشا تحولات امنیتی و نظامی مهمی در این حوزه ها باشد.
جمهوری اسلامی ایران و روسیه پیش از این در سوریه این همکاری را تجربه کردند که می تواند الگویی برای همکاری های آینده دو کشور باشد. شاید به همین دلیل است که «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه در دیدار با فرمانده ستادکل نیروهای مسلح با ابراز خرسندی از بازگشت امنیت به سوریه تاکید کرده است: «ایران بازیگر فعال منطقه به خصوص در موضوع سوریه بوده و مسکو علاقه مند به توسعه روابط با ایران است.»
در دیدارهای رییس ستاد کل نیروهای مسلح با مقامات نظامی روس، موضوع قراردادهای نظامی همسایگان ایران به ویژه در مرزهای شمالی هم مورد توجه قرار گرفت و سردار باقری در تشریح دیدار خود با «والری گراسیموف رییس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه» با یادآوری اهمیت حوزه قفقاز برای جمهوری اسلامی به روسیه از ارائه اطلاعاتی درباره پیمان آتش بس در قره باغ از سوی مقام روسی سخن گفت.
تحرکات اخیر در مرزهای شمال غربی ایران و برخی اظهارات بی مبنا از سوی مقامات جمهوری آذربایجان، حساسیت در مرزها و تعاملات دو کشور را افزایش داد اما حضور و نقش آفرینی روسیه در این زمینه می تواند باکو را در اتخاذ مواضعی اصولی و منطقی یاری رساند.
دیپلماسی دفاعی و ظرفیتهای نوین حراست از امنیت مرزها
روابط بین الملل در جهان امروز؛ نه محدود به ظرفیت های گذشته که متکی به تعاریف نوینی از مفاهیم آن است. در این میان دیپلماسی دفاعی را هم می توان به عنوان یکی از مهم ترین فصول کتاب روابط بین الملل و دیپلماسی دسته بندی کرد و از ضرورت توجه بیش از پیش بر ظرفیت های آن سخن گفت.
هجمه بی وقفه سال های اخیر علیه جمهوری اسلامی در موضوع هسته ای از یک سو و تحریم های بسیار سنگین علیه صنایع نظامی ایران از سوی دیگر، این حوزه را در شرایط بسیار ویژه ای قرار داد. با این حال تحریم ها انگیزه تکیه بر توان بومی و ساخت انواع تسلیحات نظامی و دفاعی شد و هجمه ها بسیاری از فرصت ها را از این صنایع و حوزه گرفت.از این جهت می توان سفرهای کنونی و رییس ستاد کل نیروهای مسلح به پاکستان و روسیه و سفرهای آینده وی و دیگر مقامات را در این زمینه ارزیابی کرد.
جمهوری اسلامی با درکی صحیح از الزامات دیپلماسی دفاعی در جهان امروز، کوشید تا همسایه شرقی خود را نسبت به سرریز شدن تروریسم در مرزها آگاه سازد و درباره موضوع افغانستان به اصول و مواضع مشترک دست یابد.
توانایی هایی نظامی ایران و پاکستان هم به سبب نگاه همیشه منفی غرب به اسلام آباد وتهران در این حوزه می تواند، گره گشای کاستی های دو کشور باشد. اتحاد استراتژیک با روسیه به عنوان یکی از پیشرفته ترین کشورها در حوزه صنایع دفاعی و نظامی می تواند جبران تحریم هایی باشد که گرچه در مهرماه سال گذشته از دوش ایران برداشته شد اما بسیاری از کشورهای تولید و صادرکننده همچنان در سایه ترس از آمریکا، هرگونه تجارتی از این نوع را ممنوع می دانند. هرچند بنیان هرنوع رابطه نظامی و سیاسی مسکو منافع ملی و استراتژی های خود است اما همکاری قابل قبولی با ایران در سوریه داشت که می تواند مبنای تعاملات آینده قرار گیرد.
نظر شما