گردهمایی همسایگان افغانستان درتهران؛تشکیل دولت فراگیرمهمترین هدف

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، این نشست با حضور وزیران خارجه ۶ کشور همسایه افغانستان به اضافه روسیه تا ساعتی دیگر در وزارت امور خارجه آغاز می‌شود.

عبدالعزیز کاملوف وزیر خارجه ازبکستان، شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان، رشید مردوف وزیر خارجه ترکمنستان و سراج الدین مهرالدین وزیر خارجه تاجیکستان در این نشست یک روزه حضور دارند. وزیران خارجه روسیه و چین هم به صورت مجازی در اجلاس تهران شرکت می‌کنند و نمایندگان ویژه این کشورها در این نشست حضور خواهند داشت. 

به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، آیت الله سید ابراهیم رییسی رییس جمهوری این نشست را افتتاح می‌کند.

نشست تهران یک هفته پس از اجلاس مسکو به عنوان "فرمت مشورتی مسکو درباره افغانستان" که با حضور نمایندگان طالبان و نمایندگان ۱۰ کشور از جمله روسیه، چین، ایران، هند و پاکستان برگزار شد، برپا می شود.

پیشتر سفارت ایران در کابل در توییتی اعلام کرده بود که دستور کار این جلسه، ادامه گفتگوها درباره آینده افغانستان خواهد بود. دور نخست نشست مذکور به صورت مجازی و به میزبانی پاکستان ۱۷ شهریور برگزار شد. دستور کار این اجلاس ادامه مذاکرات و گفتگوها درباره آینده افغانستان خواهد بود."

پیشتر ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان تایید کرده بود که به نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران دعوت نشده اند اما گفت که این نشست برای افغانستان موثر خواهد بود.

خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که در این جلسه تلاش می‌شود بیانیه‌ای به اجماع کشورهای همسایه برسد. سخنگوی وزارت خارجه افزود:دبیرکل سازمان ملل هم قرار است پیامی برای این نشست صادر کند.

همسایگان افغانستان در این نشست قصد دارند تلاش خود را بر چگونگی کمک به تشکیل یک دولت فراگیر در این کشور با حضور همه اقوام متمرکز کنند. در نخستین نشست وزرای خارجه ۶ کشور همسایه افغانستان شامل ایران، چین، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان که ۱۷ شهریور ماه به صورت مجازی و به ریاست پاکستان برگزار گردید، توافق شد که دور بعدی این نشست در تهران برگزار شود.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان طی سخنانی در این نشست از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای در اختیار گذاشتن تمامی امکانات خود به منظور پیشبرد مذاکرات بین الافغانستانی خبر داد.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران اعلام کرده بود که این نشست یک روزه خواهد بود. دستورکار نشست تهران ادامه گفت‌وگوهایی است که در دور اول به صورت مجازی برگزار شد. این کشورها متمرکز خواهند بود که به تشکیل دولت فراگیر در افغانستان و صلح و ثبات در افغانستان کمک کنند.

سخنگوی وزارت خارجه گفت "تصور من این است که هیئت حاکمه افغانستان باید گوش شنوایی برای شنیدن اراده و خواست مردم افغانستان داشته باشند و در این صورت قطعا می‌توانند به عنوان یک هیئت حاکمه مسئول خود را نشان دهند برای اینکه نسبت به ایجاد یک دولت پایدار فراگیر متشکل از همه اقوام و قومیت‌ها در افغانستان زمینه سازی کنند".

برقراری ثبات و امنیت، هدف ویژه‌ نشست تهران

گروه طالبان از روزی که قدرت را در افغانستان به ‌دست گرفته، این کشور ایام پرتنشی را تجربه کرده است. قدرت‌گیری داعش در ماه‌های اخیر، نگرانی‌ها در قبال گسترش ناامنی در افغانستان و تسری این ناامنی به همسایگان این کشور را افزایش داده ‌است؛ مساله‌ای که کاظمی‌قمی نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان نیز به آن اشاره کرد.

وی گفت: «اگر در افغانستان ثبات و امنیت حاکم باشد قطعا ثبات و امنیت به کشورهای دیگر منتقل خواهد شد. بی‌ثباتی و ناامنی و گسترش تروریسم نیز به همین صورت است». بر همین مبنا کشورهای همسایه‌ افغانستان تصمیم گرفتند با برگزاری نشست‌های مشترک، درباره‌ آینده‌ این کشور به گفت‌وگو بپردازند. برقراری ثبات و عدم گسترش ناامنی در افغانستان، اصلی‌ترین کارویژه‌ این سلسله نشست‌هاست.  

خلاء قدرت به ‌وجود آمده در افغانستان فرصت را برای ظهور و بروز هر چه بیشتر گروه‌های تروریستی نظیر داعش فراهم کرد. داعش در این مدت عملیات‌ گوناگونی را چه علیه طالبان و چه علیه مردم عادی و شیعیان انجام داده است. ۲ فاجعه‌ انفجار در مسجد جامع شیعیان شهرهای قندوز و قندهار در ۲ جمعه‌ متوالی، از خشونت‌بارترین حملات این گروه بود. علاوه بر داعش، خطر قدرت‌گیری گروه‌های تروریستی در آسیای مرکزی و ترکستان چین نیز وجود دارد. به همین دلیل تمام کشورهای همسایه‌ افغانستان، خود را متضرر از بی‌ثباتی این کشور می‌بینند. کشورهای ایران، تاجیکستان، ازبکستان، چین و ترکمنستان بیشترین آسیب را از این اتفاقات خواهند دید. در کنار این کشورها، روسیه نیز احساس نگرانی می‌کند.

تقریبا تمام همسایگان افغانستان و روسیه راه‌حل اصلی برقراری ثبات در این کشور را تشکیل دولت فراگیر متشکل از همه اقوام و گروه‌ها می‌دانند. جمهوری اسلامی ایران همواره و در مواقع گوناگون از تشکیل دولت فراگیر متشکل از تمام اقوام و گروه‌های افغانستانی در گستره‌ خاک افغانستان حمایت کرده‌ است.

به علت شرایط خاص جغرافیایی و قومیتی افغانستان، طالبان نخواهد توانست به تنهایی از عهده‌ تامین امنیت این کشور به‌ طور کامل برآید. این مساله تقریبا مورد اتفاق تمام کشورهای همسایه افغانستان به علاوه‌ روسیه است. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه چند روز پیش طی اظهاراتی تاکید کرده بود پشتون‌ها در افغانستان اکثریت نیستند و به همین دلیل در کابینه طالبان که اکثر آن را پشتون‌ها تشکیل می‌دهند، تعادل قومی رعایت نشده است.

رئیس‌جمهوری روسیه ادامه داد: طالبان اغلب از پشتون‌ها تشکیل شده است اما بر اساس آمارهای مختلف از ۴۰ تا ۴۷ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، این آمار زیادی است.

 پوتین افزود: در کنار آن ها تاجیک‌ها و دیگر اقوام از جمله ازبک‌ها و هزاره‌ها هم حضور دارند، اگر به این ترکیب نگاه کنیم، بله من می‌دانم که حتی در رهبری طالبان نمایندگان این اقوام حضور دارند اما نه در جایگاه‌های نخست.

 رئیس‌جمهور روسیه گفت: با این حال مردم برای داشتن سهم قابل توجهی در رهبری این کشور رقابت می‌کنند و چنین توازنی باید برقرار شود.

 در این راستا، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با دیپلماسی فعال و رایزنی با کشورهای موثر در امور داخلی افغانستان نظیر چین و روسیه باعث استقرار ثبات به وسیله‌ تشکیل حکومت همه‌شمول در این کشور شود.