در دنیای مدرن امروز موضوع کارآفرینی و نقش کارآفرینان به عنوان متولیان اصلی ایجاد اشتغال پایدار و مولدان ثروت بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
اگر چه کارآفرین شدن و ایجاد یک فرصت کارآفرینی در مقایسه با کسب‌وکارهای سنتی، سختی و خطرپذیری بیشتری را به دنبال دارد اما عمده کارآفرینی‌ها به دلیل اتکا به تفکرات نو و خلاقانه و سخت‌کوشی بنیان‌گذاران توان رویارویی با مشکلات را دارند و می‌توانند استانداردهای بهتری را برای زندگی و رشد اقتصادی جامعه ارائه کنند.
در حال حاضر نرخ بالای بیکاری در چهارمحال و بختیاری موجب شده است تا این استان در صدر بیکارترین استان‌های کشور قرار گیرد که افزایش جمعیت در سن کار، افزایش گرایش زنان به اشتغال برای کسب درآمد، پایین بودن درآمد، افزایش فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، بیکاری فصلی، اثرات ناشی از شیوع ویروس کرونا و فعال نبودن واحدهای صنعتی و تولیدی استان مطابق با ظرفیت اسمی خود را می‌توان از عوامل موثر بر نرخ بیکاری در چهارمحال و بختیاری عنوان کرد.
اما در این میان مشکلات مربوط به فرهنگ کار و نبود رونق کارآفرینی در چهارمحال و بختیاری موجب شده است تا تعدادی از کارشناسان دانشگاهی و جمعی از مسوولان دستگاه‌های اجرایی در نشستی که روز چهارشنبه به مناسبت هشتمین هفته جهانی کارآفرینی ایران و به میزبانی دانشگاه شهرکرد برگزار شد به بررسی ضرورت‌های اصلاح مسیر کارآفرینی در استان و چگونگی ارائه حمایت‌ها در این زمینه بپردازند.
رویکرد و حرکت مجموعه دانشگاهی استان باید در راستای کارآفرینی قرار گیرد
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه شرایط برای حرکت در مسیر کارآفرینی در دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم تعریف می‌شود، گفت: اگر دانشگاهی به دنبال ایجاد تحول و قرار گرفتن در چارچوب جدید علمی و پژوهشی است باید در مقوله کارآفرینی به صورت هدفمند ورود پیدا کند.
محسن مبینی افزود: در جهان امروز دانشگاه‌های کارآمد و موفق از مباحث مطلق آموزشی و پژوهشی مبتنی بر تولید علم عبور کرده‌اند و فراهم‌سازی زمینه‌های کارآفرینی، ثروت افزایی و حل مسائل مربوط به جامعه و صنعت را در دستور کار دارند از این رو مقوله ماموریت گرا بودن در این دانشگاه‌ها در اولویت قرار گرفته است.
وی یکی از ابعاد سخت‌افزاری تعریف شده در الگوی دانشگاه‌های نسل سوم را حرکت در مسیر ایجاد پارک‌های علم و فناوری بیان و تصریح کرد: در صورت توسعه مراکز رشد و نوآوری می‌توان سطح تعاملات شرکت‌های مستقل ایده پرداز را نیز افزایش داد و در بُعد ابداع و نوآوری نیز اقدامات متناسب را دنبال کرد.
مبینی پیگیری طرح‌های نوین دانشجویی و گسترش فرهنگ نوآوری و خلاقیت در دانشگاه را از دیگر ضرورت‌های قابل توجه در بعد سخت‌افزاری شاخصه‌های دانشگاه نسل سوم دانست و یادآور شد: این نسل از دانشگاه‌ها باید به سمت استقلال مالی نیز پیش بروند از این جهت لازم است بخشی از نیازهای مالی خود را از طریق تبدیل علم به ثروت تامین کنند که در این میان توجه به نقش مراکز رشد و نوآوری بیش از پیش مشخص می‌شود.
وی همچنین به منعطف بودن ساختار سازمانی دانشگاه‌های نسل سوم اشاره کرد و گفت: در بُعد نرم‌افزاری نیز کیفیت دانش افراد به ویژه استادان و رویکرد کارآفرینانه آنان مورد توجه است چرا که یک استاد کارآفرین می‌تواند در تثبیت تفکر خلاقانه میان دانشجویان اثرگذاری بالایی داشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بازنگری در محتوای ارائه شده به دانشجویان در دانشگاه‌ها از جمله الزاماتی است که باید در راستای توسعه کارآفرینی انجام شود، افزود: دانشگاه‌ها با در اختیار داشتن ۲ ساختار اصلی دانشجو و استاد می‌تواند برای پردازش ایده‌های خلاقانه کارآفرین و برقراری ارتباط نزدیک و موثر میان جامعه و صنعت نقش‌آفرین باشند.
مبینی در ادامه اظهار داشت: آنچه به عنوان دیدگاه اصلی در دانشگاه‌های نسل سوم مطرح می‌شود آن است که دانش‌آموختگان دانشگاهی بتوانند در دوران تحصیل مهارت‌های لازم را برای کارآفرینی کسب کنند و به دنبال استخدام در بدنه دولت و صنعت نباشند.
وی عوامل بیرون از دانشگاه را نیز در پذیرش فرهنگ کارآفرینی مهم دانست و تصریح کرد: اگر متولیان امر به دنبال حضور موفق کشور در عرصه‌های بین‌المللی هستند باید این باور را دریابند که در عصر کنونی کارآفرینان در صدر انقلاب‌های دیجیتالی و IT قرار دارند و افراد کارآفرین با مدیریت مناسب و خطرپذیری جریان کار و همچنین خلاقیت و آینده‌نگری می‌توانند مسیر رشد و توسعه را به نحو مطلوب طی کنند.
گردشگری ظرفیت قابل توجه برای کارآفرینی و ایجاد کسب‌وکارهای خلاقانه است
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری نیز در این نشست گفت: کشور در مقطعی به آموزش‌دیدگان دانشگاهی برای فعالیت در بدنه دستگاه‌های دولتی نیاز داشت و از این رو جمع بسیاری از دانش‌آموختگان در این بدنه جذب شدند و نگاه‌ها در زمینه اشتغال فارغ‌التحصیلان به این سمت هدایت شد که این موضوع در استان نیز مشهود بود.
سید حفیظ الله فاضلی با بیان اینکه رشد جمعیت و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و همچنین اتخاذ سیاست کوچک‌سازی دولت در مقاطع بعدی کشور را با سیل فارغ‌التحصیلان بیکار رو به رو ساخت، افزود: هم‌اکنون نرخ افراد جویای کار در کشور به شدت افزایش یافته و اعمال تحریم‌ها و برهم خوردن تعادل میان واردات و صادرات در تشدید معضل بیکاری اثرگذار شده است.
وی نیاز کنونی کشور را برای رهایی از مشکلات بیکاری و آسیب‌های آن، توسعه کارآفرینی دانست و تصریح کرد: لازم است نیروهای جوان و به ویژه دانش‌آموختگان دانشگاهی با مباحث کارآفرینی و خلاقیت در کسب‌وکار آشنا شوند.
فاضلی توانمندی مطلوب نیروی انسانی موجود در کشور را در زمینه کارآفرینی یادآور شد و اظهار داشت: در شرایط کنونی باید بتوان با ارائه برنامه‌های حمایتی، افراد خلاق و ایده‌پرداز را به سمت کارآفرینی و خطرپذیری سوق داد تا بتوانند علاوه بر ایجاد اشتغال برای خود، تعداد دیگری از فارغ‌التحصیلان را نیز مشغول به کار کنند.
وی کارآفرینی را در تضمین رفاه اجتماعی و حفظ ارزش پول کشور موثر دانست و گفت: اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمادگی دارد از پایان‌نامه‌های دانشجویی به ویژه دانشجویان بومی استان که به ارائه راه‌حل‌های کارآمد در زمینه ایجاد تعاونی و توسعه فرهنگ تعاون می‌پردازند، حمایت کند.
فاضلی به توان استان در حوزه گردشگری اشاره کرد و افزود: با وجود آنکه چهارمحال و بختیاری به عنوان یکی از قطب‌های صنعت گردشگری کشور مطرح است اما تاکنون اقدامات خلاقانه‌ای که منجر به کارآفرینی در این عرصه بشود، کمتر به کار گرفته شده است که لازم است در این زمینه حرکتی همه جانبه با حمایت کارآفرینان و دستگاه‌های متولی صورت گیرد.
وی همچنین برخی تسهیلات کم بهره این اداره کل برای ارائه به کارآفرینان را بیان و تصریح کرد: تسهیلات ویژه یارانه دستمزد، کارورزی افراد جویای کار و سربازان دارای کارت مهارت از جمله مواردی است که کارآفرینان می‌توانند با دریافت آن‌ها زمینه رونق کسب‌وکارهای خود را در استان گسترش دهند.
توسعه نگاه واقع‌بینانه به مقوله کارآفرینی منجر به جذب افراد خلاق و کارآمد در این عرصه می‌شود
معاون فناوری و نوآوری پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری نیز به عنوان یکی دیگر از افراد حاضر در نشست هم‌اندیشی کارآفرینی گفت: آمارهای وزارت نفت نشان می‌دهد که ذخایر نفتی کشور تا سال ۱۴۵۳ قابل‌برداشت است که درآمد حاصله از این ذخایر در مقایسه با درآمد رو به رشد تعدادی از ثروتمندان جهان، رقم بسیار پایینی است که این موضوع حاکی از ضرورت توجه به کارآفرینی و کاهش وابستگی به منابع نفتی است.
مهرداد سلیمی با نام بردن از ساسان داوودی، زهرا رئیسی و رسول البرزی به عنوان سه نفر از افراد خلاق و کارآفرین چهارمحال و بختیاری افزود: این افراد در مسیر کارآفرینی و دنبال کردن ایده‌ها و طرح‌های خلاقانه خود ناهمواری‌های مختلفی را پشت سر گذاشتند اما در حال حاضر توانسته‌اند از گردش مالی مناسبی برخوردار شوند و فرصت اشتغال افراد دیگری را نیز در مجموعه خود فراهم کنند.
وی با بیان اینکه داشتن نگاه واقع‌بینانه به مقوله کارآفرینی و بیان صحیح حرکت در این مسیر و دشواری‌های آن می‌تواند به جذب افراد خلاق در این عرصه منجر شود، تصریح کرد: هم‌اکنون برنامه‌های حمایتی مناسبی در زمینه آموزش، منتور و مشاوره در کشور به افراد علاقه‌مند به کارآفرینی ارائه می‌شود و آنچه در این حوزه مهم به نظر می‌رسد آن است که افراد بتوانند از این زمینه‌های فراهم شده به درستی بهره‌مند شوند.
سلیمی سابقه ایجاد پارک علم و فناوری در چهارمحال و بختیاری را ۱۰ سال اعلام کرد و اظهار داشت: مراکز رشد در تمامی شهرستان‌ها فعال شده‌اند و مراجعه‌کنندگان می‌توانند به راحتی برای طرح ایده خود و برخورداری از حمایت‌ها اقدام کنند.
وی با بیان اینکه مراحل پذیرش در پارک علم و فناوری در پایگاه اینترنتی پارک به تفضیل بیان شده است، افزود: به دانشجویان توصیه می‌شود، دنبال کردن ایده‌ها و طرح‌های خلاقانه خود را که توان تبدیل شدن به محصول را داراست به دوران پس از فارغ‌التحصیلی موکول نکنند و از فضای حمایتی فراهم شده در مراکز رشد و فناوری به بهترین شکل بهره ببرند.
افزایش ارتباطات میان دانشگاه، پارک علم و فناوری و دستگاه‌های اجرای به توسعه کارآفرینی در چهارمحال و بختیاری کمک می‌کند
رییس کانون کارآفرینی چهارمحال و بختیاری نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه تاکنون برنامه‌ریزی مشخص و دقیقی برای اتصال حلقه‌های مرتبط با کارآفرینی در استان شکل نگرفته است، گفت: نخستین حلقه این زنجیره، دانشگاه است که با وجود زیرساخت‌های تحقیقاتی و پژوهشی می‌تواند زمینه را برای حضور محققان و پژوهشگران جوان و حرکت آنان در مسیر تبدیل ایده به محصول فراهم کند.
حسین مالکی از پارک علم و فناوری به عنوان دومین حلقه زنجیره کارآفرینی نام برد و افزود: تلاش‌های قابل‌توجهی در چند سال اخیر در پارک روی داده است اما همراه نبودن برخی مجموعه‌های مدیریتی در استان تا حدودی اجازه گسترش فعالیت‌ها را از پارک علم و فناوری گرفته است.
وی با بیان اینکه مجموعه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بخش خصوصی حلقه سوم زنجیره کارآفرینی به شمار می‌رود، تصریح کرد: متأسفانه ارتباط میان این سه حلقه در استان بسیار ضعیف است که پیشنهاد می‌شود با برقراری مجدد دبیرخانه کارگروه اشتغال در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، برگزاری نشست‌های تخصصی در این حوزه افزایش یابد تا علاوه بر رفع کاستی‌ها، ظرفیت‌های هر بخش به درستی معرفی شود.
مالکی نکته مهم در کارآفرینی را به نتیجه رساندن ایده دانست و یادآور شد: اشتغال و تولید ثروت در مراحل بعدی کارآفرینی قرار دارد و مهم آن است که بتوان ایده کارآفرینانه را در مرحله نخست به نتیجه مطلوب و تولید محصول رساند.
فناوری اطلاعات نقشی کلیدی در ایجاد فرصت‌های کارآفرینی دارد
عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد و مدرس دوره‌های کارآفرینی نیز در این نشست هم‌اندیشی گفت: در دنیای امروز تاثیر فناوری اطلاعات را می‌توان در موضوع کارآفرینی و ایجاد فرصت‌های کاری جدید به صورت آشکار مشاهده کرد و تعداد زیادی از کارآفرینان برتر جهان نیز قدرت و توانایی خود را از بخش فناوری اطلاعات دریافت می‌کنند.
تقی جاودانی با تاکید بر توجه ویژه به مقوله فناوری اطلاعات در بحث کارآفرینی افزود: فناوری اطلاعات در چند دهه اخیر انقلاب نوینی را در تمامی عرصه‌ها به وجود آورده است و علاوه بر آنکه خود دارای ارزش ویژه‌ای است به ارزش‌آفرینی نیز منجر می‌شود و همین موضوع موجب برتری آن از دیگر صنایع است.
وی نقش IT را در حوزه کارآفرینی یک نقش کلیدی خواند و تصریح کرد: بسیاری معتقدند که گردشگری چهارمحال و بختیاری توان ایجاد تحول در مباحث اشتغال و درآمدزایی را دارد و اگر متولیان به دنبال استفاده از این ظرفیت هستند باید یک جنبش فناورانه را در بحث معرفی و شناساندن قابلیت‌ها دنبال کنند.
جاودانی با بیان اینکه استفاده نکردن از فناوری اطلاعات، کارآفرینی را به انزوا می‌کشاند، یادآور شد: در چهارمحال و بختیاری ظرفیت‌های کارآفرینی بی‌شماری وجود دارد که اگر از فناوری اطلاعات به نحو شایسته‌ای استفاده شود می‌توان مشکلات ناشی از بیکاری را تا حد زیادی کاهش داد.
وی آمار غیررسمی فروشگاه‌های اینترنتی موجود در استان را بین ۵۰ تا ۷۰ مرکز اعلام کرد و گفت: نقطه کلیدی برای گسترش این‌گونه فروشگاه‌ها و توسعه کسب‌وکارهای خانگی، توسعه اینترنت است تا تعاملات افزایش یابد و کسب‌وکارها نیز رونق بگیرد.
این استاد دانشگاه، تجارت الکترونیک را زیربنای کارآفرینی دانست و یادآور شد: ۲۱ تا ۲۲ درصد خرده‌فروشی‌ها در دنیا از طریق اینترنت انجام می‌شود که سهم ایران در این حوزه تنها یک تا ۲ درصد است که این آمار نشان می‌دهد امکان ۱۰ برابر شدن این نوع کسب‌وکارها در کشور وجود دارد و لازم است به آن توجه شود.
جاودانی آمار بالای فارغ‌التحصیلان بیکار حوزه IT در کشور را نیز یادآور شد و گفت: این آمار در حالی به وجود آمده است که هر شغلی بدون فناوری اطلاعات توان رقابت در جهان امروز را ندارد که باید حلقه اتصال دانش‌آموختگان این رشته‌ها با بازار کسب‌وکار تعریف و ایجاد شود تا بتوان تحول مورد نیاز را در این بخش ایجاد کرد.
به گزارش ایرنا، هفته جهانی کارآفرینی (GEW) بزرگ‌ترین رویداد هماهنگ برای ترویج و ترفیع کارآفرینی در جهان است که نوامبر هر سال برگزار می‌شود که برنامه گرامیداشت این رویداد جهانی از ۱۷ تا ۲۳ آبان همزمان با بیش از ۱۸۰ کشور در ایران نیز در نظر گرفته شده است.
در این رویداد هماهنگ، با تشویق افراد تلاش می‌شود تا نسل جدیدی از کارآفرینان به راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی خود ترغیب شوند.
نظر شما