به گزارش ایرنا، حسن اکبری روز شنبه در نشست خبری که به صورت ویدیوکنفرانسی برگزار شد، افزود: بر اساس آخرین سرشماری صورت گرفته ۲۰۰ هزار راس کل و بز، جبیر و گورخر داریم، سالهاست که آمارها در همین حدود است و افزایش زیادی را نشان نمی دهد در حالی که نیمی از آنها ماده هستند و باید سالی حداقل ۱۰۰ هزار راس افزایش داشته باشیم اما نداریم، بخش کوچکی از افزایش جمعیت توسط گوشتخوران استفاده می شود اما بخش زیادی از آنها شکار می شوند بنابراین عدد شکار غیر مجاز بسیار بالا است چون تعداد اسلحه دست مردم زیاد است و فشنگ هم توزیع می شود.
وی ادامه داد: چالش بعدی که با آن مواجه هستیم تغییر اقلیم است که مرگ خاموش حیات وحش را به دنبال دارد، با توجه به تغییر اقلیم بخش های زیادی از مناطق ما توان خود را از دست می دهند و چه بسا بخش زیادی از دست داده اند، این مساله کوچ های اجباری را به همراه دارد، زمانی که زمین گرم تر می شود پوشش گیاهی نیز از بین می رود، مدلسازی ها نشان می دهد در آینده بخش های زیادی از زیستگاه های مرکزی و شرق کشور را از دست خواهیم داد و برای حفاظت از گونه های این مناطق باید از حالا برنامه ریزی داشته باشیم، مثلا برای گونه ای مانند پلنگ باید در بخش های شمال غرب کشور متمرکز شویم.
اکبری تاکید کرد: برای این منظور نیاز داریم تا در زمینه تاثیر تغییر اقلیم بر مناطق و زیستگاه ها سناریو چینی کنیم اینکه چه کارهایی باید انجام دهیم تا کمترین آسیب متوجه تنوع ژنتیکی مناطق شود، همچنین باید میزان برداشت از رویشگاه ها متناسب انجام شود تا توان مناطق از بین نرود.
وی افزود: چالش بعدی تخریب زیستگاه ها و تغییر کاربری ها است، برای پیشگیری از این موضوع در داخل مناطق حفاظت شده قانون داریم و می توانیم پیشگیری کنیم اما خارج از مناطق حفاظت شده در حال از دست دادن تقریبا تمام زیستگاه های خود هستیم چون قانونی برای حفاظت در این مناطق وجود ندارد از این رو فعالیت های صنعتی، جاده سازی و کشاورزی این مناطق را تهدید می کند.
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ۱۱ درصد خاک کشور مناطق حفاظت شده و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست که در خوش بینانه ترین حالت ۳۰ درصد تنوع زیستی را در خود جای داده است در حالی که باید برای ۷۰ درصد دیگر نیز برنامه داشته باشیم.
وی افزود: سالانه در کمترین حالت بیش از ۸۰ هزار موجود زنده در جاده های کشور زیر چرخ خودروها از بین می روند این عدد بالایی است اما بستر قانونی برای اینکه حداقل مطالبات را در این زمینه داشته باشیم نداریم، بنابراین تخریب زیستگاه ها به بخش زیادی از تنوع زیستی کشور آسیب وارد می کند، از طرفی هم تکه تکه شدن زیستگاه ها باعث می شود تعداد زیادی از گونه ها که قلمرو وسیع دارند با خروج از زیستگاه از بین بروند چون با خطرات زیادی مواجه می شوند که این مساله درباره پلنگ و انواع گوشتخوران بزرگ صدق می کند.
وی تاکید کرد: برای این منظور باید مناطق حفاظت شده خود را افرایش دهیم که البته در این راه با مخالفت دستگاه هایی مواجه می شویم اما به دنبال این هستیم که قانون جامع حفاظت از تنوع زیستی کشور را دنبال کنیم ممکن است زمان بر باشد اما در این قانون به دنبال آن هستیم که هر دستگاهی که در طبیعت فعالیت می کند و به تنوع زیستی آسیب وارد می کند، مسوولیت خود را بپذیرد و در احیا و پیشگیری از این روند اقدام کند که امیدوارم این همراهی را از سوی مجلس و دولت داشته باشیم.
حفاظت را کاملا علمی دنبال می کنیم
وی درباره شکار غیر مجاز گفت: شکار غیر مجاز عموما تابع اخلاق و قوائد خاصی نیست مثلا فرد فقط گونه نر یا حیوان مسن را شکار نمی کند بلکه ماده، بره و حتی حیوان باردار هم شکار می کند، شاید برخی فقط برای لذت، برخی از روی لجبازی و شاید بخش کمی هم از روی فقر این کار را می کنند اما در حال باید بتوانیم این وضعیت را ساماندهی کنیم، برای این منظور در نظر داریم که هم با شکارچیان وارد مذاکره شویم و هم بخش آموزش و فرهنگ سازی را تقویت و مدیریت کنیم، می خواهیم بر روی جوامع محلی کار کنیم، در کشور دهها بلکه صدها هزار کشاورز داریم که به علت حمله حیات وحش به مزارع یا دام هایشان خسارت می بینند که باید بتوانیم تنوع زیستی را در این بخش ها به سمت درآمد زایی ببریم تا منافع آن به جوامع محلی برسد، باید به سمت مشارکت جوامع محلی در حفاظت از تنوع زیستی پیش برویم.
اکبری تاکید کرد: هر شهروندی می تواند در حفظ تنوع زیستی کشور نقش داشته باشد هر چه به سمت مصرف گرایی برویم زیستگاه های بیشتری تخریب می شود، باید بستر درآمد زایی از منابع زیستی مانند توریست را فراهم کنیم تا منافع آن به جوامع محلی بر گردد، در این راه تلاش می کنم که شفاف عمل کنیم، انتشار گزارش های صحیح و مستند را دنبال می کنیم.
وی تصریح کرد: تا جایی که امکان دارد تلاش می کنیم کار غیر علمی انجام ندهیم از این رو در حال مذاکره با دانشگاه ها هستیم تا کار حفاظت کاملا علمی و مستدل پیش برود، چند سالی است مراکز تکثیر گونه های جانوری در استان ها راه افتاده است برای این مراکز هزینه شده و افقی هم برای برخی از آنها نتوانستیم ببینیم، جابجایی حیات وحش، استفاده از بخش خصوص در حفاظت از حیات وحش ، اصلاح مناطق و توجه به گیاهان، خزندگان و بی مهرگان را در برنامه داریم که در این زمینه همکاری را با مراجع دانشگاهی را دنبال خواهیم کرد.
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بیماری حیات وحش هم چالش بعدی است که باید به سمت پیشگیری آن حرکت کنیم چون درمان زیاد جواب نمی دهد برای این منظور در حال مطالبه گری از دستگاه های متولی هستیم که وظیفه واکسیناسیون دام های اهلی را بر عهده دارند.
افزایش مناطق چهارگانه برنامه سازمان محیط زیست است
اکبری گفت: اکنون ۳۰۹ عنوان منطقه حفاظت شده در کشور وجود دارد که بیش از ۱۹ میلیون هکتار مساحت دارد که حدود ۱۱.۶ درصد از خاک کشور را شامل تحت پوشش را به عنوان مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست را شامل می شود، همچنین ۱۳ میلیون هکتار منطقه شکار ممنوع، تالاب ها و ذخیره گاه های زیست کره داریم اما آن بخشی که برای حفاظت از آنها قانون داریم مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست است که همان ۱۱.۶۷ درصد خاک کشور را شامل می شود.
وی افزود: برنامه ما افزایش مناطق چهارگانه است، در مناطق آزاد که خارج از مناطق چهارگانه هستند ابزار قانونی برای پیشگیری از تخریب و نابودی حیات وحش نداریم اگر در مناطق آزاد تخلف شکار اتفاق بیفتد و خبرش به ما برسد برخورد خواهیم کرد، از سوی دیگر هجمه ای که از طریق راهسازی و فعالیت های کشاورزی به زیستگاه های مناطق آزاد وارد می شود و بخش عمده ای از تنوع زیستی کشور را به نابود می کشاند، برنامه چندانی نداریم.
وی با اشاره به تاثیر تغییر اقلیم بر مناطق و زیستگاه ها گفت: بررسی ها نشان می دهد که تا چند دهه آینده بخش هایی از مناطقی که ضعیف تر هستند بر اثر تاثیر تغییر اقلیم توانایی خود را از دست می دهند بنابراین باید به سمت مناطق بهتر با توان بالاتری برویم از این رو اگر سازمان های مرتبط با ما همراهی کنند، عرصه های حفاظتی را افزایش خواهیم داد تا بهتر حفاظت شوند.
پروانه شکار پرنده نظام‌مند می شود
اکبری درباره شکار حیات وحش اظهار داشت: درباره شکار باید چند نکته را روشن کنیم اول اینکه باید ارزیابی دقیقی از وضع موجود داشته باشیم که بر این اساس در حال جمع بندی کارهایی هستیم که در گذشته انجام شده است، دوم اینکه اگر قرار است شکاری انجام شود با این نگاه دنبال می کنیم که از محل درامد آن بتوانیم حفاظت را افزایش دهیم، وضعیت جمعیت گونه ای را بهتر حفظ کنیم، اگر قرار باشد این اتفاق نیفتد باید دوباره در زمینه شکار سناریو چینی کنیم.
به گفته وی در زمینه شکار امسال بعد از ارزیابی و کارهایی که قبلا انجام شد تصمیم گیری خواهیم کرد.
وی گفت: پروانه شکار پرنده با این روندی که سازمان محیط زیست تاکنون صادر کرده موافق نیستیم چون ارزیابی دقیقی از پرندگان نداریم تاکنون هم روال صدور پروانه شکار به این صورت بود که به هر تعدادی که مراجعه می کردند به همان تعداد هم مجوز صادر می شد که قرار است دیگر نظامند شود بر این اساس اول باید وضعیت پرندگان را مشخص کنیم و بعد ظرفیت را بسنجیم و بر اساس آن پروانه صادر کنیم.
نواقص قرق های اختصاصی را برطرف می کنیم
سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در تمام دنیا استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای حفاظت از تنوع زیستی اتفاق می افتد تقریبا بالای ۸۰ درصد زیستگاه های کشور در مناطق آزاد قرار دارد که ما نمی توانیم به آنها رسیدگی کنیم، عمده شکار غیر مجاز هم در این مناطق اتفاق می افتد که عموما بر اساس گزارش های مردمی به سراغشان می رویم، حالا باید این مناطق را رها کنیم؟ باید از ظرفیت بخش خصوصی برای حفاظت از آنها استفاده می کنیم که همان قرق های اختصاصی است، حال اینکه نحوه وگذاری و مدیریت قرق های اختصاص اشکالاتی دارد را می پذیریم که در این راستا می خواهیم به روشی برسیم که کمترین خطا را داشته باشیم.
وی افزود: اکنون تعدادی قرق های اختصاص داریم که قبلا درخواست دادند و کار کردند، برای حفاظت از آن عرصه ها هزینه کرده اند و افزایش جمعیت گونه های جانوری نیز داشتند و کاملا مستند است ما هم باید هزینه آنها تامین کنیم بنابراین در خصوص قرق های اختصاصی باید طوری عمل کنیم که در اجرای آن با شکست مواجه نشویم.
اکبری ادامه داد: در واقع برنامه داریم که برای حفاظت در مناطق آزاد از بخش خصوصی کمک بگیریم که در نظر داریم از تمام روش ها استفاده کنیم؛ یکی از انها قرق های اختصاصی است، این نوع حفاظت در سال ۱۳۴۶ پیش بینی شده که بر اساس قانون مرتبط با آن تعیین شد که منطقه ای برای مدتی در اختیار متقاضی قرار گیرد اما هیچ گونه حق مالکیتی نخواهد داشت، شاید عنوان قرق کلمه سنگینی باشد اما کلمه ای است که در قانون آمده است.
غذا دادن به سگ های بی صاحبی کار درستی نیست
وی با اشاره به معضلاتی که سگ های بدون صاحب به وجود می آورند گفت: اگر بخواهیم صرف با نگاه اخلاقی محض مدیریت سگ های بی صاحب را پیش ببریم دچار مشکلات بزرگتری می شویم، سگ ها مخزن ویروس هاری هستند و اگر چرخش این ویروس اتفاق بیفتد نه تنها به حیات وحش بلکه به انسان هم آسیب وارد می کند، غذا دادن به این حیوانات کار درستی نیست و دست بردن در چرخه طبیعی زندگی آنها است که به تکثیر بیشتر آنها کمک می کند.
سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهارداشت: مدیریت سگ های بدون صاحب بر اساس دستورالعمل موجود که از سوی وزارت کشور تبیین شده در داخل شهرها بر عهده شهرداری ها و خارج از شهرها بر عهده بخشداری ها است.
ظرفیت وزارت جهاد در بخش استانی در زمینه مرجعیت تنوع زیستی ضعیف است
وی درباره واگذاری مرجعیت تنوع زیستی از سازمان محیط زیست به وزارت جهاد کشاورزی گفت: هر چند مجموعه ای مانند وزارت جهاد کشاورزی در سطح کلان می تواند امکانات خوبی را برای مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به کار بگیرد اما در استان ها مجموعه های جهاد کشاورزی عمدتا کارشان اجرا و حمایت از کشاورز است بنابراین در استان ها این امکانات کمتر در اختیار مرجعیت تنوع زیستی قرار می گیرد بنابراین در این زمینه خروجی نمی بینیم.
وی افزود: همان سالی که مرجعیت تنوع زیستی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد یک تا دو سال در سالگرد واگذاری جلسه ای برگزار می کردند که آنهم از محیط زیست در آن جلسه صحبت می کردند بنابراین ظرفیت آموزشی این کار در استان ها بسیار محدود است و به محیط زیست بیشتر مرتبط است که در حال بررسی این مسائل هستیم.
اکبری ادامه داد: قطعا اگر محیط زیست سالمی نداشته باشیم زندگی سالمی هم نخواهیم داشت، وقتی حال پلنگ خوب است یعنی حال طعمه های آن خوب است و این یعنی اینکه پوشش گیاهی در شرایط خوبی قرار دارد بنابراین مرجعیت تنوع زیستی جایگاه مهمی دارد که بر این اساس قرار است با وقت و قدرت بیشتری مسائل را دنبال کنیم با نگاه علمی تر از تمام ظرفیت های علمی کشور کمک بگیریم تا بر چالش ها غلبه کنیم.
امسال مجوزی برای مالچ پاشی به سازمان جنگل ها داده نشده است
سرپرست معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره مالچ پاشی گفت: در سال ۱۳۹۹ اعتباری برای مالچ پاشی در اختیار سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری قرار گرفت و قرار شد از سازمان محیط زیست نیز مجوز گرفته شود، اما مالچ پاشی انجام نشد و این اعتبار ماند و هزینه نشد در نهایت ستاد ملی مقابله با گرد و غبار در سازمان حفاظت محیط زیست توافق کرد در سطح بسییار محدود بین یزد و طبس که امکان کار بیولوژیک وجود ندارد و حرکت ماسه های روان زیاد است انجام شود.
وی افزود: بعد از آن هیچ مجوزی امسال به سازمان جنگل ها داده نشده و فعلا هم برنامه ای برای این کار نداریم، تصمیم گیری نهایی که اتفاق خواهد افتاد در ستاد مقابله با گرد و غبار خواهد بود؛ تاکنون سازمان محیط زیست مجوزی نداده و فکر نمی کنم برای مالچ های نفتی هم مجوزی بدهد.
واگذاری در مناطق حفاظت شده ممنوع است
اکبری گفت: زمانی که مناطق حفاظت شده افزایش یابد حداقل مانع تغییر کاربری ها می شویم، اکنون ۳۰۹ منطقه حفاظت شده داریم که قطعا خطاهایی در مدیریت آنها وجود دارد، اما باید اقدامات خوب را هم ببینیم، در این زمینه باید در نقطه ای با برخی دستگاه ها به تعادل برسیم چون در غیر اینصورت دیگر با هیچ منطقه ای برای حفاظت شده با ما موافقت نمی کنند.
وی تاکید کرد: شاید مثلا در منطقه ای مشکلاتی وجود داشته باشد اما نباید آنرا به تمام مناطق تعمیم دهیم، در ماده ۱۶ قانون حفاظت و بهسازی، واگذاری مناطق حفاظت شده ممنوع شده است برای شرایط خیلی خاص ممکن است بتوانیم بهره برداری عرصه را در اختیار قرار دهیم، اما در مناطق آزاد هیچ کدام از این ابزارهای قانونی را نمی توانیم اعمال کنیم اما وقتی حفاظت شده می شود این ابزارها کارایی دارند بنابراین، این خودش مدیریت است.
اکبری گفت: برای بحث چرای دام در خیلی از استان ها ورود کردیم، دام چند برابر ظرفیت مناطق چرا می کند، واکسیناسیون دام ها در مناطق حفاظت شده تقریبا ۱۰۰ درصد انجام شده است اما در مناطق آزاد این اتفافات نمی افتد.
ایجاد مناطق بینابینی برای کاهش اثرات تغییر اقلیم بر مناطق حفاظت شده
وی درباره تاثیر تغییر اقلیم توضیح داد: به علت تغییر اقلیم در برخی مناطق از ۱۰ درخت بادام کوهی ۸ درخت خشک شده است، بنابراین تغییر اقلیم جدی است، علم می گوید ما دچار تغییر اقلیم شده ایم، گزارش سازمان های جهانی نشان می دهد که در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد دمای سطح زمین نسبت به سال گذشته ۴ درجه افزایش یافته است بنابراین طبییعی است که پوشش گیاهی دوام نمی آورد، مدلسازی نشان می دهد که بر اثر تغییر اقلیم زیستگاه های پلنگ در ۱۰ سال آینده از بین خواهد رفت.
وی گفت: تغییر اقلیم یک چالش جهانی و موضوع بسیار پیچیده ای است که بر روی اقتصاد و امنیت غذایی اثر می گذارد و امری اجتناب ناپذیر است اما اینکه اثرات آنرا بر زیستگاه ها کمتر کنیم در این فکر هستیم که برای مناطق حفاظت شده مناطق بینابینی تعریف کنیم جاهایی که فکر می کنیم اثرات تغییر اقلیم زودتر آشکار می شود کریدوری تعریف کنیم تا ذخایر آسیب نبینند.
وی تاکید کرد: مساله بعدی تجدید نظر در برداشت از مراتع است به همین میزان که رویش کم می شود باید برداشت گیاهان نیز کاهش یابد که می تواند با کاهش دام همراه باشد، انجام طرح های معیشتی هم می تواند در حفاظت از عرصه های طبیعی تاثیرگذار باشد که در فکر اجرای ان با همکاری دستگاه های مرتبط هستیم.
اکبری تاکید کرد: بنابراین باید مدیریت خود را در راستای حفاظت از عرصه های طبیعی تقویت کنیم تا کمترین آسیب به تنوع زیستی کشور وارد شود، قرار است جایی که خطوط ما قرمز است و مسائلی که به محیط زیست آن صدمه می زند ایستادگی کنیم، الان سازمان محیطزیست در واگذاری معدن در خارج از مناطق حفاطت شده دخالتی ندارد و به سازمان جنگل ها بر می گردد.
وی درباره معدنکاوی در کوه سفید گفت: بر اساس قانون ۲۴ اصلاح معادن در خارج از مناطق از ما استعلام نمی شود تا ما بخواهیم نظر دهیم با این حساب طبق قانون خاک و هوا ضوابط فعالیت معادن تا چند ماه دیگر نهایی می شو تا بر اساس آن بتوانیم در خصوص نحوه عملکرد نظر بدهیم.
وی تاکید کرد: مناطق حفاظت شده نسبت به مناطق آزاد دارای کمترین تعارض است اگر هم جایی تعارض دارد بیشتر در حاشیه شهرها و روستاها است.
افزایش شکار همزمان با شیوع کرونا
اکبری درباره اینکه کرونا چه تاثیری بر روند شکار گذاشته است گفت: به صورت مقطعی که تعطیلات بیشتر شده بود شکار نیز افزایش یافته بود، افراد تعطیل بودند اسلحهه و فشنگ هم داشتند بنابراین به طبیعت می رفتند و شکار می کردند از این رو به صورت مقطعی در برخی مناطق شکار افزایش یافته بود.
وی درباره تلفات طاعون نشخوار کنندگان گفت: در سال ۹۹ در ۸ منطقه بر اساس آمار ۷۰۰ راس تلفات داشتیم، امسال تاکنون ۳۱۵ راس کل و بز و قوچ و میش در ۱۰ منطقه تلفات داشتیم، قطعا این تمام تلفات نیست این تعداد لاشه هایی است که همکاران پیدا و دفن می کنند، قطعا تلفات بسیار بیشتر است، سال های قبل در مناطقی حدود هزار و ۵۰۰ راس تلفات هم داشتیم که راه کم کردن آن رفتن به سمت پیشگیری است که باید واکسیناسیون کامل شود.
نظر شما