سخنی به مناسبت چهلمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی

به گزارش عصر شنبه ایرنا، در بخشی از این یادداشت آمده است: یکی از این عالمان ربانی که در عصر دوران ما بسیار درخشنده و اثرگذار بوده حضرت آیت الله علامه سید محمد حسین طباطبایی (رض) صاحب تفسیر شریف المیزان است و هم اکنون چهل سال از رحلت این عالم بزرگ می گذرد.

یادداشت ادامه یافته است: استاد شهید مرتضی مطهری که خود از برجسته ترین شاگردان علامه طباطبایی است در توصیف او می گوید: او مرد بسیار عظیم و جلیل القدری است، مردی است که صد سال دیگر باید بنشینند و آثار او را تجزیه و تحلیل کنند و به ارزش او پی ببرند، این بیان شهید مطهری حاکی از آن است که علامه طباطبایی مختص زمان خود نبوده است، بلکه او شخصیتی ماندگار در عالم اسلام و قرآن است که نام او و تفسیرش همیشه باقی خواهد ماند و آیندگان بیشتر از معارف او بهره مند خواهند شد.

یادداشت می‌افزاید: از زمانی که شهید مطهری این بیان را داشته، حدود ۴۵ سال می‌گذرد و دقیقا در این مدت سیر صعودی آشنایی جوامع حوزوی و علمی را با افکار و آرای شخصیت علامه طباطبایی شاهد هستیم و هنوز این ظرفیت کامل نشده و امیدواریم در سال‌های آینده درخشش تفسیر المیزان و دیگر آثار علمی و سلوک اخلاقی عملی و عرفانی این عالم بزرگ هر چه بیشتر جهانیان و مشتاقان دانش و هدایت را از خرمن معارف گرانسنگ خود مستفیض فرماید.

همچنین نویسنده این یادداشت آثار علامه را نیز مورد توجه قرار داده و یادآور شده است: علامه طباطبایی یکی از دست پروردگان مکتب اهل بیت (ع) و نمونه‌های عالی حوزه‌های علمی شیعی و موجب افتخار برای عالم اسلام و تشیع است، او در مدتی که در نجف اشرف تحصیل کرد از محضر عالمان بزرگی چون حضرات آیات سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی، سید محمد حجت کوه کمری، سید ا بوالقاسم خوانساری و سید علی قاضی طباطبایی کسب فیض کرد و پس از ۱۰ سال به تبریز بازگشت و در روستای شاد آباد به زراعت و کشاورزی مشغول شد البته در این مدت به کار علمی هم مشغول بود و برخی از کتاب‌ها و رساله‌های علمی ایشان مربوط به همین دوره است و نگارش تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن را آغاز کرد که ناتمام ماند.

یادداشت ادامه یافته است: این اثر از اول قرآن تا پایان سوره یونس را در بر می‌گیرد و به زبان عربی است و توسط ناشران بیروتی چاپ و منتشر شده است.

در بخش دیگری از این یادداشت با اشاره به هجرت علامه طباطبایی به قم خاطرنشان شده است: همت اصلی ایشان پرکردن خلاءهای موجود در حوزه‌های علمیه بود که به تشخیص ایشان تفسیر قرآن و دروس فلسفی از جمله نیازهای آن دوران بوده و آنقدر بر این مبنا پیش رفت که او را احیاگر علوم عقلی و تفسیر قرآن در حوزه های علمیه می‌دانند.

درادامه یادداشت آمده است: نگارش تفسیر المیزان در مدت قریب ۲۰ سال و همچنین تالیف کتاب‌های بدایة الحکمه، نهایة الحکمه، اصول فلسفه و روش رئالیسم، شیعه در اسلام، سنن النبی (ص)، حاشیه بر کفایة الاصول و ده‌ها رساله علمی در موضوع‌های مختلف از فایده‌های دوران اقامت علامه طباطبایی در قم است.

همچنین بخشی از این یادداشت به شاگردان علامه اختصاص یافته و آمده است: تربیت شاگردانی عالم و فاضل و مهذب از ویژگی‌های برجسته علامه طباطبایی است که کمتر عالمی را می‌توان یافت که این‌قدر شعاع وجودی‌اش گسترده باشد به‌طوری که بسیاری از بزرگان امروزی و دیروزی حوزه‌های علمیه از شاگردان ایشان محسوب می‌شوند که نگاهی به اسامی بخشی از آنها این معنا را کاملا به اثبات می‌رساند که عبارتند از شهید آیت الله مرتضی مطهری، شهید آیت الله سید محمّد حسین بهشتی، شهید محمد مفتح، شهید سید مصطفی خمینی، شهید محمد جواد باهنر و حضرات آیات و حجج اسلام آقایان سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، سید عزالدین زنجانی، حسینعلی منتظری، مهدوی کنی، فاضل لنکرانی، حسن زاده آملی، محمد تقی مصباح یزدی، سید علی خامنه‌ای، عبدالله جوادی آملی، حسین نوری همدانی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، محمد یزدی، حسین مظاهری، شبیری زنجانی، سید هاشم رسولی محلاتی، یحیی انصاری، ابراهیم امینی، سید محمد علی موحد ابطحی، طاهری خرم آبادی، امام موسی صدر، اکبر هاشمی رفسنجانی، عزیز الله خوشوقت، محمدی گیلانی، ربانی شیرازی، صادقی تهرانی، علی قدوسی، سید محمد ضیا آبادی، سید عبدالله فاطمی نیا، عباس محفوظی، سید مهدی حسینی روحانی، مجتبی تهرانی، حسین شب زنده دار، سعادت پرور، عبدالعلی فقهی و ده‌ها شاگرد عالم و ممتاز دیگر از نتایج وجودی حضرت علامه طباطبایی در حوزه علمیه محسوب می‌شوند.

نگارنده همچنین خاطرنشان کرده است: پرتو وجود علمی علامه طباطبایی تنها به حوزه‌های علمی محدود نمی‌شد بلکه شعاع علمی ایشان، استادان بزرگ دانشگاه‌ها و محافل علمی آن روز را هم در بر می‌گرفت که حضور ۲۰ ساله علامه طباطبایی در مهمترین جلسه‌های علمی فلسفی استادان دانشگاه‌های تهران و با شرکت پروفسور هانری کربن فیلسوف مشهور فرانسوی که شیفته علامه طباطبایی شده بود و سفرهای متعدد به ایران داشت و از محضر علامه طباطبایی بسیار کسب فیض کرد و حتی آثار ایشان را به غرب و اروپا برد از جلوه‌های حیات علمی علامه طباطبایی به حساب می‌آید.

یادداشت حاکیست: بخشی از گفت وگوهای علمی علامه طباطبایی و پروفسور هانری کربن سال‌ها پیش از انقلاب به همت شهید محمد جواد باهنر و مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در مجله‌ای به نام مکتب تشیع به چهار زبان فارسی، عربی، فرانسوی و انگلیسی چاپ و منتشر شده و دیگر آثار و خروجی‌های این محافل علمی نیز توسط استادان بزرگ آن روز در داخل و خارج کشور انتشار یافته است.

در بخش دیگری از این یادداشت با اشاره به عشق و ارادات علامه طباطبایی به اهل بیت(ع) تصریح شده است: از همه اینها که بگذریم عشق و ارادت علامه طباطبایی به آستان امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) بسیار عالی و مثال زدنی است و داستان‌های زیادی در این زمینه نقل شده است.

 یادداشت ادامه یافته است: او در مجالس روضه خوانی اهل بیت بسیار عاشقانه شرکت می‌کرد و با تمام وجود می‌گریست و حتی حاضر بود تمام ثواب تفسیر المیزان و دیگر آثار علمی‌اش را با یک بیت شعری که مثلا ایرج میرزای شاعر که در رثای حضرت علی اکبر (ع) امام حسین (ع) سروده است، عوض کند و این نهایت عشق و دلدادگی ایشان را به آن حضرت را می رساند.

علامه سید محمدحسین قاضی طباطبایی تبریزی، نویسنده تفسیر المیزان، فقیه، فیلسوف، عارف، حکیم و از بزرگترین مفسران قرآن کریم بود که در ۲۴ آبان ماه ۱۳۶۰ دارفانی را وداع گفت و پیکر مطهرش در حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.