برگ اکالیپتوس حاوی فلاوونوئیدها و تانن‌هاست و هزاران سال است در طب چینی‌ها، هندی‌ها، یونانی‌ها و سایر نقاط اروپا برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از اکالیپتوس استفاده می‌شود. پس از فرایندهای تبخیر و تقطیر برگ اکالیپتوس، روغنی به‌دست می‌آید که مایعی بی‌رنگ با بوی چوبی، شیرین و قوی است. روغن اکالیپتوس حاوی یک ترکیب شیمیایی به‌نام اوکالیپتول است. فلاونوئیدها آنتی اکسیدان های گیاهی هستند و تانن‌ها نیز ترکیباتی هستند که به کاهش التهابات کمک می‌کنند.
دکتر نگار قناعتیان روز سه شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: اگر از هر داروسازی در مورد ترکیبات خطرناک موجود در داروخانه با قابلیت بالقوه سم‌زایی سؤال کنیم، کمتر کسی محلول بخور اکالیپتوس را نام می‌برد. چرا که استفاده از این گیاه به شکل بخور کاملاً ایمن و بدون هیچ گونه خطر نگران‌کننده‌ای است.
وی افزود: کافی است فردی که سرماخورده و پزشک همزمان شربت دیفن هیدرامین، تعدادی قرص و کپسول دیگر و همین طور بخور اکالیپتوس برایش تجویز کرده، اشتباه کند و ۵ سی‌سی به قدر یک قاشق مرباخوری از اکالیپتوس که اتفاقاً بسته‌بندی کاملاً مشابه شربت‌ها را دارد به جای دیفن هیدرامین میل کند؛ آن وقت است که این گیاه معجزه‌گر در شکل بخور تبدیل به سم خطرناکی در حالت خوراکی می‌شود.
وی اظهار کرد: محدوده سم‌زایی محلول اکالیپتوس در مسمومیت خوراکی از مقادیر بیشتر از ۴ سی‌سی در برخی منابع تا دز کشنده ۰.۰۵ تا ۰.۵ سی‌سی به ازای هر کیلوگرم وزن در بزرگسالان ذکر شده است و این به آن معنی است که خطر بروز مسمومیت و حتی مرگ با مقادیر کم خوراکی هم وجود دارد.
کارشناس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جهرم اظهار کرد: اگر چه ممکن است برخی از کودکان پس از خوردن محلول اکالیپتوس بدون علامت باشند، ولی گزارش شده که مصرف خوراکی به اندازه یک قاشق چای خوری هم می‌تواند سبب بروز علائم مسمومیت حاد در بیماران شود.
وی تصریح کرد: محلول اکالیپتوس دارای جذب بالایی از دستگاه گوارش است و مصرف همزمان شیر و یا غذا با این ماده، سبب افزایش جذب آن خواهد شد؛ بنابراین به هیچ عنوان نباید به بیمار شیر خورانده شود. علائم مسمومیت گوارشی که معمولاً جزو اولین علائم هستند، شامل دردهای شکمی، اسهال و استفراغ است.
قناعتیان تأکید کرد: نکته بسیار مهم، اثر تضعیف کننده اکالیپتوس بر روی سیستم اعصاب مرکزی است. این اثر در مواردی با شروع سریع، در طی ۳۰ دقیقه نخست و در مواردی به صورت تأخیری، درطی ۴ ساعت اول بعد از مصرف خوراکی اتفاق می افتد و می‌تواند موجب تنگی نفس، آپنه، کاهش سطح هوشیاری، خواب آلودگی، تشنج و کما در بیمار شود. این علائم ممکن است تا ۳ روز بعد نیز ادامه داشته باشد.
کارشناس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جهرم ابراز کرد: در صورت وقوع این مسمومیت، انتقال سریع بیمار به نزدیک‌ترین مرکز درمانی، صرف نظر از داشتن یا نداشتن علائم بالینی و مقدار مصرف، انجام اقدامات اولیه و نگهدارنده بسیار اهمیت دارد.
شهرستان جهرم در فاصله ۱۹۳ کیلومتری از جنوب شرق شیراز قرار دارد.
نظر شما