محمد یزدانی نسب روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در خصوص تاثیر مشارکت‌های مردمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی اظهار داشت: تاثیر مشارکت‌های اجتماعی در کاهش آسیب‌های اجتماعی را از دو منظر می‌توان نگریست.
وی تصریح کرد: در وهله نخست تاثیر مشارکت‌کنندگان فعالیت‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی و در درجه دوم، تاثیر مشارکت سمن‌ها (سازمان‌های مردم نهاد)، اتحادیه‌ها، خیریه‌ها و در حقیقت سازمان یا نهاد مشارکتی مربوطه بر کاهش آسیب‌های اجتماعی.
یزدانی نسب ادامه داد: از منظر نخست باید گفت، انسان یک موجود اجتماعی است و اغلب آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد، طلاق و خشونت (که به عنوان یک معلول نگریسته می‌شود) باید حاصل یک وضعیت اجتماعی تلقی شود، اما مشارکت جمعی می‌تواند علل را برجسته کند.
وی توضیح داد: انسان به عنوان یک موجود اجتماعی، در صورت جدا شدن از گروه‌های اجتماعی، قطع ارتباطات و تعاملات اجتماعی، منفرد و منزوی شده و در این شرایط مستعد آسیب‌های متعددی خواهد شد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تحقیقات داخلی و خارجی یادآور شد: در حوزه آسیب‌های اجتماعی نیز مشاهدات متعدد نشان می‌دهد، اغلب متخلفان و به دام افتادگان آسیب‌ها، اجتماعی نبوده و به دلایل مختلف، از پیوندهای اجتماعی گسسته و پیوندهای جدیدی را هم جایگزین نکرده‌اند.
یزدانی نسب افزود: اما حضور در اجتماعات و مشارکت‌های گروهی، سبب نشاط و سرزندگی شده و احساس تعلق نسبت به گروه نیز سبب می‌شود، شخص علایق و سلایق شخصی خود را در نهاد مربوطه دنبال و این امر در گام نخست بر آسیب‌های اجتماعی تاثیرگذار است.
این تحلیلگر اجتماعی تصریح کرد: بر این اساس، اولین پیامد مشارکت اجتماعی را (فارغ از تاثیر مستقیم مشارکت‌های مردمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی) باید دور کردن مشارکت‌کنندگان از آسیب‌های اجتماعی دانست.
وی خاطرنشان کرد: در حقیقت پیوند با گروه، فعالیت‌های گروهی و مشارکت جمعی سبب می‌شود، اضطراب و استرس و... به عنوان زمینه‌ساز برخی آسیب‌های اجتماعی در یک جامعه کنترل شود، اما برجسته‌سازی نقش این مشارکت نباید مانع از حمایت قدرت‌مردان شود.
نظام فرهنگی و سیاسی مردم را به فعالیت‌های جمعی ترغیب کند
یزدانی نسب تاکید کرد: بنابراین نظام فرهنگی و سیاسی هر جامعه باید مردم را به فعالیت‌های جمعی ترغیب کند. این فعالیت‌های اشتراکی دور از دسترس نبوده و از طریق دانشگاه، کارخانه، شرکت، بازار و... هم می‌تواند به انجام برسد. دولت‌ها نیز با تقویت نگاه مبتنی بر اعتماد می‌توانند از این فعالیت‌ها استقبال کنند.
وی با اشاره به مولفه حمایت اجتماعی ادامه داد: در خصوص تاثیر مشارکت‌های مردمی بر کاهش آسیب‌های اجتماعی همچنین باید گفت، با توجه به وضعیت اقتصادی امروز، حمایت اقتصادی نهادهای مردمی نیز در قالب سمن‌ها، خیریه‌ها و... هم حائز اهمیت بوده و پایگاه اجتماعی و اقتصادی ضعیف جامعه بیش از دیگر طبقات جامعه مستعد این فعالیت‌ها است.
یزدانی نسب تصریح کرد: بنابراین سازمان‌ها و انجمن‌های مردمی با کمک و پشتیبانی‌های عاطفی، روانی، اجتماعی و اقتصادی اقشار متعدد جامعه بخشی از مشکلات این گروه‌ها را کاهش داده و این امر بر کاهش آسیب‌های اجتماعی یک جامعه نیز موثر خواهد بود، اما این مساله نباید سبب شود که همه وظایف و مسئولیت‌ها به عهده این گروه‌ها باشد.
وی توضیح داد: برای نمونه، به هنگام وقوع بلایای طبیعی همچون سیل و زلزله نهادهای رسمی هم امور خیریه را دنبال می‌کنند، این عمل در ذات خود بسیار ارزشمند است، اما نظام مدیریتی هر کشور باید بستر آسیب‌ها را نیز از بین برده و بر اصل پیشگیری هم متمرکز باشد.
ضرورت حذف نگاه آسیب‌محور در مشارکت‌های اجتماعی
یزدانی نسب با اشاره به اهمیت مدیریت مشارکت‌های جمعی نیز یادآور شد: بهره‌گیری از مشارکت‌های مردمی به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی باید مبتنی بر یک نگاه جامعه‌محور باشد. نگرش آسیب‌محور در این مساله آسیب‌ها را افزایش دهد.
وی توضیح داد: برای نمونه، مشاهده و گزارش اعتیاد یک همسایه به نیروی انتظامی و... می‌تواند باعث تشدید این آسیب شود، اما بر اساس نگاه جامعه‌محور می‌توان اعتیاد این شخص را به عنوان یک مشکل (بیماری) نگاه کرد و با جذب او در سمن‌ها بیمار را حمایت کرد.
دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: این رویکرد در مشارکت‌های مردمی می‌تواند بر آسیب‌های اجتماعی اثرگذار و مشکلات اجتماعی یک کشور را کاهش دهد.
به گزارش ایرنا، مشارکت فرایند به کارگیری توانمندی‌های فردی و گروهی ذینفعان برای دستیابی به یک هدف جمعی است که در آن، رفتار آگاهانه، خواست گروهی، پذیرش جمعی، انتخاب و نیازهای مشارکت حائز اهمیت است.
نظر شما