حفاظت و ایمنی، سپر مبارزه با قاتل خاموش

به گزارش ایرنا طبق بررسی‌های انجام شده خراسان رضوی در زمره استانهایی است که آمار فوتی‌های ناشی از گازگرفتگی در آن بالا است و به وضعیتی هشدار دهنده رسیده است.
در حال حاضر استانهایی همچون تهران، آذربایجان شرقی، فارس، البرز، مرکزی و خراسان رضوی در صدر آمار فوتی‌های ناشی از گازگرفتگی در کشور قرار دارند.
همه ساله همزمان با سرد شدن هوا، خبرهای تلخی از مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز کربن مونوکسید منتشر می‌شود، در حالی که با کمی دقت و توجه به ایمنی و حفاظت‌ها در استفاده از وسایل گرمایشی، می‌توان از بروز حوادث تلخ و مرگبار گازگرفتگی پیشگیری کرد.

علائم گازگرفتگی 

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مونوکسید کربن گازی بی رنگ و بو است و بیشتر افراد در ابتدا انتشار آن را احساس نمی‌کنند و بر اثر تنفس مقدار فراوان گاز مونوکسید یا جذب آن از راه پوست، این ماده وارد خون می‌شود و به جای اکسیژن وارد ارگانهای حیاتی بدن، چون قلب، مغز و شُش‌ها شده و باعث مرگ افراد می‌شود.
دکتر علی یزدانی افزود: عمده‌ترین منبع تولید گاز منوکسید کربن، سوخت ناقص نفت و گاز است، اما این گاز می تواند بر اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی بخصوص در محیط‌های دربسته و فاقد اکسیژن، تولید شود.
وی با بیان اینکه علایم و نشانه‌های مسمومیت با گاز مونوکسید کربن می‌تواند به صورت بسیار متفاوت در افراد ظاهر شود، افزود: در برخی موارد علایم و نشانه‌های مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به صورت اختلالات گوارشی مانند تهوع و ‏استفراغ در فرد ظاهر می‌شود.
وی ادامه داد: تماس طولانی فرد با منوکسیدکربن منجر به علائم شدیدتر شامل سردرد، گیجی، ضربان شدید شقیقه ها، ‏وزوز گوش و خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، تپش قلب، کاهش هوشیاری، آسیب دائمی عصبی، کما و در نهایت مرگ می‌ شود.
دکتر یزدانی خاطرنشان کرد: تماس طولانی مدت با مقادیر کمتر گاز منوکسید کربن که اغلب در اثر زندگی در شهرهای با هوای آلوده رخ می‌دهد، می تواند فرد را به بیماری های قلبی- عروقی مبتلا ‏سازد.
رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: علایم مسمومیت با منوکسیدکربن در کودکان تهوع، استفراغ و اسهال است که با مقادیر پایین‌تری از ‏منوکسیدکربن خود را نشان می دهد، تماس طولانی مدت با گاز مونوکسید کربن به ویژه در کودکان، می‌تواند با بروز ‏اختلالات رفتاری و کاهش حافظه و ضریب هوشی آنان همراه باشد‎.
وی اظهار داشت: با رعایت نکات ایمنی می توان از بروز مسمومیت با گاز منوکسید کربن جلوگیری کرد و به افرادی که دچار مسمومیت شده‌اند، کمک های اولیه ضروری را ارائه داد.
دکتر یزدانی گفت: اولین اقدام در برخورد با فردی که دچار گازگرفتگی شده است، انتقال وی به هوای آزاد است. در ‏صورت قطع تنفس بیمار مسموم با مونوکسید کربن و گازهای دیگر، باید بلافاصله با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت.

تمرکز بیشتر فوتی های ناشی از گازگرفتگی در نیمه دوم سال 

مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی گفت: سال گذشته ۶۹ نفر در استان بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان باخته‌اند که ۵۶ مورد از این مرگ ها مربوط به نیمه دوم سال بوده است.

دکتر آریا حجازی افزود: مسمومیت با گاز منوکسید کربن و فوتی‌های ناشی از گازگرفتگی با آغاز فصل سرما در همه مناطق کشور افزایش می‌یابد که عدم توجه به ایمنی و حفاظت در استفاده از وسایل گرمایشی از مهم‌ترین علل این حوادث دردناک به شمار می‌رود.
وی بیان کرد: در نیمه نخست امسال نیز ۱۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن در خراسان رضوی جان باخته‌اند که ۱۰ نفر از آنان مرد و پنج نفر زن بوده‌اند.
وی تاکید کرد: علت بسیاری از مرگ و میرهای ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن، بی‌توجهی به رعایت نکات ایمنی است، این درحالی است که با یک بررسی ساده و رعایت برخی نکات ایمنی، چنین جان افراد به خطر نمی‌افتد.

قربانیان گازگرفتگی در مشهد 

معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد گفت: در ۱۰ سال گذشته هزار و ۱۰۸ حادثه مرتبط با گازگرفتگی به آتش نشانی مشهد اعلام شده است که از این تعداد ۱۴۰ نفر دچار مسمومیت شده و متاسفانه ۱۳۳ نفر آنان بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان باخته‌اند. 

آتشپاد دوم مهدی رضایی افزود: از ابتدای سال گذشته تاکنون از بین ۲۴۴ ماموریت انجام انجام شده مرتبط با حوادث مسمومیت با گاز منوکسید کربن، ۱۰  شهروند در مشهد جان خود را از دست داده‌اند.
به گفته وی، در عملیات انجام شده ۵۴ فرد دچار گازگرفتگی نجات یافته‌اند، این در حالی است که برخی از ماموریت‌های آتش نشانی نیز مسموم نداشته است.
وی گفت: همچنین پارسال ۱۸۸ ماموریت گازگرفتگی به سازمان اعلام شد که ۳۵ نفر در این عملیات ها نجات یافتند، امسال نیز تاکنون ۵۶ ماموریت در این خصوص انجام شده که ۱۹ نفر در این عملیات نجات یافته اند.
رضایی خاطرنشان کرد: با توجه به فرارسیدن فصل سرما، شهروندان باید در انتخاب دودکش مناسب دقت لازم را داشته باشند و قبل از فعال کردن سیستم‌های سرمایشی، مسیر خروجی و دودکش را چک کنند.
توصیه های ایمنی را جدی بگیرید

معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد در خصوص نکات ایمنی مهم در مورد نصب وسایل گازسوز در فصل سرما، گفت: حوادث مرتبط با گازگرفتگی با کاهش دما و سرد شدن هوا و استفاده هموطنان از وسایل گرمایشی افزایش می‌یابد، در نتیجه توصیه‌های ایمنی را برای پیشگیری از تبعات این حوادث مرگبار باید جدی گرفت.
رضایی افزود: از جمله توصیه های پیشگیرانه برای جلوگیری از گازگرفتگی و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن و مرگ خاموش می‌توان به استفاده از سیستم‌های آشکارساز و هشداردهنده نشت گاز مونوکسید کربن (CO-detector) دارای تاییدیه یا نشان استاندارد اشاره کرد.

وی گفت: اگر شهروندان از وسایل شعله دار نظیر انواع بخاری‌های گازی، نفتی، شومینه، آبگرمکن و پکیج استفاده می‌کنند، هرگز تمام راههای ورودی هوا را نبندند و حتماً مسیر مناسبی را برای ورود اکسیژن و هوای تازه به محیط در نظر بگیرند.
وی تصریح کرد: پکیج، مقدار زیادی اکسیژن مصرف می‌کند و در صورت تامین نشدن هوای مورد نیاز، به سرعت محیط را، به ویژه در منازل با متراژ کم، با کاهش اکسیژن مواجه می‌کند، پس ضروری است این وسیله در خارج از منزل و در محیطی مناسب که به فضای آزاد راه دارد، نصب شود.
آتشپاد رضایی گفت: شهروندان قبل از نصب بخاری نیز از باز بودن مسیر دودکش‌های داخل دیوار اطمینان حاصل کنند؛ به این منظور می‌توانند از سطح پشت بام یک وزنه کوچک را با ریسمان به داخل دودکش بفرستند که اگر تا انتها پایین آمد، نشان دهنده باز بودن مسیر است، دودکش‌های داخل دیوار از جنس سیمانی بوده و باید تا انتهای ارتفاع ساختمان بالا رفته و از سطح بام نیز ۱۵۰ سانتی‌متر بالا آمده باشد و در انتها کلاهک اچ (H) بر روی آن نصب شده باشد.
معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهد با بیان اینکه باید از به کاربردن دودکش‌های مشترک برای ۲ یا چند وسیله و یا تغییر دادن اندازه دهانه خروجی دودکش‌ها خودداری شود، افزود: گاهی مشاهده می‌شود که افراد، دهانه خروجی دودکش های روی دیوار را با ایجاد موانعی کوچک می‌کنند که به اصطلاح هوای گرم کمتری خارج شود که این عمل باعث انباشت گازهای خطرناک داخل دودکش و انتشار آن به داخل محل می‌شود.
رضایی همچنین به شهروندان توصیه کرد که از قرار دادن انتهای دودکش‌ها در فضای درز انقطاع ساختمان خودداری کنند، زیرا این گاز به سادگی از ترک ها و شکستگی‌های روی دیوار حتی در واحدهای دیگر وارد منزل می‌شود و از قرار دادن انتهای دودکش‌ها در سطل آب نیز خودداری کنند؛ چون این گاز در آب حل نشده و تنها باعث مسدود شدن مسیر خروجی آن شده و گاز از طریقی دیگر خارج و وارد فضای داخلی محیط می‌شود.