پوتین میزبان علی‌اف و پاشینیان؛ آرامش به قفقاز بازمی‌گردد؟

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از مسکو، رسانه ها به نقل از کرملین از دیدار سه جانبه سران روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به میزبانی ولادیمیر پوتین در ۲۶ نوامبر (پنجم آذر ماه) در شهر سوچی خبر دادند.

دفتر ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد: طرفین در این نشست گام‌ های آتی برای تقویت ثبات و برقراری زندگی مسالمت آمیز در قره باغ را تشریح خواهند کرد.

دور جدید درگیری‌ های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که از ۶ مهر ماه سال گذشته آغاز شده بود، در آبان ماه همان سال با میانجی‌ گری روسیه و امضای توافق صلح میان رؤسای جمهوری روسیه و آذربایجان و همچنین نخست وزیر ارمنستان به پایان رسید. به موجب این توافق، ارمنستان متعهد به خروج از مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان شده بود.

تشدید درگیری های اخیر بین ایروان و باکو در ماه جاری در منطقه سیونیک ارمنستان علاوه بر اینکه روسیه را مجددا بر آن واداشت تا این مناقشه را خاتمه دهد،  بازیگران جدیدی را نیز از اتحادیه اروپا به خود جلب کرد که به ادعای نشریه آمریکایی پولیتیکو، این موضوع می تواند نفوذ مسکو را در قفقاز جنوبی کم رنگ کند.  

الهام علی اف و نیکول پاشینیان سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان با پیشنهاد «چارلز میشل»، رئیس شورای اروپا، توافق کردند که در ۱۵ دسامبر (۲۴ آذر) در بروکسل در حاشیه اجلاس مشارکت شرقی با یکدیگر دیدار کنند.  

اتحادیه اروپا اعلام کرد که چارلز میشل رییس شورای اروپا پیشنهاد میزبانی از پاشینیان و علی‌اف برای دیدار در بروکسل در حاشیه نشست همکاری شرق در تماس تلفنی با آنها مطرح کرد.



به نوشته تارنمای شورای اروپا، رهبران دو کشور توافق کردند در بروکسل درباره وضعیت منطقه‌ای و راه‌های فائق آمدن بر تنش‌ها برای یک قفقاز جنوبی با ثبات گفت و گو کنند.

برنامه مشارکت شرقی اتحادیه اروپا با هدف توسعه روابط و تماس با کشورهای فضای پس از فروپاشی شوروی (جمهوری آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، گرجستان، مولداوی و اوکراین) است. مقامات روسیه بارها بر ماهیت ضد روسی این برنامه تاکید کرده و به تلاش بروکسل برای کاهش نفوذ مسکو در این کشورها اشاره کرده اند.

در اواسط ماه جاری میلادی،  درگیری نظامی بین نیروهای امنیتی ارمنستان و جمهوری آذربایجان در منطقه لاچین آذربایجان و منطقه سیونیک ارمنستان آغاز شد که با وساطت و میانجیگری مسکو وضعیت آرام شده است.  براساس اعلام وزارت دفاع ارمنستان، در نتیجه این حادثه ۱۳ سرباز ارمنی اسیر، ۶ نفر کشته و ۱۹ نفر مفقود شدند. جمهوری آذربایجان نیز به نوبه خود از کشته و زخمی شدن ۱۷ نفر از نیروی های خود توسط طرف ارمنی خبر داد.

نشریه آمریکایی پولیتیکو نوشت: «اگر دیدار علی اف و پاشینیان واقعاً در حاشیه اجلاس مشارکت شرقی برگزار شود، ممکن است ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در موضوع حل مناقشه تحت الشعاع قرار گیرد».

رسانه روسی «گازیتا رو» هم نوشت:  «آرمن گریگوریان»  دبیر شورای امنیت ارمنستان هفته گذشته گفت که ایروان «در صورتی که روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی فرصتی برای حل مناقشه با جمهوری آذربایجان پیدا نکنند، حق درخواست حمایت از دیگر شرکای بین المللی را برای خود محفوظ می دارد.»

«آرتاک واردانیان»، نویسنده نشریه ارمنی گولوس ارمنیا «Golos Armenii» نیز در این رابطه خاطرنشان کرد که گام بعدی ممکن است درخواست ایروان برای خروج از پایگاه نظامی ۱۰۲ روسیه به دلیل بی فایده بودن آن باشد».

«وادیم موخانوف»، محقق روس امور بخش قفقاز نیز مدعی شد که مواضع نظامی-سیاسی روسیه در ارمنستان و ماوراء قفقاز در نتیجه جنگ سال گذشته و حادثه نوامبر به طرز محسوسی متزلزل شده است.



او افزود: «پاشینیان در وضعیت نامناسبی است، او به مسکو گره خورده است و هیچ برگ برنده ای ندارد. در عین حال، او و تشکیلات این جمهوری از مسکو کینه ای دارند که دیگر آن را در تریبون های بین المللی پنهان نمی کنند. این ضربه ای  به نفوذ و حضور نظامی روسیه است».

به گفته وی، ماجرای اجلاس مشارکت شرقی هشداری به کرملین است مبنی بر اینکه خطر چرخش ایروان به سمت غرب در دراز مدت وجود دارد.

عیسی جوادوف، مورخ شرق شناس روس نیز معتقد است تا زمانی که عامل آنکارا-باکو برای ایروان به عنوان یک تهدید وجودی تلقی شود، نیازی به صحبت در مورد از دست دادن نهایی حضور نظامی روسیه در قفقاز نیست و برای روسیه ضروری تر می شود که به جای ارمنستان بر کل قفقاز جنوبی به طور یکپارجه نفوذ داشته باشد.

این کارشناس روس گفت: من شک دارم که بتوانیم مواضع خود را در قفقاز جنوبی از دست بدهیم. ما در آبخازیا و اوستیای جنوبی پایگاه داریم. پاشینیان و همراهانش نمی توانند به غرب بروند. برای انجام این کار، کافی است به ویدیوی گفت وگوی پوتین و پاشینیان نگاه کنید که در آن، پاشینیان اطاعت آشکار را نشان می دهد. علاوه بر این، ترکیه نسبت به اتحادیه اروپا بدبین است. بروکسل دوست آنکارا نیست. بر این اساس، این مشارکت شرقی به رئیس جمهوری آذربایجان و علی اف متحد ترکیه نیز چیزی نخواهد داد.