طبق نظر کارشناسان لازم است محور همه برنامه‌های مبارزه با مواد مخدر، پیشگیری با استفاده از ظرفیت سازمانهای مردم‌نهاد و تشکلهای خودجوش و داوطلبانه مردمی باشد.
"پیشگیری" در این چارچوب در وهله نخست به معنای مجموعه‌ای از اقدامات برای ممانعت تا حد امکان از نخستین مورد مصرف مواد مخدر است و پس از آن نیز کاهش مصرف مواد مخدر در میان معتادان، کاهش عوارض مصرف و جلوگیری از مشکلات و آسیبهای ناشی از اعتیاد می‌باشد.
کانون پیشگیری از اعتیاد در مشهد
کارشناس مشارکتهای مردمی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از آغاز به کار "کانون یاریگران زندگی" در مشهد با مشارکت تشکلهای مردمی، دفاتر تسهیلگری و شوراهای اجتماعی محلات منطقه ۱۱ شهرداری این شهر و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر طی هفتم آذر ماه جاری برای نخستین بار در کشور به منظور پیشگیری از اعتیاد در سطح محلات شهری، کنترل و کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد خبر داد.
الهه خاتمی‌فر افزود: تشکلهای مردمی، محور و شاکله این حرکت را تشکیل می دهند که می کوشد از ظرفیت مردم برای مهار و کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد بهره ببرد اما لازمه افزایش اثرگذاری اقدامات این کانون همکاری نهادها و دستگاههای مرتبط است.
وی ادامه داد: اقدامات پیشگیرانه در این طرح، برگرفته از سند جامع مبارزه با مواد مخدر، سیاستهای ابلاغی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری و برنامه‌های شورای استانی هماهنگی مبارزه با مواد مخدر است که با مشارکت برخی نهادهای دولتی، عمومی و تشکلهای غیردولتی فعال در امر مبارزه با مواد مخدر با هدف سالم‌سازی جامعه محقق می‌شود.
این کارشناس گفت: انتظار از نهادهای دولتی حمایت از فعالیتها و اقدامات کانون یاریگران زندگی است.
وی این کانون را مجموعه‌ای تخصصی در حوزه پیشگیری از اعتیاد توصیف و بیان کرد: نهادهای دولتی مرتبط باید وارد صحنه شوند تا با استفاده از توان رسمی و مالی اعتباری خود، ظرفیت این کانون در مسیر مبارزه با اعتیاد را مورد استفاده بهینه قرار داده و به آن کمک کنند.
ارائه خدمات تخصصی و کارآفرینی
مسوول آموزشی کانون یاریگران زندگی نیز گفت: خدمات تخصصی این کانون به صورت مستقیم و غیرمستقیم به جامعه هدف ارائه می‌شود.
مهسا مهدوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: خدمات تخصصی مستقیم شامل راه‌اندازی کتابخانه مرکزی یا کافه کتاب، به عنوان کار فرهنگی در حوزه پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر برای برگزاری پنل پرسش و پاسخ، انجام بحث‌های گروهی و نقد فیلم و همچنین برگزاری کارگاههای تخصصی و غیرتخصصی با استفاده از تجهیزات باشگاه و ارائه آموزش‌های لازم از طریق اساتید مطرح برای افرادی با حیطه‌های مرتبط کاری از قبیل دانشجویان رشته روان‌شناسی، مددکاری اجتماعی یا مشاوره خانواده، و همچنین ارائه خدمات مشاوره‌ای و روان درمانی است.
وی ادامه داد: خدمات تخصصی غیر مستقیم نیز شامل هنرهای نمایشی، بازی درمانی، کارآفرینی و کارگاههای متنوع و هدفمند است و الیته بیشتر فعالیت‌های ما در این کانون بر روی راهبرد غیرمستقیم متمرکز است.
مسوول آموزشی کانون یاریگران زندگی با بیان این که از روز افتتاح این مرکز تاکنون کلاس‌های کارآفرینی توسط بانوان سرپرست خانوار در حال برگزاری است گفت: در حوزه کارآفرینی سعی می‌کنیم بانوان سرپرست خانوار و همچنین افرادی را که دچار یک سری مشکلات خاص ازنظر روان‌شناختی و دچار آسیبهای اجتماعی هستند زیرپوشش قرار دهیم و به جای این‌که مستقیم وارد بحث درمان آنها شویم به شیوه تخصصی غیرمستقیم هدایتشان کنیم به این شکل که در این کانون برای آنها فضایی ایجاد کنیم که در آنها آموزش ببینند و کار انجام دهند.
مهدوی افزود: در خدمات غیرتخصصی به صورت مستقیم و با همکاری و مشارکت مردم یک سری مهارت‌های خاص را از طریق اساتید مربوطه در حوزه پیشگیری از اعتیاد به والدین آموزش می‌دهیم.
وی ادامه داد: یکی از اهداف اصلی و میان مدت ما در این مرکز تولید محتوا در فضای مجازی به کمک تیم تخصصی است.
مسوول آموزشی کانون یاریگران زندگی گفت: با همکاری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان و بهزیستی و همچنین آموزش و پرورش افراد آسیب‌دیده را شناسایی و پیدا می‌کنیم و از طریق تیم سیار خود به سراغشان می‌رویم و یک سری آموزش‌هایی را به آنها ارائه می‌دهیم و کمک می‌کنیم که وارد این کانون شوند تا از این طریق آنها را توانمند کنیم.
مهدوی افزود: برای راه‌اندازی این کانون تاکنون حدود ۲ میلیارد ریال هزینه شده که ۹۰ درصد هزینه‌ها را این سازمان مردم نهاد و مردم محله و ۱۰ درصد آن را ارگانهای دولتی، شهرداری و شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر تامین کرده اند.
وی ادامه داد: در راستای تکمیل کانون یاریگران زندگی از سایر دستگاههای دولتی هم می‌خواهیم پای کار بیایند و در امر پیشگیری از اعتیاد در جامعه سهیم شوند.
کانون یاریگران اولین و تنها قرارگاه ثابت پیشگیری از اعتیاد در کشور
دبیر شورای اجتماعی محلات شهرداری منطقه ۱۱ مشهد نیز گفت: یکی از وظایف حوزه فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و به‌خصوص اعتیاد و مشارکت با سازمانهای مردم‌نهاد، گروه‌ها و تشکلهای فعال در این زمینه است.
محمدرضا رنجبر گلستانی افزود: با همکاری چند گروه و تشکل مردم نهاد که در این حوزه فعالیت بهتر و بیشتری داشتند و طبق مشورتی که با شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر شد به این فکر افتادیم که مکانی را راه‌اندازی کنیم که این تشکل‌ها، گروه‌ها و سازمانهای مردم‌نهاد بتوانند در این مکان حضور یافته و هم‌افزایی داشته باشند و از ظرفیت‌هایشان استفاده شود و ما هم راحت‌تر بتوانیم به این گروه‌ها دسترسی داشته باشیم و آنها را حمایت کنیم.
وی ادامه داد: کانون یاریگران زندگی اولین و تنها قرارگاه ثابت پیشگیری از اعتیاد در کشور است که با همت و ورود سازمانهای مردم نهاد و مشارکتهای مردمی در خراسان رضوی راه اندازی شد که در این امر نیز نهادهای بسیار از جمله شهرداری منطقه ۱۱ مشهد، شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان، سازمان بهزیستی، شورای اجتماعی محلات و سازمانهای مردم‌نهاد مختلف دانشجویی از جمله سازمان مردم‌نهاد پرواز و سازمان مردم‌نهاد همراز مشارکت و همکاری داشتند.
دبیر شورای اجتماعی محلات شهرداری منطقه ۱۱ مشهد گفت: در این مرکز چند موضوع در حال اجراست که شهرداری منطقه ۱۱ مشهد هم به‌صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم در آنها مداخله کرده است.
گلستانی افزود: به‌صورت مستقیم نمایشگاه پیشگیری از اعتیاد در این مکان به ۲ صورت ثابت و سیار برای دانش‌آموزان و قشرهای مختلف برگزار شده است که در حال حاضر هم در حال اجراست و به صورت غیرمستقیم نیز برنامه‌هایی از قبیل کارآفرینی برای زنان سرپرست خانوار و اقشار خاصی چون معلولان و همچنین ترنس‌ها با هدف افزایش درآمد اقتصادی شهروندان و همچنین پیشگیری از اعتیاد برگزار کرده ایم که این برنامه را در اقصی نقاط مشهد و به خصوص در نقاط حاشیه شهر هم اجرا می‌کنیم.
وی ادامه داد: پس از سالها فعالیت در حوزه پیشگیری از اعتیاد، به این نتیجه رسیدیم ماکت‌های آموزشی و تجهیزات آموزشی در زمینه پیشگیری از اعتیاد ناچیز است بنابراین باید تولید محتوا کنیم و دستگاهها و تجهیزات جدید تولید نماییم که در این راستا تیم‌های تولید محتوا را در کانون یاریگران زندگی راه‌اندازی کردیم.
دبیر شورای اجتماعی محلات شهرداری منطقه ۱۱ مشهد گفت: همچنین نمایشگاه تخصصی پیشگیری از اعتیاد را به ۲ صورت ثابت و سیار، برای اولین بار در کانون یاریگران زندگی با هدف آموزش مهارت "نه گفتن" به مواد مخدر برای کودکان سنین پنج تا ۱۲ سال راه اندازی کردیم.
گلستانی افزود: برای سنین ۱۲ تا ۱۹ سال هم نمایشگاه بررسی باورهای غلط در حوزه اعتیاد و مصرف دخانیات و مشروبات الکلی را در قالب عکس، ماکت، دستگاهها و تجهیزات آموزشی و مواد مخدر سنتی و صنعتی راه اندازی کردیم که طی بازدیدها گروه‌های آموزشی ما کار اصلی آموزشی را با استفاده از این موارد انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: در قالب نمایشگاه سیار، تیم آموزشی ما به مدارس مراجعه می کنند که تاکنون در این خصوص در چند مدرسه از منطقه ۱۱ آموزش و پرورش ناحیه ۶ مشهد این برنامه اجرا شده است.
دبیر شورای اجتماعی محلات شهرداری منطقه ۱۱ مشهد گفت: یکی از مهمترین برنامه های ما پس از هر بازدید که از این نمایشگاه صورت می‌گیرد این است که پس از گذشت سه ماه اثربخشی آن را ارزیابی می‌کنیم.
گلستانی افزود: برای راه اندازی اولین کتابخانه تخصصی پیشگیری از اعتیاد نیز در حال جمع‌آوری کتاب‌ها و منابع مختلف هستیم که در این راستا نیز چندین نامه به ارگانهای مختلف ارسال کردیم تا با کمک آنها این کتابخانه خاص و ویژه را راه‌اندازی کنیم که هم به صورت دیجیتالی هم به صورت حضوری می‌توانند مراجعه کنند.
کانون یاریگران زندگی در ۱۳ منطقه شهر مشهد راه اندازی می شود
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی نیز گفت: از سال ۹۸ با همکاری معاونت اجتماعی، فرهنگی شهرداری مشهد، معتمدان و فعالان و شورای اجتماعی محلات تصمیم گرفتیم به صورت آزمایشی در ۱۳ منطقه شهر مشهد که از نظر اعتیاد کمی پرخطر بودند جشنواره‌های فرهنگی، ورزشی و کانون یاریگران زندگی راه‌اندازی شود.
محمدحسین صالحی با بیان این که در برنامه مبارزه با مواد مخدر بیشتر توجه ما به موضوعات خاص از قبیل معتادان متجاهر بوده و دیگر معتادان مورد غفلت قرار گرفته‌اند افزود: باید در حوزه فرهنگ پیشگیری، نگاه جامع‌تر داشت و به دنبال صیانت از جامعه بود.
وی ادامه داد: برای این کار از دستگاههای اجرایی خواسته‌ایم شعارهای آموزشی و اثرگذار در حد جملات کوتاه را آماده کنند تا در مجامع مختلف مانند اماکن ورزشی در دید اقشار مختلف قرار گیرد تا باعث افزایش سطح آگاهی افراد شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: در حوزه ورزشی نیز از ورزشکاران و قهرمانان به عنوان سفیران ورزشی و الگوی پیشگیری از اعتیاد و همچنین در حوزه فرهنگی از هنرمندان به عنوان سفیران فرهنگی خواسته‌ایم برای ارتقای سطح آگاهی مردم از اثرات سوء اعتیاد و مواد مخدر، تولید محتوای مناسب کرده و در این زمینه همکاری نمایند.
صالحی افزود: در حوزه پیشگیری و مبارزه با اعتیاد نباید فقط از دستورات سلبی برای جوانان و نوجوانان استفاده کرد بلکه باید اقدامات ایجابی انجام داد و فضاهای مناسب برای تفریحات سالم و ورزش آنان ایجاد کرد.
وی ادامه داد: راه‌اندازی المپیادهای ورزشی در محلات طی سال ۹۸ نیز یک نمونه از کارهای ایجابی بود که قبل از شیوع کرونا انجام گرفت اما با شیوع کرونا و اعمال محدودیت‌های کرونایی این اقدامات متوقف شد و امیدواریم به زودی با ریشه کن شدن کرونا امسال هم بتوانیم این برنامه‌ها را ادامه دهیم.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: اگر بتوانیم صیانت و "نه" گفتن به مواد مخدر را در جامعه توسعه دهیم، کار بزرگی انجام داده‌ایم و این کار نهادهای فرهنگی و خانواده است که اگر "نه" گفتن را به جوانان و نوجوانان یاد بدهند آنان به خودمراقبتی و خودباوری رسیده و گرایش به اعتیاد در آنها کاهش می‌یابد.
صالحی افزود: همانگونه که مشارکت مردم مهمترین عامل در کاهش شیوع کرونا بود پیشگیری و مبارزه با اعتیاد هم با مشارکت مردمی میسر است و در راستای پیشگیری از اعتیاد علاوه بر دستگاههای دولتی و فرهنگی، نقش تشکلهای مردمی نیز در این حوزه بسیار پررنگ است.
وی ادامه داد: از مهمترین اقدامات در زمینه پیشگیری از اعتیاد که قبل از شیوع کرونا در سال ۹۸ آغاز شد طرح جامع مبارزه با مواد مخدر محله محور و روستا محور بود که به جای تمرکز بر شهر و استان و کلانشهر، برای محلات و با محوریت دفتر تسهیلگری و شورای اجتماعی محله برنامه‌ریزی می شد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: همچنین به منظور ایجاد نشاط اجتماعی و پیشگیری اولیه از اعتیاد در محلات شهری در قالب طرح یاریگران زندگی، مسابقه، المپیاد و جشنواره‌های ورزشی در مناطق ۱۳ گانه شهرداری با استفاده از ظرفیت شورای اجتماعی محلات، جشنواره ورزشی خانگی مجازی ویژه هفته مبارزه باموادمخدر، همایش‌های بزرگ کوهپیمایی خانوادگی و همایش‌های تفریحی ورزشی خانواده‌ها برگزار شده و همچنان در دستور کار شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر قرار دارد.
نظر شما