پست، ابزار مهم ارتباطی در جوامع توسعه یافته

به گزارش ایرنا، بدون شک یکی از ابزارهای مهم انسان های اولیه، ارتباط بوده تا جایی که بدون داشتن آن، قادر به ادامه زندگی نبوده اند و به همین لحاظ رفته رفته با شکل گیری جامعه و تمدن بشری، نوع ارتباط آنها که در ابتدا با زبان محاوره ای آغاز شده بود، به اشکال متفاوت بروز و ظهور یافت.

یکی از اشکال ارتباطی انسان از گذشته های دور، پست بوده که به روایتی چینی ها خالق آن بوده اند اما تاریخ این رویداد در کشور ما به سه هزار سال گذشته بازمی گردد که در آن زمان با عنوان چاپار فعالیت داشته و در زمان ناصرالدین شاه با قانونمند ساختن آن توسط صدراعظم امیرکبیر، شکل خاصی به فعالیت های آن داده شد.

یکی از نکات بارز و چمشگیر سابقه پست در کشور ما آن است که ایران جزو نخستین کشورهایی بود که به عضویت اتحادیه پست جهانی (UPU) درآمد و از این رو، تاریخ و ماندگاری فعالیت های پست در کشور ما همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز قزوین برای بررسی آخرین وضعیت پست قزوین گفت و گویی را با محسن بخشی، مدیرکل پست استان قزوین انجام داده و از او در باره آخرین وضعیت و اقدامات و برنامه های این دستگاه پرسیده است.

ایرنا. با رشد و توسعه جامعه امروزی بشر آیا وظیفه پست نسبت به گذشته کاهش یافته است؟ 

هر چه جامعه در مسیر توسعه، رشد و فناوری قدم برمی دارد، مسوولیت پست هم بیشتر افزایش می یابد تا آنجا که این مساله را در کشورهای صنعتی و توسعه یافته همانند سوئد، نروژ، آمریکا، هلند و انگلستان شاهد هستیم.

به عنوان مثال، امروزه هرچند فناوری در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته به بالاترین حد خود رسیده و روز به روز نیز شاهد گسترش آن هستیم اما هر فرد ساکن در این کشورها سالانه به طور میانگین ۸۰۰ بسته مرسوله پستی را دریافت یا ارسال می کند و این میزان در کشور همسایه ما یعنی ترکیه ۲۵۰ بسته است اما با توجه به سابقه و پیشینه پست در کشور ما تنها به ۱۰ مرسوله ختم می شود.

ایرنا. با این اوصاف، وضعیت مرسولات پستی در استان نیز نباید تعریف چندانی داشته باشد؟

هیچ نهاد و سازمانی به اندازه پست، به خصوص در دوران شیوع ویروس کرونا، خدمات خود را به جا نیاورد تا جایی که شعار ما این بود: مردم خوب ما تنها برای سه منظور باید از منازل خود خارج شوند، یعنی کار، عبادت و تفریح.

امروز در دنیای توسعه یافته تمامی کارها توسط پست انجام می شود و نگاه ما این است که مسیر و فرآیند آن باید به درستی طی شود تا به سرانجام مقصود برسد.

در حوزه استانی نیز باید اعلام کنیم که روزانه در قزوین ۱۷ هزار مرسوله پستی جا به جا می شود به طوری که هفت هزار مرسوله توسط شهروندان به واحدهای مختلف داخلی یا خارج از استان ارسال و ۱۰ هزار مرسوله نیز از سایر نقاط وارد استان می شود.

میزان مرسولات وارده به استان قزوین در هشت ماه نخست امسال بالغ بر سه میلیون و ۲۰۰ هزار مرسوله و تعداد مرسولات صادره نیز یک میلیون و ۷۰۰ هزار مورد به سایر نقاط بوده است.

ایرنا. با توجه به شیوع ویروس کرونا بسیاری از دستگاه های خدمات رسان آسیب های جدی دیدند، لطفا وضعیت پست استان قزوین را در این دوران تشریح کنید؟

به صراحت می توان اعتراف کرد که بعد از کادر پرتلاش و جهادگر درمانی کشور، شرکت پست دومین بخشی بود که به رغم خدمات رسانی شبانه روزی، کارکنان آن صدمات زیادی را از این بیماری متحمل شدند.

هر چند در این دوران ۳۷ درصد به مرسوله های پستی استان اضافه و ۸۰ درصد از مرسولات خرید محصولات اینترنتی به حجم کارهای پست افزوده شد اما با وجود آنکه تمامی کارکنان ما به این ویروس مبتلا شده بودند و متاسفانه یکی از آنان نیز در شهرستان تاکستان جان خود را از دست داد اما این مساله باعث نشد تا کارمندان ما لحظه ای دست از کار و فعالیت خود بردارند.

با توجه به نوع فعالیت پست در ارسال و دریافت مرسوله های پستی و با پیگیری های به عمل آمده، با همت و همکاری حوزه بهداشت و درمان استان موفق شدیم جزو نخستین دستگاه هایی باشیم که تزریق واکسن کارکنان خود را آغاز کرد.

ایرنا.چه تعداد ادارات، واحدهای پستی، دفاتر پیشخوان و واحدهای پست روستایی در استان فعال است؟

اداره کل پست استان قزوین دارای ۶ اداره در شهرهای قزوین، آبیک، بویین زهرا، آوج، البرز و تاکستان است که به همراه ۲۵ واحد پستی و ۶۴ دفتر ارتباطی (پیشخوان دولت) فعالیت دارند و با ۱۸۰ واحد پست روستایی و ۲۷۶ واحد پستی، سه درصد از حجم جا به جایی پست کشور را انجام می دهند. 

باید به این مساله مهم توجه داشت که در دنیای توسعه یافته امروز درِ هر خانه ای را تنها و تنها یک مامور پست می تواند به صدا درآورد.

امروز و در بسیاری از کشورهای توسعه یافته خدمات ارایه شده از سوی دستگاه های خدمات رسان مانند آب، برق، گاز، تلفن و حتی امور شهرداری ها توسط پست صورت می گیرد و انجام این مساله در کشور و استان ما نیز یک ضرورت است تا جایی که باید برای حفظ و امنیت خانواده ها و انجام کارها، شرکت پست را پشتیبان مطمئنی برای خود بدانند.

براساس اساسنامه ماده ۱۴ قانون پست که به تصویب مجلس شورای اسلامی در سال ۹۵ نیز رسیده، به غیر از پست هیچ اداره و سازمانی حق پستچی گری ندارد و اگر این کار انجام شود در واقع موازی کاری کرده و با این کار علاوه بر جرایم قانونی، در واقع هزینه های زیادی را نیز برروی دوش دولت وارد می آورد.

با این حال، از بین حدود چهار هزار و ۴۰۰ واحد تولیدی و صنعتی موجود در استان قزوین تنها ۲۸۰ واحد برای ارسال محصولات خود با این شرکت تفاهم نامه منعقد کرده اند که جا دارد با توجه به مسوولیت ها و حوزه وظایفی شرکت پست و همچنین با در اختیار داشتن مشخصات کامل اطلاعاتی، سایر واحدهای تولیدی به همراه دستگاه های دولتی همکاری تنگاتنگی با این شرکت داشته باشند.

خوشحالیم اعلام کنیم در حال حاضر ۸۰ درصد از خرید و فروش های اینترنتی استان قزوین مربوط به روستاها بوده که این مساله بیانگر آن است که تفکر و اندیشه استفاده از خدمات پستی امروزه به دورترین نقاط روستایی رسیده و آمارها هم نشان می دهد که روستاییان با خدمات پستی بیش از گذشته آشناتر شده اند.

شرکت پست استان قزوین علاوه بر خدمات رسانی به برخی از شرکت های برند صنعتی، خانگی و کشاورزی، در نمایشگاه کتاب تهران که در بهمن ماه سال گذشته برگزار شد، از مجموع پنج میلیون جلد کتاب توزیع شده، ۱۰۰ هزار جلد آن را به دست خریداران رساند. 

شرکت پست استان قزوین در عین حال تنها ۲ درصد از وظایف خود را در حوزه توزیع نامه قرار داده و ۹۸ درصد دیگر مربوط به خدمات رسانی در حوزه صنعت و نیازهای مردم است تا جایی که امروز تولید کنندگان و فروشندگان محصولات اینترنتی با هزینه بسیار ناچیز می توانند خدمات خود را بدون واسطه و به صورت نقدی توسط پست به مردم ارایه کنند.

ایرنا. میزان پوشش جمعیتی پست استان قزوین چقدر است و در خصوص تعداد نیروهای این شرکت توضیح دهید؟

با توجه به جمعیت یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفری استان براساس سرشماری سال ۹۵، به ازای هر دفتر پستی موجود، پنج هزار نفر تحت پوشش خدمات پستی قرار دارند که این میزان در سایر کشورها به ازای هر دفتر پستی ۲ تا ۲ هزار و ۵۰۰ نفر است.

البته با توجه به محدودیت دفاتر پستی، شرکت پست استان این آمادگی را دارد تا در روستاهای پرجمعیتی که فاقد دفاتر پستی هستند با همفکری و تعامل دهیاری و شوراهای اسلامی اقدام به ایجاد نمایندگی قبول و توزیع مرسولات پستی نماید.  

پست استان قزوین دارای ۱۷۶ کارمند است که ۷۰ نفر وظیفه نامه رسانی را برعهده دارند و به طور میانگین ماهانه ۱۷۵ هزار مرسوله توسط آنان در سطح استان توزیع می شود.

این در حالی است که نامه رسانان این شرکت به عنوان امین محلات با در اختیار داشتن سامانه بام و استفاده از ابزارهای نوینی که در گوشی های همراه آنان نصب شده، اطلاعات جامع و کاملی از حوزه های محل ماموریت خود دارند.

تنها ۱۰ درصد از نیروهای این شرکت کار ستادی را انجام می دهند.

ایرنا. آیا مرکز مبادله و پردازش مکانیزه و هوشمند (سورتینگ) شرکت پست در قزوین راه اندازی شده است؟

در گذشته تمامی مرسولات پستی کشور به مرکز تجزیه مبادلات (یا همان خانه زنبوری واقع در خیابان کارگر جنوبی تهران) فرستاده می شد که از سال گذشته و با تحولات صورت گرفته در این حوزه، حرکت به سمت مستقل کردن استان ها و در عین حال ارتباط مستمر بین آنها آغاز شد.

با تلاش و پیگیری های به عمل آمده، قزوین به عنوان پنجمین هاب پستی کشور برای توزیع مرسولات به استان های البرز، زنجان، همدان، آذربایجان شرقی و گیلان در نظر گرفته شد تا دیگر مرسولات پستی مربوط به این استان ها به تهران ارسال نشود، به عبارتی اگر یک شهروند قزوینی بسته یا مرسوله پستی به یکی از استان های یاد شده داشته باشد ظرف ۲۴ ساعت به دست گیرنده خواهد رسید. 

مرکز سورتینگ در حال حاضر علاوه بر قزوین در استان های تهران، خراسان رضوی، اصفهان و آذربایجان شرقی راه اندازی شده که داشتن فضای قابل قبول، کاهش پنج برابری ترافیک ارسال مرسولات، استفاده از سیستم های هوشمند و کد پستی در هوشمندسازی از مزیت های آن به شمار می رود.

برای توسعه و ایجاد سورتینگ متناسب نیازمند فضای لازم جهت هوشمند سازی و یک کاسه کردن تجزیه و توزیع، نوار نقاله و استقلال واحد توزیع در مرکز اداره کل پست قزوین هستیم و برای انجام آن نیازمند حمایت استان جهت تامین اعتبار ۵۰ میلیارد ریالی می باشیم.

ایرنا. در حوزه اجرای برخی طرح های پستی مانند جی نف و ژئو پست در استان چه اقدامی انجام شده است؟

جی نف یعنی هوشمندسازی شهر و اینکه برای ایجاد مبلمان شهری درج اسامی خیابان ها، کوچه ها، پلاک ها و کد پستی ضروری است و باید صورت بپذیرد. 

بدون شک برای ایجاد یک شهر هوشمند باید در گام نخست شهرداری ها پیشقدم شده و پای کار بیایند، در حالی که متاسفانه امروزه برخی از معابر شهرهای استان به خصوص قزوین فاقد پلاک بوده یا اینکه دارای پلاک های تکراری هستند و بدتر از آن برخی معابر و کوچه ها هنوز نامگذاری نشده اند. 

اینکه برای رسیدن به هر هدفی باید دارای یک بانک اطلاعاتی باشیم، سخنی گزاف نگفته ایم و این در حالی است که ما در استان قزوین براساس داده های اطلاعاتی، ۸۰۶ هزار مکان تهیه شده داریم.

پست استان قزوین تمامی اطلاعات مربوط به کالاها، اقشار و اصناف را در اختیار دارد و برای اینکه کالا یا خدماتی از درگاه اینترنت به فروش برساند در گام نخست باید دارای پلاک و کد پستی باشد، وقتی این کار صورت گرفت یعنی اینکه ما دارای یک شهر هوشمند هستیم.

۳۶۵ هزار اطلاعات روستایی استان در اختیار پست قرار دارد اما در این بخش تمامی دهیاران، بخشداران و فرمانداران براساس قانون باید پلاک کوبی و کد ۱۰ رقمی را بر سر درب منازل خود نصب کنند و معابر نیز نامگذاری شود و انجام این کار باعث می شود تا در حوزه ناهنجاری های اجتماعی و شناسایی امکانات، اطلاعات جامع و درستی جهت انجام تصمیمات درست، در اختیار داشته باشیم.

اگرچه در حال حاضر حدود ۷۵ درصد از معابر شهری استان دارای کد پستی بوده و مابقی آن نیاز به بازنگری دارند اما این مساله در روستاها کمتر از ۳۰ درصد است و در این زمینه نیازمند همکاری بیشتر برخی دستگاه های از جمله بنیاد مسکن هستیم.

ایرنا. در حال حاضر چند طرح مهم از سوی شرکت پست استان قزوین در حال پیگیری است؟

این شرکت جهت تسهیلگری و ارایه خدمات شایسته به شهروندان خود چهار پروژه اساسی را مورد پیگیری قرار داده است.

طرح نخست، تنظیم هوشمندانه توزیع مرغ بود که این طرح از ۲۶ خردادماه سال جاری با ورود این شرکت به کشتارگاه های مرغ استان کلید خورد که متاسفانه به دلایل متعددی موفق به انجام آن نشدیم.

با وجود اینکه اجرای این پروژه در پنج استان مهم کشور از جمله قم و خوزستان عملیاتی شده و انجام آن در استان قزوین مورد تاکید مراجع امنیتی و استانداری نیز قرار گرفته، انتظار داریم تا برخی دستگاه های مرتبط از جمله جهاد کشاورزی، صمت، دادگستری و در نهایت استانداری قزوین ورود جدی به این مساله داشته باشند.

احراز هویت دانش آموزان قزوینی به عنوان استان پایلوت، به عنوان طرح دوم در دستور کار شرکت پست قرار دارد که با وجود ۲۵۸ هزار دانش آموز، آدرس های دقیقی از آنها در دسترس نمی باشد.

برای اجرای این طرح، سامانه تی نف طراحی شده تا ضمن ورود دانش آموزان به آن و تکمیل اطلاعات خود، از آن پس نامه رسانان ما با در اختیار داشتن اطلاعات کامل نسبت به احراز هویت آنان با مشکل مواجه نشوند.

تعویض پلاک از سوی شرکت پست سومین طرح این شرکت بوده که به رغم قراردادهای منعقد شده پلیس راهور کشور با این شرکت، متاسفانه هنوز انجام آن در قزوین عملیاتی نشده است.

براساس قانون، تمامی خریداران و فروشندگان خودرو باید هنگام معامله با داشتن کد پستی احراز هویت شوند و این مساله باعث جلوگیری از بسیاری تخلفات از جمله سرقت خودروها می شود.

اجرای کد پستی اراضی کشاورزی دیگر طرح مورد اقدام شرکت پست قزوین است که این مساله باید مورد توجه جدی مسوولان حوزه جهاد کشاورزی و امور اراضی استان قرار گیرد چرا که وقتی اراضی مورد نظر دارای کد پستی باشند دیگر شاهد تخلفاتی نظیر تغییر کاربری ها نخواهیم بود.