مجلس ویژگی‌های اختراع و شرایط ثبت آن را مشخص کرد

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز یکشنبه و در جریان بررسی طرح حمایت از مالکیت صنعتی ماده ۱۱ این طرح را تصویب کردند

 بر اساس ماده ۱۱ اختراعی قابل ثبت است که دارای شرایط شکلی و ماهوی مندرج در این قانون باشد. چنانچه مرجع ثبت، این شرایط را مطابق مواد مذکور در این مبحث از این قانون احراز کند، اختراع را ثبت می‌نماید؛ در غیر این صورت، اظهارنامه را رد و مراتب را با ذکر دلایل رد به صورت کتبی به متقاضی ابلاغ می‌کند.

همچنین بر اساس ماده ۱۲ این طرح جدید بودن(بدین معنا که اختراع در فن یا صنعت پیشین، وجود نداشته باشد)، دارا بودن گام ابتکاری(بدین معنا که اختراع برای دارنده‌ مهارت متعارف در فن یا صنعت مربوط، معلوم و آشکار نباشد) و  دارا بودن کاربرد صنعتی( بدین معنا که اختراع در رشته‌ای از صنعت، قابل ساخت یا استفاده باشد) شرایط اختراع محسوب می‌شوند.مراد از صنعت، مفهوم عام آن است و شامل مواردی نظیر صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات نیز می‌شود.

طبق تبصره۲ ماده ۱۲  فن یا صنعت پیشین، یعنی هر آنچه قبل از تاریخ تقاضای ثبت یا در موارد مقتضی، قبل از تاریخ حق تقدم ناشی از اظهارنامه‌ ثبت اختراع، در هر نقطه‌ از جهان از طریق انتشار شفاهی، کتبی، استفاده‌ عملی یا از هر طریق دیگر برای عموم افشاء شده باشد.

در تبصره ۳ هم آمده است که چنانچه افشای اختراع ادعایی ظرف مدت شش‌ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی، قبل از تاریخ حق تقدم صورت گرفته باشد، مانع ثبت توسط مخترع یا نماینده وی نیست.

همچنین براساس تبصره۴ مناط تشخیص گام ابتکاری، تاریخ تسلیم اظهارنامه یا در موارد مقتضی تاریخ آغاز حق تقدم خواهد بود.

طبق ماده ۱۳ که توسط نمایندگان به تصویب رسید، ثبت اختراع مطابق این قانون، مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است.

نمایندگان در ماده ۱۴ مصوب کردند که اظهارنامه‌ ثبت اختراع باید بر اساس برگه (فرم) مخصوصی که مطابق آیین‌نامه‌ اجرائی این قانون تهیه می‌شود تکمیل شده و شامل اطلاعات هویتی مخترع،  اطلاعات هویتی مالک، توصیف اختراع، خلاصه‌ای از توصیف اختراع، ادعا یا ادعاهای اختراع،  نقشه یا نقشه‌ها (درصورت وجود) و تعیین طبقه‌ اختراع براساس طبقه‌بندی بین‌المللی اختراعات( بر اساس تبصره این ماده تکمیل این بند اختیاری است) و تعیین پیوست‌ها.

طبق تبصره این ماده هویت در این قانون برای اتباع ایرانی نام، نام خانوادگی و شماره ملی شخص حقیقی و نام و نوع و شناسه انحصاری شخص حقوقی و برای اتباع خارجی نام، نام خانوادگی و نشانی برای اشخاص حقیقی و نام و نشانی برای اشخاص حقوقی است.

همچنین در ماده ۱۵ که توسط نمایندگان به تصویب رسید مدارک زیر باید به اظهارنامه پیوست شود:

۱-‌ مدارک هویت متقاضی و مخترع

۲- درخواست کتبی مبنی‌بر عدم ذکر نام مخترع، درصورتی که او بخواهد نامش در گواهینامه‌ اختراع درج نشود.

۳- مدارک مربوط به حق تقدم که باید هم‌زمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف مدت یک‌ماه پس از آن تاریخ، تسلیم شود. (درصورت درخواست حق تقدم)

۴-‌ رسید پرداخت هزینه‌های قانونی

۵-‌ مدارک نمایندگی، درصورتی که نماینده‌ اظهارنامه را تسلیم نماید.

بر اساس تبصره ماده ۱۵ درخصوص منابع زیستی متعلق به سایر کشورها، درصورت رفتار متقابل، مجوز دسترسی از متقاضی درخواست می‌شود.

با رای نمایندگان در صورتی که اختراع مربوط به حوزه‌ زیست‌فناوری و منابع ژنتیک باشد، متقاضی مکلف است مبدأ جغرافیایی منبع زیستی طبیعی مورد استفاده برای انجام اختراع و نحوه‌ دسترسی به منابع را به مرجع ثبت اعلام نماید.

 بر اساس ماده ۱۶ این طرح، درصورتی که اختراع مربوط به حوزه‌ زیست‌فناوری و منابع ژنتیک باشد، متقاضی مکلف است علاوه بر موارد مندرج در مواد (۱۴) و (۱۵) این قانون، اطلاعات و اسناد زیر را به‌ضمیمه‌ اظهارنامه‌ خود به مرجع ثبت تسلیم نماید:

۱-‌ ‌اعلام مبدأ جغرافیایی منبع زیستی طبیعی مورد استفاده برای انجام اختراع و نحوه‌ دسترسی به منابع

۲-‌ اعلام محل نگهداری و نحوه دسترسی در خصوص منابع زیستی فاقد مبدأ جغرافیایی

۳- گواهی تودیع نمونه‌ ژنتیکی یا زیستی به مراکز نگهداری ذخایر ژنتیکی و زیستی درصورت عدم امکان توصیف آن، بنا به تشخیص مرجع ثبت

بر اساس تبصره این ماده مراکز ذی‌صلاح برای تودیع و صدور گواهی و شناسه(کد) تودیع برای مواد زیستی و ژنتیکی توسط مرجع ثبت اعلام می‌شود.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با رای به ماده ۱۷ این طرح مقرر کردند توصیف اختراع باید صریح و مشتمل بر نکاتی باشد که شرایط ماهوی اختراع را در مورد ادعاهای متقاضی به طور منجّز تبیین کند، به‌نحوی که به‌طور کامل و مؤثر اختراع را افشاء نماید و به‌گونه‌ای باشد که برای شخص دارای مهارت متعارف در فن مربوط، واضح و قابل پیاده‌سازی باشد و از نظر مخترع، بهترین روش اجرائی را برای اختراع ارائه کند. خلاصه‌ توصیف فقط به‌منظور ارائه‌ اطلاعات فنی است و نمی‌توان برای تعیین محدوده‌ حمایت به آن استناد کرد.

همچنین بر اساس ماده ۱۸ ادعا یا ادعاها باید گستره حمایت از اختراع را به شکل گویا، موجز و کامل تعیین کرده و از چهارچوب توصیف فراتر نرود. هر یک از ادعاهای یک اختراع مبنای ارزیابی در مرجع ثبت و رسیدگی به دعاوی نقض در مرجع صالح قضایی خواهد بود.

چنانچه در اظهارنامه به نقشه‌هایی استناد شود که به آن ضمیمه نشده است‌، مرجع ثبت به متقاضی ابلاغ می‌کند که نقشه‌ها را ظرف مدت یک‌ماه تسلیم نماید. در صورت تحویل نقشه‌ها توسط متقاضی، مرجع مذکور تاریخ تقاضا را تاریخ دریافت نقشه‌ها محسوب می‌کند؛ در غیر این‌صورت‌، تاریخ تقاضا را همان تاریخ دریافت اظهارنامه قید می‌نماید و استناد به نقشه‌ها قابل پذیرش نیست.

با رای نمایندگان، متقاضی می‌تواند تا قبل از تصمیم مرجع ثبت مبنی‌بر تأیید یا رد اظهارنامه، با پرداخت هزینه‌ مربوط، اصلاحاتی را در ادعا یا ادعاها انجام دهد، مشروط بر آنکه از حدود توصیف اظهارنامه نخست تجاوز نکند.

همچنین بر اساس ماده ۲۱ متقاضی حق تقدم باید به صورت مکتوب همراه با اظهارنامه‌ خود، حق تقدمی را که در نتیجه‌ تسلیم یک یا چند اظهارنامه‌ ملی، منطقه‌ای یا بین‌المللی به یکی از کشورهای عضو کنوانسیون پاریس به‌دست آورده است، درخواست کند.

 متقاضی باید ظرف مدت یک‌ماه‌، تصویر یا رونوشت اظهارنامه‌ای را ارائه دهد که مرجع ثبت اظهارنامه،‌ مبنای حق تقدم‌ آن ‌را گواهی کرده باشد. با پذیرش درخواست حق تقدم، حمایت‌های مذکور در کنوانسیون پاریس شامل آن می‌شود. درصورت عدم رعایت شرایط مندرج در این ماده و دیگر مقررات مربوط‌، درخواست مذکور فاقد اعتبار است.