عدالت حلقه مفقوده در مطالبات پرستاری

رسانه‌های ایران ۲۰ آذر ۱۴۰۰ خورشیدی نگاه ویژه‌ای به پرستاران و دغدغه‌های این قشر داشته‌اند. به گونه‌ای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هر کدام گزارش، یادداشت و مصاحبه‌هایی در این خصوص منتشر کرده‌اند که در ادامه بخشی از این گزارش‌ها رصد می شود.

رسانه‌های اعتدالگرا

وجود موانع خدمتی پرستاران در بیمارستان‌ها

شیما صفازاده رئیس هیأت مدیره نظام پرستاری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با گرامیداشت هفته پرستار در خصوص خدمات کادر پرستاری، اظهار کرد: خدمات کادر پرستاری شامل همکار پرستار، اتاق عمل، بیهوشی، فوریت‌های پزشکی بسیار چشم گیر است و همه دنیا در پاندمی کرونا متوجه شدند که مراقبت بر درمان مقدم است. در دوران کرونا درمان‌ها متعددی بود اما شکست خورد ولی آنچه که ماندگار شد و توانست حیات بیمار را در بخش‌ها عمومی و آی سی یو حفظ کند مراقبت‌های پرستاری بود، شعار امسال پرستاری تحت عنوان «پرستاری تأمین حقوق مردم، رفع موانع خدمتی و ارتقای سلامت جامعه» است و هر سه رکن این شعار معنا و مفهوم خاصی دارد. نسبت پرستار به تخت به طور متوسط در دنیا دو و نیم پرستار در ازای هر تخت است و در کشورهای اروپایی به پنج الی ۹ پرستار به نسبت تعداد تخت افزایش پیدا می‌کند، این نسبت در ایران حدود ۹ دهم است و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان عددی نزدیک به یک است. وقتی می‌گوئیم تأمین حقوق مردم یعنی باید هدف این باشد که با افزایش پرستاران و استخدام بیشتر، مردم بتوانند سریع‌ترین و باکیفیت‌ترین خدمت عادلانه همراه با علم روز را با حداقل قیمت دریافت کنند. در حال حاضر در بخش رفع موانع خدمتی عواملی باعث می‌شود این برنامه در بیمارستان‌ها اتفاق نیفتد، در واقع پرستار از سطح پیشگیری و مراحل درمان و بازتوانی می‌تواند مؤثر باشد و عواملی مانع از ارائه این خدمت می‌شوند. باید در سیستم بهداشتی در سطح پیشگیری پرستاران برای آنها ردیف و پست سازمانی بیشتری تعریف شود در بحران کرونا به این نتیجه رسیدند که اگر با ارائه آموزش به مردم پیشگیری بیشتری انجام داده و آنها را به واکسیناسیون تشویق کنند در کنترل بیماری موفق‌تر هستند همان طور که سایر کشورها به این امر پرداخته‌اند. در حال حاضر کمبود پرستار در معاونت‌های بهداشتی چشمگیر است، باید به دنبال این برنامه باشیم که برای پرستاران پست‌هایی ایجاد کنیم تا تعداد بیشتری در حوزه بهداشت استخدام کنیم تا بتوانند به امر پیشگیری، آموزش و برنامه مراقبت در منزل برسند.

رسانه‌های اصولگرا

به پاس پرستاری

روزنامه وطن امروز در گزارشی آورده است: با آنکه مدافعان سلامت برای حفظ جان بیماران در برابر سختی‌ها می‌ایستند و با جانفشانی شبانه‌روز در تلاشند جانی دوباره به بیماران ببخشند اما این قشر زحمتکش و فداکار با مشکلات عدیده‌ای مواجهند، البته رئیس‌جمهور به پاس خدمات جهادگرانه پرستاران، حجت را بر مسؤولان نسبت به رسیدگی به مشکلات آنها تمام کرد. به گزارش «‌وطن‌امروز»، روز پرستار تداعی‌گر روزهای سخت و پرمشقت و در عین حال جان‌نثاری سپیدپوشان فداکاری است که برای حفظ سلامت بیماران در ایام کرونا از هیچ تلاشی دریغ نکردند. آنها در بحران همه‌گیری نفسگیر ثابت کردند با وجود تمام مشکلات حاضرند هفته‌ها از خانه و کاشانه خود دور بماندند، در حالی که ویروس منحوس کرونا جان آنها را تهدید می‌کرد؛‌ ویروس بی‌رحمی که روح بلند بیش از ۱۵۰ پرستار مدافع سلامت را آسمانی کرد. پرستاران در ایام سرکشی کرونا با خدمات شبانه‌روزی طاقت‌فرسا خستگی را خسته کردند و در این پیکار لحظه‌ای آرام و قرار نداشتند. آنها با وجود کمبود شدید نیرو در ارائه خدمات به بیماران با انجام فعالیت‌های چند شیفتی در مقابل سختی‌ها کم نیاوردند و تا آخرین نفس سپر بلا شدند. در چنین شرایطی رئیس‌جمهور دیروز به پاس خدمات جهادگونه جامعه پرستاری کشور بر ضرورت رفع مشکل پرداختی و معوقات پرستاران از سوی وزارت بهداشت و درمان تاکید کرد.

حیات سالم جامعه مرهون ایثارگری پرستاران است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام مهدی ستوده اظهار کرد: نقش پرستاران به عنوان یکی از اضلاع مهم حفظ سلامت جسمی و روحی جامعه غیرقابل انکار است. اگر سطح سلامت روانی این انسان‌ها ارتقا نیابد آسیب پذیری بیشتری را در این میان شاهد خواهیم بود. پرستاران در صف مقدم مبارزه با بیماری‌های متعدد از جمله کرونا در جامعه امروز هستند که انسان قرن حاضر سلامت روحی و جسمی خود را مرهون این قشر ایثارگر است. اولویت‌های راهبردی در راستای سالم سازی جامعه باید مدنظر قرار گیرد که یکی از این منابع آرام بخش در کشور اسلامی ما امامزادگان در سطح وسیع و گسترده و توسل به ائمه اطهار است. اداره اوقاف در سطح کشور بالغ بر ۳ هزار و ۲۶۰ درمانگاه، بیمارستان و مراکز بهداشت را مدیریت می‌کند که در کنار کمک روحی و روانی به بیماران و نقش پرستاران نقشی شایسته و اساسی است. در مقابل بیماری‌های جدید قرن در جهان و برای مدیریت استرس و اضطراب‌های ناشی از آنها باید سواد عاطفی خود را ارتقا دهیم که یکی از اضلاع مهم این سواد عاطفی توجه به ظرفیت مهم امامزادگان و اماکن متبرک و مذهبی است. نبود سواد عاطفی روح و روان فرزندان، پدران و مادران و کهن‌سالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد که ضروری است پرستاران در کنار پزشکان در ارتقای سواد سلامت جامعه نقش خود را به درستی ایفا کرده و مهمترین نیاز جامعه را که همان نیاز به معنویت و ارتقای اخلاقیات است، در جامعه گسترش دهند. حضرت زینب بزرگ پرستار کربلا با نمایش ایثاری عظیم بهترین الگو برای دختران و زنان در عصر حاضر هستند.

پرستاری؛ هنر نقاشی لبخند بر بوم دردها است

به گزارش خبرگزاری فارس، برای حفظ سلامت در جامعه اهمیت پرستاری در طراز اول قرار دارد؛ یعنی اگر بهترین پزشکان و جراحان کار خودشان را با بیمار به بهترین نحو انجام دهند اما از آن پرستاری نشود به طور غالب کار آن پزشک یا جراح عالی قدر بی فایده خواهد بود و طبق فرمایش مقام معظم رهبری هر حرکت انسانی یک پرستار برای بیمار یک حسنه است و کمکی است به انسان محتاج کمک آن هم در شرایط حساس. اگر کمی در معنی واژه پرستار دقت کنیم این فرشتگان زمینی را بهتر درک می کنیم؛ پ: پیمان خون بستن برای مهر و ایثار، ر: رفتن به سوی خدمت خلق و س: سربلند، ساده زیستن و سخت کوش، ت: تکمیل کننده کار طبیبان و ا: الگوی او مظهر تقوا زینب کبری(س) و ر: راضی و خشنود از رحمت خدا و این حرفه پرستاری ترکیب عجیبی است از یک سو رحمت و عطوفت و مهربانی و مراقبت و از سوی دیگر دانش و معرفت، تجربه و مهارت. به پرستار فکر می کنم و واژه ها یک به یک ردیف می شوند: صبر و تحمل، گذشت و ایثار، بی خوابی های شبانه و سختی، مهارت و لبخند، همدلی و امید و .‌...با خود فکر می کنم که چه طور این واژه های بعضا متضاد در کنار هم می نشینند؟ و چه کسی جز پرستار می داند که پرستاری چیست و پرستار کیست؟ پرستاران مهربان ترین قشر جامعه هستند که در این روزهای کرونایی از جان خود می گذرند تا بتوانند زندگی را به دیگران ببخشند از این رو قدردانی از زحمات آن ها کوچکترین کاری است که هر یک از ما می توانیم انجام دهیم و من در این جا اعتراف می کنم که نوشتن در مورد پرستار و پرستاری قلم قوی می خواهد هر چند که واژه ها هم در این مورد کم می آورند؛ به مناسب ولادت باسعادت حضرت زینب کبری(س) و روز پرستار به سراغ یکی از این فرشتگان ایثارگر رفتم تا با او مصاحبه ای انجام دهم و او کسی نبود جز فهیمه قاسمی سوپروایزر کنترل عفونت و کارشناس ایمنی بیمار که به عنوان سوپروایزر نمونه کشوری در این زمینه شناخته شده است. وقتی که از او خواستم تا اجازه دهد مصاحبه ای با او انجام دهم با کمال احترام و خوشرویی وافر به خواسته ام پاسخ مثبت داد؛ شنیده و یا حتی دیده بودم که پرستاران مهربان و خوش اخلاق هستند اما به جرات می توانم بگویم که تا کنون پرستاری به این اندازه مهربان و مردمی ندیده بودم؛ فهیمه قاسمی یک فرشته زمینی به تمام معنا بود که از صحبت با ایشان خستگی برایم معنا نداشت و از هم صحبتی با ایشان لذت می بردم. 

ترس پرستاران از فراموشی در پساکرونا

خبرگزاری مهر در گزارشی آورده است: پرستاری شغل پر استرس و از لحاظ روحی و روانی بسیار طاقت فرسا است اما متاسفانه در کشور ما این مدافعان سلامت از حق واقعی خود دور مانده اند و با وجود اینکه بیش ۱۰ سال از تصویب قانون تعرفه خدمات پرستاری می گذرد اما سازوکار مناسب برای اجرای این طرح محقق نشده است. این در حالی است که اجرای موفق این طرح نه تنها باعث می شود پرستاران به حق واقعی خود دست یابند بلکه به نفع مردم و شرکت های بیمه گذار هم می شود. پرستار بیمارستان شفای گرگان در خصوص این مسأله و تحقق مطالبات پرستاران به خبرنگار مهر گفت: اولین خواسته یک پرستار امنیت شغلی و امنیت جانی است، بسیاری از پرستاران به صورت ساعتی و قراردادی کار می کنند و برخی هم که موفق به استخدام نمی شوند، مهاجرت می‌کنند. بحث تعرفه گذاری خدمات پرستاری بعد سال ها هنوز اجرایی نشده است. با این وضعیت بد کرونایی که پرستارها به عنوان یک سرباز مشغول خدمت هستند ولی جایگاه ای که باید داشته باشند را ندارند حتی بسیاری می گویند وظیفه شما بوده و باید کارتان را انجام دهید. در اوج کرونا همه یاد پرستاران می افتند اما هم اکنون که تب و تاب کرونا فروکش کرده، کسی خبری از پرستار نمی گیرد.

ایستاده در برابر مشکلات

روزنامه صبح نو در گزارشی نوشت: دو سال از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد و هنوز پرستارانی هستند که از دریافت حق کرونای عادلانه و منصفانه جا مانده‌اند، بیش از هشت‌هزار پرستار درحال‌حاضر با قراردادهای غیرقانونی ۸۹روزه مشغول‌به‌کارند چون چاره‌ای جز قبول تبعیض ندارند و مسوولان فقط در آستانه روز پرستار به یاد آن‌ها می‌افتند! دولت یازدهم به‌صراحت اعلام کرد که قانون تعرفه‌گذاری پرستاری قابل اجرا نیست، چون دولت پول ندارد و این قانون همان سال هم که تصویب شد، بار مالی آن در نظر گرفته نشد. دولت دوازدهم در آخرین هفته‌های حضور، شتابزده، قانون تعرفه‌گذاری را در شورای عالی بیمه تایید کرد که نهایی‌شدن این قانون به نام دولت دوازدهم نوشته شود اما باز هم بار مالی اجرای این قانون دیده نشد و بنابراین، باز هم پرستاران از قافله دریافت مزایای متناسب با حجم وظایف و خدمت جا ماندند. هنوز نسبت تخت به پرستار حرفه‌ای ۱.۸ و میانگین کشوری تخت به پرستار حدود ۰.۹ و حتی در برخی مناطق کمتر هم هست. ایران سال‌هاست که با استانداردهای مابه‌ازای تعداد پرستار به‌ازای جمعیت بیمار فاصله دارد و کشورهایی همچون امارات‌متحده و کانادا بهشت موعود پرستاران هستند. به همین دلیل پرستاران تلاش می‌کنند به این کشورها مهاجرت کنند تا حداقل، اگر از حجم بالای کار در عذاب‌اند، عذاب‌شان با تبعیض‌های شغلی و دریافتی با جامعه پزشکی، مضاعف نشود اما با این همه دولت سیزدهم خبر از کنار رفتن قراردادهای ۸۹روز داده و وعده داده که شرایط کاری پرستاران تغییر خواهد کرد. در همین راستا، معاون پارلمانی نظام پرستاری کشور گفته که فوق‌العاده پرستاران در احکام آن‌ها مصوب شده است. کمبود پرستار در تمام کشور یکی از مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم و قرار شد سالانه ۱۰هزار پرستار در تمام دانشگاه‌ها جذب شود. او همچنین به اقداماتی که جهت تقدیر از پرستاران انجام شده و می‌شود نیز اشاره کرده و گفته که در سال گذشته بلوار ورودی بیمارستان پاستور در روز پرستار نام‌گذاری شد و امسال هم تندیس پرستار در ورودی بیمارستان  نصب و رونمایی می‌شود. معاون پارلمانی نظام پرستاری کشور همچنین از دعوت تعدادی از مدافعان سلامت در هفته جاری برای حضور در صحن علنی شورا به‌منظور تجلیل خبر داده است.

می‌سوزیم‌ تا بمانید

روزنامه فرهیختگان در گزارشی می‌نویسد: روز پرستار بهانه‌ای برای توجه به مشکلات و دغدغه‌های سفیدپوشانی است که تا پای جان ایستاده‌اند؛ آنهایی که با وجود خستگی ناشی از کار، بی‌وقفه همچنان با جان‌ودل از بیماران پرستاری و مراقبت می‌کنند. همان کسانی که نام‌شان را مدافعان سلامت گذاشته‌اند و در عرصه مبارزه با ویروس کشنده کرونا نیز ثابت کرده‌اند فراتر از مسئولیت و تعهدشان عمل می‌کنند. پرستاران در دوسال اخیر جان خود را در خط مقدم مبارزه با کووید-۱۹ در دست گرفته و برای بهبودی بیماران تلاش کرده‌اند. هرچند خودشان با مشکلات معیشتی و سختی کار زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. فاطمه مظاهری، پرستار بیمارستان فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی با بیان چالش‌ها و دغدغه‌های پرستاران در کشور به‌ویژه در شرایط کرونا گفت: «سختی کاری که در رشته و شغل پرستاری وجود دارد در بیمارستان‌ها این است که با تعداد کم پرسنل پرستاری مواجه هستیم. همچنین برخی از پرسنل رشته پرستاری که وارد بیمارستان‌ها می‌شوند، آموزش‌های کافی و جامع برای کار را ندیده‌اند و از روند فعالیت خود بی‌اطلاع هستند، درنتیجه عدم آموزش‌های درست و جامع، سختی کار برای این پرستاران تازه‌کار و حتی پرستاران ارشد نیز چندین برابر می‌شود.» «آموزش پرستاران باید به‌صورت جدی‌تر و با کیفیت بالاتری پیگیری شود و پس از هر دوره آموزشی این پرستاران نباید سریعاً وارد بازار کار و محیط بیمارستانی شوند؛ چراکه ما در زمان کاری در بیمارستان‌ها باید به‌صورت مداوم به این پرستاران تازه‌کار آموزش بدهیم و این چالش‌های خود را به همراه دارد و در دو بیمارستان که به‌عنوان پرستار فعالیت کردم با این چالش بسیار مواجه و درگیر بودم.» «باید گفت بیمارستان‌های دانشگاه آزاد نیروهای بالایی را جذب می‌کرد اما متاسفانه حمایت‌های کافی و حمایتی برای پرستاران وجود نداشت، حتی درخصوص فعالیت پرستار در بیمارستان، شیفت کاری، حقوق و دستمزد نیز اطلاعات کافی به دانشجویان داده نمی‌شود و وقتی دانشجویان پرستاری وارد بیمارستان می‌شوند و با چنین شرایطی -که انتظارش را نداشته‌اند- برخورد می‌کنند، با دلزدگی و عدم انگیزه در کار مواجه می‌شوند.»

شغلی با هزاران سختی بی‌پایان و حقوقی ناچیز

خبرگزاری دانشجو در گزارشی آورده است:‌ سختی برخی از مشاغل با دیگر کارها متفاوت است و تنها عشق است که میتواند افراد را به ماندگاری در این مشاغل تشویق و ترغیب کند. پرستاری جزو همان شغل‌های سخت و پیچیده‌ای است که حرفهای نا گفته و قولهای عمل نشده از مسئولان را زیاد به خود دیده است اما پرستاران همچنان عاشقانه در شغل خود مشغول هستند و سختی‌های بی پایان آن را به جان می‌خرند. بر اساس قانون مصوب سال ۹۰ درباره مشاغل سخت و زیان آور، پرستاری هم جزو مشاغل سخت محسوب می‌شود اما متاسفانه به دلیل کمبود نیرو و حقوق ناکافی که برای این گروه از افراد زحمتکش در نظر گرفته می‌شود، اغلب بعد از ۲۰ سال کار متوالی و ۲۵ سال کار متناوب که می‌توانند بازنشسته شوند، باز هم به کار خود ادامه می‌دهند. شیفت های کاری فشرده و پی در پی، حجم کاری زیاد، حقوق کم و ناچیز و دهها مورد دیگر تنها بخشی از سختی کار پرستاران محسوب می‌شود و حالا در نظر بگیرید که شیوع بیماری کرونا و تبعات این غول بی شاخ و دمی که مهار کلی آن تا کنون میسر نشده است هم به این سختی‌ها اضافه شود و حقوق و مزایای اغلب پرستاران همچنان در سطح حداقلی و کم باقی مانده است. به دستور رهبر معظم انقلاب و پس از آن با پیگیری خبرنگاران در رسانه‌های مختلف موضوع فوق العاده ویژه پرستاران در طول ماههای اخیر تا کنون تقریبا پرداخت شده است اما ماجرای عدم پرداخت فوق العاده خاص آن‌ها همچنان پابرجا مانده است. معضل دیگری که در حال حاضر پیش روی بسیاری از پرستاران کشور قرار دارد معضل قراردادهای ۸۹ روزه‌ این گروه است که اساس آن‌ها سوء استفاده از احتیاج افراد در شرایط کنونی به شغل پرستاری و درآمد حاصل از آن است.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

پرستارانی با انگیزه‌های کارآفرینی

روزنامه تفاهم در یادداشتی به قلم فاطمه یحیایی آورده است: کارآفرینی پرستاری و به عبارتی پرستارانی با انگیزه های کارآفرینی، بــه این قشر فرهیخته فرصت می دهد تا دیدگاه ها و ایده های  شــخصی خود را جهت بهبــود پیامدهای حوزه سلامت با استفاده از رویکردهای جدید و نوآورانه پیگیری  و دنبال کنند. حوزه ی سلامت یکی از موثرترین فاکتورهای تاثیرگذار در رفاه و توسعه ی اجتماعی است و پرستاران به عنوان عضو لاینفک و اصلی آن باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند. تغییرات سریع در سیستم مراقبت و سلامت، بالاخص در دوسال اخیر، با شیوع بیماری کرونا ، بار شغلی سنگینی را بر این قشر تحمیل نموده است . از سویی بسترها و فرصت های تولید شده می تواند شرایط فوق العاده ای را برای ایجاد جرقه های کارآفرینی در پرستارانی که صاحب خلاقیت، نوآوری و شم تجاری هســتند، ایجاد نماید. البته بررسی فرصت های کارآفرینی در حوزه پرستاری ،سبقه ای بسیار قدیمی دارد و به قرن نوزدهم از طریق کار پیشگام آن فلورانس در مراقبت از سربازان و تاسیس دانشکده های پرستاری بر می گردد. چرا که دنیا به دنبال تغییر روند بیمارستانی به پیش بیمارستانی است و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز همواره براین امر مهم تاکید داشته و پرستاران را به عنوان رهبران سلامت دانسته و به پوشش همگانی سلامت، توجه ویژه ای دارد. کارآفرینی در پرستاری از دیدگاه ایجاد و توسعه یک فرصت متمرکز بر فعالیت های مراقبت، آموزش و یا مدیریت پرستاری می تواند مورد بررسی قرار گیرد. پرستارانی که به انجام فعالیت های کارآفرینانه رغبت نشان می دهند ،عمدتا تمرکز ویژه ای بر فرصت های ایجاد شده در حوزه های فعالیت های مراقبتی، آموزشی و مدیریتی دارند. در یک نگاه ساده تر،اکنون با ده ها اپلیکیشن طراحی شده روبرو هستیم که بسیاری از خدمات پرستاری را سازمان یافته شده بصورت شبانه روزی در اختیار بیماران، سالمندان، اطفال و عموم جامعه قرار می دهد.

نگرانی پرستاران از چگونگی اجرای قانون تعرفه‌گذاری

خبرگزاری ایلنا با درج گزارشی آورده است: سرانه پرستار در دنیا به روش‌های مختلفی مثل نسبت پرستار به تخت و جمعیت محاسبه می‌شود اما تعداد پرستار نسبت به جمعیت؛ اصلی‌ترین استاندارد جهان برای محک زدن کشورها در نظر گرفته می‌شود، مولفه‌ای که در ایران محل بروز نیافته است. بر اساس استاندارد وزارت بهداشت، به ازای هر تخت باید به طور متوسط ۵/۲ کادر پرستاری وجود داشته باشد که از این تعداد ۲ نفر پرستار و ۰.۵ هم کمک‌بهیار هستند. میان وضع موجود و استاندارد فاصله زیادی وجود دارد؛ به گفته فعالان صنفی این گروه شغلی، میزان پرستار نسبت به تخت در سال ۹۹ حدود ۰.۷ است. باید توجه کرد که مساله کمبود نیروی پرستاری همه‌چیز را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به عنوان مثال پرستاران مجبور می‌شوند اضافه کاری‌های اجباری داشته باشند یا قانونی مانند بازنشستگی پیش از موعد که حق قانونی پرستاران است به دلیل کمبود نیرو نمی‌تواند در برخی دانشگاه‌ها اجرا شود. موضوع استخدام پرستاران در طول سال‌های گذشته بارها در رسانه‌ها مخابره شده، اخباری که در عموم جامعه این باور را ایجاد می‌کند که تعداد استخدامی‌ها بسیار زیاد است اما دبیرکل خانه پرستار معتقد است، جذب نیروی انسانی از سال ۹۲ تا ۹۶ بسیار ناچیز بوده و در این مدت کمتر از ۵ هزار نفر وارد سیستم درمان شده‌اند. همچنین در سال‌های ۹۷ تا امروز حدود ۲۰ هزار پرستار استخدام شده‌اند. حال آنکه جذب ۲۵ هزار پرستاران در طول ۸ سال مناسب و منطبق بر نیاز سیستم درمانی نیست. یکی از دیگر مولفه‌هایی که باید از سوی مسئولان وزارت بهداشت مورد توجه قرار گیرد، خروج سالانه ۳ تا ۴ هزار پرستار از نظام سلامت به دلایلی مثل بازنشستگی، مرگ، از کارافتادگی و مهاجرت است. شریفی‌مقدم معتقد است؛ تعداد استخدامی‌ها در طول ۸ سال گذشته حدود ۲۵ هزار نفر بوده در حالیکه اگر خروجی سالانه پرستاران را ۴ هزار نفر بدانیم، در همان بازه زمانی حدود ۳۲ هزار نفر از تعداد پرستاران کم شده است. به عبارت دیگر حتی میان استخدامی و خروجی در بازه زمانی ۸ سال گذشته، سنخیتی وجود ندارد.

پرستاران راما نمی‌بینیم؛ کشورها ی‌دیگر، جذب می‌کنند

محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار ایران در گفت‌وگو با روزنامه آرمان ملی به روند ادامه‌دار پزشک سالاری و نادیده گرفتن حقوق پرستاران در دولت جدید نیز اشاره دارد و می‌گوید: نیاز کشور به پرستاران به زمان یا شرایط بحرانی مثل پاندومی باز نمی‌گردد که ما بگوییم اگر کرونا تمام شود، ما دیگر به پرستاران نیاز نداریم، هرچند که دولت‌های گذشته و حال به این نتیجه رسیده‌اند که با یک پاندومی تا چه اندازه می‌تواند در نبود پرستاران، کشور را آسیب پذیر کند. محمد شریفی مقدم معتقد است که کرونا این ضعف را برجسته‌تر کرد، چون دارو و درمانی نداشت و بیماران نیاز به مراقبت داشتند، کمبود پرستار بیشتر احساس شد. ما در دولت‌های گذشته و حال به این نتیجه رسیدیم که آنها از هر جناح‌های سیاسی که باشند، بازهم سیستم پزشک‌سالاری را سرلوحه کار خود قرار می‌دهند. زمانی‌که آقای ظفرقندی رفتند و حالا آقای رئیس زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی هستند، هر دو آنها از منافع پزشکان دفاع می‌کنند. سال‌هاست که در کشورهای اروپایی و کشورهای توسعه یافته نظام ارجاع صورت می‌گیرد. یعنی گروهی متشکل از پرستاران، پزشک عمومی، ماما، روانشناس و... را در یک منطقه‌ای که مثلا ۱۰۰۰ نفر جمعیت دارد، مستقر کرده و این گروه مسئول پایش و آموزش این افراد هستند. به‌عنوان مثال این جمعیت پرونده الکترونیک دارند و هر شش ماه یکبار چکاپ کامل بدنی می‌شوند و ممکن است ۹۰ درصد این افراد سالم باشند. اما اگر می‌خواهید بدانید که ما تا چه اندازه به نظام ارجاع بی‌تفاوت بوده‌ایم باید به آمار دیابت اشاره‌ای داشته باشیم که بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور که به بیماری دیابت مبتلا هستند، خودشان خبر ندارند!. در حالی‌که اگر با پیشرفت دیابت، پای یک فرد سیاه یا زخم شود، سالانه ۱۰۰ میلیون تومان هزینه برای درمان آن نیاز است. همچنین دیابت برروی کلیه، چشم، قلب و... تاثیر می‌گذارد که هزینه درمان این بیماری‌ها سرسام آور است، در حالی‌که اگر فرد در ابتدا بداند دیابت دارد با پیشگیری می‌توان از بروز این هزینه‌های کمرشکن هم برای خانواده‌ها و هم نظام سلامت قابل پیشگیری است و آموزش به فرد که چگونه از خودش در مقابل روند افزایش دیابت مراقبت کند، هزینه‌ای برای دولت و مردم ندارد. از سال ۷۸ موضوع نظام ارجاع در کشور ما وجود داشته و زمانی‌که دکتر پزشکیان می‌خواست این قانون را اجرا کند، سیستم پزشک سالارانه وزارت بهداشت با آن مخالفت کرد و این موضوع تا کنون ادامه دارد، چون منافع آقایان در روند بیماری جامعه است در حالی‌که با دو اقدام ساده «آموزش» و «پایش» می‌توان از مراجعه میلیون‌ها نفر به مطب‌ها و بیمارستان‌ها جلوگیری کرد.

ماراتن ۲۲ ماهه پرستاران در روزهای سختِ سلامت

خبرگزاری ایسنا در گزارشی آورده است: درست از ۶۶۲ روز قبل بود که زندگی‌ها رنگ و بوی دیگری گرفت؛ رنگی به سیاهی روزهای تاریک کرونا؛ چه عزیزانی که پر کشیدند و امیدهایی که از دلها رخت بربست، از یکدیگر فاصله گرفتیم تا مبادا نزدیکی‌مان به هم دیگر به انتهای جدایی ختم شود و... در تمام این مدت مهمان ناخوانده‌ای در میان ما جا خوش کرده بود که همه چیز را دستخوش تغییرات بزرگ و سخت کرد. به خود آمدیم و دیدیم غم بر دل‌هایمان نشسته و سایه ترس و مرگ بر سر شهر طنین‌انداز شده بود؛ با این حال اما  استقامت ادامه داشت. چشم باز کردیم و دیدیم در بحبوحه جنگی تمام عیار با این منحوس نامرئی گرفتار شدیم؛ در این شرایط اما عشق و امید، ریشه در باور زنان و مردانی داشت که در مقابل تندباد غریب کرونا ایستادند و خود سپر بلا شدند تا جان‌ها از گزند این بلای نامرئی دور بمانند. نهال امید ما این روزها ریشه در خون و باور زنان و مردانی دارد که از ۶۶۲ روز قبل تاکنون هنوز زندگی به کام‌شان شیرین نشده است. سخت است شاهد جان دادن کسانی باشی که می‌دانی عزیز جان خانواده‌ای هستند و مجبور باشی پیام رسان خبر پرکشیدن‌شان باشی، سخت است در روزهای نخست بدون تجهیزات مقابل دشمنی سینه سپر کنی که نمی‌دانی از کجا به تو حمله خواهد کرد، سخت است روزها یا حتی ماه‌ها خانواده‌ات را نبینی که مبادا عاملی برای گرفتای‌شان شوی، سخت است هوا باشد و زیر لایه‌ها ماسک، نفس کم بیاوری... در شرایطی که با گسترده شدن واکسیناسیون کرونا اندک اندک به سمت زندگی عادی بازمی‌گردیم، اما هنوز هم هستند کسانی که مثل روزهای نخست هجوم این دشمن، در سنگر مقاومت ایستاده‌اند. کسانی که با هر تغییر رفتار ویروس و عدم رعایت ما، دل نگران می‌شوند که مبادا شاهد تکرار روزهای سختی باشند که صدها نفر جان می‌باختند و کاری از دست‌شان برنمی‌آمد؛ روزهایی که همکارانشان هم پا در مسیری بی بازگشت گذاشتند و آسمانی شدند. پرستاران این روزها بیش از ۲۲ ماه است که در لباس‌هایی سخت و سنگین یاری رسانِ بیمارانی هستند که نفس‌هایشان به شماره افتاده است و همچنان هم نگرانند تا مبادا برخی سهل‌انگاری‌ها و عادی‌انگاری‌ها و البته سویه جدید بیماری، منجر به موج‌آفرینی مجدد و تکرار خاطرات روزهای سخت و طاقت‌فرسا شود؛ آنهم در شرایطی که جسم و روح‌شان خسته است و شاید دیگر تاب و تحمل روزهای ابتدایی را نداشته باشند.

پنجه در پنجه کرونا

روزنامه شهروند در گزارشی میدانی آورده است: شاید برای خیلی از ما شرایطی که کاوه ویسی، پرستار بخش ۳ کرونا در بیمارستان مسیح دانشوری تجربه کرده، کابوس وحشتناکی باشد. اینکه به خاطر شغلت در این یک سال و ۱۰ ماهی که از بحران کرونا می‌گذرد، هشت ماهش را در قرنطینه باشی و خانواده‌ات را نبینی و بعد هم بیماری و مرگ پدر را درست وسط بخش خودت تجربه‌اش کنی. اما او با همه این سختی‌ها و تلخی‌ها باز هم می‌گوید پرستاری شغلش نیست، عشقش است. اوایل کرونا ترس بسیار عجیبی از این بیماری وجود داشت، طوری که خانواده‌های ما هم مثل همه مردم استرس داشتند و گاهی هم حتی فشار می‌آوردند که سلامتی خودمان مهم‌تر است. ولی تصور کنید که هر پرستاری با این تفکر از شغلش خارج می‌شد، چه اتفاقی می‌افتاد؟! آن روزهای نخست مثل الان نبود، شرایط مثل شرایط جنگی بود. من حدود هشت ماه خانواده‌ام را ندیدم. البته وقتی آن هیمنه بیماری، هم با رعایت‌کردن پروتکل‌ها و هم با واکسیناسیون شکست، مقداری وضعیت بهتر شد. اما تصور کنید که من در همین دوران پدرم را همین جا، روی یکی از تخت‌های بیمارستان از دست دادم. حس عجیبی بود. بالاخره من به خاطر شغلم خیلی خوب این ویروس را می‌شناختم؛ می‌دانستم که چه آیتم‌هایی نشان می‌دهد که بیمار رو به بهبود است یا رو به بدحال‌تر شدن. گاهی می‌توانستم تخمین بزنم که برای بیمار چه اتفاقی می‌افتد. به همین دلیل وقتی پرستار پدرم بودم، از نشانه‌ها و علائمی که داشت، حس می‌کردم چه اتفاقی می‌خواهد بیفتد. خیلی حس بدی بود، من هم پرستار بخش بودم و هم بعد از شیفت کاری پرستار پدر. خیلی سخت بود که ببینی عزیزت روی تخت است و هیچ کاری نمی‌توانی برایش انجام بدهی. وقتی بخواهد اتفاق بیفتد، اتفاق می‌افتد. کادر درمان هر کاری از دستش بربیاید، انجام می‌دهد، ولی مرگ و زندگی دست خداوند است، ما همه فقط وسیله هستیم.

جمع بندی:

رسانه‌های اصولگرا در بررسی امروز خود به مباحثی همچون مشکلات و سختی‌های پرستاران در دوران کرونا پرداختند. همچنین این رسانه‌ها در بخش‌هایی از اخبار خود به قانون تعرفه‌گذاری پرستاری اشاره کردند که با گذشت چند سال از تصویب آن همچنان اجرا نشده است. در این میان رسانه‌های اعتدالگرا نیز موانع خدمات پرستاران در بیمارستان‌ها را بررسی کرده‌اند. این رسانه‌ها به نقل از کارشناسان آورده‌اند که اگر برای پرستاران پست‌هایی ایجاد شود، می‌توان تعداد بیشتری در حوزه بهداشت استخدام کرد تا از این طریق آنان بتوانند به امر پیشگیری، آموزش و برنامه مراقبت در منزل برسند. همچنین رسانه‌های اصلاح‌طلب در مطالب منتشره خود موضوع پرستاری را در قالب‌های مختلف بررسی کرده‌اند. این رسانه‌ها به قانون مصوب سال ۹۰ درباره مشاغل سخت و زیان‌آور اشاره کرده‌اند که در این قانون پرستاری را هم جزو مشاغل سخت می‌دانند.