باید علوم انسانی را بر اساس زیست‌بوم ایران و مکتب اهل بیت تعریف کنیم

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، محمد باقر قالیباف روز یکشنبه در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و پنجمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که در مرکز همایش‌های سازمان صداوسیما برگزار شد، ضمن تسلیت ایام فاطمیه(س)، گفت: مبداء تحول جوامع و ملت‌ها بیش از آنکه از علم و تجربه بدانیم، از تفکر و اندیشه است که می‌تواند اساس کار ما قرار بگیرد. به خصوص اینکه در حوزه علوم انسانی که یک علم انسان ساز است و سایر نهادها بدون شک تحت تاثیر علوم انسانی است.

رییس مجلس شورای اسلامی افزود: اگر بخواهیم تحول جدی و بنیادی در جامعه خود داشته باشیم و اهداف انقلاب اسلامی و مکتب سیاسی امام(ره) را و یک نظام دینی و ولایی را پیش ببریم، باید علوم انسانی را منطبق بر زیست‌بوم ایران اسلامی و مکتب اهل بیت قرار دهیم وبه صورت هوشمند به آن توجه کرد.

وی با تاکید بر اینکه باید در این بخش به صورت سازمان یافته فعالیت کرد، گفت: پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری‌های داهیانه حضرت امام رحمة الله علیه که جز برای خدا گامی بر نداشت و جز برای خدا کاری نکرد، با تکیه بر سنت‌های الهی محقق شد. اما امام در این مسیر گام برداشت و ملت هم خالصانه در این مسیر حرکت کردند تا انقلاب اسلامی  جوشیده از فرهنگ دینی و مکتب قرآنی شکل بگیرد.

قالیباف با بیان اینکه انقلاب اسلامی در زمانی به ظهور رسید که  دین اسلام و معنویت در چنبره مکاتب انسان ساخت و مکاتب مادی محاصره بود، عنوان کرد:  این انقلاب در حالی با رهبری امام به ظهور رسید که در دهه ۸۰ میلادی که هر کشوری در سیطره قدرت آمریکا و شوری سابق بود،  هیچ کسی فکر نمی‌کرد حضرت امام بتواند تفکر انسانی و تفکر متوسل به اسلام را در شرایط که هیچ جنبنده ای در هیچ‌عرصه‌ای نمی‌توانست ابراز وجود کند، انقلاب را  پیش ببرد و پیروزی برق آسا در انقلاب اسلامی محقق کند.

رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به دوران دفاع مقدس گفت: وقتی تربیت اسلامی، مدیریت اسلامی، وقتی روانشناسی اسلامی و عقلانیت متصل به وحی نه عقلانیت ابزاری و مادی در دوران مقدس شکل می گیرد،  سبب پیروزی ملموس و عینی در ابعاد مختلف می شود.

وی ادامه داد: هر کدام از بخش‌های دفاع مقدس در حوزه مدیریت، برنامه ریزی، تحول، تکنولوزی، تکنیک و تاکتیک درس و الگو است اما متأسفانه آنطور که باید و شاید به این موارد پرداخته نشده است.

رییس دستگاه قانونگذاری با تاکید به کارآمدی دین در اداره امور جامعه اظهار داشت:  باید این موضوع را هدفگذاری کنیم و مرتب آن را رصد کرده و مورد توجه قرار دهیم. از طرفی در حوزه علم و حوزه حکمرانی با تکیه بر علم نه تنها به همگرایی نرسیدیم بلکه به سمت واگرایی رفتیم. 

دین برای حل مسائل راهکار ارائه دهد

قالیباف ادامه داد:  تولید نظریه و نظریه پردازی در حوزه علوم اسلامی بدون شک یک ضرورت اجتناب ناپذیره است. ولی توجه کنید که امروز دین در مسند قدرت و حکومت است. اگر  علوم انسانی اسلامی چه افراد و دانشگاهیان آن به سمت مسئله یابی و حل مسئله نروند، و راه حل و پاسخ روشنی برای اقتصاد، روانشناسی، برای مدیریت، برای جامعه شناسی، سیاست نداشته باشیم و برای حل مسائل کشور راه حل نداشته باشیم،  طبیعی است دچار مشکلاتی می شویم که امروز شدیم.

وی تاکید کرد: مشکلات اقتصادی کشور بعد از انقلاب و حتی از دهه ۵۰ به بعد در شیوه ها و تصمیم گیری ها در حل مشکلات اقتصادی کشور، تکراری، غلط و ادامه غلط بوده است‌. در حالی که اولویت ما در حوزه علوم انسانی مسئله یابی و  حکمرانی نوین است و امروز دین در مرکز قدرت است و باید برای این مسائل راهکار درست و مشخص ارائه دهد و مسئله محور نبودن ما یکی از آسیب های جدی است.

رییس قوه مقننه با بیان اینکه تقصیر اصلی به ما مدیران در بخش ها و سطوح مختلف مربوط است، گفت: لازم است امروز عموم جامعه از جمله نظریه پردازها و آنهایی که در حوزه علوم انسانی فعالیت می کنند، اندیشه درست را برای تربیت نیروها به کار گیرند.

قالیباف در بخش دیگر سخنان خود گفت: مبنای برخی از جهان بینی ها از اساس مادی است و تشخیص مسئله و راه حل مسئله مبتنی بر انقلاب اسلامی که بر دین و باورهای دینی تکیه دارد، نیست‌.

وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سیستم اجرایی و حکمرانی ما مبتنی بر موضوع سیاسی و بروکراتیک بود که بر اساس سند و ساختار کار خود را پیش می برد. امروز هم  برخی از مشکلات ریشه درهمین رویکرد دارد. هرچند که خطاهای شخصی و برنامه ریزی ها اشتباه هم اثرگذار بوده است.

تفکر مبتنی بر سنت‌های الهی سبب پیروزی است

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به خطاهایی در ابتدای دفاع مقدس گفت: در دوران بنی صدر به دلیل تفکر و اندیشه ای که پشت او بود مبنی براینکه زمین بدیم زمان بگیریم و اینکه اگر قرار است برابر دشمن بایستیم باید ۳ برابر آنها توان داشته باشیم، مبتنی بر همین اندیشه های علوم هایی بود که چنین باوری داشتند. اما اندیشه اینکه حداقل شما به حداکثر آنها به اذن خداوند غلبه خواهید کرد، معنی نداشت.

قالیباف گفت:  تفکر  قبل رفت و تفکر مبتنی بر سنت های الهی به پیروزی رسید تا سبب پیروزی های زیادی در جنگ از بعد معنوی و عینی شود. اما این اتفاق در نظام حکمرانی و اجرایی رخ نداد و همان نظام سیاسی بروکراتیک ادامه یافت.

برای حل مسائل به نوآوری اجتماعی رجوع کنیم.

وی با بیان اینکه نظام حکمرانی مطلوب باید بر پایه نگاه اجتماعی و نهادی تنظیم شود، اظهار داشت: به عبارتی باید مبنای پیشرفت و عدالت بر تربیت و آموزش افراد و سرمایه ها قرار دهیم چرا که در انقلاب کم کم مردم را از صحنه تصمیم گیری و حکمرانی خارج کردیم و باورهای الهی و اندیشه های ناب فاصله گرفتیم.

رئیس قوه مقننه ادامه داد: در عمل نشان دادیم که ربا در سیستم اقتصاد جنگ با خدا نیست و امروز نیازمندیم نوآوری اجتماعی مانند کاری که انقلاب کرد انجام دهیم. به عبارتی روش و منش و کاری که در انقلاب و دفاع مقدس ما را به پیروزی رساند، در پیش بگیریم.

وی با تاکید بر اینکه باید فرق سنت‌های الهی و ارزش‌های مادی را درک کرد، گفت: در فرهنگ دوران دفاع مقدس که مبتنی بر فرهنگ سنت‌های الهی و فرهنگ ما می‌توانیم بود، مبتنی بر باور خود و خدا بود، نتیجه آن پیروزی در انقلاب و دفاع مقدس شد و امروز هم سبب موفقیت در صنعت هوافضا می شود.

قالیباف با بیان اینکه باید در سیاست ها و اقدامات به نوآوری اجتماعی توجه کرد، گفت: باید بر اساس متن مردم حرکت کرد و نوآوری اجتماعی باید بتواند به ما راه حل های جدید برای مسائل و پدیده های جدید ارائه دهد. به عبارتی در ساختارهای تنظیمی، مسائل هنجاری و فرهنگی به تغییرات مهم نیاز داریم.

باید به تکنولوژی و فناوری‌های اجتماعی توجه شود

رییس نهاد قانونگذاری کشور با بیان اینکه نوآوری اجتماعی در بستر فناوری‌های اجتماعی رخ می‌دهد، گفت: عدم توجه به این موضوع سبب خواهد شد حکمرانی نوین، بسیج کردن همه افراد جامعه و انسجام آنها امکان پذیر نشود.

 وی یادآورشد: فناوری‌ها اجتماعی نیز شبیه ایده مهندسی اجتماعی است. البته در برخی مواقع میان تکنولوژی و فناوری های اجتماعی هم پوشانی وجود دارد اما ما در این حوزه باید به طور جد به فناوری‌های اجتماعی توجه کنیم.

 قالیباف در ادامه افزود: امروز باید به تحقیقات بنیادین برای توسعه علم و در راستای اصلاح نظام برخاسته از نگاه و رویکرد اجتماعی توجه شود. چرا که نیاز داریم برای این موضوع، مسأله محور گام برداریم. 

رییس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: FATF یک بحث سیاسی بود ولی قرارداد بین المللی نیست که همه امضا کرده باشند. با این حال به گونه‌ای در تمامی سطوح جهانی، منطقه‌ای، ملی، فراملی و فردی به آن نگریسته شده که امروز سلطه خود را بر همه موضوعات اقتصادی و تجاری اعم از واردات، صادرات و بانک‌ها در بر می گیرد و از این طریق کنترل می‌کنند.

وی افزود: منظور از فناوری اجتماعی حضور مردم در صحنه است که مردم بر اندیشه، باور، فکر و ارزش‌هایی که اساس اصلی تحول مبتنی بر ارزش های دینی و عقلانیت متصل به وحی ایمان داشته و سبب رشد شود.

در گام دوم انقلاب نباید دین را از پشت تریبون تبلیغ کرد

رییس قوه مقننه با تأکید بر اینکه در گام دوم انقلاب باید کارآمدی دین در اداره جامعه را نشان دهیم، گفت: نباید تبلیغ دین در پشت تریبون‌ها و با نصیحت باشد بلکه باید با عینیت و عمل، سازماندهی مبتنی بر دین باید انجام شود که این  بزرگ‌ترین تبلیغ برای دین است.

وی افزود: مجلس یکی از مهم‌ترین نهادها برای تحول نوین در قانونگذاری، سیاستگذاری و نظارت بر اجرای قوانین و حل مشکلات است و مرکز پژوهش‌های مجلس هم در حکمرانی و مدیریت توانا است که می‌تواند با همکاری سایر نهادها بیش از هر زمان دیگری کار را پیش ببرد.

قالیباف خاطرنشان کرد: اینکه مردم از حکمرانی حذف شده‌اند یعنی باید نوع حکمرانی تغییر کند و با استفاده از نیروهای جوان، مومن و پای کار که در این حوزه مسلط هستند، گذشته را جبران کنیم.