ناکامی دوگانه‌سوز کردن نانوایی‌های مازندران ؛ سریال تکراری ۱۰ ساله

به گزارش ایرنا ، این روزها با فرارسیدن فصل سرد سال که افزایش گاز مصرفی خانوارها را نیز به همراه داشته ، زنگ خطر قطعی گاز و به تبع آن برق در مارندران ، استانی که در انتهای لوله سراسری گاز قرار دارد ، به صدا در آمده است و این پرسش را ایجاد کرده است که نانوایی هایی که با وجود تاکیدات مسوولان و حمایت دولت در پرداخت تسهیلات به سامانه سوخت دوم تجهیز نشده اند چگونه قرار است در صورت قطعی گاز نان شهروندان را تامین کنند؟

اگر چه یک دهه زمان طولانی برای اجرای طرحی مانند دوگانه سوز کردن نانوایی ها به شمار می رود ، اما شواهد و آمارهای ارایه شده از سوی مراجع رسمی نشان می‌دهد که مالکان نانوایی‌ها، تمایلی چندانی به این کار ندارند و ترجیح می دهند از سوخت دوم و جایگزین استفاده نکنند.
هدف از اجرای طرح طرح دوگانه سوز کردن نانوایی‌ها، پخت نان در زمان های بحرانی و در شرایط نامساعد جوی و کمبود یا قطعی برق و گاز بوده است. با توجه به اینکه در سال های گذشته باتوجه به سرد شدن تدریجی هوا و افت گاز و قحطی برق، برخی نانوایی های استان تعطیلی شده بودند ، مسوولان به این نتیجه رسیدند که با اجرای مصوبات شورای پدافند غیرعامل و تامین سوخت جایگزین ، تعطیلی نانوایی ها به دلیل تامین نشدن سوخت در فصل سرد سال را به صفر برسانند.
سردی هوا و افت فشار گاز و کاهش تولید برق در زمستان سال ۱۳۹۹ ، باعث خاموشی برق و قحطی گاز در بسیاری از نقاط مازندران شده بود و به گفته رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت و دبیر ستاد تنظیم بازار استان، در ۴۵ روز از فصل زمستان سال گذشته ، گاز و برق ۱۵۰ واحد صنعتی بزرگ استان به دلیل سردی هوا قطع بود و همچنین این مشکل تعطیلی تعدادی از نانوایی های استان را هم در پی داشت.
بررسی اخبار رسانه ها نشان می دهد که پیگیری برای متقاعد کردن یا واداشتن مالکان نانوایی در تجهیز این واحدها به سامانه سوخت جایگزین در مازندران همه ساله ادامه داشته و آخرین بار شهریور ماه امسال در دومین جلسه شورای پدافندغیرعامل استان مصوبه ای با عنوان ضرورت دوگانه سوز شدن واحدهای خبازی با نظارت کارگروه سازمان صنعت، معدن و تجارت و با محوریت اداره کل غله و خدمات بازرگانی گذرانده و تاکید شده بود که این کار باید پیش از فرا رسیدن زمستان به سرانجام برسد.

بااین وصف ، بررسی میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که مصوبه شورا چندان مورد استقبال و حتی پیگیری قرار نگرفته است و وضعیت چندان تفاوتی با گذشته نکرده است.

پرسش از متصدیان نانوایی هم حاکی است که آنان استیجاری بودن بسیاری از نانوایی ها، بالا بودن نرخ سود تسهیلاتی، افزایش بی رویه قیمت تجهیزات مورد نیاز، افزایش قیمت هر کیسه آرد ۵۰ کیلوگرمی و نبود تناسب لازم بین افزایش وزن چانه با قیمت واقعی نان را مهم ترین دلیل رغبت نداشتن برای دوگانه سوز کردن نانوایی ها می دانند و معتقدند که این کار برایشان صرفه اقتصادی ندارد.

آمارها نشان می دهد که از مجموع بیش از پنج هزار نانوایی در مازندران، ۶۰ درصدشان تاکنون دوگانه سوز شده اند و در صورت قطعی گاز می توانند از سوخت دوم و جایگزین استفاده کنند ولی ۴۰ درصد دیگر ترجیح می دهند در برخورد با این مشکل به تعطیلی بروند.

هشدار افت فشار گاز  

بی رغبتی نسبت به مصوبه شورای پدافند عامل استان در حالی است که شرکت گاز مازندران از مدت ها پیش نسبت به احتمال افت فشار گاز هشدار داده و تاکید کرده است که بخش خانگی با مصرف بهینه و صرفه جویی و سایر بخش های مصرف کننده از جمله صنایع و نانوایی ها با سوخت جایگزین باید برای جلوگیری از قطعی گاز همکاری کنند.

سرپرست شرکت گاز مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نسبت به احتمال کاهش افت فشار گاز و حتی قطعی آن در برخی مناطق استان در فصل زمستان و در صورت کاهش دما هشدار داد و از شهروندان خواست با توجه به سرمای هوا، در مصرف گاز طبیعی صرفه‌جویی کنند تا استان با کاهش افت فشار در فصل سرد سال مواجه نشود.
قاسم مایلی رستمی به کاهش محسوس دمای هوای استان در چند روز اخیر و احتمال تداوم آن در روزهای آینده اشاره کرد و گفت : لازم است تمامی مشترکان برای پایداری جریان گاز مشترکان خانگی، صرفه‌جویی در مصرف این نعمت خدادادی را مد نظر قرار دهند.
وی افزود : با ورود موج سرمای فراگیر و پایدار در چند روز گذشته در کشور از جمله در مازندران و افزایش بی‌سابقه مصرف گاز، صرفه‌جویی سراسری برای عبور از روزهای سرد زمستان را بیش از پیش ضروری کرده است.
مایلی رستمی با  بیان این که شهروندان مازندران در اوایل آذر ماه امسال در پی برودت هوا بیش از ۳۱ میلیون متر مکعب گاز مصرف کردند، ادامه داد: صنایع پر مصرف در زمان افت فشار گاز باید از سوخت دوم استفاده کنند.
سرپرست شرکت گاز مازندران استفاده از پوشش مناسب، استفاده از پرده‌های ضخیم، استفاده از شیرهای ترموستاتیک و رعایت دمای ۱۸ تا ۲۱ درجه و پوشش مناسب موتورخانه‌ها و تعمیرات لازم آنها را به عنوان بخشی از راه‌های مصرف بهینه گاز برشمرد.
وی از دستگاه های اجرایی هم درخواست کرد تا برای صرفه‌جویی در مصرف گاز و جلوگیری از افت فشار، با خاموش کردن وسایل گرمایشی یک ساعت قبل از پایان وقت اداری ، کمک کار شهروندان باشند.
در حال حاضر ۶۲۵ هزار خانوار شهری استان برابر با ۹۹.۹ درصد و ۴۳۵ هزار خانوار روستایی معادل ۹۵درصد به شبکه گاز سراسری وصل هستند.
میزان مصرف گاز استان به طور میانگین ۲۸ تا ۳۰ میلیون متر مکعب است ولی سوابق نشان می دهد افزایش مصرف حتی در کف ۳۰ میلیون متر مکعب نیز همواره استان را با مشکل مواجه می کرد ولی امسال نخستین تجربه زمستانی پایداری بیشتر را نشان می دهد.

هزینه ها بالا و قیمت نان ناچیز 

متصدیان نانوایی در مازندران بی توجهی به هشدار شرکت گاز در کنار بی اعتنایی به مصوبه شورای پدافند غیرعامل استان را لاجرم می دانند و معتقدند که در این وضعیت درآمدی قادر به هزینه اضافی نیستند.

متصدی یک نانوایی در ساری به خبرنگار ایرنا گفت : افزایش بی رویه قیمت تجهیزات، بالا بودن هزینه های اجاره، افزایش قیمت هر کیسه آراد و سوبس در برابر قیمت ناچیز نان عملا شغل نانوایی را غیراقتصادی کرده است و به همین دلیل کسی رغبتی برای هزینه اضافی ندارد حتی اگر قطعی گاز و برق به تعطیلی نانوایی بینجامد.

سید حمید نصیری در پاسخ به این پرسش که دولت تسهیلات برای این کار تعریف کرده است ، چرا از این بسته حمایتی استفاده نمی کنند ، افزود : هزینه‌ بالای نانوایی ها از یک سو و پایین بودن درآمد به علت واقعی نبود نرخ نان باعث می شود تا نانواداران قادر به پرداخت اقساط تسهیلات نباشند. هم اکنون بیش از نیمی از هزینه‌های نانوایی ها را پرداخت کرایه محل و دستمزد کارگران تشکیل می‌دهد و با توجه به افزایش قیمت خمیرمایه، آرد و سبوس در چند سال اخیر، دیگر چیزی برای نانوادارن باقی نمی ماند که بتوانند اقساط تسهیلات را نیز پرداخت کنند.
یکی نانوایی دیگر در ساری هم نرخ بالای سود تسهیلات بانکی، گرانی اقلام و تجهیزات مورد نیاز و افزایش قیمت هر کیسه آرد ، خمیرمایه و  سبوس را از جمله دلایل بی رغبتی متولیان واحدهای خبازی برای دوگانه سوز کردن اعلام کرد و گفت : برای دوگانه سوز کردن نانوایی ها  نیازمند خرید تانکر، کپسول فشار قوی گاز،  تغییر مشعل و انجام لوله کشی هستم. گذشته از هزینه سنگینی که برای خرید این اقلام نیاز است ، نانوایی من فضای کافی برای استفاده از تانکر سوخت ندارد ضمن این که برخی از نانوایی هایی که پیش از این تانکر خریداری و نصب کردند ، مجبور شدند تانکرها را جمع کنند.

وی با بیان اینکه بیشتر نانوایی های مازندران اجاره ای هستند ، افزود : وقتی هر ساله اجاره بهای نانوایی چند برابر می شود ، عملا پوشش دادن هزینه های جاری برای نانواها سخت می شود و چیزی برای هزینه کردن اضافی باقی نمی ماند.

این متصدی نانوایی هم نسبت به دریافت تسهیلات برای دوگانه سوز کردن نانوایی ابراز بی رغبتی کرد و گفت : از طریق پرداخت تسهیلات با نرخ سود بالا نمی‌توان نانوایی‌ها را دوگانه سوز کرد. اگر مسوولان در این زمینه جدی هستند و دوگاسوز کردن نانوایی ها برایشان مهم است باید حمایت کنند که تسهیلات کم بهره در اختیار نانوایی ها قرار بگیرد و دوره بازپرداخت هم طولانی تر باشد.

تایید مشکلات نانوایی ها از سوی اتحادیه 

رییس اتحادیه خبازان ساری هم با تایید مشکلات نانوایی ها از کاهش سهمیه آرد و افزایش قیمت سبوس به عنوان مهم ترین مشکلات واحدهای خبازی مازندران از جمله شهرستان ساری و حومه یاد کرد و گفت: تا چند سال پیش روزانه ۱۱۰ هزار کیسه آرد بین نانوایی‌های ساری و حومه توزیع می‌شد ولی اکنون این میزان به ۹۰ هزار کیسه کاهش یافته است که نتیجه آن کاهش درآمد نانوایی ها بوده است.

حامد قنبری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: افزایش قیمت و کمبود سهمیه آرد باعث شده است تا بسیاری از واحدهای خبازی برای تداوم فعالیت و خدمت رسانی به مردم و جلوگیری از ضرر و زیان، نسبت به خرید آرد با قیمت آزاد اقدام کنند که در این صورت نیز به علت خرید آرد خارج از شبکه، توسط تعزیرات حکومتی جریمه می شوند.
وی به تفاوت قیمت فروش هر کیلوگرم سبوس در مازندران در مقایسه با استان گلستان اشاره کرد و افزود : در حالی که واحدهای خبازی ساری و حومه هر کیلوگرم سبوس را هم اکنون ۵۷ هزار ریال خریداری می‌کنند ، اما نانوایی‌های استان گلستان هر کیلوگرم سوبس را ۱۴ هزار ریال می خرند.

رییس اتحادیه خبازان ساری و حومه از مکاتبه و پیگیری لازم برای رفع این مشکل خبر داد و گفت که شرکت غله و خدمات بازرگانی مازندران قول داد که از ماه آینده هر کیلوگرم سبوس را با همان قیمت ۱۴ هزار ریال در اختیار نانوایی‌ها قرار دهد.

قنبری با این وصف وضعیت دوگانه کردن نانوایی ها در مرکز مازندران را مطلوب ارزیابی کرد و گفت : در شهرستان ساری و حومه ۷۵۰ واحد نانوایی فعالیت دارد که هم اکنون بیش از ۹۰ درصدشان دوگانه سوز هستند و طی بازدیدهای میدانی که داشتیم مشخص شد زیرساخت‌های مورد نیاز برای دوگانه سوزی کردن واحدهای خبازی حتی در دورترین روستاها نیز فراهم شده است.
وی افزود : بسیاری از نانوایی‌های شهرستان ساری و حومه نسبت به خرید مخزن ذخیره سوخت، کپسول گاز و حتی دستگاه موتور برق اقدام کرده اند تا در ایام فصل سرد سال و در صورت افت فشار و قطع احتمالی گاز، بتوانند به مردم خدمات ارایه دهند.
قنبری از افزایش ۲ برابری میزان تسهیلات پرداختی برای بهسازی و نوسازی واحدهای خبازی به عنوان یکی از مشوق های جدید یاد کرد و گفت: در گذشته به هر واحد خبازی ۴۰۰ میلیون ریال تسهیلات در این بخش پرداخت می‌شد که این رقم اکنون به ۸۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است و در صورت تداوم روند پرداخت تسهیلات، بدون شک تا پایان امسال روند دوگانه سوزی شدن واحدهای خبازی ساری و حومه تکمیل خواهد شد.
وی افزود: دو برابر شدن میزان تسهیلات پرداختی باعث شد تا آن دسته از مالکان واحدهای خبازی که تاکنون نسبت بهسازی و دوگانه سوزی کردن واحدهای خود اقدام نکرده بودند، اکنون نسبت به انجام این مهم اهتمام بیشتری داشته باشند.

رییس اتحادیه خبازان سازی با بیان اینکه هر هفته فهرست متقاضیان واجد شرایط برای دریافت تسهیلات بهسازی واحدهای خبازی به شرکت غله و خدمات بازرگانی مازندران ارسال می‌شود، تصریح کرد: پرونده واحدهای خبازی واجد شرایط دریافت تسهیلات، پس از بررسی در شرکت غله به بانک های عامل ارسال می‌شود تا براساس نوبت نسبت به پرداخت اقدام شود.
وی کیفیت آردهای توزیع شده در بین واحدهای خبازی شهرستان ساری و حومه را مطلوب ارزیابی و ابراز امیدواری کرد با رفع مشکل، تمام نانوایی‌های شهرستان دوگانه سوز شوند.

یکهزار میلیارد ریال اعتبار برای دوگانه سوزی 

مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی مازندران هم با بیان اینکه نانوایی‌های استان برای فعالیت در فصل سرد سال باید به سوزاندن سوخت گازوئیل در صورت نیاز و زمان بحرانی مجهز شوند، گفت: از مجموع بیش از پنج هزار واحد خبازی در مازندران، هم اکنون ۲ هزار و ۳۶۰ واحد دریافت کننده آرد یارانه ای نوع یک و ۵۶۲ واحد دریافت کننده آرد یارانه ای نوع ۲ مجهز به سوخت دوم از نوع گازوئیل و سیلندرهای گاز مایع هستند. 

عباسعلی وفایی نژاد با هشدار این که سهمیه آرد خبازی‌هایی که به اجرای طرح دوگانه سوز شدن اقدام نکنند قطع می‌شود ، از اختصاص یکهزار میلیارد ریال اعتبار در قالب پرداخت تسهیلات برای دو گانه سوز کردن خبازی‌های استان خبر داد و افزود : با پیگیری صورت گرفته، سقف تسهیلات پرداختی برای بهسازی، نوسازی و دوگانه سوز شدن نانوایی‌های استان با نرخ سود ۱۵ درصد و بازپرداخت سه ساله از ۴۰۰ میلیون ریال به ۸۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه نانوایان واجد شرایط برای برخورداری از این تسهیلات باید به اتحادیه های مربوطه مراجعه کنند و پس از تکمیل فرم، پرونده آنان برای دریافت تسهیلات به بانک سپه معرفی ارسال می‌شود ، ادامه داد : تاکنون به ۳۷۳ متقاضی واجد شرایط ۱۸۸ میلیارد و ۳۸۰ میلیون ریال تسهیلات بهسازی، نوسازی و دوگانه سوز کردن واحدهای خبازی پرداخت شده است.

وفایی نژاد با بیان اینکه این تسهیلات با امضای تفاهم‌نامه بین شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران و بانک سپه در راستای حمایت مالی نانوایان جهت بهسازی، نوسازی، دوگانه سوز کردن و همچنین تامین سرمایه در گردش به واحدهای پرداخت می شود، گفت که در راستای این تفاهم‌نامه، اتحادیه خبازان هر شهرستان باید با اطلاع رسانی به خبازی‌های تحت پوشش خود نسبت به دریافت درخواست و بررسی و معرفی افراد واجد شرایط به بانک اقدام کنند و بانک سپه نیز باید از طریق سامانه پیامکی فروش آرد یارانه ای و تبلیغات محیطی، نسبت به اطلاع رسانی به خبازان اقدام کند.

دبیر کارگروه آرد و نان مازندران، با اشاره به هماهنگی های صورت گرفته به منظور تسهیل‌گیری بانک های عامل در فرآیند پرداخت تسهیلات، افزود: تمام شعب بانک عامل موظفند با توجه به ضمانت اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان، در کمترین زمان و اخذ تنها یک ضامن آن هم به صورت چرخشی، نسبت به پرداخت تسهیلات بهسازی واحدهای خبازی اقدام کنند.

ثبت‌نام حدود ۲ هزار متقاضی دریافت تسهیلات نوسازی
مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی مازندران سهمیه در نظر گرفته شده به منظور بهره‌مندی واحدهای خبازی مازندران برای دریافت تسهیلات نوسازی و بهسازی را در سال جاری ۲ هزار و ۱۹۶ واحد اعلام کرد و گفت که تاکنون یکهزار و ۸۲۵ نفر به عنوان متقاضی دریافت این تسهیلات، فرم‌های مربوطه را پر کرده اند و با توجه به دو برابر شدن سقف تسهیلات پرداختی، ضرورت دارد نانوایان بخشی از این تسهیلات را در راستای سیاست های پدافند غیرعامل و به منظور آمادگی و حصول اطمینان در تداوم تولید نان در بروز احتمالی افت فشار گاز یا قطع شدن آن صرف دوگانه سوز کردن واحدهای خبازی کنند.
وی افزود : همکاری اتحادیه ها و تعاونی های خبازان نیز می تواند فرآیند دوگانه سوز نمودن خبازی ها و فراهم شدن امکانات لازم برای آمادگی با بحران های احتمالی و تامین نان مورد نیاز مردم در آن شرایط حساس را شتاب بخشند و اتحادیه های خبازان نیز به هیچ عنوان مجاز نیستند صدور معرفی نامه تسهیلات را منوط به تسویه بدهی نانوایان به اتحادیه کنند.

پرداخت سالانه ۲ هزار و ۱۹۶ میلیارد تومان یارانه آرد 

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی مازندران همچنین به یارانه پرداختی دولت در بخش آرد و نان استان اشاره کرد و گفت: با احتساب قیمت هرکیلوگرم گندم ۵۵ هزار ریال، دولت در استان مازندران ماهانه مبلغ ۱۸۳ میلیارد تومان و سالانه، ۲ هزار و ۱۹۶ میلیارد تومان یارانه آرد پرداخت می کند.
وفایی نژاد افزود : با توجه به اینکه در سال جاری بیشتر  گندم مصرفی استان از محل گندم وارداتی تامین می شود و با احتساب قیمت هر کیلوگرم گندم وارداتی به مبلغ حدودً ۸۰ هزار ریال ، یارانه پرداختی دولت در بخش آرد و نان استان مازندران سالانه به سه هزار و ۱۹۴ میلیارد تومان افزایش می یابد.

وی سرانه ماهانه مصرف آرد در کشور را هفت کیلوگرم عنوان کرد و افزود: در هشت ماهه امسال سرانه ماهانه مصرف آرد در مازندران، ۹.۲۸ کیلوگرم بود که برای تامین این میزان آرد، ماهانه به حدود ۳۹ هزار تن گندم نیاز است.

وفایی نژاد با بیان اینکه ماهانه ۱۸ هزار تن آرد با قیمت مصوب هر کیلوگرم آرد دولتی ۶ هزار و ۶۵۰ ریال و آرد نیمه دولتی نیز ۹ هزار ریال بین نانوایی های مازندران توزیع می شود، اظهار داشت: سالانه ۴۴۰ هزار تن گندم، برای تامین آرد و نان در استان مصرف می شود.
وی افزود: صدور مجوز نانوایی نباید به عنوان یک شغل تولیدی و صنعتی در نظر گرفته شود بلکه باید به این حرفه به عنوان کسب و کار محله‌ای با هدف سهولت در خدمات رسانی به مردم نگاه کرد.

طبق آمارهای رسمی سالانه ۳۶۰ هزار تن آرد در بین بیش از پنج هزار نانوایی دولتی و آزادپز استان مازندران توزیع می شود.

دبیر کارگروه آرد و نان استان، مقدار ذخیره گندم استراتژیک در مازندران را ۱۱۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون نسبت به واردات ۲۷۶ هزار تن گندم اقدام شد که از این میزان، ۲۵۱ هزار تن گندم با استفاده از ۵۹ فروند کشتی از طریق بندر امیرآباد و ۲۵ هزار تن گندم نیز با به کارگیری پنج فروند کشتی از طریق بندر نوشهر وارد این استان شد.
وی میزان مصرف سالانه گندم در استان را ۴۶۸ هزار تن ذکرکرد و با بیان اینکه از این مقدار، ۶۰ تا۷۰ هزار تن آن در داخل استان تولید می شود، افزود : ماهانه حدود ۳۹ هزار تن گندم در استان مصرف می شود که از این مقدار حدود ۳۷ هزار و ۵۰۰ تن گندم یارانه ای نوع یک و دو است.

۹۴۴ روستای مازندران نانوایی ندارند

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مازندران نیز با اشاره به فرارسیدن فصل سرد سال و افزایش مصرف گاز خانوارها که احتمال قطعی گاز صنایع از جمله نانوایی ها را نیز به همراه خواهد داشت، گفت که دوگانه سوز شدن واحدهای خبازی با هدف تامین نان مورد نیار مردم در صورت قطعی گاز، باید مورد توجه بیش از پیش متولیان امر قرار گیرد.
حسین خیریانپور از اختصاص سه هزارو ۱۹۴ میلیارد تومان یارانه دولتی به بخش آرد و نان اشاره کرد و گفت: با بررسی های صورت گرفته، هم اکنون  ۹۴۴ روستا در این استان بدون نانوایی هستند که آرد ۳۶ هزار خانوار ساکن این روستاها، از طریق آرد یارانه‌ای دولتی تامین می‌شود.
وی افزود:  از ابتدای امسال  تا کنون ۱۳ هزارو ۱۵۹ بازرسی از واحدهای خبازی صورت گرفت که در نتیجه آن هزار و ۳۲۶ واحد متخلف به ادارات تعزیرات حکومتی معرفی شدند
اگرچه مدیریت پخت نان در مواقع بحرانی مهم ترین هدف دوگانه سوز شدن نانوایی‌ها است، اما تجربه زمستان سال ۹۵ که بارش سنگین برف و در نتیجه قطع چند روزه برق و گاز در مناطق مختلف مازندران را به همراه داشت که منجر به تعطیلی صنوف از جمله نانوایی‌ها شده بود، ضرورت جدی گرفتن دوگانه سوز کردن واحدهای خبازی را بیش از هر زمان دیگر نمایان می سازد.