به گزارش ایرنا، اگر بخواهیم وضعیت بارندگی در کُنارک را خیلی آسان و روان برایتان تشریح کنیم باید بگویم که «۱۵۰ میلیون متر مکعب آب طی مدت‌زمانی کمتر از ۴۸ ساعت از آسمان وارد این شهر بندری شد» رقم عجیبی است اما واقعی، درغیر اینصورت کُنارک با چنین مشکلاتی مواجه نمی‌شد. طی پنج روز گذشته ده‌ها موتورپمپ پرقدرت به صورت شبانه‌روزی درحال تخلیه آب از خانه‌ها و محله‌های این شهرِ ۵۸۰ هکتاری هستند اما وضعیت و موقعیت کنارک به‌گونه‌ای است که انگار این آب‌ها را داخل یک دریاچه یا مخزن غیرقابل نفوذ ریخته‌اند و تنها راه، تخلیه و هدایت آب به سمت دریا است.
حجم آبی که روزانه از داخل شهر به سمت دریا هدایت می‌شود به قدری است که یکی از نیروهای امدادی که در محل حضور داشت گفت « آبِ شهر، دریا را بُرد» حال تصور کنید که چقدر آب در این شهر جمع شده بود، کنارک دارای شیب منفی بوده و در یک گودی قرار گرفته است ضمن اینکه خانه‌های مردم هم پایین‌تر از سطح خیابان‌ها و کوچه‌ها هستند و همینجا باید یادآور شویم اگر قرار بر بهسازی و نوسازی این خانه‌ها است حتما بالا آوردن کف منازل به اندازه‌ای بیشتر از سطح خیابان‌ها مد نظر قرار گیرد تا در بارندگی‌های بعدی حداقل با ورود آب به خانه‌ها مواجه نشویم. «طی این بارش‌ها در سه حوزه چابهار، دشتیاری و کُنارک مجموعا حدود ۵۰۰ میلی‌متر باران باریده است»
طبق بررسی‌ها و مشاهدات چند روز گذشته خبرنگار ایرنا، کُنارک اگر چه با بحران غیرمترقبه‌ای مواجه شد اما انسجام خوب در مدیریت بحران این شهر، راهگشای بسیاری از مسائل بود. اینکه عنوان کردیم بحران غیرمترقبه به این دلیل است که کنارک با کمتر از ۱۰ میلی‌متر بارش باران دچار بحران می‌شود و همه پیش‌بینی می‌کردند بیشتر از ۳۰ میلی‌متر باران در این شهر نخواهد بارید اما نهم و دهم دی‌ماه تمامی این حدس و گمان‌ها وارونه شد و بیش از ۲۴۰ میلی‌متر باران، خیابان‌ها و محله‌های این شهر را طوری دچار آبگرفتگی کرد که برخی از مردم عنوان می‌کردند می‌توان با قایق در کوچه‌ها جابجا شد. روزهای نخست بارندگی وضعیت کُنارک همینگونه بود و بچه‌ها با قایق‌های کوچک و دست‌ساز خودشان در کوچه‌ها قایق سواری می‌کردند که فیلم‌هایش را منتشر کردیم.
اما؛ چه شد کنارک باوجود بحرانی که چهار محله قدیمی‌اش را دچار آبگرفتگی شدید کرده بود در بحث خدمات‌رسانی تا الان توانسته با موفقیت مشکلات را پشت سر بگذارد؟ درواقع، پایبندی همه دست‌اندرکاران به سه رکن انسجام و همت و همدلی از هدررفت امکانات و توان نیروی انسانی جلوگیری کرد و ما مشاهده می‌کردیم در تمامی تصمیم‌گیری‌ها از همه گروه‌های جهادی، امدادی و خیران و دستگاه‌های اجرای یک نفر به عنوان نماینده تام‌الاختیار حضور داشت و بعد از جلسه، همه می‌دانستند که رسیدگی به مشکلات مردم کدام منطقه برعهده کدام گروه یا دستگاه اجرایی است و این یعنی «تقسیم وظایف به شرط پاسخگو بودن»
کُنارک سوار بر کشتی امدادرسانی
هم‌اینک با همت انسان‌های نیک‌اندیش و همه مردم و گروه‌های امدادی و جهادی، کُنارک سوار بر کِشتی امدادرسانی است و در بحث تامین ارزاق و کالاهای اساسی مردم با کمبود مواجه نیست. همچنین در این شهر به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که توزیع کالاهای امدادی با عدالت انجام شود چراکه در زمان توزیع، یکی از اعضای شورای اسلامی شهر و نمایندگانی از سایر دستگاه‌های امدادی بر روند توزیع کالاها بین مردم نظارت دارند تا این کار با کیفیت بیشتری انجام و حق کسی ضایع نشود. درمجموع، کُنارکی‌ها و نیروهای ستاد مدیریت بحران همگی دست به دست هم دادند تا کارها خوب و سریع پیش برود. حتما شنیده‌اید که می‌گویند «مستمع، صاحب‌سخن را بر سرِ ذوق آورد» حکایت این روزهای کُنارک است. مردم وقتی دیدند مسوولان با انسجام و همدلی برای رفع مشکلات تلاش می‌کنند، خودشان هم پای کار آمدند و هر کس گوشه‌ای از کار را برعهده گرفت، حتی مشاهده کردیم که برخی از نانوایی‌های سطح شهر به طور رایگان، نان مورد نیاز مردم را عرضه می‌کنند. ادارات و بانک‌ها از همان روز نخست درحال خدمت هستند و بحران بارندگی باعث نشد خللی در کارشان ایجاد شود و این نتیجه یک مدیریت واحد و منسجم است.
از روز نخست بارندگی، نیروهای ارتش و سپاه همراه با گروه‌های جهادی برای تهیه و توزیع غذای گرم، آستین همت را بالا زدند و روزانه چندین هزار پرس غذای گرم در دو وعده ناهار و شام طبخ و توزیع می‌کنند.
تجربه جهانی ثابت کرده است که در شرایط بحران، امدادرسانی به صورت متمرکز با سهولت بیشتری انجام می‌شود و این نوع از کمک‌رسانی بیشتر برای مناطق شهری موثر بوده است و مسلما برپاکردن مکان‌های اسکان موقت در همین راستا انجام می‌شود تا افرادی که نیازمند کمک هستند بتوانند به آسانی کمک‌های مورد نیاز خود را دریافت کنند، در کشورهای خارجی و حتی نهادهای بین‌المللی امدادی هم همین روش پیاده می‌شود البته آنها محوطه‌هایی را فنس‌کشی کرده و داحل همین محوطه‌ها چادرهایی برپا می‌کنند و در این مکان‌ها تا زمانی که خانواده‌ها شرایط برگشت به خانه خود را پیدا می‌کنند میزبان آنها هستند.
در جنوب سیستان و بلوچستان خصوصا کُنارک بسیاری از خانواده‌ها تمایلی به طرح‌های اسکان موقت ندارند و ترجیح می‌دهند با همان شرایط سخت و دشوار تا عادی شدن شرایط در خانه خود بمانند و این امر مشکلاتی را برای امدادرسانان ایجاد کرده است و آنها باید برای پیدا کردن این خانواده‌ها مدت‌زمان زیادی در محله‌ها گشت بزنند تا بتوانند کمک‌ها را به دستشان برسانند که این کار هم‌اکنون در کنارک درحال انجام است.
حال که آب باران از ۸۰ درصد خانه‌های کُنارک تخلیه شده، نوبت به مرحله "شست و شو و پاکسازی" خانه‌ها می‌رسد که گروه‌های مختلفی برای انجام این کار پیش‌بینی شده است. لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که برخی از مردم می‌گفتند با توجه به میزان بارش‌ها و پُر شدن فاضلاب‌ها ضروری است همزمان با شست و شوی منازل، برای ضدعفونی کردن این خانه‌ها نیز اقدام شود تا خدایی ناکرده بیماری یا آلودگی در خانه‌ها دیده نشود و یا اینکه ترتیبی برای تحویل محلول‌های ضدعفونی به خانواده‌ها اتخاذ شود تا بعد از شست و شوی منزل، خودشان اقدام به ضدعفونی کنند.
مرحله بعد از ضدعفونی، شست و شوی فرش‌ها و موکت‌های داخل خانه‌ها است که این روزها پُر از گِل و لای شده‌اند. همانطور که مطلع شدیم برخی از گروه‌های جهادی از امروز کار شست و شوی فرش‌ها را آغاز می‌کنند و بعد از تمیز کردن کامل آنها، به خانواده‌ها تحویل می‌دهند.
خبر دیگری که شنیدیم این بود که امروز گروه‌هایی از جمعیت امام‌رضایی‌ها و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) وارد جنوب سیستان و بلوچستان می‌شوند تا پس از بررسی لازم، اقدامات مورد نیاز برای کمک‌رسانی به سیل‌زدگان دشتیاری و کُنارک را آغاز و عملیاتی کنند. جمعیت امام رضایی‌ها را تقریبا همه می‌شناسند، آنها در سیل‌های گلستان، خوزستان و پلدختر به خوبی ایفای نقش کردند و امیدواریم اینبار هم در سیستان و بلوچستان باعث و بانی کارهای خیر زیادی شوند.
و اما؛ همانطور که در خبرها خواندید، کمک‌رسانی به اهالی روستاهای دشتیاری از روز گذشته آغاز شد و در مرحله نخست، بسته‌های معیشتی و چادر و پتو توسط بالگردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی به این مناطق ارسال و بین مردم توزیع شد. اینکه چرا کمک‌ها به صورت هوایی و با استفاده از بالگرد ارسال شد دلیلش این بود دیروز راه ۱۸ روستا به علت تخریب برخی از ابنیه فنی جاده‌ها مسدود بود اما با تلاش راهداران تاکنون مسیر بیش از پنج روستا بازگشایی شده است و همین الان که شما این گزارش را می‌خوانید مجموعه راهداری درحال بازگشایی سایر محورها است. مسلما با بازگشایی همه محورها، کمک‌های امدادی با سرعت و حجم بیشتری به دست مردم روستاهای مرزی دشتیاری خواهد رسید.
"رحمدل بامری" معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به بارندگی‌های شدید روزهای اخیر و ورود خسارت جدی به راه‌ها، مزارع کشاورزی و خانه‌های مسکونی، گفت: ۱۳ هزار خانوار در سیستان و بلوچستان درگیر تبعات ناشی از سیل هستند. خانه‌های آنها قابل سکونت نیست و لوازم خانگی‌شان هم ازبین رفته است.
به گفته وی، بیشترین نیاز سیل‌زدگان تامین لوازم خانگی، موادغذایی، پوشاک، پتو و چادر است که امیدواریم با همت نهادهای امدادی، خیران و گروه‌های جهادی تهیه و ارسال شود.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان با تاکید بر لزوم تکمیل طرح‌های فاضلاب شهری، طرح جمع‌آوری آب‌های سطحی، هدایت روان‌آب‌ها در حوزه دشتیاری و پایین‌دست سدهای پیشین راسک و زیردان ساربوک گفت: باید اعتبار ویژه‌ای برای استاندارسازی خانه‌های غیرمستحکم، بهسازی راه‌های روستایی و جبران خسارت‌های سیل در تمامی بخش‌ها و همچنین تامین زیرساخت‌ها تخصیص یابد.
آنچه مشخص است؛ اهالی روستاهای دشتیاری شدیدا به امدادرسانی نیاز دارند و می‌طلبد مسوولان و خیران به این منطقه مرزی نگاهی متفاوت داشته باشند. راه ارتباطی برخی از روستاهای این شهرستان همچنان قطع است و تصور کنید در این روستاها اگر خانواده‌هایی فرزند شیرخوار داشته باشند و نتوانند برای تهیه شیرخشک نوزادشان به شهر بیایند چگونه می‌توانند گریه‌های دلبندشان را تحمل کنند و این، می‌تواند به عنوان یک اتفاق تلخ برای همیشه در ذهن آن خانواده بماند. از طرفی روز گذشته با چنین موضوعی هم مواجه شدیم که خوشبختانه با پیگیری یکی از خبرنگاران تعدادی شیرخشک برای خانواده‌ای در یکی از روستاهای دورافتاده دشتیاری ارسال شد.
دشتیاری را باید از نزدیک ببینید. این شهرستان در حالت عادی از محرومیت رنج می‌برد اکنون که دیگر حالت بحرانی دارد و باید برای جلوگیری از فاجعه، فکری اساسی برای رفع مشکلات این منطقه برداشته شود.
از طرفی در این منطقه گویا طی سالیان گذشته هیچ نظارتی بر روند ساخت خانه‌ها نبوده و هر فردی هرطور که توانسته بدون رعایت موارد ایمنی، خانه‌ای برای خود احداث کرده است که این امر نیز بی علت نیست و بسیاری از این خانه‌های غیرمستحکم به دلیل بنیه مالی ضعیف سرپرست خانوار اینگونه بنا شده‌اند.
۵۰ درصد خانه‌های دشتیاری استحکام ندارند
طبق گفته عادل عفتی فرماندار دشتیاری که این روزها با دست آسیب‌دیده درحال خدمت به مردم است، ۵۰ درصد خانه‌ها در دشتیاری فاقد ایمنی، استحکام و شرایط مناسب زندگی هستند لذا نیاز است بنیادمسکن هر چه سریع‌تر نسبت به ساخت خانه‌ها و استانداردسازی آنها اقدام کند.
به گفته او، از ابتدای بارش باران تاکنون سقف ۲۰ واحد مسکونی خشت گلی در منطقه نِگور تخریب شده است. ۵۰ واحد مسکونی در شرایط بحرانی و احتمال ریزش سقف آنها وجود دارد و تلفات جانی و مالی نیز محتمل است.
دشتیاری یک منطقه مرزی به شمار می‌رود و درواقع از شرق به کشور پاکستان و از جنوب به آب‌های آزاد اقیانوس هند و دریای عمان متصل است.
این شهرستان جمعیتی بیش از ۸۰ هزار نفر دارد و در حوزه سواحل مکُران از این منطقه به عنوان دشتیاری بزرگ یاد می‌کنند. جمعیت دشتیاری تقریبا ۲ برابر جمعیت کُنارک است.
بازگشایی همه محورها طی ۴۸ ساعت آینده
داریوش امانی معاون وزیر راه و شهرسازی هم طی بازدیدی که از وضعیت راه‌های دشتیاری داشت گفت: از لحظه نخست بارندگی و سیلُ تلاش مجموعه راهداری این بود که محمرهای اصلی باز بماند که این اتفاق رقم خورد و فقط در محور کُنارک به جاسک با کندی تردد مواجه هستیم که به زودی برای رفع این مشکل اقدام خواهد شد.
وی به بازدید خود از مرز زمینی ریمدان اشاره کرد و افزود: این محور نسبت به محورهای دیگر شرایط نامناسبی داشت اما اعلام کردیم که طی ۴۸ ساعت آینده این محور و تمامی راه‌های روستایی بازگشایی شود و با توجه به تلاش نیروها، این اتفاق شاید زوددتر هم رقم بخورد و شاهد بازگشایی همه مسیرها خواهیم بود.
معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان راهداری به موضوع احداث زیرساخت‌های جاده‌ای این منطقه اشاره کرد و گفت: احداث همه محورهایی که در سیل دچار مشکل شده‌اند با توجه به اعتبار و برآورد خسارتی که از طریق استان اعلام می‌شود در دستور کار قرار خواهد گرفت.
با همه تفاسیر بالا، چرا کُنارک در کانون توجه‌ها قرار گرفت و دشتیاری با فاصله زمانی بیشتری دیده شد! اینکه کمک‌های امدادی به موقع وارد کُنارک شد به این دلیل بود که کُنارک دارای فرودگاه است و اگر فرودگاه هم نداشت، ارسال کمک‌ها از دو مسیر اصلی هرمزگان و کرمان امکان‌پذیر بود اما دشتیاری در ناحیه‌ای بعد از چابهار و در مسیر مرز ریمدان (پاکستان) واقع شده است و این مسیر هم به واسطه شدت و حجم سیل زیر آب بود و امکان کمک‌رسانی فوری، آن هم در شرایط جویِ روزهای نخست فراهم نبود.
از طرفی میزان بارش باران در کُنارک ۳۴۰ میلی‌متر و در دشتیاری ۱۱۵ میلی‌متر بود و بر اساس حجم بارندگی‌ها باز هم کُنارک در صدر جدول قرار داشت همچنین با توجه به میزان بارش‌ها کسی تصور نمی‌کرد دشتیاری با بحران مواجه شده باشد چراکه چابهار بیش از 140 میلی‌متر بارندگی داشت. در دشتیاری آب درحال حرکت بود و همین اتفاق باعث تخریب جاده‌ها و سیل‌بندها و مزارع کشاورزی شده بود اما در کُنارک اگرچه راه دسترسی وجود داشت ولی خانه‌های مردم غرق در آب بود انگار دریا وارد شهر شده است.
انتشار تصاویر اولیه از کُنارک در شبکه‌های مختلف و سایت‌های خبری باعث شد این شهر به عنوان کانون سیل در جنوب سیستان و بلوچستان شناخته شود و حجم بارش‌ها نیز از همین موضوع حکایت داشت.
اکنون دشتیاری برای همه خیران و گروه‌های امدادی و جهادی شناخته شده است و تلاش برای بازگشایی محورهای روستایی و تسریع در امدادرسانی ادامه دارد. امیدواریم با عادی شدن شرایط، موضوع بهسازی خانه‌ها، زیرساخت‌ها و سیل‌بندها در اولویت کاری دولتمردان قرار گیرد تا گوشه‌ای از رنجی که مردم این منطقه طی روزهای گذشته کشیدند جبران شود.
