به گزارش روز شنبه ایرنا، حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در دومین نشست از هشتمین دوره کرسی های آزاداندیشی با عنوان «آینده پژوهی انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم، گفت: طبق فرمایش امام(ره) حفظ نظام از اوجب واجبات است بنابراین دور اندیشی، آینده نگری و نگاه به آینده ضرورت دینداری ماست.
وی با تاکید براینکه انقلاب اسلامی نیاز به پرورش و صیانت دارد، افزود: باید هویت آن حفظ شود و دانش آینده پژوهی برای حفظ انقلاب امری ضروری است.
وی با انتقاد از بی توجهی به آینده نگری های سیاسی، فرهنگی، دینداری و اخلاق ادامه داد: اکنون با گذشت بیش از ۴۰ سال از انقلاب، برنامه ریزی برای این مقطع زمانی نداشتیم و متاسفانه همچون یک جریان رودخانه ای عمل کرده ایم و برنامه قابل عرضه ای برای وضعیت کنونی نداشتیم.
مهاجرنیا سپس با طرح این سوال که چگونه باید انقلاب را صیانت و حفظ کنیم؟ تصریح کرد: برای حفظ انقلاب نباید به دور آن سیم خاردار بکشیم بلکه باید ارزش‌ها، آرمان‌ها، بنیاد و هویت آن حفظ شود، یعنی بیست سال، صد سال و در آینده ما نه تنها بگوییم که هویت این انقلاب از دست نرفته است و استحاله نشد، بلکه رشد کرده است و مترقی و توسعه یافته شده است .
وی با اشاره به این که اکنون آینده پژوهی تبدیل به یک دانشی قابل استفاده و تاثیرگذار در دنیا شده است، گفت: در مواجهه با این دانش و دانش های دیگر پنج حالت متصور است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مهاجرنیا قهرکردن با دانش را نخستین مواجه ممکن با دانش ها عنوان کرد و افزود: در دنیای کنونی نمی شود با دانش قهر کرد برای نمونه در دانش پزشکی و واکسن کرونا، نمی شود با واکسن قهر کنید و گفت که آن را نمی‌خواهیم، خود ما نیز آن را نداریم و بگوییم که از شما هم نمی گیریم، در نتیجه نابود می‌شویم.
وی در تشریح دومین حالت به عنوان مصرف کننده صرف گفت: ما به عنوان کشوری که ادعای صدور انقلاب و ادعای رهبری دنیا را دارد و با انقلاب خود در قرن بیستم، قطب بندی حاکم بر دنیا را به هم زد؛ نمی توانیم فقط مصرف کننده باشیم.
وی اضافه کرد: کشوری که ادعای هدایت بشر را دارد و رهبر آن مدعی است که ما بدون الگو قطب سوم شدیم و قطب دوم هم که از بین رفت و الان قطب دوم هستیم و می خواهیم رهبر جهان شویم، یک کشوری که چنین ادعای دارد می‌تواند بگوید که من فقط می‌خواهم مصرف کننده باشم؟
وی افزود: این امر امکان ندارد چراکه بسیاری از این امکانات را وقتی به شما می‌دهند که قبول کنید استفاده از آن ملازم از دست دادن بسیاری از چیزها است و باید خود و بخشی از مبانی را فدای آن کنید.
این پژوهشگر حوزه سیاسی خاطر نشان کرد: ما نمی‌خواهیم این کار را بکنیم و ما نمی‌توانیم مصرف کننده محض باشیم مگر در جاهایی که از باب ضرورت مجبور باشیم.
مهاجرنیا افزود: راه سوم بومی سازی دانش است، یعنی دانشی که آن‌ها تولید کردند انرا بومی کنیم و روی اجزای آن کار کنیم و آن را متناسب با شرایط جامعه خود ارائه دهیم، ولی بعضی از چیزها را نمی‌شود بومی کرد. یعنی ما هر کاری بکنیم بعضی از چیزها را نمی‌شود بومی‌سازی کرد و این قاعده در همه موارد جواب نمی دهد و برای بومی سازی باید کلاً آن را عوض کرد.
وی تصریح کرد: راه چهارم این است که اسلامی‌سازی کنیم و مثل همین کاری که مقام معظم رهبری در نهضت نرم‌افزازی و تولید علم و اسلامی‌سازی دین تأکید دارند؛ بعضی از دانش‌ها را می‌شود اسلامی‌سازی کرد و بعضی از آن‌ها را نمی‌شود یعنی برخی از این دانش در اسلام قابل رنگ‌کاری نیست و نمی توانیم بگوییم شما با اهداف خوب از آن استفاد کنید.
وی بیان داشت: پنجمین راه و در واقع بهترین راه این است که تجربه کردن را پیش بگیریم یعنی تجربه‌ای که آن‌ها به این تولید رسیدند، این تجربه را هم یاد بگیریم و وقتی خود ما یاد گرفتیم بیاییم بر اساس اقتضائات و یا نیازها و ضرورت‌ها و شرایط خود تولید کنیم و این مهم‌ترین راه است.
به گفته وی آینده‌پژوهی یک چنین دانشی است که ما باید برویم این دانش را با استفاده از علم و تجربه دیگران و کارهای خوبی که دیگران کردند، ببینیم که آن‌ها چگونه به این دانش رسیدند و چگونه موضوع، محتوا، ابزار و روش و سازوکارهای آن را ایجاد کردند.
وی پنجمین راه را مسیر معقولی عنوان کرد و گفت: در آینده پژوهی باید از این راه استفاده کنیم چراکه مواد آن را در دین داریم و آیات و روایات و معارف و آموزه‌های دینی ما پر از آینده‌پژوهی و آینده‌نگری و دوراندیشی است.
مهاجرنیا خاطرنشان کرد: بنابراین راه آینده‌پژوهی این است که برای این دانش بسیار مهم از تجربه دیگران استفاده کنیم و درون بسته دین، قرآن و روایات و بر اساس آموزه‌های خود آن را بومی و تولید کنیم.
وی در ادامه گفت: آینده‌پژوهی همان طور که از نام آن پیداست این است که ما با زمان کار داریم و زمان ریل اصلی بحث است. یعنی وقتی از آینده صحبت می کنیم بلافاصله یک گذشته، حال و آینده ای متصور می شود یعنی گذشته با خوبی‌ها و با بدی‌های خود و با هر کج‌روی که گذشت، اما خزانه ای از تجربه‌های مثبت و منفی است که ما می‌توانیم ازآنها استفاده کنیم و برای بعد به کار بگیریم./
نظر شما