موفقیت محققان ایرانی در کاهش آنزیم‌های کبدی در بیماری کبد چرب غیرالکلی

به گزارش روز شنبه گروه علم و آموزش ایرنا، در حالی که تحقیقات برای دستیابی به داروهای موثر در درمان کبد چرب غیرالکلی در جهان در دست انجام است، محققان پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران در پژوهش جدید و طولانی مدت خود تحت عنوان «پلی ایران – کبد» به بررسی تاثیر قرص ترکیبی «پلی پیل» در کاهش آنزیم های کبدی بالا در مبتلایان کبد چرب غیرالکلی و هپاتیت مزمن ناشی از آن (NASH) پرداختند.

نتایج  مطالعه «پلی ایران – کبد» محققان پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران که در بستر مطالعه ۵۰ هزار نفری کوهورت گلستان انجام شده، در مقاله ای تحت عنوان Polypill for prevention of cardiovascular diseases with focus on non-alcoholic steatohepatitis: the PolyIran-Liver trial در مجله معتبر بین المللی European Heart Journal منتشر شده است.

نادیده گرفته شدن اغلب مبتلایان کبد چرب غیرالکلی در آزمایش های بیماری های شایع غیرواگیر

پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران گزارش داد: دکتر رضا ملک زاده، محقق ارشد مطالعه «پلی ایران – کبد» گفت: با وجود آن که بیماری کبد چرب غیرالکلی در صورت کنترل نشدن و پیشرفت بیماری، از علل بروز بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی و همچنین دیگر علل اصلی مرگ است، اما اغلب مبتلایان کبد چرب غیرالکلی در آزمایش های پیشگیری و مداخلات اولیه در بیماری های مهم و شایع غیرواگیر مانند فشار خون بالا، دیابت، قلبی عروقی، نارسایی کلیوی و... و.   نادیده گرفته می شوند.

ملک زاده افزود: این درحالی است که ۸۰ درصد مبتلایان کبد چرب غیرالکلی پیش از مرگ بر اثر بیماری های پیشرفته کبدی، به علت بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی جان خود را از دست می دهند.

مجری اصلی مطالعات «کوهورت گلستان» و «پلی ایران»، هدف از انجام مطالعه «پلی ایران – کبد» را که با مشارکت  ۲۴۰۰ فرد ۴۵ تا ۷۰ سال شرکت کننده در مطالعه کوهورت گلستان انجام شد، «بررسی تاثیر قرص ترکیبی پلی پیل بر پیشگیری اولیه از بروز بیماری های عمده قلبی عروقی در افراد، بدون در نظر گرفتن سوابق بیماری کبد چرب غیرالکلی» و نیز «بررسی تاثیر مصرف پلی پیل در کاهش آنزیم های کبدی بالا در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی و هپاتیت مزمن ناشی از آن (NASH) به عنوان عامل خطر مستقل بروز بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی» بیان کرد.

وی یادآور شد:‌ تاثیر چشمگیر مصرف داروی ترکیبی «پلی پیل» حاوی آسپرین/۲۰ میلی گرم (داروی ضد انعقاد خون)، آترواستاتین /۲۰ میلی گرم (داروی کاهنده چربی خون)، هیدروکلروتیازید/۱۲ میلی گرم و والزارتان / ۴۰ میلی گرم یا انالاپریل / ۵ میلی گرم (داروهای کاهش دهنده فشار خون بالا)، بر پیشگیری اولیه از بروز حوادث مهم قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی، پیش از این، در مطالعه پنج ساله «پلی ایران»  روی جمعیت ۱۵ هزار نفری «روستایی» به اثبات رسیده بود.

ملک زاده ادامه داد: در مطالعه جدید «پلی ایران – کبد» درصدد توسعه بررسی تاثیر مصرف این داروی ترکیبی در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی و به ویژه تاثیر آن بر کاهش آنزیم‌های کبدی بالا در مبتلایان کبد چرب غیرالکلی و هپاتیت مزمن ناشی از آن (NASH  ) در جمعیت شهری برآمدیم.

وی گفت: در مطاله «پلی ایران – کبد» شرکت کنندگان به دو گروه مداخله (دریافت کننده قرص ترکیبی پلی پیل) و گروه کنترل (افرادی که داروی پلی پیل دریافت نکردند و فقط تحت معاینات و آموزش سبک زندگی سالم قرار داشتند) تقسیم  شدند. حدود نیمی از شرکت کنندگان در هر دو گروه مداخله و کنترل مرد بودند. هر دو گروه  در طول مدت پنج سال پیگیری، هر ۶ ماه یک بار تحت معاینات قرار گرفتند. بر اساس بررسی های صورت گرفته، هشت درصد افراد در گروه مداخله و ۱۱.۹ درصد در گروه کنترل، به بیماری های مهم قلبی عروقی مبتلا شدند.

کاهش ۵۴ درصدی خطر حوادث مهم قلبی عروقی در جمعیت عمومی با مصرف مستمر «پلی پیل»

ملک زاده گفت: نخستین نتیجه مطالعه «پلی ایران – کبد» حاکی از آن بود که مصرف مستمر قرص ترکیبی پلی پیل، تاثیر قابل توجه ۳۳ درصدی در پیشگیری اولیه از بروز حوادث مهم قلبی عروقی و تاثیر ۵۰ درصدی در کاهش مرگ و میر ناشی از همه علل در جمعیت عمومی، بدون در نظر گرفتن ابتلای افراد به کبد چرب یا افزایش آنزیمهای کبدی دارد.

محقق ارشد مطالعه «پلی ایران – کبد» تاکید کرد: در شرکت کنندگان دریافت کننده داروی پلی پیل (صرف نظر از مبتلایان NASH و غیر NASH) که تا ۸۰ درصد به مصرف قرص پلی پیل پایبندی داشتند، خطر بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی، ۵۴ درصد کاهش یافت.

تاثیر ۶۵ درصدی مصرف پلی پیل بر کاهش حوادث مهم قلبی عروقی در مبتلایان NASH  

ملک زاده تاکید کرد: در این مطالعه همچنین تاثیر مصرف پلی پیل بر کاهش حوادث مهم قلبی عروقی در افراد مبتلا به NASH و دیگر شرکت کنندگان (غیر مبتلایان NASH ) نیز مقایسه شد. یافته ها در این زمینه نشان داد تاثیر مصرف «پلی پیل» در کاهش حوادث مهم قلبی عروقی در مبتلایان 65 درصد است که در مقایسه با غیرمبتلایان NASH ( ۲۷ درصد) بسیار بیشتر است.

تاثیر قابل توجه مصرف پلی پیل بر کاهش آنزیم‌های کبدی بالا در مبتلایان  NASH

محققان پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران در مطالعه خود همچنین به طور ویژه، به بررسی تاثیر مصرف قرص پلی پیل بر کاهش آنزیم های کبدی بالا در مبتلایان به کبد چرب غیرالکلی  و NASH  پرداختند.

دکتر شاهین مرآت، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و نویسنده اصلی مطالعه «پلی ایران – کبد» نیز گفت: نتایج این مطالعه نشان  داد مصرف قرص ترکیبی پلی پیل با دز ثابت آسپرین، آترواستاتین، هیدروکلروتیازید و والزارتان یا انالاپریل، به طور کلی تغییری در آنزیم‌های کبدی مصرف کنندگان پلی پیل غیرمبتلا به NASH ایجاد نکرد؛ اما موجب کاهش معنادار ۱۲ واحدی آنزیم‌های کبدی بالا در افراد مبتلا به NASH شده است.

بیشترین سودمندی داروی پلی پیل در کنترل کبد چرب غیرالکلی برای مبتلایان به NASH

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به تاثیر مصرف مستمر داروی ترکیبی پلی پیل بر حفظ سلامت کبد و کاهش آنزیم های کبدی بالا در مبتلایان کبد چرب غیرالکلی گفت: بر اساس یافته های ما، مبتلایان به NASH بیش از سایر مبتلایان کبد چرب غیرالکلی، از مزایای مصرف مستمر قرص ترکیبی پلی پیل در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی  بهره مند خواهند شد.

کاهش ۳۶ درصدی «چربی خون بد» در مصرف کنندگان «پلی پیل»

دکتر مرآت افزود: علی رغم نگرانی ها در مورد عوارض مصرف استاتین ها در بیماران مبتلا به سطوح بالای چربی خون، افراد دارای آنزیم های کبدی بالا و مبتلایان به NASH، مطالعه انجام شده نشان داد مصرف استاتین اثرات مفیدی بر حفظ سلامت کبد دارد و همچنین موجب کاهش ۳۶ درصدی «چربی خون بد» در مصرف کنندگان داروی ترکیبی پلی پیل می شود.

وی گفت: شواهد این مطالعه همچنین نشان داد آسپرین، مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین /ACE و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین / ARB، می تواند در کنترل بیماری کبد چرب غیرالکلی مفید باشد.

پایبندی به مصرف مستمر قرص پلی پیل، اصل مهم در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی و افزایش آنزیم های کبدی

نویسنده اصلی مطالعه «پلی ایران –کبد» با اعلام این که میانگین پایبندی شرکت کنندگان در مطالعه به مصرف پلی پیل، ۸۰ درصد بوده است، تاکید کرد: اگر قرار است از داروی ترکیبی پلی پیل به عنوان راهبرد  پیشگیری اولیه از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی و همچنین کنترل بیماری کبد چرب غیرالکلی و NASH  استفاده شود،   باید برای افزایش پایبندی به مصرف این دارو، گام های موثری برداشت.

شیوع ۳۰ درصدی کبد چرب غیرالکلی در ایران

به گفته ملک زاده، محقق ارشد مطالعه «پلی ایران –کبد»،  کبد چرب غیرالکلی در ایران نیز همانند جهان، شایعترین بیماری کبدی است و حدود  ۳۰ درصد جمعیت عمومی ایران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی و ۳ درصد نیز مبتلا به هپاتیت ناشی از کبد چرب غیرالکلی هستند. در سه دهه گذشته، شمار مبتلایان «فیبروز کبد (سیروز جبران شده) »  ناشی از کبد چرب غیرالکلی در ایران دو برابر، شمار مبتلایان «سیروز کبد (سیروز جبران نشده) » ناشی از کبد چرب غیرالکلی سه برابر و تعداد مرگ های ناشی از کبد چرب غیرالکلی سه برابر شده است.

اهمیت بسیار فراوان کنترل عوامل خطر کبد چرب غیرالکلی برای پیشگیری از مرگ های زودرس

ملک زاده با تاکید بر اهمیت فراوان کنترل بیماری کبد چرب غیرالکلی برای پیشگیری از مرگ های قلبی عروقی و تحقق کاهش مرگ های زودرس، در مورد عوامل خطر و عوارض این بیماری اظهار داشت:‌ «سندرم متابولیک، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، چربی خون بالا، چاقی عمدتا ناشی از پرخوری و بی تحرکی» از عوامل خطر اصلی بیماری کبد غیرالکلی است.

وی افزود: همچنین عوارض جدی بیماری کبد چرب غیرالکلی شامل دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، چربی خون بالا، سکته های قلبی و مغزی، هپاتیت های مزمن، فیبروز کبدی (سیروز کبدی جبران شده)، سیروز کبدی پیشرفته (جبران نشده)، نارسایی کلیوی، بدخیمی های کبدی و خارج کبدی (سرطاهای روده بزرگ، رحم، تخمدان، مری و پستان)،  هر یک به طور مستقل به عنوان یک بیماری، سهم مهمی در علل اصلی مرگ و بروز مرگهای زودرس دارند.

بهترین درمان کبد چرب غیرالکلی

فوق تخصص بیماری های گوارش و کبد با بیان این که بیماری کبد چرب غیرالکلی درمان خاصی ندارد، بهترین روش غیردارویی کنترل بیماری کبد چرب غیرالکلی را انجام ورزش منظم روزانه، حفظ وزن مناسب، کاهش ۱۰ درصد وزن بدن در افراد چاق، اصلاح رژیم غذایی، پرهیز از دریافت کالری اضافی روزانه، کاهش مصرف چربی های اشباع شده، نوشیدنی های شیرین شده با قند، کربوهیدرات های تصفیه شده، گوشت های قرمز و فرآوری شده و استفاده از رژیم غذایی مدیترانه ای دانست.