خانواده موفق در فضای مجازی

یکی از پیام‌رسان‌ها فقط پس از ۱۶ ماه به ۵۰ میلیون کاربر رسید که نشان می‌دهد رسانه و فضای مجازی با چه سرعتی زندگی فیزیکی را تحت الشعاع خودش قرار داده است.

 از زمان شیوه بیماری کرونا و محدودیت‌هایی که به این واسطه ایجاد شده، فضای مجازی با سرعتی چند برابر همه گروه‌های سنی را درگیر خود کرده است. فضایی که سرشار از فرصت‌ها و تهدیدات است.

آموزش مجازی که نشات گرفته از محدودیت‌های کرونایی است باعث شد تا کودکان از سنین پایین‌تر مجبور به حضور در فضای مجازی شوند، این موضوع موجب می‌شود خانواده به عنوان کوچک‌ترین واحد اجتماعی وظایف سنگین و بیشتری را نسبت به فرزند خود در دنیای جدید حس کند.

در این موضوع خانواده‌ای موفق‌تر خواهد بود که نسبت به فضای مجازی، وظایف و تکالیف خود آگاهی داشته و نوع جدید زندگی را به بهترین شکل مدیریت کند.

مدیریت زمان: در بحث مدیریت زمان آنچه حائز اهمیت است مدیریت زمان صرف شده در فضای مجازی توسط خود والدین است. پدر و مادری که مداوم گوشی در دست داشته و در دنیای مجازی زندگی می‌کنند، نمی‌توانند الگوی خوبی برای فرزندان باشند و با آنان از مدیریت زمان صحبت کنند. باید میزان حضور در فضای مجازی توسط والدین مشخص شود و همه اعضای خانواده ملزم به اجرای آن باشند.

آشنایی با ابزار کنترلی: ابزارهای مختلفی برای نظارت و کنترل حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی وجود دارد که باید والدین از آن‌ها مطلع باشند. فعال‌سازی جستجوی امن در موتورهای جست‌وجو یکی از این موارد است. همچنین اپراتورهای همراه هر کدام یک کد دستوری دارند که با شماره‌گیری آن سیم‌کارت تبدیل به سیم کارت کودک و نوجوان شده و فقط تحت تدابیر خاص آن محدوده سن کار خواهد کرد. در بسیاری از پلتفرم‌ها نیز همچون سرویس‌های پخش ویدئو، امکان قفل‌گذاری و اعمال محدودیت‌های کودکان وجود دارد.

در بخش تنظیمات دستگاه‌های تلفن همراه بخشی به نام Digital Wellbeing and parental controls (در مدل‌های مختلف گوشی ترجمه‌های متفاوت دارد) وجود دارد که هم تحلیل دقیقی از مصرف کاربر می‌دهد و هم قابلیت اعمال محدودیت‌های زمانی و حجمی برای تمامی نرم افزارها را دارد.

همراهی با فرزند: در عصر کنونی نگاه پلیسی، مچ گیرانه و پادگانی به‌طور قطع جواب نداده و با شکست رو به رو خواهد بود. پس باید با فرزندان در این فضا همراهی کرد تا فرصتی برای مراقبت پیدا کرد. فرآیند مراقبت و حفاظت از کودکان در دنیای مجازی که پر از محتواهای مناسب و نامناسب است تدریجی، با آرامش و تعامل مستقیم نتیجه خواهد داد.

مراقبت‌های جسمی: استفاده زیاد از لوازم الکترونیکی عوارض جسمانی را در پی خواهد داشت. ضعیفی چشم، آسیب ستون فقرات و انحرافات استخوانی از مهم‌ترین عوارض خواهد بود. این مشکلات که اغلب در دوران کودکی و نوجوانی آغاز می‌شود در آینده زندگی فرد را مختل خواهد کرد. بر این اساس خانواده‌ها باید مراقبت‌های لازم را به‌منظور پیشگیری و حرکات اصلاحی انجام دهند. بازی با خمیر برای تقویت انگشتان و تمرین‌هایی برای مراقبت از چشم از نمونه‌های این موضوع است.

توانایی نقد محتوا: مهمترین گمشده عصر حاضر گفت‌وگو در خانواده است. آمارها نشان از افت شدید میزان صحبت در خانواده‌ها می‌دهد. اگر محتوایی را مناسب یا نامناسب می‌دانیم باید بتوانیم درباره آن با یکدیگر صحبت کرده و آن برنامه، نوشته یا بازی را نقد کنیم. فرزندانمان در مقابل انبوهی از محتوا قرار دارند که قطعا توانایی تشخص خوب و بد همه‌شان را ندارند پس باید فضایی را آماده کنیم تا بتوانند ضمن صحبت با خانواده، معیارهای یک محتوا مناسب را تشخیص دهند.

کسب مهارت: حضور در فضای مجازی صرفا سواد نمی‌خواهد یا حتما نباید متخصص این حوزه بود تا بتوان در آن با درایت حضور داشت، بلکه لازم است مهارت های مورد نیاز این فضا را کسب کنیم. برای تمامی موارد بالا مهارت هایی وجود دارد که با کسب آنها می‌توان ارتباط لازم و موثر را با فرزندان برقرار کرد.

کلام آخر، فضای مجازی دنیای بی‌نهایتی است که هر ساعت و دقیقه سهم و جذابیت خود را در زندگی روزمره افزایش می‌دهد. برای بهره‌برداری از مزایای این حوزه باید دست والدین در دستان فرزندان بوده و همراه هم در این راه پرفراز و نشیب طی مسیر کنید.