چندی پیش «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه با «شی جین پینگ» رئیسجمهوری چین قبل از آغاز بازیهای المپیک زمستانی ۲۰۲۲ دیدار کرد. آنگونه که پیشبینی میشد، این دیدار از چشم رسانههای و اندیشکدههای آمریکایی دور نماند و آنها به تحلیل روابط مسکو و پکن در دوران جدید پرداختند. پرداختی ناشی از معمای قدرت و ابهام نسبت به آینده ساختار نظام بینالملل. آنچه مشهود بود، ابراز نگرانی آمریکاییها از تغییرات قدرت در سطح جهانی و افول آمریکا بود.
نشریه فارین پالیسی (Foreign Policy) در تحلیل این دیدار نوشت: «دیدار پوتین و پینگ خبر از تشکیل یک بلوک شرقی میدهد که نمونههای آن را میتوانیم در هماهنگی آرای دو کشور در شورای امنیت، تبدیل شانگهای به یک بلوک منطقهای، برگزاری مانورهای نظامی مشترک و معاملات تسلیحاتی عمده دانست.»
در همین زمینه، شورای آتلانتیک در گزارش تحلیلی به این موضوع پرداخت و به موارد زیر تاکید کرد:
۱. توزیع مجدد قدرت در جهان
دیدار پوتین و پینگ روندی به سمت توزیع مجدد قدرت در جهان است. اقدامی در راستای تغییر نظم بینالمللی پس از دوران جنگ سرد و افزایش قدرت مقابل ایالات متحده، در راستای پیشبرد نطم چند قطبی در جهان. این اندیشکده روابط این دو کشور را فراتر از اتحاد سیاسی و نظامی عصر جنگ سرد دانست که در آن دوستیهای دو طرف فاقد محدودیت بوده و به دنبال افزایش همکاریهای دو جانبه در زمینههایی است که امکان دارد.
این اندیشکده، یکی از نگرانیهای عمیق خود را تغییر ژئوپلیتیکی سالهای پس از جنگ سرد میداند. در گزارش این اندیشکده بیان شده که پینگ و پوتین در حال گسترش همسویی استرتژیک دو کشور خود هستند. با وجود خصومتهای تاریخی دو کشور و اختلافهای باقیمانده، این دو کشور هرگز در تاریخ به این میزان به یکدیگر نزدیک نبودهاند.
این دو کشور در پی درگیر کردن سهم خود در جهان بوده و این برای نخستینبار است که پکن با گسترش ناتو مخالفت میکند.۲. اشتراک منافع
این اندیشکده در گزارش خود آورده است: «این دو کشور در پی درگیر کردن سهم خود در جهان بوده و این برای نخستینبار است که پکن با گسترش ناتو مخالفت میکند.»
۳. افزایش همکاریهای اقتصادی
یکی از ابعاد مهم دیدار رئیسانجمهوری روسیه و چین، افزایش پیوندهای اقتصادی از طریق همکاری با طرحهای یک کمربند یک جاده و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده است. از دیگر ابعاد اقتصادی همکاری مسکو و پکن، هماهنگی در نهادهای چندجانبه و مبارزه با تغییرات اقلیمی بوده است.
۴. خنثیسازی تحریمهای ایالات متحده
شورای آتلانتیک نیز در گزارشی تحلیلی به این اشاره کرد که «رابطه پوتین با چین میتواند به او کمک کند تا هرگونه تحریم جدید احتمالی را مدیریت کند. به ویژه از طریق توافقنامههای عمیق انرژی و ترتیبات مالی.»
قراردادهای جدید نفت و گاز میان روسیه و چین به ارزش ۵.۱۱۷ میلیارد دلار، نمونهای از این اقدامات است.
با پایان یافتن جنگ سرد در دهه ۱۹۹۰، روابط روسیه و چین دوباره به مسیر خود بازگشته و این دو در سالهای اخیر شراکت استراتژیکی خود را دنبال کردهاند که نتیجه آن همکاریهای نزدیک در زمینههای تجاری، نظامی و ژئوپلیتیکی بوده است.بازگشت از مسیر گذشته
تارنمای شبکه فرانس24 (France ۲۴) در تحلیل این دیدار نوشت: «با پایان یافتن جنگ سرد در دهه ۱۹۹۰، روابط روسیه و چین دوباره به مسیر خود بازگشته و این دو در سالهای اخیر شراکت استراتژیکی خود را دنبال کردهاند که نتیجه آن همکاریهای نزدیک در زمینههای تجاری، نظامی و ژئوپلیتیکی بوده است. این پیوندها در دوران پینگ در زمانی که روسیه و چین خود را بهگونه فزایندهای در تضاد با قدرتهای غربی میبینند تقویت شده است.»
در بیانیه مشترکی که پس از دیدار این دو رهبر بیان شد، هر دو بر حمایت از سیاست خارجی یکدیگر تاکید کرده و در عین حال در مورد مسائل امنیتی گستردهتر نیز توافق کردهاند. هر دو نسبت به پیمان آکس(Auks) شامل استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده، ابزار نگرانی کردند. (چندی پیش انگلیس، آمریکا و استرالیا در تلاش برای آنچه مقابله با قدرت فزاینده چین نامیدهاند، یک پیمان ویژه موسوم به «آکس» را برای به اشتراک گذاشتن فناوریهای پیشرفته دفاعی امضا کردند.)
پوتین و پینگ واقعا تلاش کردهاند که یک جبهه واحد را منتقل کنند. هر دو رهبر در سالهای اخیر روابط تیره و تار با آمریکا و متحدانش را تجربه کردهاند. چین نشان داده در صورت اعمال هر نوع تحریم فلجکننده، از روسیه حمایت اقتصادی خواهد کرد.
نظر شما