گردشگری حلقه مفقوده توسعه خمین

به گزارش ایرنا، شهرستان خمین در جنوبی ترین نقطه استان مرکزی قرار گرفته است، این شهرستان از شمال به اراک، از شرق به محلات، از جنوب به گلپایگان (استان اصفهان) و از غرب به ازنا و الیگودرز(استان لرستان) محدود می شود.

وسعت خمین ۲ هزار و ۲۶۷ کیلومتر مربع است و محدوده شهرستان خمین امروزی در گذشته جزیی از ناحیه پهناور ولایت جبال(عراق عجم) بوده که در طول تاریخ نام های گوناگونی به خود گرفته است. 

شهرستان خمین دارای دو شهر به نام های خمین و قورچی باشی، دو بخش و هفت دهستان است و جمعیت آن حدود ۱۰۵ هزار نفر است و زبان و لهجه رایج در منطقه فارسی و در قسمت های جنوبی لری است و در تعدادی از روستاها به زبان ترکی تکلم می‌کنند. 

بیت تاریخی امام خمینی(ره)، سنگ نگاره های تیمره، دستکندهای تاریخی، قلعه های تدافعی، قلعه سالار محتشم و حاج علی لشکر، تیمچه بازار، کبوترخانه ها، گورهای دخمه ای، حمام لکان و جاذبه های بکر طبیعی نظیر بیشه علی، قلمستان های نیشهر، کوه بوجه، دشت های پهناور زیبا ، وجود ۲۴ امامزاده و مکان مذهبی ، روستاهای زیبا و آبشارهای دیدنی تنها بخشی از داشته‌های گردشگری خمین است که در صورت معرفی و تقویت امکانات و تاسیسات، می‌تواند فصلی نو و نقش آفرین در اقتصاد منطقه باشد.

اقتصاد خمین مبتنی بر کشاورزی سنتی است و این مهم نیز با اقلیم نیمه خشک منطقه و بروز تنش های آبی در سال های اخیر دستخوش تهدید شده و رونق اقتصاد گردشگری با تقویت زیرساخت‌ها و حمایت بخش خصوصی، موجب اثربخشی این حوزه در اقتصاد خمین خواهد شد.

توانمندی خمین در تولید عسل، لوبیا، زعفران، گل محمدی، انگور، گل و گیاه زینتی و محصولات سر درختی از دیگر مزیت های این شهرستان برای جذب گردشگری کشاورزی است اما این توانمندی ها تاکنون بیشتر جنبه اقتصادی داشته است .

کمبود مراکز اقامتی و گردشگری، نبود امکانات اولیه رفاهی نظیر راه ارتباطی ، ضعف در علایم راهنمای گردشگری در منطقه، نبود موزه سنگ نگاره‌ها، سست بودن پیوند فکری مردم با ادبیات بوم گردی و اقتصاد مبتنی بر گردشگری به ویژه در مناطق روستایی از مشکلات بازدارنده رونق گردشگری در این خطه از کشور است.

تا کنون ۱۰۷ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی شهرستان خمین به ثبت ملی رسیده و تعداد ۱۱۰ اثر نیز شناسایی و تحت نظارت و حمایت اداره میراث فرهنگی است و  بیش از ۵۰۰ هنرمند صنایع دستی در شهرستان شناسایی که برای آنها کارت شناسایی صادر شده است.

زیرساخت‌های گردشگری در خمین ضعیف است

رئیس میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی خمین در گفت و گو با ایرنا گفت: زیر ساخت‌های گردشگری نظیر تابلوهای راهنما و امکانات معرفی ظرفیت‌های گردشگری خمین ضعیف است.

«علی مشهدی» با اشاره به اینکه طرح مطالعاتی محور گردشگری دلیجان تا شازند توسط جهاد دانشگاهی استان مرکزی انجام شده، افزود: این طرح تمام شهرهای مسیر محور را در بر می گیرد. 

وی ادامه داد: نبود تعامل بین دستگاه های اجرایی شهرستان برای جذب سرمایه گذار موجب توقف تکمیل این محور شده است و میراث فرهنگی به تنهایی نمی تواند موانع حوزه گردشگری را رفع کند.

رئیس میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی خمین تصریح کرد: مردم ساکن در روستاهای شهرستان نسبت به صنعت گردشگری و درآمد آن آگاهی ندارند و تا کنون اقدامی برای ارائه برنامه‌های آموزشی در این خصوص انجام نشده است.

مشهدی گفت: به منظور حمایت از هنرمندان، احیای صنایع دستی و اشتغالزایی در بازارچه صنایع دستی در حوزه تولید با هشت غرفه در خمین راه اندازی شده است.

وی توضیح داد: یک باب هتل و ۲ واحد اقامتی در شهر و چهار واحد بوم گردی در مناطق روستایی به منظور اقامت گردشگران در خمین راه اندازی شده است.

رشد صنعت گردشگری در خمین تکمیل کننده پازل توسعه اقتصادی این شهرستان است

نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی گفت: رشد صنعت گردشگری در این شهرستان تکمیل‌کننده پازل اقتصادی این خطه است که باید مورد توجه مسئولان امر قرار بگیرد.

«علیرضا نظری» افزود: انتساب این شهرستان به بنیانگذار انقلاب اسلامی ظرفیت خوبی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری است اما تا به‌حال از این ظرفیت استفاده جامع و کاملی نشده است.

وی ادامه داد: حضور بازدیدکنندگان از بیت تاریخی امام خمینی(ره) در خمین هیچ درآمدزایی برای این شهرستان ندارد چراکه این بازدیدکنندگان بدون هیچ خریدی از این شهرستان عبور می‌کنند.

نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تاکنون از ظرفیت بیت تاریخی امام (ره) در خمین به طور کامل استفاده نشده، گفت: این مکان تاریخی یکی از هفت اقلیمی است که بنیانگذار انقلاب اسلامی در آن سکونت داشته‌اند و باید این مهم با ساز و کاری منطقی حداقل در داخل کشور معرفی شود.

نظری با اشاره به بازدید هزاران گردشگر داخلی و خارجی قبل از شیوع کرونا از بیت تاریخی امام خمینی(ره)، افزود: حضور این گردشگران آورده اقتصادی برای خمین نداشته است.

وی افزود: طرح اقامتی و تجاری در کنار بیت امام راحل در دست ساخت است و زمین این مجموعه را شهرداری و هزینه ساخت را موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) عهده دار شدند که می‌تواند گام بلندی در جهت تقویت صنعت گردشگری در این شهر باشد.

نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: بیت تاریخی امام راحل در خمین ظرفیت خوبی برای حضور اردوهای راهیان نور و اردوهای دانش آموزی و دانشجویی هفت اقلیم است.

چهاربانده شدن جاده خمین-شازند پیش نیاز تحقق مصوبه قطب گردشگری جنوب استان مرکزی است

بخشدار کمره خمین نیز گفت: در سال ۸۲ مصوبه مهمی برای تبدیل جنوب استان مرکزی به قطب گردشگری در قلب ایران و شکل گیری محور گردشگری خمین، دلیجان، محلات و شازند تصویب شد اما، پیش نیاز تحقق آن ارتقای جاده خمین - شازند است.

«احمد اسدی» افزود: شتاب بخشی به چهار بانده شدن جاده خمین- شازند یک ضرورت است چرا که راه دسترسی ایمن و مطلوب نخستین زیرساختی است که مسافران و زائران استان های اصفهان، یزد و فارس از طریق محورهای ارتباطی خمین ، قورچی باشی (کمره)، شازند، همدان، کردستان و کرمانشاه به کربلا در این خطه به آن نیاز دارند.

وی اظهارکرد: تحقق این جاده چهار بانده ضمن کوتاه کردن ۷۰ کیلومتری مسافت می تواند اقتصاد گردشگری منطقه را به شکل اصولی متحول کند چرا که پایه گردشگری حضور گردشگر در منطقه است.

بخشدار کمره ادامه داد: در این منطقه (بخش کمره) ۱۵ روستا در مسیر جاده خمین - شازند است که با برنامه های جذاب می تواند در اقتصاد گردشگری با محوریت عرضه محصولات کشاورزی، باغی و صنایع دستی در کنار بوم گردی نقش آفرینی کند.

اسدی افزود: این مصوبه در صورت اجرایی شدن تحول شگرفی در بخش کمره خمین با وجود جاذبه‌های تاریخی نظیر دستکندهای تهیق، کلیسای لیلیان، قبرستان های ارامنه در لیلیان و رباط ها ، حمام لکان و جاذبه‌های طبیعی و گردشگری کشاورزی ایجاد کند.

وی ادامه داد: در مصوبه چهاربانده شدن مسیر خمین - شازند ضمن اشاعه بوم گردی و مشاغل خانگی برای ساکنان محلی، در هر ۱۰ کیلومتر سرویس بهداشتی و امکانات رفاهی مسافر پیش بینی شده که تحقق این خدمات بین راهی ضمن رضایتمندی گردشگران، بستر اشتغالزایی و تولید ثروت نیز خواهد بود.

بخشدار کمره تاکید کرد: فراهم کردن زیر ساخت‌های گردشگری به تنهایی از عهده دهیاری و بخشداری ها خارج است، اگرچه راه اندازی بازارچه صنایع دستی و موزه یا پارک موزه دفاع مقدس در دست اقدام است اما می طلبد مسئولان در فراهم کردن زیر ساخت‌های گردشگری در این منطقه همکاری بیشتری داشته باشند.

تیمره خمین ظرفیت ارزشمندی برای گردشگری علمی است

محقق سنگ نگاره های ایران که پژوهش های مفصلی در خصوص سنگ نگاره های تیمره خمین انجام داده است، گفت: منطقه تیمره از تقسیمات ایران باستان در دوره هخامنشیان است که دارای وسعتی در حدود ۱۵۰ کیلومتر مربع و شامل تیمره سفلی و تیمره اولیا بوده است و به نوعی سنگ‌ نگاره‌های این منطقه در مثلثی از استان لرستان، اصفهان و مرکزی جای گرفته است که بیشترین آنها نیز در خمین به ویژه در منطقه قیدو و مزاین کشف شده است

«محمد ناصری فرد» افزود: سنگ‌نگاره‌ها متعلق به دوران مختلف است که کهن‌ترین آنها به دوران پارینه‌ سنگی، میان‌ سنگی، نوسنگی و عصر فلز برمی‌گردد و شگفت‌انگیزتر اینکه برخی از سنگ‌نگاره‌ها ورای این دوران هستند و به عصر یخبندان تعلق دارند، مانند شیرهای تاسمانی و دندان خنجری و انسان‌هایی که دارای ظاهری متفاوت از انسان‌های امروزی‌اند. 

وی با بیان اینکه خاستگاه اصلی انسان‌ها فلات ایران بوده است که چهل هزار سال قبل دست به مهاجرت زدند و به سمت اروپا حرکت کردند اضافه کرد: آثار، نقوش و سنگ‌نگاره‌هایی که در ایالات کالیفرنیا، نوادا، یوتا و همچنین کشور پرو کشف شده است با سنگ‌نگاره‌های ایران شباهت بسیار دارند و می‌توان گفت دلیل این شباهت مهاجرت انسان‌ها از فلات ایران به سایر نقاط دنیا بوده است که به خلق آثاری هم‌خوان و شبیه به هم منجر شده است.

این محقق سنگ‌نگاره‌های ایران کهن‌ترین خط فارسی با قدمت ۲۳۰۰ سال قبل از میلاد را متعلق به تیمره عنوان کرد و افزود: این خط در دره لوزدر خمین یافت شده است و امروز در کاخ نیاوران در معرض دید علاقمندان قرار داشته و خوشبختانه از خطرات احتمالی در امان است، اما باید در این راستا و برای حفاظت مابقی این آثار برنامه منطقی و سیستماتیکی داشت، چرا که در صورت نبود حفاظت، این سرمایه و سنگ‌نگاره‌ها از بین خواهد رفت و یا به سرقت می‌رود. 

ناصری فرد گفت: منطقه تیمره با این قابلیت منحصر به فرد که برای گردشگری علمی و تحقیقی دارد ، زیر ساخت‌های لازم برای پذیرایی از گردشگران علمی در قالب تورهای داخلی و خارجی در همه مقاطع سال در این منطقه فراهم نیست.

وی افزود: کمبود مکان‌های استقرار و اقامتی، راه دسترسی نامناسب، نبود تابلوی راهنمای نوشتاری برای بازدید گردشگران از عمده مشکلات سایت های مجموعه سنگ نگاره‌های تیمره خمین است.

این محقق سنگ‌نگاره‌های ایران اظهار داشت: سنگ نگاره‌های تیمره فرصت فراموش شده‌ای در صنعت گردشگری است به طوری که با گذشت چند سال از کشف منطقه تیمره خمین تاکنون اقدامی برای توسعه گردشگری آن صورت نگرفته است.

ناصری افزود: با توجه به ظرفیت‌های بالقوه و با کشف سنگ نگاره‌های کهن در منطقه خمین علاقه‌مندان زیادی در عرصه ملی و بین المللی برای بازدید از این جلوه‌های باستانی وجود دارد و می‌طلبد که مسئولان فرصت را غنیمت شمرده و بستری پویا در تقویت صنعت گردشگری فراهم کنند.

وی ادامه داد: توسعه صنعت گردشگری در شهرستان خمین می‌تواند به عنوان یکی از عوامل ایجاد اشتغال، کاهش نرخ بیکاری، افزایش درآمد، معرفی توانمندی‌ها و داشته‌های فرهنگی این شهرستان مورد توجه قرار گیرد چرا که در صورت فراهم کردن امکانات و زیر ساخت‌های لازم گردشگران بسیاری از سراسر جهان جذب تیمره خواهند شد.

محقق سنگ نگاره‌های ایران گفت: کشورهای دیگر از سنگ نگاره‌ها موزه‌های مجازی و دیجیتالی راه اندازی کرده‌اند و حجم بالایی از درآمدها را رقم زده‌اند در حالی که در کشور ما با برخورداری از این آثار ارزشمند کوچک ترین توجهی به این حوزه نشده است.

تقویت زیرساخت‌های لازم و معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرستانی با این ظرفیت عظیم، عزم جدی متولیان امر و هماهنگی برون دستگاهی نهادهای اجرایی را می‌طلبد که امید است در دولت سیزدهم نسبت به این مهم توجه ویژه بشود. 

شهرستان خمین از توابع استان مرکزی ۲ هزار و ۳۹۶ کیلومتر وسعت و ۱۰۵ هزار نفر جمعیت است که در فاصله ۶۱ کیلومتری اراک قرار دارد.