زنگ خطر "بیابان زایی" در کاشمر به صدا درآمده است

هادی معماریان روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: بیابان‌زایی به‌ عنوان تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب در اثر عوامل مختلف از جمله تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی به وجود می‌آید و زنگ خطر آن به صدا درآمده است.

وی ادامه داد: بر اساس برآوردهای انجام شده سطح کانون‌های بحران فرسایش بادی در منطقه کاشمر در سال‌های اخیر به حدود ۱۲ هزار هکتار افزایش‌ یافته و این امر در شهرستانهای بردسکن و خلیل‌آباد نیز صادق است.

این کارشناس حفاظت خاک گفت: براساس مطالعات انجام شده سه کانون گردوغبار در جنوب کاشمر و بردسکن وجود دارد که سالانه هزاران تن رسوبات بادی را وارد اتمسفر می‌کنند.

وی با بیان اینکه خشکسالی دهه‌های اخیر به‌ عنوان عامل تشدیدکننده و افزایش بیابان‌زایی در منطقه عمل کرده است افزود: تحلیل روند خشکسالی هیدرولوژیک (آب زیرزمینی) منطقه نیز نشان می‌دهد سطح آب زیرزمینی در تمامی چاه‌های مشاهده‌ شده منطقه با نرخ میانگین حدود یک متر در سال افت داشته و بر اساس شاخص PSI کل دشت در شرایط خشکسالی آب زیرزمینی قرار گرفته است.

معماریان ادامه داد: بر اساس نقشه‌های استخراج‌ شده، دشت کاشمر از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ به‌طور تدریجی در شرایط خطرناک قرار گرفته و در کمتر از دو دهه اخیر، متوسط شوری آب زیرزمینی در مناطق شرقی دشت کاشمر به بیش از ۲ هزار واحد (میکروموس بر سانتیمتر) یعنی دو برابر سال ۱۳۸۴ رسیده و جبهه شوری از غرب به شرق گسترش‌ یافته است.

وی گفت: در دشت بردسکن وسعت جبهه شوری از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ دو برابر شده و متوسط شوری دشت درونه از هفت هزار و ۵۰۰ واحد در سال ۸۸ به حدود ۹ هزار واحد در سال ۹۸ رسیده است.

رییس مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: گسترش جبهه شوری به سوی آب‌های شیرین به‌ مرور موجب بایر شدن زمینهای زراعی و گسترش کانون‌های بحران فرسایش بادی در منطقه می‌شود.

وی ادامه داد: نتایج پیش‌بینی‌ها بر اساس مدل جهانی GloSEM نشان می‌دهد؛ آینده منطقه ترشیز با افزایش تغییر کاربری‌ها و تغییر اقلیم نگران‌کننده است و همین امر به افزایش معنی‌دار فرسایش خاک تا پنج برابر میزان موجود منجر می‌شود که این میزان بسیار بالاتر از آستانه تحمل فرسایش خاک در این منطقه است و امنیت غذایی منطقه را به‌ شدت تهدید می‌کند.

معماریان گفت: قصه غم‏بار بیابان‌زایی در منطقه ترشیز با پدیده بسیار خطرناک و تهدیدکننده امنیت و حیات منطقه یعنی فرونشست به پایان خود نزدیک می‌شود زیرا فرونشست‌ها و فروچاله‌‏ها آخرین مرحله بیابان‌زایی هستند.

کاشمر در ۲۲۸ کیلومتری مشهد قرار دارد.