در ادامه این گزارش که در ۱۴ اسفند منتشر شده است، می‌خوانیم: در سال‌های گذشته بخصوص از سال ۱۳۹۷ که امریکا از برجام خارج شد، نوسانات ارزی به التهاب و تلاطم بدل شد و ضمن افزایش قابل توجه نرخ ارز، نوسان بالایی نیز دراین بازار وجود داشت که اقتصاد را برای فعالان اقتصادی پیش‌بینی‌ناپذیر کرده بود. اما با آغاز به کار دولت سیزدهم و تغییر سیاست‌های مالی و پولی و همچنین قرار دادن کشورهای همسایه در اولویت تجارت و همکاری‌ها، درآمدهای ارزی کشور با افزایش قابل توجهی همراه شد؛ اتفاقی که تأثیر مستقیمی بر آرامش بازار و کاهش نوسانات در این بازار داشت. این در شرایطی است که همچنان محدودیت‌های تحریم همچون سال‌های گذشته پیش روی دولت وجود دارد.
بررسی عملکرد دولت سیزدهم در کسب درآمدهای ارزی نشان می‌دهد که از دو ناحیه رشد صادرات غیرنفتی و افزایش صادرات نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی ورود ارز به کشور جهش داشته است. ازیک سو صادرات غیرنفتی کشور طبق تازه‌ترین آمار اعلامی از سوی گمرک ایران در پایان ۱۱ ماهه امسال به بیش از ۴۳ میلیارد دلار رسید و از طرف دیگر با افزایش صادرات نفت خام و بازگشت ارز حاصل از آن به کشور، شاهد چند برابر شدن درآمدهای نفتی هستیم. به طوری که مجموع درآمدهای ارزی کشور در ۱۱ ماهه سال‌جاری نیز براساس اعلام احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی از نظر ریالی به ۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
رکوردزنی در صادرات غیرنفتی
در بخش صادرات غیرنفتی به عنوان یکی از محل‌های کسب درآمدهای ارزی قابل اتکا، طی دوره فعالیت دولت سیزدهم شاهد رشد قابل توجهی هستیم. طبق اطلاعات ارائه شده ازسوی گمرک ایران، در پنج‌ماهه امسال ارزش صادرات غیرنفتی ایران ۱۷.۶ میلیارد دلار بود که در شش‌ماهه به ۲۱.۸ میلیارد دلار بالغ شد. در هفت‌ماهه سال‌جاری نیز صادرات به ۲۷.۱ میلیارد دلار رسید، عددی که در هشت‌ماهه با ۳۱.۱ میلیارد دلار به بالای ۳۰ میلیارد دلار رسید. در ۹ ماهه امسال هم شاهد صادرات ۳۵.۱ میلیارد دلاری هستیم که در ۱۰ماهه به ۳۸.۷ میلیارد دلار رسید. در ۱۱ماهه امسال نیز صادرات غیرنفتی به ۴۳.۵ میلیارد دلار رسیده است، عددی که با روند فعلی در کل سال‌جاری به ۵۰ میلیارد دلار خواهد رسید و از هدف ۴۵ میلیارد دلاری تعیین شده فراتر خواهد رفت. براساس این گزارش، مجموع تجارت خارجی در۱۱ ماه امسال به ۹۰ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۸ درصد رشد داشته است. وزن کالاهای مبادله شده بین ایران و کشورهای طرف معامله آن دراین مدت به ۱۴۹میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسیده است که نسبت به ۱۱ ماهه سال گذشته ۱۲ درصد افزایش دارد. از این میزان ۱۱۲ میلیون و ۶۵۸ هزارتن کالا به ارزش ۴۳ میلیارد و ۵۱۷ میلیون دلارسهم کالاهای صادراتی است که رشد ۱۰ درصدی در وزن و ۴۰ درصدی در ارزش را نشان می‌دهد. این در حالی است که در۱۱ ماهه سال گذشته مجموع تجارت غیرنفتی ایران ۶۵.۵ میلیارد دلار و ارزش صادرات غیرنفتی کشور نیز ۳۱.۲ میلیارد دلار بود که اختلاف زیادی با عملکرد مدت مشابه سال جاری دارد.
در بهمن ماه امسال نیزارزش و حجم تجارت غیرنفتی با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در ماه یازدهم، ۱۲ میلیون و ۶۵۷ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۷۵۴ میلیون دلار صادر شده است. این درحالی است که در دی‌ماه ۱۴۰۰ صادرات کشور ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۶۱۹ میلیون دلار و وزنی معادل۷ میلیون و ۶۶۳ هزار تن داشته است. صادرات کالا در بهمن‌ماه نسبت به دی‌ماه امسال رشد ۳۱.۳ درصدی در ارزش و رشد ۶۵ درصدی در وزن داشته است. ارزش صادرات در ماه یازدهم امسال نسبت به ماه یازدهم سال گذشته هم رشد ۵۱.۶ درصدی داشته است. در سال گذشته ۸ میلیون و ۵۴۹ هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیارد و ۱۳۵ میلیون دلار صادر شده بود. همچنین در بهمن ماه سال ۹۸ نیز صادرات ایران به بازارهای هدف وزنی معادل ۱۰میلیون و ۷۱۴ هزار تن و ارزشی معادل ۳ میلیارد و ۳۲۸ میلیون دلار داشته است.
درآمد ۹۵ هزارمیلیارد تومانی صادرات نفت‌خام
علاوه بر صادرات غیرنفتی کشور در ۱۱ماهه امسال، صادرات نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی نیز با رشد چشمگیری همراه بوده است. با وجودی که همواره رقم دقیق صادرات نفت و ارزش آن به دلیل تحریم‌ها جزو آمار طبقه‌بندی لحاظ می‌شود، اما طی ماه‌های اخیر بارها مسئولان ارشد دولت سیزدهم از رشد چند برابری صادرات و درآمدهای نفتی خبر داده‌اند.
درهمین راستا، براساس اعلام احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در ۱۱ماهه سال‌جاری ارزش صادرات نفت‌خام بدون درنظر گرفتن صادرات فرآورده‌های نفتی و میعانات گازی به ۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. این درحالی است که در مدت مشابه سال گذشته مجموع درآمد نفتی کشور فقط ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است، این در شرایطی است که دولت قبل برای سال ۱۳۹۹ معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی پیش‌بینی کرده بود که فقط یک پنجم آن محقق شد. بدین ترتیب درآمد ریالی صادرات نفت خام کشور در ۱۱ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل ۸۵۰ درصد رشد داشته و ۹.۵ برابر شده است. حال اگر ارزش صادرات فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی و میعانات گازی را هم به این عدد اضافه کنیم به طور قطع اعدادی به‌مراتب بزرگ‌تر به دست می‌آید.
براساس گزارشی که معاون اقتصادی رئیس‌جمهور سابق ایران در پایان دوره فعالیت دولت دوازدهم منتشر کرد، در سال ۹۹ درآمدهای ارزی ایران نصف و صادرات کالاهای غیرنفتی ۱۱درصد کاهش داشته است.
براساس این گزارش، در سال ۹۹ صادرات نفت نسبت به سال قبل آن ۳۷درصد افت داشته و به ۱۸.۳ میلیارد دلار رسیده و صادرات کالاهای غیرنفتی نیز نسبت به سال ۹۸ حدود ۱۱درصد افت داشته است. آمارهای این گزارش نشان می‌دهد، سال گذشته کل درآمدهای ارزی ایران (صادرات نفت، محصولات نفتی، گاز، برق، کالاهای غیرنفتی و خدمات) ۴۸ میلیارد و ۶۱۴ میلیون دلار بوده که نسبت به سال ۹۸ یک سوم کاهش داشته، اما نسبت به سال ۹۷ کمتر از نصف شده است.
رشد ۲۰۹ درصدی درآمدهای بودجه
گزارش اخیر سازمان برنامه و بودجه ازعملکرد بودجه سال‌جاری در شش‌ماهه دولت سیزدهم، گویای تحقق قابل توجه درآمد حاصل از صادرات نفت‌خام است.
براساس این گزارش، با وجود همه مضیقه‌های مالی، در شش ماه اول فعالیت دولت سیزدهم اعتبارات عمرانی ۴۸ درصد افزایش داشته است؛ دولت تعهد خود به تغییر ریل اقتصاد را در میدان عمل نشان می‌دهد.
با تمرکز بر افزایش صادرات و شناسایی فرار مالیاتی، منابع بودجه در شش ماه اول فعالیت دولت سیزدهم ۲۰۹ درصد افزایش داشته است؛ در همین مدت استفاده از تنخواه‌گردان خزانه منفی ۳۲ درصد بوده است؛ دولت سیزدهم در سخت‌ترین شرایط بدون استقراض از بانک مرکزی کشور را اداره کرده؛ چاپ پول یعنی دست بردن در جیب فقرا، خط قرمزی که هرگز دولت از آن عبور نخواهد کرد. سهم خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی در رشد پایه پولی در آبان و آذر امسال به ترتیب به ۰.۹- واحد درصد و ۳.۷- واحد درصد کاهش یافت، با کنترل ریشه‌های رشد نقدینگی در بودجه ۱۴۰۱ کاهش تورم در سال آینده شیب بیشتری پیدا خواهد کرد.
تأثیر افزایش درآمدهای ارزی در بازار ارز
در شش‌ماهه دوم سال‌جاری، نشانه‌های دستاورد افزایش صادرات غیرنفتی و نفتی رقم خورده را می‌توان در بازار ارز مشاهده کرد. به طوری که در این مدت عرضه ارز با رشد قابل توجهی همراه شده است. در همین راستا، رئیس کل بانک مرکزی در اوایل آبان‌ماه امسال از رشد سه برابری وصول درآمدهای ارزی دولت خبر داده بود که موجب افزایش تخصیص ارز برای واردات کالاهای مورد نیاز کشور و همچنین رشد معاملات در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی شده است. برپایه گزارش‌های بانک مرکزی در بخش عرضه ارز در سامانه نیما به عنوان اصلی‌ترین بازار برای تأمین ارز واردات، رشد چشمگیری اتفاق افتاده است. درهشت‌ماهه سال‌جاری عرضه ارز در سامانه نیما ۱۸.۱ میلیارد دلار بوده، درحالی که در هشت‌ماهه سال گذشته این رقم ۱۰.۷ میلیارد دلار بوده است. در ۱۰ماهه سال‌جاری عرضه ارز نیمایی به ۲۳ میلیارد دلار رسیده و در۱۱ماهه امسال به ۲۶.۳ میلیارد دلار افزایش یافته که در مقایسه با ۱۶ میلیارد دلاری که در ۱۱ماهه سال گذشته در سامانه نیما و ازسوی صادرکنندگان عرضه شده است، رشد ۶۶ درصدی نشان می‌دهد.
همچنین معامله اسکناس دلار در بازار متشکل ارزی نیز در کل سال گذشته ۶۱۳ میلیون دلار بوده که این رقم در هفت‌ماهه امسال به ۱.۱ میلیارد دلار، در ۱۰ماهه به ۱.۵ میلیارد دلار و در ۱۱ماهه سال‌جاری به یک‌میلیارد و۶۲۷ میلیون دلار افزایش یافته که حاکی از رشد۲۰۷ درصدی آن است.
علاوه براین، تخصیص ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی نیز روند صعودی داشته است، به طوری که آمارها از تخصیص ۹.۵ میلیارد دلار در هفت‌ماهه امسال حکایت می‌کند. این عدد در هشت‌ماهه سال‌جاری به ۱۱.۹ میلیارد دلار و در ۱۰ماهه سال‌جاری به ۱۳.۴ میلیارد دلار رسیده است. بدین ترتیب درمجموع در ۱۱ماهه امسال مجموع تأمین ارز برای واردات کالاهای اساسی و سایر کالاها به ۵۰ میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال گذشته ۵۶ درصد افزایش یافته است. برهمین اساس بررسی نرخ ارز در ماه‌های اخیر حاکی از یکی از کمترین نوسانات طی سال‌های اخیر است.
نظر شما