به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، شعر و ادبیات بخش جدایی ناپذیر فرهنگ ایران هستند، نوروز هر سال تولد و درگذشت بزرگانی از شعر و ادب فارسی، با بهار طبیعت همزمان است که می توان جشن لطافت شکوفه و کلمات حریرگون را با هم برگزار کرد.
راه دورِ شاعر فروردین
سیدعلی صالحی، ۱ فروردین ۱۳۳۴ در روستای مَرغاب از توابع ایذه در خانوادهای کشاورز به دنیا آمد و در سال ۱۳۴۰ همراه با خانواده در مسجد سلیمان اقامت کرده و در سال ۱۳۴۷ در همان شهر وارد دبیرستان شد. در سال ۱۳۵۳ به دلایل تنبیه و تهدید از سوی مدرسه و مقامات ترک تحصیل میکند و یک سال بعد باز به مدرسه برگشته و دیپلم ریاضی را میگیرد.
اولین شعرهای او در سال ۱۳۵۰ به اهتمام ابوالقاسم حالت در مجله محلی شرکت نفت چاپ شد.
در سال ۱۳۵۶ به عنوان برندهٔ جایزهٔ فروغ فرخزاد در شعر اعلام میشود. وی در اردیبهشت سال ۱۳۵۸ برای اقامت دایم به تهران می رود و در پاییز ۱۳۵۸ در کنکور رشتهٔ ادبیات دانشکده هنرهای دراماتیک قبول میشود. در همین زمان با حمایت اسماعیل خویی، غلامحسین ساعدی، نسیم خاکسار و عظیم خلیلی به عضویت کانون نویسندگان ایران درمیآید و در مطبوعات آزاد مشغول به کار میشود.
صالحی در سال ۱۳۶۳ با نقض تقطیع سنتی و سطربندی کلاسیک در شعر سپید، پیشنهاد تقطیع هموار و مدرن را مطرح کرد. سرانجام موفق میشود این روش تقطیع را همه گیر کند که تا امروز مورد قبول است.
یک سال بعد جنبش شعر گفتار را با ساده کردن زبان شعر معرفی می کند که با آغاز دهه هفتاد به جریانی مقبول در شعر فارسی تبدیل شد.
صالحی از ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۹ دبیر سرویس ادبی و صفحه شعر مجله دنیای سخن بود و در سال ۱۳۷۹ کارگاه شعر دنیای سخن (در مجله و دفتر دنیای سخن) را با استقبال مناسبی راهاندازی کرد. از همین دوره ترجمهٔ شعر صالحی به زبانهای فرانسه، عربی، آلمانی، انگلیسی، ارمنی، روسی و کردی به صورت پراکنده در مطبوعات چاپ و دو دفتر شعر از وی در کردستان عراق (به زبان کردی) منتشر شد.
وی در سال ۱۳۷۸ برای فعالیت مجدد به کانون نویسندگان ایران بازگشت و دو سال بعد از سوی مجمع عمومی به عنوان یکی از دبیران اصلی کانون نویسندگان ایران انتخاب شد.
در مراسم دومین جایزه شعر نیما که در روز پنجشنبه هشتم مهر ماه ۱۳۸۹ برگزار شد مجموعه شعر صالحی انیس آخر همین هفته میآید به عنوان کتاب برتر از طرف داوران انتخاب شد اما وی در این مراسم شرکت نکرد و جایزه را نپذیرفت.
از سید علی صالحی تا کنون بیش از ۵۰ اثر منتشر شده است.
راه دور روایت خلاقانه زندگی علی صالحی به قلم خود اوست و از روزگار شاعر در جنوب ایران آغاز میشود و به زندگی وی در تهران میانجامد، سالهای پرشور دهه پنجاه و سالهای عجیب دهه شصت، در روایتِ صالحی نقشی پررنگ دارند و به همین دلیل، کتاب برای طیف گستردهای از مخاطبان که به دنبال روایتهای غیررسمی از تاریخ معاصر هستند جذاب میشود. به علاوه درباره این است که شاعر در تندباد حوادث چگونه شاهد تغییر جهان است و در این میان، چگونه سعی میکند کار خلاقه خود را ادامه دهد و تاب بیاورد.
کتاب راه دور در ۳۸۲ صفحه، از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
ابوالمشاغل در سرزمین کاشی هفت رنگ
نادر ابراهیمی، در ۱۴ فروردین سال ۱۳۱۵ در تهران بهدنیا آمد. پدرش عطاءالمُلک ابراهیمی و از نوادگانِ ابراهیم خان ظهیرالدوله، حاکم نامدارِ کرمان در عصر قاجار بود، که رضاشاه پهلوی او را، ضمنِ خلعِ درجه از کرمان به مشکین شهر تبعید کرد که هنوز قلمستانی به نام او در حومهٔ مشکین شهر وجود دارد (قلمستان عطا) و هنوز خویشاوندان او (ابراهیمیهای کرمان) در شهر و استان کرمان شناخته شده و مشهور هستند. مادرِ نادر ابراهیمی هم از لاریجانیهای مقیم تهران بهشمار میآمد. نادر ابراهیمی تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش یعنی شهر تهران گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به دانشکدهٔ حقوق وارد شد. اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد و سپس در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی به درجهٔ لیسانس رسید.
ابراهیمی نوشتن را از ۱۵ سالگی آغاز کرد؛ تا ۱۳۸۰ علاوهبر صدها مقاله تحقیقی و نقد، بیش از صد کتاب از او چاپ و منتشر شده است که دربرگیرنده داستان بلند (رمان) و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایشنامه، فیلمنامه و پژوهش در زمینههای گوناگون است. ضمن آنکه چند اثرش به زبانهای مختلف دنیا ترجمه شده است. او فعالیت حرفهای خود را در زمینه ادبیات کودکان با تاسیس موسسه همگام با کودکان و نوجوانان -با همکاری همسرشـ متمرکز کرد. هدف اصلی این بنیاد، مطالعه مسائل مربوط به کودکان و پژوهش در باره رفتار و خلق و خوی کودکان و روشهای یادگیری آنها بود. علاوه بر آن، این بنیاد فعالیتهای زیادی در حیطه نگارش، چاپ و پخش کتاب، نقاشی و عکاسی داشته است.
ارایهٔ فهرست کاملی از شغلهای ابراهیمی، کار دشواری است، در حوزه ادبیات بزرگسال، تالیفات متعددی دارد، اما نادر ابراهیمی را بیشتر به واسطه فعالیت هایش در عرصه ادبیات کودک و نوجوان می شناسند. او خالق بیش از ۵۰ اثر تالیفی برای کودک و نوجوانان است. وی چندین فیلم مستند و سینمایی و همچنین دو مجموعهی تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده، و آهنگها و ترانههایی برای آنها ساخته است.
ابراهیمی، در ۷۲ سالگی پس از چندین سال دست وپنجه نرم کردن با بیماری بعدازظهر پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.
کتاب باران، آفتاب و قصه کاشی یکی از زیباترین داستان های نوشته شده به قلم او است که برای گروه سنی کودک و نوجوان به نگارش درآمده است. این کتاب توسط ناشران مختلفی به انتشار رسیده اما یکی از بهترین نسخه های آن، نسخه ی منتشر شده توسط نشر نظر است که کار تصویرگری آن بر عهده نجوا عرفانی بوده است.
ابراهیمی در این اثر کم حجم و حدودا سی صفحه ای، به نحوه ساخت کاشی پرداخته و آن را از زبان هنرمندان گمنام اهل کاشان روایت می کند. شخصیت های اصلی داستان گرگین و پسر او بهرام از اهالی راوند در نزدکی کاشان هستند.
داستان از این قرار است که حاکمی دلسوز و عاقل به نام پیران، با استقبال از نظر مشاورش تصمیم به ساخت یک تالار گرفته و قرار است این تالار در ابعادی باشد که همه مردم شهر بتوانند در آن جمع شده و به گفت و گو بپردازند. چون خزانه شهر خالی است، حاکم برای یاری گرفتن از مردم فراخوان می دهد و مردم هم که از ایده محلی برای گفت و گوی همگان به شوق آمده اند، به یاری او می شتابند.
گرگین و بهرام مسئولیت نقاشی دیوارهای خارجی این تالار را بر عهده دارند و روزهای زیادی را سخت کار می کنند تا دیوارها به نقش و نگارهای چشم نواز آراسته شود اما هربار با یک مشکل مواجه می شوند. یک بار باران می آید و بخشی از نقش ها شسته می شود و بار دیگر آفتاب نقاشی ها را خراب می کند ...
این کتاب در ۳۲ صفحه توسط انتشارات نظر به چاپ رسیده است.
نویسنده کرمانی در شهر نی سواران
محمدابراهیم باستانی پاریزی، در سوم دی ماه ۱۳۰۴ خورشیدی در پاریز، از توابع شهرستان سیرجان در استان کرمان متولد شد.
وی تا پایان تحصیلات ششم ابتدایی در پاریز تحصیل کرد و در عین حال از محضر پدر خود مرحوم حاج آخوند پاریزی هم بهره میبرد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی و دو سال ترک تحصیل اجباری، در سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را در دانشسرای مقدماتی کرمان ادامه داد و پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۲۵ برای ادامهٔ تحصیل به تهران آمد و در سال ۱۳۲۶ در دانشگاه تهران در رشتهٔ تاریخ تحصیلات خود را پی گرفت.
باستانی پاریزی به گواه خاطراتش از نخستین ساکنان کوی دانشگاه تهران (واقع در امیر آباد شمالی) است، در ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت و تا سال ۱۳۳۷ خورشیدی که در آزمون دکتری تاریخ پذیرفته شد، در کرمان ماند. او دوره دکترای تاریخ را هم در دانشگاه تهران گذراند و با ارایه پایاننامه ای درباره «ابن اثیر» دانشنامه دکترای خود را دریافت کرد.
وی کار خود را در دانشگاه تهران از سال ۱۳۳۸ با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا سال ۱۳۸۷ استاد تمام وقت آن دانشگاه بود و رابطه تنگاتنگی با این دانشگاه داشت.
شوق نویسندگی وی در دوران کودکی و نوجوانی در پاریز و با خواندن نشریاتی مانند حبلالمتین، آینده و مهر برانگیخته شد. باستانی، اولین نوشتههای خود را در سالهای ترک تحصیل اجباری (۱۳۱۸ و ۱۳۱۹) در قالب روزنامه ای به نام باستان و مجلهای به نام ندای پاریز نوشت، که خود در پاریز منتشر میکرد و دو یا سه مشترک داشت.
او به عنوان نویسنده یا مترجم از زبانهای عربی و فرانسه مقالات بیشماری در روزنامهها و مجلاتی مانند کیهان، اطلاعات، خواندنیها، یغما، راهنمایکتاب، آینده، کلک و بخارا چاپ کرده است.
اولین کتاب باستانی پاریزی پیغمبر دزدان نام دارد که شرح نامههای طنزگونه شیخ محمدحسن زیدآبادی است و برای اولین بار در سال ۱۳۲۴ در کرمان چاپ شدهاست. این کتاب تا کنون به چاپ شانزدهم رسیدهاست. وی بیش از شصت عنوان کتاب تألیف و یا ترجمه کردهاست. کتابهای باستانی پاریزی برخی شامل مجموعه برگزیدهای از مقالات وی هستند که به صورت کتاب جمعآوری شدهاند و برخی از ابتدا به عنوان کتاب نوشته شدهاند.
به جز کتب و مقالات، باستانی پاریزی شعر هم میسرود و اولین شعر خود را در کودکی در روستای پاریز و در آرزوی باران سروده بود. منتخبی از شعرهای خود را در سال ۱۳۲۷ در کتابی به نام یادبود من به چاپ رسانده است.
باستانی پاریزی صبح روز سه شنبه پنجم فروردین ۱۳۹۳ پس از یک ماه بیماری کبد در بیمارستان مهر تهران دیده از جهان فروبست و طبق وصیت خود در قطعه ۲۵۰ بهشت زهرا در کنار همسرش به خاک سپرده شد.
در شهر نی سواران اثری است نسبتا بلند و برخی از مسائل تاریخی را به شکلی طنزوار با آنچه در امروز اتفاق میافتد، مطابقت دهد و از این پنجره، هم خواننده را با اتفاقات تاریخی آشنا کند، هم وجه اشتراک این اتفاقات را در جامعه امروز برجسته کند و هم اوقات مفرحی را برای خواننده، حین خواندن این کتاب رقم بزند.
این اثر با تصاویری که از نویسندگان معروف ایران و برخی از مهمترین چهرههای تاریخی ارائه میدهد، روایتهای کتاب را پیش میبرد و خواننده را در مسیری فرحبخش، همراهی میکند.
این کتاب در ۵۹۹ صفحه توسط نشر علم منتشر شده است.
نظر شما